|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 1 ΑΑΔ 1922
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
(Αίτηση Αρ. 172/2004)
9 Νοεμβρίου, 2004
[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ
ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
(ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 33 ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ SHATIRISHVILI GEORGE
ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΑΡΙΘ. 7
ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ,
ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΑΡΘΡΟ 11 ΠΑΡ. 2 ΚΑΙ 7, ΑΡΘΡΟ 13 ΠΑΡ. 1
ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ 6(1)/2000 ΑΡΘΡΟ 7
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4 ΚΑΙ 6, 8 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1 ΚΑΙ 18 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 6
ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 13 ΚΑΙ 14 ΤΟΥ ΠΕΡΙ
ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΟΠΩΣ
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 3(α)
ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 164(1)/2001
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ SHATIRISHVILI GEORGE ΑΠΟ ΤΗΝ 5/10/2004 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΠΑΦΟΥ, ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΠΑΦΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΑΣΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 5/10/2004 ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΧΕΙ ΑΝΑΣΤΑΛΕΙ
________________________
Χ. Φωτίου, για τον Αιτητή.
Λ. Χριστοδουλίδου - Ζαννέτου (κα), Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, μαζί με τη Δ. Παπαστεφάνου (κα), Ασκούμενη Δικηγόρο, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Αιτητής παρών.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση, ο αιτητής ζητά τις πιο κάτω θεραπείες:-
«(α) ΄Εκδοση εντάλματος της φύσης HABEAS CORPUS με το οποίο να ελεγχθεί η νομιμότητα της κράτησής του από την 5/10/2004 μέχρι και σήμερα, στα Αστυνομικά Κρατητήρια του Κεντρικού Αστυνομικού Σταθμού Πάφου δυνάμει διατάγματος απέλασης του οποίου η εκτέλεση έχει ανασταλεί.
(β) Αποφυλάκιση του αιτητή μέχρι την τελική εκδίκαση των πιο πάνω αιτήσεων,»
Τα γεγονότα, όπως προκύπτουν από τις ένορκες δηλώσεις που συνοδεύουν την αίτηση και την ένσταση των καθ' ων, έχουν ως ακολούθως:-
Ο αιτητής, Γεωργιανής καταγωγής, κάτοχος Γεωργιανού διαβατηρίου με αρ. 1090137, διαπιστώθηκε, μετά από διαβατηριακό έλεγχο στις 5/10/2004, ότι βρισκόταν παράνομα στην Κύπρο. ΄Ηλθε στις 28/9/2004, μέσω του κατεχόμενου λιμένα της Κερύνειας, και, στη συνέχεια, από άγνωστο σημείο, πέρασε στις ελεύθερες περιοχές. Συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση για το αδίκημα της παράνομης εισόδου. Την ίδια ημέρα εκδόθηκαν από τη Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, (η «Διευθύντρια»), διατάγματα απέλασης και κράτησής του, για το λόγο ότι ήταν απαγορευμένος μετανάστης, δυνάμει του ΄Αρθρου 6(1)(κ) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, ΚΕΦ. 105.
Στις 14/10/2004, παραλήφθηκε στα Γραφεία της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Πάφου επιστολή - αίτηση, εκ μέρους του συνηγόρου του αιτητή, για παραχώρηση στον αιτητή πολιτικού ασύλου.
Στις 15/10/2004, ενημερώθηκε η Διευθύντρια, η οποία και έδωσε οδηγίες για εξέταση της αίτησης από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου. Την ίδια ημέρα, ο αιτητής ενημερώθηκε με επιστολή, το περιεχόμενο της οποίας του επεξηγήθηκε στη μητρική του γλώσσα, για την έκδοση διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, αρνήθηκε, όμως, να υπογράψει την παραλαβή της επιστολής.
Ενόψει της αίτησης για παραχώρηση πολιτικού ασύλου, η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης ανεστάλη από τη Διευθύντρια, για να δοθεί ο χρόνος να εξεταστεί το αίτημα για πολιτικό άσυλο.
Οι καθ' ων η αίτηση, με την ένστασή τους, εγείρουν ζήτημα δικαιοδοσίας του δικαστηρίου να εξετάσει, στα πλαίσια της διαδικασίας Habeas Corpus, τη νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης. Η κράτηση έχει έρεισμα το διάταγμα απέλασης, το οποίο δεν έχει ανακληθεί. Απλά, ανεστάλη η εκτέλεσή του προσωρινά, μέχρι την ολοκλήρωση της εξέτασης του αιτήματος για παραχώρηση πολιτικού ασύλου. Εγείρουν, επίσης, ζήτημα διαδικαστικό, ως προς τον τύπο που ακολουθήθηκε.
Είναι η θέση του συνηγόρου του αιτητή ότι, με την υποβολή του αιτήματος για πολιτικό άσυλο, δε δικαιολογείται η κράτηση, η οποία και απαγορεύεται με βάση το ΄Αρθρο 7(4)(α) των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 μέχρι του 2004, (Ν. 6(Ι)/2000, όπως τροποποιήθηκε), (οι «Περί Προσφύγων Νόμοι»). Η κράτηση, εισηγήθηκε, με την αναστολή του διατάγματος απέλασης, έρχεται σε αντίθεση με το ΄Αρθρο 11 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο κράτηση δικαιολογείται μόνο με απόφαση δικαστηρίου - (΄Αρθρο 11.5 και 6 του Συντάγματος).
Σ' ό,τι αφορά το ζήτημα της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου, ο συνήγορος του αιτητή δεν αμφισβήτησε την ορθότητα της θέσης των καθ' ων. Εισηγήθηκε, όμως, ότι εδώ είναι τόσο έκδηλα παράνομη η κράτηση του αιτητή, αφού έρχεται σε αντίθεση με το ΄Αρθρο 11 του Συντάγματος και τους περί Προσφύγων Νόμους - (΄Αρθρο 7(4)(α)), ώστε δικαιολογείται η επέμβαση του Δικαστηρίου.
Οι συνήγοροι, με παραπομπές στη νομολογία, υποστήριξαν η κάθε πλευρά τη θέση της.
Είχα πρόσφατα την ευκαιρία να εξετάσω το ζήτημα της δικαιοδοσίας στην υπόθεση Elena Bondar, Αίτηση Αρ. 160/04, 15/10/04, ως και το συσχετισμό των διατάξεων του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου με το ΄Αρθρο 7(4) των περί Προσφύγων Νόμων. Παραθέτω την προσέγγισή μου, στην εν λόγω υπόθεση:-
«Στην υπόθεση Oktru ν. Δημοκρατίας, Αίτηση Αρ. 19/2004, 2/3/04, σχετικά με το ζήτημα του δικαστικού ελέγχου της νομιμότητας κράτησης για σκοπούς απέλασης, λέχθηκαν τα πιο κάτω, με τα οποία και συμφωνώ:-
'Αναφορικά με την αδυναμία ελέγχου της νομιμότητας κράτησης για σκοπούς απέλασης με ένταλμα Habeas Corpus στην υπόθεση Valentine Popa v. Δημοκρατίας, Αίτηση 7/2000/14.1.2000 λέχθηκαν και τα εξής:
'Στην Πολιτίδης ν. Αστυνομίας, Αίτηση 112/99/25.8.99 κρίθηκε ότι το ζήτημα της κράτησης του αιτητή για σκοπούς απέλασης 'εμπίπτει όχι στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου στο οποίο ανήκει το ένταλμα Habeas Corpus .... αλλά στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου που σημαίνει ότι θα μπορούσε να εξεταστεί μόνο στο πλαίσιο της Αναθεωρητικής Δικαιοδοσίας βάσει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος'.
Συμφωνώ με τα νομολογηθέντα στην Πολιτίδης και τα υιοθετώ. Το ένταλμα Habeas Corpus αποτελεί θεραπεία που χορηγείται δυνάμει του άρθρου 155.4 του Συντάγματος. Καθώς έχει νομολογηθεί η εξουσία για χορήγηση διαταγμάτων δυνάμει του άρθρου 155.4 καλύπτει τα ζητήματα εκείνα τα οποία δεν εμπίπτουν εντός της δικαιοδοσίας που έχει δημιουργηθεί από το άρθρο 146.1 του Συντάγματος (βλ. Haros v. Republic 4 R.S.C.C. 39, Vassiliou and Another v. Police Disciplinary Committee (1979) 1 C.L.R. 46).
Εφόσο η νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, η οποία στην ουσία αποτελεί και το μόνο επίδικο ζήτημα της παρούσης διαδικασίας, εμπίπτει εντός της δικαιοδοσίας που έχει δημιουργηθεί από το άρθρο 146.1 του Συντάγματος, το δικαστήριο δεν έχει εξουσία να προβεί σε δικαστικό έλεγχο της νομιμότητας των πιο πάνω διαταγμάτων με διάταγμα Habeas Corpus. Περαιτέρω η αναστολή των πιο πάνω διαταγμάτων θα μπορούσε να εξεταστεί μόνο στα πλαίσια προσφυγής δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος.'
Με την υιοθέτηση των πιο πάνω, καταλήγω ότι δεν έχω δικαιοδοσία να προχωρήσω σε δικαστικό έλεγχο της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης, το οποίο ένα μόνο έρεισμα έχει - το διάταγμα απέλασης - και το οποίο, όπως αναφέρθηκε στην Πολιτίδης ν. Αστυνομίας, πιο πάνω, 'Δεν είναι δυνατό να διαχωριστεί ... από το έρεισμα του που είναι η διοικητική πράξη.'.
Σέβομαι τα όσα έχουν λεχθεί στην υπόθεση Muhammed Hassan v. Δημοκρατίας, (πιο πάνω), από τον αδελφό Δικαστή Χατζηχαμπή. ΄Εχω, όμως, την άποψη ότι το γεγονός και μόνο της αναστολής του διατάγματος απέλασης δεν εξυπακούει αυτόματα και ούτε συμπαρασύρει σε αναστολή και το διάταγμα κράτησης, έστω και αν η κράτηση διατάχθηκε για τους σκοπούς της απέλασης, ώστε αυτή να καθίσταται παράνομη. Το διάταγμα απέλασης δεν έχει ανακληθεί και, συνεπώς, διατηρεί τη νομική του υπόσταση. Η κράτηση, έστω και αν η απέλαση έχει προσωρινά ανασταλεί, διατηρείται σε ισχύ για τους σκοπούς του διατάγματος απέλασης, που δεν έχει ανακληθεί. Ο έλεγχος της νομιμότητάς του και του συνακόλουθου διατάγματος κράτησης, το οποίο δεν έχει ανασταλεί, εκφεύγει του ελέγχου στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας.»
Σ' ό,τι αφορά την εισήγηση του συνηγόρου του αιτητή σχετικά με το ΄Αρθρο 11 του Συντάγματος, αυτή απαντάται με τα όσα έχουν αναφερθεί στην υπόθεση Peter Jimmy Palmer alias Al Monsol Babajide Olugbile v. Δημοκρατίας, Αίτηση Αρ. 44/03, 29/5/04, από τον αδελφό Δικαστή Κωνσταντινίδη, με τα οποία και συμφωνώ:-
«Το ΄Αρθρο 11.6 αφορά στη διαφορετική περίπτωση συλληφθέντος προσαχθησομένου ενώπιον του δικαστηρίου και σημειώνω ως ευθέως σχετική την απόφαση του Στυλιανίδη, Δ., όπως ήταν τότε, στη Γενικός Εισαγγελέας (αρ. 1) (1992) 1 Α.Α.Δ. 136, στην οποία ακριβώς εξηγήθηκε το ανεφάρμοστο του ΄Αρθρου 11.6 σε ό,τι καλύπτεται από το ΄Αρθρο 11.2(στ), στην περίπτωση εκείνη σε σχέση με κράτηση για σκοπούς έκδοσης. Κατά το ΄Αρθρο 11.2(στ) του Συντάγματος, όταν και όπως ο νόμος ορίζει (βλ. σχετικά και το ΄Αρθρο 32 του Συντάγματος), είναι επιτρεπτή η σύλληψη και η κράτηση αλλοδαπού 'καθού εγένοντο ενέργειαι προς τον σκοπόν απέλασης ή έκδοσης'. Προσθέτω και τις υποθέσεις Seyithan Kerem Dogan ν. Αστυνομίας (1995) 1 Α.Α.Δ. 301 και In re Uckac (1988) 1 Α.Α.Δ. 271, σε σχέση με τη διάρκεια της κράτησης, με τη διευκρίνιση, βεβαίως, πως δεν έχουν εγερθεί εδώ τα θέματα που εκεί απασχόλησαν.»
Με την επιτυχία της πρώτης προδικαστικής ένστασης, καθίσταται αχρείαστο να πραγματευθώ το ζήτημα του τύπου της αίτησης.
Η αίτηση απορρίπτεται χωρίς διαταγή για έξοδα.
Ε. Παπαδοπούλου,
&# 9; Δ.
/ΜΠ