ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

15 Οκτωβρίου, 2004

[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ

ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

(ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 33 ΤΟΥ 1964

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ELENA BONDAR

ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS

KAI

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟ ΑΡΘΡΑ 6 ΚΑΙ 14, ΑΡΘΡΟ 1

ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΑΡΙΘ. 7 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ

ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ, ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΑΡΘΡΟ 12

ΠΑΡ. 2 ΚΑΙ 7, ΑΡΘΡΟ 13 ΠΑΡ. 1, ΑΡΘΡΟ 8 ΠΑΡ. 1 ΚΑΙ 2, ΚΑΙ ΜΕ

ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ 6(1)/2000 ΑΡΘΡΟ 7

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4 ΚΑΙ 6

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΗΣ ELENA BONDAR

ΑΠΟ ΤΗΝ 23/9/2004 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ

ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ

ΠΑΦΟΥ, ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΠΑΦΟΥ

ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΑΣΗΣ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 6/9/2004

________________________

________________________

Α Π Ο Φ Α Σ Η

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση, η αιτήτρια ζητά τις πιο κάτω θεραπείες:-

Νομική βάση της αίτησης αποτελούν τα ΄Αρθρα 8, 12 και 13 του Συντάγματος, το ΄Αρθρο 8 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 μέχρι του 2004, (Ν. 6(Ι)/2000, όπως τροποποιήθηκε), (οι «Περί Προσφύγων Νόμοι»), οι κανόνες φυσικής δικαιοσύνης, οι σύμφυτες εξουσίες του Δικαστηρίου, η πρακτική και η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Τα γεγονότα της παρούσας έχουν ως εξής:-

Η αιτήτρια είναι Ρωσίδα και ήλθε στην Κύπρο με την ανήλικη θυγατέρα της στις 28/8/1999, με άδεια επισκέπτριας μέχρι 11/9/1999. Παρέμεινε παράνομα μέχρι την αναχώρησή της από την Κύπρο, στις 17/8/2002. Στις 21/9/2002 επανήλθε με την ανήλικη θυγατέρα της, με άλλο επίθετο, και εξασφάλισε άδεια επισκέπτριας μέχρι 4/10/2002. Συνελήφθη στις 16/4/2003 για παράνομη παραμονή. Επειδή η ανήλικη θυγατέρα της φοιτούσε σε κυπριακό σχολείο, της παραχωρήθηκε άδεια παραμονής ως επισκέπτρια μέχρι 15/8/2003. Στη συνέχεια, παρατάθηκε και πάλι η άδεια παραμονής της ως επισκέπτριας μέχρι 30/6/2004. Υπέβαλε νέο αίτημα για ανανέωση της άδειας παραμονής της στις 30/7/2004, το οποίο και απορρίφθηκε.

Στις 6/9/2004 εκδόθηκαν εναντίον της διατάγματα κράτησης και απέλασης, δυνάμει του ΄Αρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, ΚΕΦ. 105, ως απαγορευμένη μετανάστης - (΄Αρθρο 6(1)(κ)). Συνελήφθη στις 23/9/2004 και τέθηκε υπό κράτηση, προς το σκοπό απέλασης.

Την επομένη της σύλληψής της, 24/9/2004, υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση πολιτικού ασύλου. Το διάταγμα απέλασης στις 27/9/2004, ενόψει του αιτήματος ασύλου, ανεστάλη «μέχρι νεωτέρων οδηγιών», όπως αναγράφεται σ' αυτό.

Παρά την αναστολή του διατάγματος απέλασης, η αιτήτρια συνέχισε να κρατείται και ισχυρίζεται ότι η κράτησή της είναι παράνομη και θα πρέπει να αφεθεί ελεύθερη.

Οι καθ' ων η αίτηση, με ένσταση που καταχωρήθηκε στις 8/10/2004, εγείρουν ζήτημα δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου να εξετάσει, στα πλαίσια της διαδικασίας εντάλματος Habeas Corpus, τη νομιμότητα των διαταγμάτων απέλασης και κράτησης. Η κράτηση της αιτήτριας, ισχυρίζονται, είναι καθ' όλα νόμιμη, αποτέλεσμα διατάγματος κράτησης και απέλασης από την Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης. Με την απόρριψη του αιτήματός της για παράταση προσωρινής άδειας παραμονής της, κατέστη απαγορευμένη μετανάστης. Η αναστολή του διατάγματος απέλασης, 27/9/2004, για να εξετασθεί το αίτημά της για άσυλο, δε δημιουργεί αυτόματα υποχρέωση, με βάση τους περί Προσφύγων Νόμους, να αφεθεί ελεύθερη.

Τα ζητήματα, που απασχόλησαν τους συνηγόρους - σχετικά με τα οποία η κάθε πλευρά, αναφερόμενη σε αποφάσεις συναδέλφων μου, υποστήριξε τη θέση της - ήταν:-

Ο συνήγορος της αιτήτριας εισηγήθηκε ότι, με βάση τους περί Προσφύγων Νόμους, κράτηση προσώπου, το οποίο υποβάλλει αίτηση ασύλου, δε δικαιολογείται και παρέπεμψε σχετικά στα ΄Αρθρα 7 και 8. Επικαλούμενος τις αποφάσεις στις Muhammed Hassan ν. Δημοκρατίας, Αίτηση Αρ. 24/2004, 12/3/04, Bilal Ahmed ν. Δημοκρατίας, Αίτηση Αρ. 22/2004, 18/3/04 και Soharab Hossain Khan ν. Δημοκρατίας, Αίτηση Αρ. 44/2004, 20/5/04, εισηγήθηκε ότι το γεγονός της αναστολής του διατάγματος απέλασης έχει συμπαρασύρει και το διάταγμα κράτησης, το οποίο εκδόθηκε για σκοπούς απέλασης, και, συνεπώς, η κράτηση είναι παράνομη. Η επιφύλαξη των προνοιών των περί Προσφύγων Νόμων στο ΄Αρθρο 14 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου δε δικαιολογεί κράτηση προσώπου που έχει υποβάλει αίτημα ασύλου, παρά μόνο όπως το ΄Αρθρο 7(4) των περί Προσφύγων Νόμων ορίζει, δηλαδή μόνο με διάταγμα δικαστηρίου.

Η συνήγορος, κ. Ουστά, για τους καθ' ων, αναφερόμενη στο ζήτημα της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου, υποστήριξε ότι η απέλαση αποτελεί διοικητικό μέτρο και ο έλεγχος της νομιμότητας του διατάγματος της απέλασης και της συνακόλουθης κράτησης δεν μπορεί να εξεταστεί, παρά μόνο στα πλαίσια προσφυγής, δυνάμει του ΄Αρθρου 146.1 του Συντάγματος. Παρέπεμψε, σχετικά, σε αριθμό υποθέσεων, μεταξύ των οποίων Πολιτίδης ν. Αστυνομίας, Αίτηση Αρ. 112/99, 25/8/99, Valentina Popa ν. Δημοκρατίας, Αίτηση Αρ. 7/2000, 14/1/00 και Peter Jimmy Palmer alias Al Monsol Babajide Olugbite, Αίτηση Αρ. 44/03, 29/5/03.

Στο επιχείρημα του δικηγόρου της αιτήτριας - ότι αυτή δεν μπορεί να κρατείται μετά την υποβολή της αίτησης για άσυλο - η κ. Ουστά αντέταξε ότι η κράτησή της δε γίνεται στη βάση της ιδιότητάς της ως αιτήτριας ασύλου αλλά στη βάση του διατάγματος απέλασης, το οποίο δεν ακυρώθηκε και, συνεπώς, η κράτηση είναι νόμιμη.

Στην υπόθεση Oktru ν. Δημοκρατίας, Αίτηση Αρ. 19/2004, 2/3/04, σχετικά με το ζήτημα του δικαστικού ελέγχου της νομιμότητας κράτησης για σκοπούς απέλασης, λέχθηκαν τα πιο κάτω, με τα οποία και συμφωνώ:-

Με την υιοθέτηση των πιο πάνω, καταλήγω ότι δεν έχω δικαιοδοσία να προχωρήσω σε δικαστικό έλεγχο της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης, το οποίο ένα μόνο έρεισμα έχει - το διάταγμα απέλασης - και το οποίο, όπως αναφέρθηκε στην Πολιτίδης ν. Αστυνομίας, πιο πάνω, «Δεν είναι δυνατό να διαχωριστεί ... από το έρεισμα του που είναι η διοικητική πράξη.».

Σέβομαι τα όσα έχουν λεχθεί στην υπόθεση Muhammed Hassan v. Δημοκρατίας, (πιο πάνω), από τον αδελφό Δικαστή Χατζηχαμπή. ΄Εχω, όμως, την άποψη ότι το γεγονός και μόνο της αναστολής του διατάγματος απέλασης δεν εξυπακούει αυτόματα και ούτε συμπαρασύρει σε αναστολή και το διάταγμα κράτησης, έστω και αν η κράτηση διατάχθηκε για τους σκοπούς της απέλασης, ώστε αυτή να καθίσταται παράνομη. Το διάταγμα απέλασης δεν έχει ανακληθεί και, συνεπώς, διατηρεί τη νομική του υπόσταση. Η κράτηση, έστω και αν η απέλαση έχει προσωρινά ανασταλεί, διατηρείται σε ισχύ για τους σκοπούς του διατάγματος απέλασης, που δεν έχει ανακληθεί. Ο έλεγχος της νομιμότητάς του και του συνακόλουθου διατάγματος κράτησης, το οποίο δεν έχει ανασταλεί, εκφεύγει του ελέγχου στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας.

΄Εγινε από τον ευπαίδευτο συνήγορο της αιτήτριας αναφορά στο ΄Αρθρο 14(1) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, το οποίο ρητά παραπέμπει στην επιφύλαξη των προνοιών των περί Προσφύγων Νόμων, για να υποστηριχθεί ότι δεν μπορεί να συνεχίζεται η κράτηση προσώπου που υπέβαλε αίτηση ασύλου.

Δε συμφωνώ με το συνήγορο της αιτήτριας. Το γεγονός, ότι η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση ασύλου, δεν εξουδετερώνει τις διατάξεις του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου. ΄Αλλωστε, στο ΄Αρθρο 7(4), στο οποίο με παρέπεμψε ο συνήγορος, ρητά αναφέρεται ότι «απαγορεύεται η κράτηση αιτητή λόγω μόνο της ιδιότητάς του ως αιτητή ασύλου». Εδώ η κράτηση διετάχθη για άλλους σκοπούς και η απέλαση ανεστάλη προσωρινά για να εξεταστεί το αίτημα.

Ε. Παπαδοπούλου,

Δ.

/ΜΠ