Belcy Company Ltd. ν. Ζένιου Λουκά (2003) 1 ΑΑΔ 871

Ευρήματα Δικαστηρίου ― Αξιοπιστία μαρτύρων ― Το Εφετείο επεμβαίνει σε συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ως προς την αξιοπιστία των μαρτύρων μόνο όταν αυτά αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή έρχονται σε αντίθεση με αδιαμφισβήτητα μέρη της μαρτυρίας ― Το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι σε μοναδική θέση να κρίνει την αξιοπιστία των μαρτύρων αφού διά ζώσης δίνουν μαρτυρία ενώπιον του, βλέπει και ακούει τους μάρτυρες και εκτιμά τις αντιδράσεις τους.

Πολιτική Δικονομία ― Δικόγραφα ― Καθορισμός επιδίκων θεμάτων ― Δεν είναι επιτρεπτή η εξέταση θεμάτων τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα δικόγραφα.

Συμβάσεις ― Σύμβαση εργοδότησης ― Εν μέρει γραπτή και εν μέρει προφορική ― Δυνατότητα προσαγωγής προφορικής μαρτυρίας.

Συμβάσεις ― Παράβαση σύμβασης ― Αποζημιώσεις ― Μείωση της ζημιάς του ενάγοντος ― Το βάρος αποδείξεως για τη μη λήψη μέτρων από τον ενάγοντα για μείωση της ζημιάς του βρίσκεται στην πλευρά του εναγομένου.

Εργοδότης και εργοδοτούμενος ― Τερματισμός απασχολήσεως - Δικαιοδοσία Δικαστηρίου ― Το Επαρχιακό Δικαστήριο εκέκτητο δικαιοδοσίας να επιληφθεί της υπόθεσης σύμφωνα με το Άρθρο 30 του περί Τερματισμού Απασχολήσεως Νόμου (Ν. 24/67) όπως τροποποιήθηκε.

Το Επαρχιακό Δικαστήριο αποφάσισε ότι ο τερματισμός απασχολήσεως του εφεσίβλητου-ενάγοντος ως γενικού διευθυντή ολόκληρου του συγκροτήματος των εφεσειόντων-εναγομένων ήταν παράνομος και του επιδίκασε αποζημιώσεις £61.700. Το Δικαστήριο απέρριψε την απαίτηση του εφεσίβλητου για τιμωρητικές αποζημιώσεις.

Η εφεσείουσα εφεσίβαλε την απόφαση. Οι λόγοι έφεσης στρέφονται εναντίον:

1. Των συμπερασμάτων του πρωτόδικου Δικαστηρίου όσον αφορά την αξιοπιστία του εφεσίβλητου, τη σημασία της μαρτυρίας του μόνου μάρτυρα της εφεσείουσας και την κατάληξη του ότι η σύμβαση εργοδότησης ήταν καθορισμένης διάρκειας τριών ετών.

2. Των συμπερασμάτων του Δικαστηρίου ότι οι ισχυρισμοί της εφεσείουσας περί ασάφειας της συμφωνίας και ότι η σύμβαση είναι ακαθορίστου διάρκειας, είναι εκτός δικογράφων.

3. Της αποδοχής από το Δικαστήριο εξωγενούς μαρτυρίας όσον αφορά το Τεκμήριο 4 (επιστολή της εφεσείουσας προς τον εφεσίβλητο) με αποτέλεσμα να προσθέσει σ' αυτό όρο που δεν αναφέρετο και συγκεκριμένα τον όρο της τριετούς εργοδότησης.

4. Της μη εξέτασης θέματος μείωσης της ζημιάς του εφεσίβλητου και της παραγνώρισης σχετικής μαρτυρίας που παρουσίασε.

5. Της μη ενασχόλησης από το Δικαστήριο του θέματος δικαιοδοσίας το οποίο είχε τεθεί από το δικηγόρο της εφεσείουσας στο στάδιο των τελικών αγορεύσεων. Υποστήριξε επ' αυτού του σημείου η εφεσείουσα ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία να εκδικάσει την υπόθεση γιατί αποκλειστική δικαιοδοσία είχε μόνο το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών.

Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την έφεση με βάση τις νομικές αρχές που προκύπτουν από τα πιο πάνω περιληπτικά σημειώματα.

Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Αγησιλάου ν. Χρίστου (1989) 1 Α.Α.Δ. 713,

Star Fiberglass Ltd v. Elneda Trading Ltd (1992) 1 A.A.Δ. 875,

Χειμώνα ν. Γεωργίου κ.ά. (1999) 1 Α.Α.Δ. 108,

Σιεηττάνη ν. Γεωργίου, Πολιτική Έφεση 11130, ημερ. 13.9.2002,

Γεωργιάδης ν. Κόκος Κουσπής & Σία Αλουμίνια Λτδ (2003) 1 Α.Α.Δ. 735,

Πολυκάρπου ν. Πολυκάρπου (1982) 1 C.L.R. 182,

A. Χρ. Σολομωνίδης και Αδελφοί Λτδ ν. Tsouris Constructions and Estates Ltd (1991) 1 A.A.Δ. 355.

Έφεση.

Έφεση από την εναγόμενη εταιρεία κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 28/6/01 (Αρ. Αγωγής 10289/98) με την οποία κρίθηκε ότι ο τερματισμός των υπηρεσιών του ενάγοντα από την εναγόμενη εταιρεία ήταν παράνομος και επεδίκασε υπέρ αυτού αποζημιώσεις ύψους £61.700,-.

Γ. Κ. Γεωργίου για Λ. Παπαφιλίππου, για τους Εφεσείοντες.

Χρ. Νικολάου για Π. Παύλου, για τον Εφεσίβλητο.

Cur. adv. vult.

ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Μ. Κρονίδης.

ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα-εναγομένη είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης εγγεγραμμένη στην Κύπρο με έδρα τη Λευκωσία. Ασχολείται δε με το εμπόριο και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.

Ο εφεσίβλητος-ενάγοντας ήταν ο Γενικός Διευθυντής των επιχειρήσεων της εφεσείουσας, που περιελάμβανε και το ξενοδοχείο Residence YIORKIS, από τις 7.2.1998, δυνάμει προφορικής αλλά συνάμα και μερικής γραπτής συμφωνίας. Η εφεσείουσα με επιστολή της ημερ. 1.5.98, δηλαδή σε διάστημα λιγότερο των τριών μηνών, τερμάτισε τις υπηρεσίες του. Ήταν ο ισχυρισμός του εφεσίβλητου ότι η απόλυση και/ή ο τερματισμός της απασχόλησης του εκ μέρους της εφεσείουσας ήταν παράνομος, αδικαιολόγητος και εκδικητικός και συνιστούσε παράβαση της μεταξύ τους σύμβασης.

Ο εφεσίβλητος είχε εργοδοτηθεί και προηγουμένως από την εφεσείουσα ως Διευθυντής του Residence YIORKIS από το Νοέμβριο του 1992 μέχρι το Μάρτιο του 1997. Η συνεργασία τους τερματίστηκε και ο εφεσίβλητος εργοδοτήθηκε ως Διευθυντής του ξενοδοχείου Amalthia στην Πάφο με μηνιαίες απολαβές εκ £2.500 πλέον άλλα ωφελήματα για περίοδο δύο ετών.

Ήταν ο δικογραφημένος ισχυρισμός του εφεσίβλητου ότι συμφώνησε προφορικά με την εφεσείουσα όπως αναλάβει ως Γενικός Διευθυντής των επιχειρήσεων της, συμπεριλαμβανομένου του Residence YIORKIS, για χρονική περίοδο 3 ετών έναντι συνολικού ετήσιου μισθού εκ £35.000 (περιλαμβάνεται 13^ος και 14^ος μηνιαίος μισθός) πλέον άλλα ωφελήματα, ως χρήση πολυτελούς αυτοκινήτου ιδιοκτησίας της εφεσείουσας, διαμονή σε σουΐτα του Residence YIORKIS και πλήρη διατροφή. Περαιτέρω ότι οι πλήρεις όροι της συμφωνίας θα καταγράφοντο σε γραπτή σύμβαση η οποία θα ακολουθούσε.

Ο εφεσίβλητος ένεκα τούτου εγκατέλειψε την εργοδότηση του στο ξενοδοχείο Amalthia στην Πάφο, παρόλο που δεν είχε λήξει η συμβατική υποχρέωση του με το κόστος της καταβολής ποσού £5.000 για την απαλλαγή του.

Σε συνέχεια της προφορικής συμφωνίας μεταξύ των διαδίκων η εφεσείουσα απέστειλε στον εφεσίβλητο την εξής επιστολή, την οποία θεωρούμε σκόπιμο να παραθέσουμε αυτούσια:-

«Αγαπητέ κύριε Λουκά,

Διά του παρόντος επιβεβαιώνω την πρόσληψη σας σαν Γενικόν Διευθυντή της εταιρείας BELCY CO LTD με ημερομηνία έναρξης την 8^η Φεβρουαρίου 1998.

Ο καθαρός μηνιαίος μισθός σας θα είναι £2.500,00 (δύο χιλιάδες και πεντακόσιες λίρες Κύπρου) επιπρόσθετα όλων των άλλων ωφελημάτων που προνοεί ο σχετικός νόμος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης θα σας παρέχεται τόπος διαμονής, διατροφή και η χρήση αυτοκινήτου της εταιρείας.

Οι περαιτέρω όροι εργοδότησης σας θα περιγράφονται σε συμβόλαιο που θα ετοιμασθεί ανάλογα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Σας συγχαίρω για την πρόσληψη σας και σας καλωσορίζω στην BELCY CO LTD.

Με ευχές για καλή σταδιοδρομία.»

Ήταν επίσης ο δικογραφημένος ισχυρισμός της εφεσείουσας ότι η προφορική συμφωνία περιλάμβανε τον όρο ότι η πρόσληψη του εφεσίβλητου ήταν για δοκιμαστική περίοδο 4 μηνών και εάν η απόδοση του ήταν η αναμενόμενη από την εφεσείουσα θα ακολουθούσε γραπτή σύμβαση. Ισχυρίζετο η εφεσείουσα ότι η απόδοση του ήταν πενιχρή και γι' αυτό το λόγο τερμάτισε τη δοκιμαστική περίοδο των τεσσάρων μηνών και τον απέλυσε. Ισχυρίζετο ότι η απόλυση του ήταν νόμιμη και δικαιολογημένη.

Ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου έδωσε μαρτυρία ο ίδιος ο εφεσίβλητος και εκάλεσε ακόμα τρεις μάρτυρες. Εκ μέρους της εφεσείουσας έδωσε μαρτυρία δικηγόρος που «χειριζόταν την πλειοψηφία των υποθέσεων της Belcy και του κ. Γιάγκου Παπαδόπουλου» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Αυτή ήταν και η μόνη μαρτυρία για την υπεράσπιση της εφεσείουσας. Σημειώνουμε εξ΄ αρχής ότι ο μοναδικός μάρτυς της εφεσείουσας κατά την διάρκεια της αντεξέτασης του παραδέχθηκε ότι δεν γνώριζε το περιεχόμενο της συμφωνίας μεταξύ του εφεσίβλητου και της διευθύντριας της εφεσείουσας, κας Νίκης Παπαδοπούλου.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε την ενώπιον του μαρτυρία αφού προέβη σε εκτενή αναφορά σ' αυτή. Κατέληξε δε, για τους λόγους που αναφέρει στην πολυσέλιδη απόφαση του, να δεχθεί ως αληθή τη μαρτυρία που παρουσίασε ο ενάγων. Σημείωσε δε ότι δέχθηκε επίσης ως αληθή τη μαρτυρία του δικηγόρου κ. Λ. Παπαφιλίππου, αλλά, κατέληξε, η μαρτυρία του δεν περιέχει οτιδήποτε που να αντικρούει τους ισχυρισμούς του εφεσίβλητου αφού, όπως ο ίδιος δήλωσε, δεν γνώριζε το περιεχόμενο της συμφωνίας. Και το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε:-

«Με όσα έχω ενώπιον μου και με όσα εξήγησα πιο πάνω έκρινα τον ενάγοντα ως πρόσωπο που κατάθεσε την αλήθεια και στην έκταση που η δική του εκδοχή διαφέρει από αυτή των εναγομένων δέχομαι τη δική του μαρτυρία.»

Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέτασε επίσης, στην απόφαση του, θέμα ακυρότητας της συμφωνίας, που ήγειρε η εφεσείουσα, λόγω ασάφειας των όρων της συμφωνίας. Αφού προβαίνει σε εκτενή αναφορά στη νομολογία κατέληξε ότι η συμφωνία ήταν έγκυρη, ως επίσης, κατέληξε ότι η εν λόγω συμφωνία δεν ήταν ακαθορίστου χρονικής διάρκειας, με συνέπεια την απόρριψη της εισήγησης της εφεσείουσας. Μεταξύ άλλων, το πρωτόδικο Δικαστήριο ανέφερε ότι οι ισχυρισμοί αυτοί ήσαν εκτός των δικογράφων.

Τα συμπεράσματα στα οποία το Δικαστήριο κατέληξε, όπως αναφέρονται στην απόφαση του είναι τα εξής:-

«(α) Οι εναγόμενοι είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης εγγεγραμμένη στην Κύπρο με έδρα τη Λευκωσία και μεταξύ άλλων ασχολούνται με το εμπόριο και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.

(β) Ο ενάγων, που είναι κάτοχος σχετικού αγγλικού διπλώματος στη διεύθυνση ξενοδοχείων και σχετικών καταλυμάτων (Higher National Diploma of U.K. in Hotel and Institutional Management) αρχικά εργοδοτήθηκε από τους εναγομένους (βλ. Τεκμήριο 1) σαν γενικός διευθυντής του ξενοδοχείου Residence Yorki που ανήκει στους εναγομένους για περίοδο 5 περίπου ετών (Νοέμβριο 1992 - Μάρτιο 1997) η οποία όμως συνεργασία διακόπηκε με κοινή συναίνεση.

(γ) Μετά την εν λόγω εργοδότηση ο ενάγων εργοδοτήθηκε σε ξενοδοχείο της Πάφου και συγκεκριμένα το Amalthia Beach Hotel ως γενικός διευθυντής για περίοδο δύο περίπου ετών και συγκεκριμένα από 17.4.97 μέχρι την 31.3.99 με δικαίωμα ανανέωσης της σύμβασης εργοδότησης για ένα ακόμα έτος. (Βλ. Τεκμήριο 2).

(δ) Ενώ ακόμα η πιο πάνω σύμβαση με το ξενοδοχείο Amalthia ήταν σε ισχύ, οι εναγόμενοι μέσω της κας Νίκης Παπαδοπούλου, θυγατέρας του αποβιώσαντος Γιάγκου Παπαδόπουλου, πλησίασαν τον ενάγοντα και του πρόσφεραν νέα εργοδότηση με τους εναγομένους οπότε ο ενάγων αφού έλαβε υπόψη τους όρους της νέας αυτής εργοδότησης διέκοψε, με τη συναίνεση του Amalthia στις 6.2.98 (βλ. Τεκμήριο 3) την εκεί εργοδότησή του και εργοδοτήθηκε ξανά με τους εναγομένους από την 8.2.98 (βλ. Τεκμήριο 4).

(ε) Οι όροι της νέας εργοδότησης ήταν ότι ο ενάγων θα ήταν τώρα γενικός διευθυντής ολόκληρου του συγκροτήματος των εναγομένων κι όχι μόνο του ξενοδοχείου (Residence Yorki) όπως ήταν η προηγούμενη εργοδότησή του. Ο μισθός του ενάγοντα για τη νέα αυτή εργοδότηση η οποία σύμφωνα με εύρημα μου ήταν για περίοδο τουλάχιστον τριών ετών, ήταν Λ.Κ.2.500 καθαρά το μήνα και επιπρόσθετα των άλλων ωφελημάτων που προνοεί ο σχετικός νόμος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης θα του παραχωρείτο τόπος διαμονής, διατροφής και χρήση αυτοκινήτου (βλ. τεκμήριο 4) αλλά το επίπεδο των εν λόγω ωφελημάτων ήταν της τάξης που ισχυρίστηκε ο ενάγων, δηλαδή διαμονή σε σουίτα του ξενοδοχείου, χρήση πολυτελούς αυτοκινήτου και διατροφή του επιπέδου και αξίας που καθόρισε ο ενάγων.

(στ) Ενώ ακόμα η πιο πάνω νέα εργοδότηση ήταν σε ισχύ, κατά ή περί την 1.5.98 με το τεκμήριο 5 οι εναγόμενοι τερμάτισαν τις υπηρεσίες του ενάγοντα, τερματισμός ο οποίος ήδη αποφάσισα ότι ήταν παράνομος.

(ζ) Ο ενάγων, μετά τον εν λόγω τερματισμό των υπηρεσιών του και αφού έμεινε χωρίς εργασία μέχρι και το Δεκέμβριο του 1998, τελικά εργοδοτήθηκε από τον εν λόγω μήνα από την εταιρεία Λεπτός στην Πάφο με καθήκοντα τόσο εδώ στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό (Κρήτη).

Ενόψει των πιο πάνω ευρημάτων μου αυτό που απομένει για απόφαση είναι το θέμα των αποζημιώσεων που δικαιούται ο ενάγων.»

Το Δικαστήριο αφού ανέλυσε τις αρχές με βάση τις οποίες επιδικάζονται αποζημιώσεις ένεκα παράβασης συμφωνίας κατέληξε να επιδικάσει ως αποζημιώσεις το ποσό των £61.700. Απέρριψε δε μεταξύ άλλων την απαίτηση του εφεσίβλητου για τιμωρητικές αποζημιώσεις.

Με εννιά λόγους έφεσης η εφεσείουσα επιχειρεί την ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης.

Με τους τέσσερις πρώτους λόγους έφεσης, που είναι συναφείς, προσβάλλονται τα συμπεράσματα του Δικαστηρίου όσον αφορά την αξιοπιστία του εφεσίβλητου, την σημασία της μαρτυρίας του μόνου μάρτυρα της εφεσείουσας και την κατάληξη του ότι η σύμβαση ήταν καθορισμένης διάρκειας τριών ετών. Και οι τέσσερις λόγοι άπτονται της αξιοπιστίας της μαρτυρίας του εφεσίβλητου.

Είναι γνωστές οι αρχές με βάση τις οποίες το Εφετείο επεμβαίνει στα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου σε θέματα αξιοπιστίας των μαρτύρων. Είναι διαχρονική θέση της νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι, σε συμπεράσματα αξιοπιστίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου, η επέμβαση του Εφετείου δικαιολογείται μόνο όταν αυτά αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή έρχονται σε αντίθεση με αδιαμφισβήτητα μέρη της μαρτυρίας. Τα συμπεράσματα των πρωτόδικων Δικαστηρίων δεν είναι ανατρέψιμα αν είναι δικαίως επιτρεπτά με βάση τη μαρτυρία και είναι αδύνατο να λεχθεί ότι ήταν λανθασμένα. (Βλέπε, μεταξύ άλλων: Αγησιλάου ν. Χρίστου (1989) 1 Α.Α.Δ. 713, Star Fiberglass Ltd. v. Elneda Trading Ltd. (1992) 1 A.Α.Δ. 875, Ανδριάνθη Γ. Χειμώνα ν. Μιχαλάκη Γεωργίου κ.ά. (1999) 1 Α.Α.Δ. 108, Νίκου Σιεηττάνη ν. Περσούλας Γεωργίου, Πολιτική Έφεση 11130, ημερ. 13.9.2002 και Χρίστος Γεωργιάδης ν. Κόκος Κουσπής & Σία Αλουμίνια Λτδ. (2003) 1 Α.Α.Δ. 735).

Έχει λεχθεί επίσης ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι σε μοναδική θέση να κρίνει την αξιοπιστία των μαρτύρων αφού διά ζώσης δίνουν μαρτυρία ενώπιον του, βλέπει και ακούει τους μάρτυρες και εκτιμά τις αντιδράσεις τους.

Στην παρούσα υπόθεση το πρωτόδικο Δικαστήριο δίδει στην εμπεριστατωμένη απόφαση του επαρκείς λόγους για την αποδοχή της μαρτυρίας του εφεσίβλητου και αυτής των μαρτύρων που εκάλεσε. Η κρίση του δεν περιορίζεται μόνο στη γενική εντύπωση που απεκόμισε από το σύνολο της μαρτυρίας αλλά βασίζεται και σε αντικειμενικά δεδομένα τα οποία ανέφερε στην απόφαση του και επίσης σε συνδυασμό με την πραγματική μαρτυρία.

Παραπονείται η εφεσείουσα ότι το Δικαστήριο παραγνώρισε το Τεκμήριο 7 με το οποίο καθορίζετο ότι η εργοδότηση θα ήταν ακαθόριστης διάρκειας. Το Τεκμήριο 7 περιείχε προτάσεις για κατάρτιση γραπτής συμφωνίας, η οποία ουδέποτε έγινε ή υπογράφηκε. Το Τεκμήριο 7 έγινε σαφώς μετά την προφορική συμφωνία μεταξύ των διαδίκων και την επιστολή (Τεκμήριο 4) που δόθηκε στον εφεσίβλητο από την εφεσείουσα, όπως καταγράφεται στην αρχή της παρούσας απόφασης. Παραπονείται επίσης η εφεσείουσα ότι δεν αξιολογήθηκε σωστά η μαρτυρία του μόνου μάρτυρα για την εφεσείουσα.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν δέχθηκε τη θέση της εφεσείουσας αναφέροντας τα εξής:-

«Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εναγομένων στηρίχθηκε στο χειρόγραφο σημείωμα (Τεκμήριο 7) του ενάγοντα με τίτλο «Στοιχεία Συμβολαίου Γενικού Διευθυντή», παρ. 2 που διαλαμβάνει ότι «το συμβόλαιο θα είναι ακαθορίστου χρονικού διαστήματος. Ημερομηνία έναρξης 8.2.1998» για να δείξει ότι η σύμβαση ήταν μόνο για 4 μήνες και επί δοκιμαστικής βάσης. Κατ' αρχή ήταν κοινό το έδαφος ότι το τεκμήριο 7 δεν αποτελεί την μεταξύ των διαδίκων συμφωνία. Όμως κι αν ακόμα βασιστούμε στη φράση αυτή αφού ήταν εισήγηση του ενάγοντα που αφορούσε τους όρους της δεύτερης εργοδότησης του, καθότι τούτο προκύπτει από το γεγονός ότι άρχιζε η εργοδότηση από τις 8.2.98 όπως διαλαμβάνει και το τεκμήριο 4, η φράση «περί ακαθορίστου διαρκείας» συνάδει περισσότερο με τον ισχυρισμό του ενάγοντα ότι η κα Νίκη Παπαδοπούλου του είχε πει ότι τον ήθελε για πάντα αλλά μίλησαν για ελάχιστη περίοδο 3 χρόνων. Με κανένα τρόπο ο όρος 2 του τεκμηρίου 7 δεν υποστηρίζει τον ισχυρισμό των εναγομένων περί δοκιμαστικής περιόδου 4 μηνών.

Στο θέμα αυτό των όρων της προφορικής συμφωνίας η μαρτυρία του ενάγοντα στη γενικότητα της υποστηρίζεται από το τεκμήριο 4 τόσο ως προς το μισθό (Λ.Κ.2.500 το μήνα καθαρός μισθός) όσο και στα άλλα ωφελήματα, δηλαδή διαμονή, διατροφή και χρήση αυτοκινήτου της εταιρείας. Απλώς στο τεκμήριο 4 δεν καθορίζεται το επίπεδο αν δηλαδή θα είναι αυτά τα ωφελήματα πολυτελή ή συνήθη, γεγονός που παρέμεινε όπως και η διάρκεια της εργοδότησης να αποφασιστεί με βάση την προφορική μαρτυρία. Ήδη ανάφερα ότι η μόνη μαρτυρία είναι αυτή του ενάγοντα αφού η κα Νίκη Παπαδοπούλου, που ήταν η μόνη αρμόδια για να τον αντικρούσει, δεν κατέθεσε για να έχω και τη δική της εκδοχή ούτως ώστε αν γινόταν αυτή πιστευτή παρά ο ενάγων να αποφάσιζα ανάλογα. Η μαρτυρία του κ. Λέαντρου Παπαφιλίππου τον οποίο μάρτυρα επίσης έκρινα ως πρόσωπο που κατάθεσε την αλήθεια, δεν περιέχει οτιδήποτε που να αντικρούει τους ισχυρισμούς του ενάγοντα ως προς τη μεταξύ του ενάγοντα και της κυρίας Νίκης Παπαδοπούλου συναφθείσα προφορική συμφωνία εργοδότησης, αφού ο κ. Παπαφιλίππου ήταν σαφής ότι δεν γνώριζε λεπτομέρειες της εν λόγω συμφωνίας.»

Συμφωνούμε με τις πιο πάνω θέσεις του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Από τη μαρτυρία που ήταν ενώπιον του, την οποία και εμείς έχουμε μελετήσει, προκύπτει ότι τα συμπεράσματα του ήσαν εύλογα, δεν έρχονται σε αντίθεση με τη μαρτυρία ούτε είναι δυνατό να θεωρηθούν ότι ήσαν λανθασμένα. Προσθέτουμε, εκ περισσού, ότι το Τεκμήριο 7 αποτελούσε απλή σημείωση ή πρόταση για τον καταρτισμό γραπτής συμφωνίας η οποία όμως ουδέποτε επιτεύχθηκε γιατί εν τω μεταξύ η εφεσείουσα απέλυσε τον εφεσίβλητο.

Με τον πέμπτο λόγο έφεσης προσβάλλονται τα συμπεράσματα του Δικαστηρίου ότι οι ισχυρισμοί της εφεσείουσας περί ασάφειας της συμφωνίας και ότι η σύμβαση είναι ακαθορίστου διαρκείας, είναι εκτός δικογράφων.

Για τα θέματα αυτά το Δικαστήριο ανάφερε τα εξής στην απόφαση του, αφού προβαίνει σε επισκόπηση της νομολογίας:-

«Στη δική μας περίπτωση όπως ήδη ανάφερα, ο ενάγων τόσο στην έκθεση απαίτησης του όσο και στη μαρτυρία του επικαλέστηκε ελάχιστη περίοδο εργοδότησης τριών ετών, γεγονός που καθιστά τον όρο αυτό σαφή. ..........................................................

......................................... Εν πάση περιπτώσει οι εναγόμενοι στη δική τους έκθεση υπεράσπισης δεν επικαλέστηκαν τον ισχυρισμό ότι η συμφωνία τους ήταν άκυρη λόγω ασάφειας όρων και ότι ήταν σύμβαση εργοδότησης αορίστου διαρκείας αλλά αντίθετα (βλ. παρ. 3 της έκθεσης υπεράσπισης) επικαλούνται μια σαφή συμφωνία αλλά επί δοκιμαστικής βάσης για χρονικό διάστημα που δεν θα υπερέβαινε τους 4 μήνες. Έτσι, ο ισχυρισμός των εναγομένων περί ασαφούς σύμβασης όσον αφορά τη διάρκεια αυτής εκτός του ότι είναι και εκτός δικογράφων, με βάση τα όσα ανάφερα, με την παρούσα απορρίπτεται.»

Το Δικαστήριο, είναι πασιφανές, ότι απέρριψε τους ισχυρισμούς της εφεσείουσας όχι μόνο επί της ουσίας τους, για την οποία απόρριψη δεν προβάλλεται λόγος έφεσης, αλλά και για το γεγονός ότι οι ισχυρισμοί αυτοί ήσαν εκτός δικογράφων. Έχουμε μελετήσει τα πρακτικά της μαρτυρίας, τόσο της προφορικής όσο και της πραγματικής, με πάσα προσοχή. Ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι στο δικόγραφο της Έκθεσης Υπεράσπισης της εφεσείουσας δεν προβάλλοντο τέτοιοι ισχυρισμοί. Αντίθετα η εφεσείουσα στο δικόγραφο της ισχυρίζεται ότι η συμφωνία για εργοδότηση του εφεσίβλητου ήταν για δοκιμαστική περίοδο τεσσάρων μηνών και όχι για τακτή περίοδο τριών ετών.

Κανένας ισχυρισμός για ασάφεια της συμφωνίας ή καθορισμό ακαθόριστης χρονικής διάρκειας δεν προβλήθηκε με την Έκθεση Υπεράσπισης.

Έπεται ότι ο λόγος αυτός της έφεσης είναι ανεδαφικός και απορρίπτεται.

Με τον έκτο λόγο έφεσης παραπονείται η εφεσείουσα ότι το Δικαστήριο δέχθηκε εξωγενή μαρτυρία όσον αφορά το Τεκμήριο 4 (επιστολή της εφεσείουσας στον εφεσίβλητο) με αποτέλεσμα να προσθέσει σ΄ αυτό όρο που δεν αναφέρετο και συγκεκριμένα τον όρο της τριετούς εργοδότησης.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο στην απόφαση του, αφού αναφέρθηκε στη νομολογία επί του θέματος και στα γεγονότα κατέληξε ότι στην περίπτωση αυτή είναι επιτρεπτή τέτοια μαρτυρία κατ' εξαίρεση του κανόνα του αποκλεισμού εξωγενούς μαρτυρίας. Και η θέση του αυτή ήταν και η ορθή.

Σύμφωνα με τη νομολογία το Δικαστήριο, συμβιβάζοντας τον κανόνα με τις εξαιρέσεις θα πρέπει να ισοζυγίζει την ανάγκη για τη βεβαιότητα στη διεκπεραίωση των ανθρωπίνων σχέσεων και την ανάγκη για την απρόσκοπτη επιδίωξη της αλήθειας. (Βλέπε: Πολυκάρπου ν. Πολυκάρπου (1982) 1 C.L.R. 182). Όταν η αρχική συμφωνία δεν περιέχεται σε ένα συγκεκριμένο έγγραφο, όπως στην παρούσα υπόθεση, αλλά είναι προφορική και συνοδεύεται με αριθμό εγγράφων για την ερμηνεία των οποίων προβάλλονται συγκρουόμενες απόψεις, δεν εγείρεται θέμα αποκλεισμού προσαγωγής προφορικής μαρτυρίας, αφού η συμφωνία δεν έχει συμπεριληφθεί σε κανένα έγγραφο. Το Τεκμήριο 4 είναι επιστολή της εφεσείουσας προς τον εφεσίβλητο σχετική με την εργοδότηση του, δεν περιέχει όμως όλα τα γεγονότα της συναλλαγής ούτε όλους τους όρους της εργοδότησης. Κατά συνέπεια ορθά το Δικαστήριο δέχθηκε προφορική μαρτυρία σχετική με τη διάρκεια της εργοδότησης του. (Βλέπε: Α. Χρ. Σολομωνίδης και Αδελφοί Λτδ. ν. Tsouris Constructions and Estates Ltd. (1991) 1 Α.Α.Δ. 355).

Με τον έβδομο λόγο έφεσης η εφεσείουσα παραπονείται ότι το Δικαστήριο δεν εξέτασε θέμα μείωσης της ζημιάς του εφεσίβλητου και παραγνώρισε σχετική μαρτυρία που παρουσίασε.

Το Δικαστήριο εξέτασε το θέμα αναφέροντας τα εξής στην απόφαση του:-

«Αναφορικά με το καθήκον του ενάγοντα να μειώσει τις ζημιές του, είμαι ικανοποιημένος από τη μαρτυρία του (έστω κι΄ αν το βάρος είναι στους εναγομένους να δείξουν ότι δεν έλαβε λογικά μέτρα να μειώσει τη ζημιά του) ότι έκανε προσπάθειες να εξεύρει άλλη εργασία αλλά δεν κατόρθωσε να το επιτύχει πριν το Δεκέμβριο του 1998 που άρχισε να εργάζεται με την εταιρεία ΛΕΠΤΟΣ. Η εξήγηση που έδωσε ο ενάγων, γιατί να μην βρει πιο ενωρίς νέα εργασία, ότι δηλαδή θέσεις όπως τη δική του συνήθως πληρούνται έγκαιρα κι όχι την τελευταία στιγμή, ήταν λογική και εφόσο τον ενάγοντα τον έκρινα γενικά ως πρόσωπο που κατάθεσε την αλήθεια, γίνεται αποδεκτή. Έτσι από άποψης εκπλήρωσης αυτού του καθήκοντος είμαι ικανοποιημένος ότι το έπραξε ο ενάγων.»

Η θέση αυτή του Δικαστηρίου είναι ορθή. Η εφεσείουσα, που είχε και το βάρος της απόδειξης, δεν παρουσίασε καμιά μαρτυρία που να αποδεικνύει τις θέσεις της. Ο ισχυρισμός της εφεσείουσας ότι πριν την παράνομη απόλυση του εφεσίβλητου του προσεφέρθη εργασία από την ίδια δεν ενισχύει τους ισχυρισμούς της. Η εφεσείουσα προσπάθησε να εξαναγκάσει τον εφεσίβλητο να αποδεχθεί δραστική τροποποίηση των όρων εργοδότησης του πριν καν αποφασίσει την παράνομη απόλυση του. Ο εφεσίβλητος είχε κάθε δικαίωμα, που πηγάζει από έγκυρη σύμβαση, να μη δεχθεί τους νέους όρους της εφεσείουσας. Καμιά μαρτυρία δεν παρουσίασε η εφεσείουσα ότι του προσφέρθηκε οποιαδήποτε εργοδότηση μετά την παράνομη απόλυση του, είτε από την ίδια είτε από τρίτους.

Έπεται ότι και ο λόγος αυτός είναι ανεδαφικός και απορριπτέος.

Με τους τελευταίους δύο λόγους έφεσης η εφεσείουσα ισχυρίζεται ότι το Δικαστήριο δεν ασχολήθηκε με το θέμα της δικαιοδοσίας παρά το γεγονός ότι αυτό τέθηκε από το δικηγόρο της στο στάδιο των τελικών αγορεύσεων. Ισχυρίζεται η εφεσείουσα ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία να εκδικάσει την υπόθεση γιατί αποκλειστική δικαιοδοσία είχε μόνο το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών. Στο περίγραμμα αγόρευσης του δικηγόρου της εφεσείουσας συναρτάται η ισχύς των λόγων αυτών της έφεσης εάν κατέληγε το Δικαστήριο ότι η σύμβαση εργοδότησης ήταν ακαθόριστης διάρκειας. Το Δικαστήριο όμως κατέληξε, ότι η σύμβαση εργοδότησης ήταν διαρκείας τριών ετών, κατάληξη που ήδη έχουμε επικυρώσει πιο πάνω. Κατά συνέπεια δεν ετίθετο θέμα δικαιοδοσίας σύμφωνα με το άρθρο 30 του περί Τερματισμού Απασχολήσεως Νόμου (Ν. 24/67) όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 3 του τροποποιητικού Νόμου αρ. 6/73. Το Επαρχιακό Δικαστήριο εκέκτητο δικαιοδοσίας και ορθά επελήφθη της υπόθεσης και εξέδωσε την απόφαση του.

Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία