|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2003) 1 ΑΑΔ 1446
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11201)
23 Οκτωβρίου, 2003
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
SARTAS IMPORTERS-DISTRIBUTORS LTD,
Εφεσείοντες,
ΚΑΙ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΡΟΥΛΛΗ,
Εφεσίβλητος.
_________________________
Γ. Λουκαϊδης,
για τους Εφεσείοντες.Μ. Κωνσταντίνου για Π. Βράχα, για τον Εφεσίβλητο.
__________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Μειοψηφίας)
ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Για τους λόγους που ακολουθούν έχω καταλήξει σε διαφορετικό αποτέλεσμα από εκείνο της πλειοψηφίας.
Το θέμα της τοπικής αρμοδιότητας διέπεται από το άρ. 21(1) (α) (β) και 2 (ορισμός του όρου «βάσις της αγωγής») του περί Δικαστηρίων Νόμου, 1960 (Ν 14/60, όπως έχει τροποποιηθεί).
Βάση της αγωγής θεωρείται ότι έχει προκύψει εντός της δικαιοδοσίας αν σ΄ αυτήν είχε συναφθεί η σύμβαση ή είχε επέλθει η διάρρηξη της συμφωνίας ανάλογα με την περίπτωση (βλ. και C. & K. Κyriakou & Α/φοί Λτδ ν. Ιωάννου (1990) 1 Α.Α.Δ. 479). Προκειμένου περί παράλειψης αποπληρωμής οφειλής έχει νομολογηθεί ότι όπου δεν καθορίζεται ο τόπος αποπληρωμής ο οφειλέτης υπέχει υποχρέωση ν' αναζητήσει τον πιστωτή για να τον πληρώσει στον τόπο της εργασίας του ή της διαμονής του. Αυτός ο κανόνας είχε διατυπωθεί αρχικά στην Theofanous v. Georghiou (1969) 1 C.L.R. 203, 205, 206 και υιοθετηθεί στην Stefanidou v. Pirgoti (1975) 1 C.L.R. 100, 102, C & K Kyriakou και Α/φοί Λτδ ν. Ιωάννου (1990) 1 Α.Α.Δ. 479, 481, 482, Πουγιούκα κ.α. ν. Θρασυβούλου (1998) 1 Α.Α.Δ. 2014 και Χριστοφόρου κ.α. ν. Paneuropean Insurance Co. Ltd, Πολιτική Έφεση 11072/21.10.2002.
Στην παρούσα υπόθεση το θέμα της τοπικής αρμοδιότητας ηγέρθη στο στάδιο των τελικών αγορεύσεων ενώπιον του Πρωτόδικου Δικαστηρίου. Ο συνήγορος του εφεσίβλητου υπέβαλε, συναφώς, ότι από την μαρτυρία που είχε προσαχθεί ενώπιον του Δικαστηρίου προκύπτει ότι το
Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας στερείται δικαιοδοσίας να επιληφθεί της υπόθεσης εφόσον η σύναψη της συμφωνίας και η ολοκλήρωση της έγινε στη Λευκωσία, όπου θα γινόταν και η πληρωμή των κατ΄ ισχυρισμό πωληθέντων εμπορευμάτων, σύμφωνα με όρο της συμφωνίας.Από την άλλη ο συνήγορος των εφεσειόντων υπέβαλε - ενώπιον του Πρωτόδικου Δικαστηρίου - ότι η κατά τόπο δικαιοδοσία του Δικαστηρίου προσδιορίζεται από τη βάση της αγωγής των εφεσειόντων, η οποία αποτελείται από χρέος που προέκυψε από κάποια συμφωνία. Έκαμε
αναφορά στη νομολογία σχετικά με την δικαιοδοσία που προσδίδεται στον τόπο διάρρηξης της συμφωνίας με την εισήγηση ωστόσο ότι η αρχή που εφαρμόζεται στην παρούσα υπόθεση είναι ότι όταν δεν προβλέπεται, είτε ρητά είτε εξυπακουόμενα, τόπος πληρωμής σε μια συμφωνία που εκπληρώθηκε, ο χρεώστης έχει καθήκον να αναζητήσει τον πιστωτή του για να τον πληρώσει στον τόπο εργασίας ή διαμονής του, νοουμένου ότι είναι στην Κύπρο. Υπέβαλε, επίσης, ότι τα στοιχεία και η διεύθυνση των εναγόντων όπως περιλαμβάνονται στις έγγραφες προτάσεις δεν αμφισβητήθηκαν με αποτέλεσμα να μην έχει αμφισβητηθεί τόσο η οντότητα όσο και η ταυτότητά τους και κατ΄ επέκταση παρέμεινε αναμφισβήτητη η ύπαρξη της εταιρείας των εφεσειόντων, βάσει του νομικού τεκμηρίου της κανονικότητας και δεδομένου ότι δεν λήφθηκαν από τον εφεσίβλητο νομικά μέτρα για διαγραφή της αγωγής λόγω ανύπαρκτου ενάγοντα, σύμφωνα με τη νομολογία. Τέλος υπέβαλε ότι και ο ίδιος ο εφεσίβλητος ανέφερε ότι ο μάρτυρας των εφεσειόντων του είχε πεί ότι η έδρα των εφεσιβλήτων είναι στη Λάρνακα. Κατ΄ επέκταση - κατέληξε - το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας έχει κατά τόπο αρμοδιότητα να επιληφθεί της παρούσας αγωγής.Το Πρωτόδικο Δικαστήριο υπέδειξε ότι πρωταρχικό καθήκον του εκδικάζοντος Δικαστηρίου είναι να εξετάσει το θέμα της δικαιοδοσίας και μόνο αν κρίνει ότι έχει δικαιοδοσία θα πρέπει να προχωρήσει και να επιληφθεί της ουσίας της υπόθεσης (βλ. Kolokoudias v. Varnavidou (1988) 1 Α.Α.Δ. 566). Θα πρέπει όμως - συνέχισε - όλα τα γεγονότα τα οποία έχει το Δικαστήριο ενώπιον του για να αποφασίσει να είναι αδιαμφισβήτητα ή παραδεκτά (βλ. Θεοχάρους ν. Παστελλή (1993) 1 Α.Α.Δ. 240
).Ακολούθως το Πρωτόδικο Δικαστήριο σημείωσε ότι η συμφωνία για πώληση των επίδικων εμπορευμάτων έγινε στη Λευκωσία όπου βρίσκεται η κατοικία και ο τόπος εργασίας του εφεσίβλητου. Σημείωσε, επίσης, ότι η βάση της αγωγής πηγάζει από παράλειψη αποπληρωμής οφειλής και επομένως τυγχάνει εφαρμογής η αρχή η οποία έχει διατυπωθεί στην
Theofanous (πιο πάνω).Το Πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ως εξής:
«Αναμφίβολα, όταν αμφισβητούνται από τον αντίδικο ισχυρισμοί που περιέχονται στα δικόγραφα θα πρέπει να προσφερθεί αποδεκτή μαρτυρία κατά την ακρόαση της υπόθεσης για απόδειξή τους. Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Μαυρομιχάλη κ.α. ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας (1996) 1 Α.Α.Δ. 530, στη σελίδα 533
'Η δικογραφία επενεργεί στον προσδιορισμό των επιδίκων θεμάτων. Δε συνιστά μαρτυρία ούτε αποδεικτικό υλικό για την απόδειξη των εκατέρωθεν ισχυρισμών.'
Στην παρούσα υπόθεση ο Μ.Ε. δεν αναφέρθηκε σε οποιοδήποτε στάδιο σε ποιό τόπο βρίσκεται η έδρα της εταιρείας των εναγόντων ούτε και προσφέρθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία από τους ενάγοντες για την έδρα της εταιρείας ή/και το εγγεγραμμένο γραφείο της. Υπό τα πιο πάνω δεδομένα, όπως ήταν φυσικό άλλωστε, ο Μ.Ε. δεν αντεξετάστηκε αναφορικά με την έδρα εργασιών της εταιρείας. Δεν αντεξετάστηκε βέβαια ούτε ως προς την ύπαρξη της εταιρείας ή την ιδιότητά του σε σχέση με αυτήν, αν και έδωσε μαρτυρία για τα θέματα αυτά.
Το κενό που υπάρχει δεν μπορεί να αναπληρωθεί από την αναφορά του εναγόμενου στο ότι ο Μ.Ε. του είχε πεί ότι η έδρα του είναι στη Λάρνακα που, εν πάση περιπτώσει, δεν μπορεί να της αποδοθεί σαφώς η έννοια ότι αφορούσε την έδρα της εταιρείας, δεδομένου μάλιστα ότι ο εναγόμενος δήλωσε άγνοια για την ύπαρξη τόσο της εταιρείας όσο και του διευθυντή των εναγόντων.
Περαιτέρω και έχοντας υπόψη μου ότι ο Μ.Ε. δεν αντεξετάστηκε ως προς την ύπαρξη της εταιρείας των εναγόντων και την ιδιότητά του ως διευθυντής τους, στην παρούσα υπόθεση μπορεί να λεχθεί ότι δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης της ύπαρξης των εναγόντων. Τίθεται ωστόσο θέμα κατά τόπο δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου και η αναφορά ως και η απόδειξη των στοιχείων που την προσδιορίζουν, εκ μέρους των εναγόντων, κρίνεται αναγκαία υπό τις περιστάσεις. Καταλήγω ότι δεν έχει δοθεί από τους ενάγοντες ίχνος μαρτυρίας που να οδηγεί το Δικαστήριο στο να αποφασίσει ότι είναι αρμόδιο κατά τόπο να εκδικάσει την παρούσα αγωγή. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τη Δ.30 θ.10 των περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμών η παρούσα διαδικασία θα πρέπει να ανασταλεί με έξοδα εναντίον των εναγόντων και υπέρ του εναγομένου (βλ. Chloe Garment Ind. Ltd v. J. Vassiliades Serv. Ltd (1997) 1 Α.Α.Δ. 1575
).»Ο κ. Λουκαϊδης, εκ μέρους των εφεσειόντων, υποστήριξε ότι «οι εφεσείοντες φαίνονταν επί του κλητηρίου ότι είναι η Εταιρεία Sartas - Importers - Distributors Ltd εκ Λάρνακος, Ζακύνθου 27». Αν - συνέχισε - «ο εφεσίβλητος ήθελε να αρνηθή την ύπαρξη τους θα έπρεπε να καταχωρήση αίτηση για ακύρωση του κλητηρίου πριν ακόμη καταχωρήση οποιαδήποτε υπεράσπιση (βλ. K.N.G. AUTOPARTS Ltd v. Ιωάννου (1996) 1 Α.Α.Δ. 689 και
LIOUFIS AND CO. LTD v. Ανδρονίκου (1996) 1 Α.Α.Δ. 773, 780).Έχει νομολογηθεί ότι τα γεγονότα τα οποία στοιχειοθετούν τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου είναι εκείνα τα οποία συνθέτουν την απαίτηση και αποκλειστική πηγή αναζήτησης τους είναι η έκθεση απαίτησης (Βλ. Sevegep Ltd v. United Sea Transport Ltd and Others (1989) 1 A.A.Δ. (Ε) 729, Αγρόκτημα Λανίτη Λτδ κ.α. ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας κ.α. (1991) 1 Α.Α.Δ. 225, Safarino Shoes Industry & Trading Company Ltd v. Βιομηχανίας Υποδημάτων Ε. Σταυρινού Λτδ (1991) 1 Α.Α.Δ. 1059, Μουρτζινός ν. Global Cruises S.A. (1992) 1 Α.Α.Δ. 1160). Στην παρούσα υπόθεση οι εφεσείοντες έχουν επιχειρήσει να στοιχειοθετήσουν τη δικαιοδοσία μέσα από την παραγ. 1 της έκθεσης απαιτήσεως. Ισχυρίσθηκαν ότι «είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης νομοτύπως εγγεγραμμένη με έδρα τους τη Λάρνακα». Ο ισχυρισμός αυτός των εφεσειόντων δεν έγινε παραδεκτός από τον εφεσίβλητο. Παραθέτω την παραγ. 1 της υπεράσπισης του:
«Ο εναγόμενος αγνοεί και συνεπώς αρνείται τους ισχυρισμούς των εναγόντων στην παραγ. 1 της εκθέσεως απαιτήσεως και καλεί τους ενάγοντες σε αυστηρή απόδειξη των ισχυρισμών τους.»
Έχω την άποψη ότι το ζήτημα της τοπικής αρμοδιότητας δεν είναι ζήτημα που μπορεί να στοιχειοθετηθεί με τη διεύθυνση που αναγράφεται στον τίτλο της αγωγής, ούτε και μπορεί να συνδεθεί με την ύπαρξη της εταιρείας και τον τρόπο αμφισβήτησης της.
Εν όψει της πιο πάνω θέσης του εφεσίβλητου (βλ. παραγ. 1 της υπεράσπισης) το βάρος απόδειξης της τοπικής αρμοδιότητας το έφεραν οι εφεσείοντες. Ο τρόπος απόδειξης είναι με μαρτυρία ή με παραδοχή γεγονότων από τον εναγόμενο από τα οποία μπορεί να στοιχειοθετηθεί η ύπαρξη τοπικής αρμοδιότητας. Είναι, κατά την κρίση μου, αυτονόητο ότι ο τίτλος της αγωγής δεν αποτελεί μαρτυρία. Περαιτέρω δεν αποτελεί μέρος των εγγράφων προτάσεων με συνέπεια να μην παρίσταται ανάγκη για τον εναγόμενο να αρνηθεί ή να δεχθεί το περιεχόμενο του.
Στην παρούσα υπόθεση αποτελεί κοινό έδαφος ότι οι εφεσείοντες δεν παρουσίασαν οποιαδήποτε μαρτυρία - άμεση ή έμμεση - σχετικά με το θέμα της τοπικής αρμοδιότητας. Ούτε υπάρχει οποιαδήποτε παραδοχή ή μαρτυρία από τον εφεσίβλητο σε σχέση με το θέμα της τοπικής αρμοδιότητας. Η μαρτυρία του εφεσίβλητου - στη σελ. 15 των πρακτικών - την οποία είχαν επικαλεσθεί οι εφεσείοντες (έχει παρατεθεί στη σελ. 4, πιο πάνω) δεν είναι ικανή να θεμελιώσει τοπική αρμοδιότητα. Αποτελούσε μέρος της απάντησης του εφεσίβλητου η οποία δόθηκε σε ερώτηση άσχετη με το θέμα της τοπικής αρμοδιότητας. Με την επίμαχη μαρτυρία ο εφεσίβλητος δεν διαδήλωσε τη γνώση του, την πίστη του ή την αποδοχή του ότι η έδρα των εφεσειόντων ήταν στη Λάρνακα αλλά - απλώς - μετέφερε στο Δικαστήριο τί του είχε πεί ο Παναγιώτης Παραλιμνίτης σε σχέση με την έδρα του.
Επαναλαμβάνω ότι ζητήματα τοπικής αρμοδιότητας εφόσον δεν γίνονται παραδεκτά στα δικόγραφα πρέπει να αποδεικνύονται με θετική μαρτυρία ή με παραδοχή γεγονότων τα οποία είναι ικανά να θεμελιώσουν την ύπαρξη τοπικής αρμοδιότητας. Υπογραμμίζω ότι στην υπόθεση
Theofanous (πιο πάνω) υπήρχε μαρτυρία ότι ο ενάγων διέμενε εντός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου.
Εν όψει της κατάστασης της μαρτυρίας θεωρώ ότι ορθά το Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι εστερείτο τοπικής αρμοδιότητας.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.