CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(2003) 1 ΑΑΔ 670

(Πολιτική Έφεση Αρ. 10999)

Εφεσείοντες-Εναγόμενοι,

Εφεσίβλητοι-Ενάγοντες.

Στις 6.2.95 απεστάλη επιστολή, με την οποία δόθηκε προθεσμία 10 ημερών για εξόφληση του υπόλοιπου του τιμήματος από τους εφεσείοντες. Καμμία ενέργεια για συμμόρφωση δεν φαίνεται να έγινε ακολούθως από τους εφεσείοντες και στάληκε νέα επιστολή από τους εφεσίβλητους-ενάγοντες με ημερομηνία 27.2.95, με την οποία και τερματίστηκε η συμφωνία, αφού είχε ήδη παρέλθει η προθεσμία των 10 ημερών που είχε δοθεί με την επιστολή της 6.2.95.

Ο πρωτόδικος Δικαστής, σε μία πολύ εμπεριστατωμένη απόφαση, αφού ανέλυσε τη μαρτυρία, κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο ισχυρισμός για καθυστέρηση στην παραλαβή της επιστολής, με την οποία ετίθετο η προθεσμία, ήταν αναληθής και εκ των υστέρων σκέψη και απέρριψε τους ισχυρισμούς των εφεσειόντων, κρίνοντας πως η επιστολή είχε ληφθεί κανονικά «in the ordinary course of post». Η φράση περιέχεται στις ερμηνευτικές διατάξεις του άρθρου 2 του Περί Ερμηνείας Νόμου, Κεφ.1.

Μετά από την προσεκτική ανάλυση της μαρτυρίας και αιτιολόγηση των συμπερασμάτων του, με τα οποία απορρίφθηκε ο ισχυρισμός του μάρτυρα των εφεσειόντων Χαρ. Κώστα, ότι η επιστολή είχε παραληφθεί στις 20.2.95, ο πρωτόδικος Δικαστής προέβη και σε μία ακόμη σημαντική διαπίστωση. Κατέληξε πως το θέμα καθυστερημένης λήψης της επιστολής, που δεν ήταν απλώς νομικό αλλά θέμα γεγονότων, δεν υπήρξε αντικείμενο των δικογράφων και δεν μπορούσε εν πάση περιπτώσει να εξετασθεί και ως εκ τούτου θα έπρεπε και πάλι να απορριφθεί η θέση αυτή των εναγομένων. Περαιτέρω, ο πρωτόδικος Δικαστής, με εκτενή αναφορά στη νομολογία και με λεπτομερή εξέταση και ανάλυση των σχετικών προνοιών των όρων της σύμβασης μεταξύ των μερών 3, 8 και 2, κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν υπήρχε οτιδήποτε που να εμπόδιζε τους εφεσίβλητους-ενάγοντες να καταστήσουν με ειδοποίησή τους το χρόνο πληρωμής ουσιώδη όρο της σύμβασης και έκρινε πως ο χρόνος των 10 ημερών, με αναφορά και σε άλλες υποθέσεις, ήταν εύλογος υπό τις περιστάσεις, Έτσι, η αποτυχία των εφεσειόντων-εναγομένων να συμμορφωθούν ή να προβούν σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια πριν την εκπνοή της προθεσμίας των 10 ημερών, έδιδε το δικαίωμα στους εφεσίβλητους-ενάγοντες να τερματίσουν τη συμφωνία, όπως και έπραξαν. Κατά συνέπεια, ο πρωτόδικος Δικαστής αποδέχτηκε την αγωγή και εξέδωσε δηλωτικές αποφάσεις και κατ΄ακολουθία απέρριψε την ανταπαίτηση με την οποία εζητείτο ειδική εκτέλεση για τους ίδιους λόγους και, επιπρόσθετα, για το λόγο ότι δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις του περί Πωλήσεως Γης (Ειδική Εκτέλεση) Νόμου, Κεφ. 232. (Δέστε Χρίστου ν. Γεωργίου, Π.Ε. 9807, ημερ. 24.6.99). Το Δικαστήριο, τέλος, διέταξε την επιστροφή του ποσού των £4.600 που είχαν αρχικά πληρωθεί από την εφεσείουσα-εναγόμενη εταιρεία.

Με τους πρώτους δύο λόγους έφεσης, αμφισβητούν το συμπέρασμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου αναφορικά με το χρόνο που παραλήφθηκε η επιστολή της 6.2.95 και επίσης υποβάλλουν ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα αποφάσισε ότι το θέμα δεν καλυπτόταν από τα δικόγραφα, αφού στην παράγραφο 7 της υπεράσπισης αναφερόταν ότι «. . . . οι ενάγοντες δεν εδικαιούντο να τερματίσουν την ως άνω συμφωνία δια της επιστολής ημερομηνίας 27.2.1995 και/ή καθόλου».

Και αυτή η θέση των εφεσειόντων πρέπει να απορριφθεί. Είναι γεγονός, όπως διαπιστώνει και το πρωτόδικο Δικαστήριο, ότι στην παρούσα περίπτωση η προθεσμία για πληρωμή του τιμήματος πωλήσεως δεν ήταν ουσιώδης όρος, αφού δεν είχε κηρυχθεί ως τέτοιος από τους συμβαλλόμενους. Όπως προκύπτει και από την υπόθεση Paraskeva & Others v. Lantas (1988) 1 C.L.R. 285, η ύπαρξη όρου περί τόκου σε περίπτωση καθυστέρησης της πληρωμής, όπως στην παρούσα περίπτωση, είναι ενδεικτική πως ο χρόνος δεν ήταν στη σκέψη των μερών ουσιώδης. Η νομολογία όμως αναγνωρίζει ότι το ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη μπορεί να καταστήσει το χρόνο ουσιώδη αν υπάρξει παράβαση των όσων έχουν συμφωνηθεί. Σχετική είναι και η απόφαση Xenophontos ν. Tyrimou (1984) 1 C.L.R. 23, όπου μετά πάροδο 20 χρόνων δόθηκε ειδοποίηση για συμμόρφωση μέσα σε 15 ημέρες. Συμφωνούμε με το πρωτόδικο Δικαστήριο πως η πρόνοια για τόκο 8½% στο υπόλοιπο ποσό αν δεν εξοφλείτο εντός των 6 μηνών, εν όψει και του γεγονότος ότι υπήρχε πρόνοια και για τόκο 7% εν πάση περιπτώσει μέχρι την εξόφληση, δεν επηρεάζει τη νομική κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί από τη νομολογία. Επιπρόσθετα, ούτε η πρόνοια πως καθυστέρηση καταβολής του υπολοίπου παρέχει δικαίωμα στους πωλητές για είσπραξή του μέσω αγωγής στερεί αυτούς από το δικαίωμα τερματισμού της συμφωνίας λόγω παράβασης ή το περιορίζει καθ΄οιονδήποτε τρόπο (δέστε και Bower ν. Ηροδότου (1994) 1 Α.Α.Δ. 325 στη σελ. 335.)

Το κατά πόσο ο χρόνος των 10 ημερών που δόθηκε ήταν εύλογος υπό τις περιστάσεις είναι ζήτημα πραγματικό και εξαρτάται από το σύνολο των περιστατικών. (Δημήτρη ν. Beven Π.Ε. 9689, ημερ. 29.4.99). Ο πρωτόδικος Δικαστής, κρίνοντας τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δόθηκε η δεκαήμερη προθεσμία για καταβολή του υπολοίπου, κατέληξε πως ήταν εύλογος ο χρόνος που δόθηκε, αφού οι εφεσείοντες γνώριζαν από την 1.8.94 ότι θα έπρεπε να πλήρωναν το υπόλοιπο εντός 6 μηνών, κατά την ημέρα μεταβίβασης και σχολίασε πως, παρόλο ότι ο χρόνος είχε καταστεί ουσιώδης, εντούτοις οι εφεσείοντες δεν έπραξαν τίποτε για "αναχαίτιση του επερχόμενου τερματισμού με την προσφορά πληρωμής Rodoulli v. Papasavvas (1988) 1 C.L.R. 540)." To εύλογο του χρόνου ήταν θέμα που ενέπιπτε στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου και κρίνουμε πως τη διακριτική αυτή ευχέρεια την άσκησε εντός θεμιτών πλαισίων ώστε να μην χωρεί επέμβαση μας στο συμπέρασμα του. Σχετική είναι και η παρατήρηση του Δικαστηρίου επί του προκειμένου πως το θέμα αυτό δεν αποτέλεσε ρητά μέρος της υπεράσπισης και πουθενά στην αλληλογραφία τους, όπως προκύπτει από τα τεκμήρια, δεν ηγέρθη τέτοιο θέμα από τους εφεσείοντες-εναγομένους.