|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 1 ΑΑΔ 1169
24 Ιουλίου, 2002
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ,
Εφεσείων-Ενάγων,
ν.
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΚΙΔΗ,
Εφεσιβλήτου-Εναγομένου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 10916)
Αμέλεια ― Τροχαίο ατύχημα ― Συντρέχουσα αμέλεια ― Πότε ένα άτομο ευθύνεται για συντρέχουσα αμέλεια ― Απόδοση ευθύνης σε ποσοστό 30% κατ' έφεση σε οδηγό οχήματος ο οποίος κτύπησε οδηγό ταξί που βρισκόταν στο δρόμο προσπαθώντας να μαζέψει ρούχα από βαλίτσα που είχε πέσει στο δρόμο από το ταξί.
Γύρω στις 1.00 το πρωί της 15.10.96 ο εφεσείων που οδηγούσε το ταξί του κατά μήκος της κύριας οδού Μενεού-Καλού Χωριού, σταμάτησε για να πιάσει μια βαλίτσα με ρούχα που είχε πέσει στο δρομο, θέτοντας σε λειτουργία τα flash lights του αυτοκινήτου του. Το όχημα του εφεσίβλητου ακολουθούσε την ίδια πορεία. Η βαλίτσα βρισκόταν στο μέσο της δεξιάς λωρίδας κυκλοφορίας σε σχέση με την πορεία του εφεσίβλητου. Το όχημα του εφεσίβλητου κτύπησε τον εφεσείοντα προτού τελειώσει το έργο του. Ο δρόμος ήταν ευθύς, τετραπλής κατευθύνσεως χωρίς φωτισμό και η ορατότητα επεκτεινόταν σε απόσταση 800 περίπου μέτρων. Το σημείο σύγκρουσης απείχε 6.50 μέτρα μακριά από την αριστερή πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία του εφεσίβλητου. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή του εφεσείοντος αφού έκρινε ότι το δυστύχημα οφειλόταν αποκλειστικά στη δική του ευθύνη. Ο εφεσίβλητος αντιλήφθηκε μετά τη σύγκρουση ότι είχε κτυπήσει ένα άνθρωπο.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την απόφαση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Ο εφεσίβλητος όφειλε να δει τα φώτα που αναβοέσβηναν σε ένδειξη κινδύνου και να τεθεί σε επιφυλακή αναφορικά με τα άτομα που ενδεχόμενα θα βρίσκονταν στο δρόμο, έστω όχι πολύ κοντά στο ακινητοποιημένο όχημα. Αυτή η παράλειψή του συνιστά αμέλεια. Η ευθύνη για το ατύχημα επιμερίζεται σε ποσοστό 70% για τον εφεσείοντα και σε 30% για τον εφεσίβλητο.
2. Η πρωτόδικη απόφαση αναφορικά με τις αποζημιώσεις (£10.000 γενικές αποζημιώσεις) και (£4.515 ειδικές αποζημιώσεις) διαφοροποιείται αναλόγως. Εκδίδεται απόφαση υπέρ του εφεσείοντος για £4.354,50 με τόκο 8% από 15.10.96 για το αντίστοιχο μέρος των γενικών αποζημιώσεων και νόμιμο τόκο από 9.7.97 (ημερομηνία καταχώρησης της αγωγής) για το αντίστοιχο μέρος των ειδικών αποζημιώσεων.
Η έφεση επιτράπηκε με έξοδα υπέρ του εφεσείοντος τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση.
Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας που δόθηκε στις 11/9/00 (Αρ. Αγωγής 2883/97) με την οποία απέρριψε την αγωγή του κατά του εναγομένου ως φέροντος ευθύνη για τον τραυματισμό του ενάγοντα, ο οποίος κτυπήθηκε από το όχημα του εναγομένου καθώς μάζευε ρούχα τα οποία έπεσαν από τη βαλίτσα του στη μέση ενός δρόμου, κρίνοντας ως αποκλειστικά υπεύθυνο του ατυχήματος τον ίδιο τον ενάγοντα.
Α. Δημητρίου, για τον Εφεσείοντα.
Ν. Κάνιας, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Τ. Ηλιάδη.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Το μοναδικό ερώτημα που χρήζει απάντησης στην παρούσα έφεση είναι κατά πόσο ο εφεσείων, που μάζευε ρούχα που είχαν πέσει από μια βαλίτσα μέσα σε ένα δρόμο που δεν ήταν φωτισμένος γύρω στις 1.00 το πρωΐ, έφερε αποκλειστική ευθύνη για τα τραύματα που είχε δεχθεί όταν κτυπήθηκε από το όχημα του εφεσιβλήτου, ή αν και ο εφεσίβλητος ήταν υπεύθυνος αμέλειας, και αν ναι, μέχρι ποιού βαθμού. Η πρωτόδικη κρίση ότι η εναγόμενη εταιρεία δεν έφερε εν πάση περιπτώσει εκ προστήσεως ευθύνη, δεν εφεσιβλήθηκε.
Τα γεγονότα είναι απλά. Σύμφωνα με τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, γύρω στις 1.00 το πρωΐ της 15/10/96 ενώ ο εφεσείων οδηγούσε το ταξί του κατά μήκος της κύριας οδού Μενεού - Καλού Χωριού, αντιλήφθηκε ότι είχε πέσει μέσα στο δρόμο από το όχημα του μια βαλίτσα με ρούχα. Ο εφεσείων σταμάτησε το ταξί του στην αριστερή πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία του έξω από το δρόμο και έθεσε σε λειτουργία τα φώτα που αναβοέσβηναν (flash lights). Ο δρόμος ήταν ευθύς, τετραπλής κατεύθυνσης, χωρίς φωτισμό και χωριζόταν με ένα διαχωριστικό σε δύο λωρίδες κυκλοφορίας και η ορατότητα επεκτεινόταν σε απόσταση 800 περίπου μέτρων. Η βαλίτσα βρισκόταν στο μέσο της δεξιάς λωρίδας κυκλοφορίας σε σχέση με την πορεία του εφεσιβλήτου. Ο εφεσείων προχώρησε προς τη βαλίτσα και άρχισε να τοποθετεί μέσα στη βαλίτσα τα ρούχα που είχαν πέσει στο δρόμο. Ενώ είχε σχεδόν συμπληρώσει το έργο του κτυπήθηκε από το όχημα που οδηγούσε ο εφεσίβλητος προς την ίδια κατεύθυνση που οδηγούσε ο εφεσίβλητος. Σύμφωνα με τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ο εφεσίβλητος οδηγούσε το όχημα του με μια ταχύτητα γύρω στα 90-100 χιλιόμετρα ανά ώρα. Ο ίδιος αντεξεταζόμενος ανέφερε ότι είχε σε λειτουργία τα ψηλά του φώτα αλλά δεν μπορούσε να πει πόσο μακρυά επεκτεινόταν η ορατότητα του. Από μια απόσταση 40-50 μέτρων αντιλήφθηκε μια σιλουέτα στο δρόμο. Αντέδρασε ενστικτωδώς οδηγώντας το όχημα του προς τα αριστερά και εφάρμοσε φρένα για να αποφύγει τη σύγκρουση, χωρίς όμως να τα καταφέρει. Το σημείο σύγκρουσης απείχε 6.50 μέτρα από την αριστερή πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία του εφεσιβλήτου. Μετά τη σύγκρουση ο εφεσίβλητος ακινητοποίησε το όχημα του ακριβώς πίσω από το σταθμευμένο όχημα του εφεσείοντος, στην αριστερή πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία του.
Έχοντας υπόψη τα τραύματα που ο εφεσείων είχε υποστεί, το πρωτόδικο Δικαστήριο επιδίκασε στον εφεσείοντα £10.000 υπό τύπο γενικών αποζημιώσεων και £4.515 υπό τύπο ειδικών αποζημιώσεων. Αναφορικά με το θέμα της ευθύνης το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ο εφεσείων ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος για το ατύχημα. Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:
"Ο εναγόμενος αρ. 1 δεν παρέλειψε να εκπληρώσει οποιοδήποτε καθήκον προς τον ενάγοντα. Αφού έλαβα υπόψη μου τις αρχές που έχω παραθέσει πιο πάνω και τα γεγονότα της υπόθεσης βρίσκω ότι ο εναγόμενος δεν φέρει οποιαδήποτε ευθύνη για το δυστύχημα και η αγωγή του ενάγοντα θα πρέπει να απορριφθεί. Το δυστύχημα οφειλόταν στην αποκλειστική ευθύνη του ενάγοντα."
Με την παρούσα έφεση ο εφεσείων αμφισβητεί για διάφορους λόγους την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης που συνοψίσθηκαν με τη γραπτή αγόρευση του εφεσείοντος σε τρεις. Και οι τρεις λόγοι επικεντρώνονται στον ισχυρισμό ότι με τη μαρτυρία που είχε παρουσιασθεί, λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο εφεσείων έφερε αποκλειστική ευθύνη για το ατύχημα.
Έχουμε εξετάσει προσεκτικά τις διάφορες εισηγήσεις που έχουν προβληθεί από τους ευπαίδευτους συνήγορους και των δύο πλευρών και έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ως προς το θέμα της ευθύνης δεν δικαιολογείται από τη συνολική εικόνα που παρουσιάζουν τα ιδιαίτερα περιστατικά της υπόθεσης. Ο δρόμος ήταν τετραπλής κατεύθυνσης και η ορατότητα του επεκτεινόταν σε μια απόσταση 800 μέτρων. Δεν υπήρχε άλλη τροχαία κίνηση στο δρόμο. Σε κάποιο σημείο ο συνοδηγός του του φώναξε "μάστρε, πρόσεξε, σκύλος στο δρόμο". Ο εφεσίβλητος αντιλήφθηκε ευθύς αμέσως μια σιλουέτα στο δρόμο σε απόσταση 40-50 μέτρων, που μπορούσε να ήταν και μέχρι 70 μέτρα. Αφού οδήγησε το όχημα του προς τα αριστερά, εφάρμοσε φρένα. Ακολούθησε η σύγκρουση με τον εφεσείοντα. Η σύγκρουση έλαβε χώρα 6.50 μέτρα μακριά από την αριστερή πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία του. Ο εφεσίβλητος αντιλήφθηκε μετά τη σύγκρουση ότι είχε κτυπήσει ένα άνθρωπο.
Το ερώτημα τι αποτελεί αμέλεια και συντρέχουσα αμέλεια εξετάσθηκε εξαντλητικά τόσο σε Αγγλικές όσο και Κυπριακές υποθέσεις. Χαρακτηριστικά στην υπόθεση Fardon v. Harcourt-Rivington [1932] All E.R. Rep. 81, ο Lord Dunedin τόνισε ότι,
"The root of this liability is negligence, and what is negligence depends on the facts with which you have to deal. If the possibility of the danger emerging is reasonably apparent, then to take no precautions is negligence; but if the possibility of danger emerging is only a mere possibility which would never occur to the mind of a reasonable man, then there is no negligence in not having taken extraordinary precautions."
Η πιο πάνω προσέγγιση υιοθετήθηκε στις υποθέσεις Lang v. London Transport Executive [1959] 3 All E.R. 609 και Draper v. Hodder [1972] 2 All E.R. 210.
Αναφορικά με το θέμα της συντρέχουσας αμέλειας ο Λόρδος Denning στην υπόθεση Jones v. Livox Quarries Ltd [1952] 2 Q.B. 608 τόνισε ότι,
"Although contributory negligence does not depend on a duty of care, it does depend on foreseeability. Just as actionable negligence requires the foreseeability of harm to others, so contributory negligence requires the foreseeability of harm to oneself. A person is guilty of contributory negligence if he ought reasonably to have foreseen that, if he did not act as a reasonable, prudent man, he might be hurt himself; and in his reckonings he must take into account the possibility of others being careless."
Οι πιο πάνω αρχές υιοθετήθηκαν και στην Κύπρο. (Ιδε Elpiniki Panayiotou v. Georgios Kyriakou Markos (1970) 1 C.L.R. 215, Christos Charalambides v. Polyvios Michaelides (1973) 1 C.L.R. 66, Patsalides v. Yapani and Another (1969) 1 C.L.R. 84, Vacanas v. Thomas and Another (1982) 1 C.L.R. 530, Σιλβέστρου ν. Αστυνομίας (1996) 2 Α.Α.Δ. 151).
Ο εφεσίβλητος δεν είχε δει τα φώτα που αναβοέσβηναν σε ένδειξη κινδύνου, όφειλε όμως να τα είχε δει, οπότε ασφαλώς θα έπρεπε να προβληματιστεί και να τεθεί σε επιφυλακή αναφορικά με άτομα που ενδεχόμενα θα βρίσκονταν στο δρόμο, έστω όχι πολύ κοντά στο ακινητοποιημένο όχημα. Αυτή η παράλειψη του συνιστά αμέλεια.
Έχοντας υπόψη τα ιδιαίτερα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης κρίνουμε ότι ο εφεσείων έφερε ευθύνη για το ατύχημα σε ποσοστό 70% και ο εφεσίβλητος σε ποσοστό 30%.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι η συνολική αποζημίωση ήταν £14.515 και καθόρισε τον οφειλόμενο τόκο σε σχέση με τις γενικές αποζημιώσεις (£10.000) και σε σχέση με ειδικές αποζημιώσεις (£4.515). Αυτά δεν αμφισβητήθηκαν και η πρωτόδικη απόφαση διαφοροποιείται με την έκδοση απόφασης υπέρ του εφεσείοντος για £4.354,50 με τόκο αναλόγως ως η πρωτόδικη απόφαση, δηλαδή 8% από 15/10/96 (ημερομηνία δημιουργίας του αγώγιμου δικαιώματος) για το αντίστοιχο μέρος των γενικών αποζημιώσεων και νόμιμο τόκο από 9/7/97 (ημερομηνία καταχώρισης της αγωγής) για το αντίστοιχο μέρος των ειδικών αποζημιώσεων. Επίσης επιδικάζονται έξοδα υπέρ του εφεσείοντος τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση στην ανάλογη κλίμακα.
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα υπέρ του εφεσείοντος τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση.