CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(2002) 1 ΑΑΔ 1128

Πολιτική έφεση αρ.10847

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΠΙΚΗ, Π., ΑΡΤΕΜΙΔΗ, ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ/στων

ΜΕΤΑΞΥ:

εφεσείουσα-ενάγουσα

εφεσίβλητος-εναγόμενος

ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα-ενάγουσα ενεπλάκη στις 10.9.95 σε τροχαίο δυστύχημα με τραγικές συνέπειες στη σωματική, ψυχική και πνευματική της υγεία. ΄Ηταν επιβάτιδα στη μοτοσικλέτα που οδηγούσε ο σύντροφος της, με αριθμό εγγραφής ΑΑΥ304, στον κύριο δρόμο Ξυλοφάγου - Αγίας Νάπας. Ο εφεσίβλητος εναγόμενος που οδηγούσε το αυτοκίνητο με αριθμό εγγραφής ΥΕ805 στο δρόμο Ποταμού Λιοπετρίου με κατεύθυνση το Λιοπέτρι, που είναι κάθετος στο δρόμο που εκινείτο η μοτοσικλέτα, χωρίς να σταματήσει στη συμβολή της διασταύρωσης εισήλθε στον κύριο δρόμο ανακόπτοντας την πορεία της μοτοσικλέτας με την οποία και συγκρούστηκε. Η εφεσείουσα υπέστη σοβαρές κακώσεις που έθεσαν τη ζωή της σε κίνδυνο. Συγκεκριμένα, αποκόπηκε επί τόπου το κάτω άκρο του δεξιού ποδιού της, ενώ υπέστη επίσης κατάγματα στην αριστερή ποδοκνημική άρθρωση, στους δεξιούς κνημιαίους κονδύλους, στη φάλαγγα του πέμπτου δακτύλου του αριστερού χεριού, του τρίτου και τέταρτου οστού του μέσου αριστερού ποδιού και του τέταρτου δακτύλου της βασικής φάλαγγας. Η περιγραφή των περιστάσεων, και ιδιαίτερα των αποτελεσμάτων της σύγκρουσης, που γίνονται ζωντανά στην πρωτόδικη απόφαση, είναι ανατριχιαστικά και προκαλούν οδύνη. Δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε αυτό που συνέβη στη σκηνή του δυστυχήματος. Να σημειώσουμε μόνο πως η εφεσείουσα, που αιμορραγούσε ακατάσχετα, διατηρήθηκε στη ζωή επειδή εκείνη την ώρα έτυχε να περνά από τον τόπο του δυστυχήματος Ρώσσος τουρίστας, γιατρός στο επάγγελμα, ο οποίος της πρόσφερε τις πρώτες βοήθειες, δένοντας το ακρωτηριασμένο μέρος του ποδιού της με επιδέσμους που είχε μαζί του και τοποθετώντας το πόδι κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ελαττωθεί η αιμορραγία που θα επέφερε το θάνατο της, αν αργούσε να έλθει το ασθενοφόρο όχημα. Η εφεσείουσα και ο σύντροφος της περνούσαν και αυτοί κατά τον ουσιώδη χρόνο τις διακοπές τους στον τόμο μας.

Η ενώπιον μας συζήτηση έγινε στη βάση των επιχειρημάτων που αναπτύσσονται στις γραπτές αγορεύσεις των δικηγόρων των μερών, που χρησιμοποίησαν τα πιο κάτω δικονομικά διαβήματα: Η εφεσείουσα καταχώρισε έφεση διεκδικώντας μεγαλύτερο ποσό αποζημιώσεων, με την εισήγηση πως αυτό που επιδικάστηκε είναι έκδηλα ανεπαρκές. Συναφώς προβάλλεται ο ισχυρισμός πως το Δικαστήριο δεν υπολόγισε τα μελλοντικά έξοδα συντήρησης και τοποθέτησης του προσθετικού στο ακρωτηριασμένο πόδι της εφεσείουσας, που θα΄πρεπε να περιληφθούν στις γενικές αποζημιώσεις. Ο εφεσίβλητος υπέβαλε αντέφεση. Διατείνεται, κατά αντίθεση με τα πιο πάνω, πως το ποσό των αποζημιώσεων πρέπει να μειωθεί, γιατί σ΄αυτό ο πρωτόδικος δικαστής υπολόγισε, και πρόσθεσε, τα έξοδα μελλοντικής συντήρησης και αποκατάστασης του προσθετικού στο ακρωτηριασμένο πόδι, ενώ τα ποσά αυτά είχαν συμφωνηθεί και περιληφθεί στις ειδικές αποζημιώσεις, δηλαδή στο ποσό των £18.000. Προβάλλεται επίσης ο ισχυρισμός, σε άλλο λόγο της αντέφεσης, πως ο καθορισμός του τόκου, στο ποσό που επιδικάστηκε ως γενικές αποζημιώσεις είναι βάσει της νομοθεσίας, ανεπίτρεπτος. Το Δικαστήριο επιδίκασε τόκο 6% από τις 10.9.95, ημερομηνία του δυστυχήματος, και 8% από 29.11.96 (η τελευταία ημερομηνία αναφέρεται στο χρόνο έναρξης της ισχύος του περί του περί Αστικών Αδικημάτων (Τροποποιητικού) Νόμου του 1996, Ν.101(1)/96).

΄Εχουμε μελετήσει με προσοχή το σχετικό πρακτικό του Δικαστηρίου στο οποίο έγιναν οι σχετικές εκατέρωθεν δηλώσεις. Επισημάναμε κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο δικηγόρο της εφεσείουσας πως το περιεχόμενο των δηλώσεων δεν επιδεχόταν αμφισβήτηση. Ρητά συμφωνήθηκε πως το μόνο ζήτημα που παρέμενε για εκδίκαση ήταν αυτό των γενικών αποζημιώσεων. ΄Ολες οι ειδικές αποζημιώσεις είχανσυμφωνηθεί στο ποσό των £18.000.

Η εφεσείουσα μεταφέρθηκε μετά το δυστύχημα στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας όπου παρέμεινε για 5 ημέρες. Σύμφωνα με επιθυμία της ίδιας διεκομίσθη αεροπορικώς στην πατρίδα της Γερμανία όπως εισήχθηκε σε κλινική στη Φρανκφούρτη. Και τούτο για να έχει, καθώς είπε, τη συμπαράσταση των οικείων της. Στην κλινική παρέμεινε 3 μήνες και υποβλήθηκε σε 12 περίπου εγχειρίσεις. Οι πόνοι, όπως αναμενόταν, ήταν αβάσταχτοι. Για την αντιμετώπιση τους έπαιρνε συνεχώς μορφίνη. Οι φρικτοί πόνοι και συνακόλουθη ταλαιπωρία χειροτέρευαν μετά τις εγχειρίσεις, ιδιαίτερα κατά τον τακτικό καθαρισμό των πληγών που γινόταν για να αποφευχθούν μολύνσεις, εναντίον των οποίων είχε τοποθετηθεί και αντιβιοτική αλυσίδα κατά τη διάρκεια της πρώτης εγχείρισης. Το προσθετικό τοποθετήθηκε στο ακρωτηριασμένο πόδι στις 19.3.96. Μετά την εφαρμογή παρουσιάστηκε πληγή στο μηρό η οποία δεν επουλωνόταν μέχρι που αντιμετωπίστηκε χειρουργικά.

Στην Paraskevaides (Overseas) Ltd v. Christofis (1982) 1 C.L.R. 789, διαπιστώθηκε η ανυψωτική τάση στον καθορισμό των γενικών αποζημιώσεων, αντανάκλαση της μεγαλύτερης σημασίας που αποδίδεται στον ανθρώπινο πόνο και της αγωνίας της αναπηρίας. Η τάση αυτή, υπογραμμίζεται στην Polycarpou v. Adamou (1988) 1 C.L.R. 727, έχει ορατές επιπτώσεις στο ύψος των αποζημιώσεων. Η ίδια προσέγγιση αντανακλάται και στις αποφάσεις Φοινικαρίδης και ΄Αλλη ν. Γεωργίου και ΄Αλλων (1991) 1 Α.Α.Δ. 475, Παναγή ν. Θεοδώρου (1992) 1(Β) Α.Α.Δ. 1303, Κωνσταντίνου ν. Ιωάννου (1993) 1 Α.Α.Δ. 669.

Στη Μαυροπετρή ν. Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66, επισημαίνεται ότι η τάση για την ανύψωση του επιπέδου των γενικών αποζημιώσεων αντανακλά μεγαλύτερη ευαισθησία για τον ανθρώπινο πόνο, την αγωνία της αναπηρίας και την ψυχική οδύνη από την περιθωριοποίηση από τις συνήθεις δραστηριότητες του ανθρώπου. Ανάλογη θέση υιοθετείται και σε σειρά μεταγενέστερων αποφάσεων - (βλ., μεταξύ άλλων:

Με τις πιο πάνω σκέψεις κρίνουμε πως το ποσό των £45.000 είναι έκδηλα ανεπαρκές για να αποζημιώσει την εφεσείουσα γι΄αυτά τα οποία υπέστη και θα υφίσταται, και που με συντομία έχουμε περιγράψει πιο πάνω. Κατά τη γνώμη μας το εύλογο ποσό της αποζημίωσης είναι £100.000. Επομένως, γίνεται δεκτή η έφεση της εφεσείουσας και παραμερίζεται η πρωτόδικη απόφαση στο μέρος της που αφορά τις γενικές αποζημιώσεις. Εκδίδεται απόφαση υπέρ της εφεσείουσας και εναντίον του εφεσίβλητου για £100.000 γενικές αποζημιώσεις, με τόκο 6% από 10.9.95 και 8% από 21.11.96. Παραμένει βεβαίως η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για το ποσό των £18.000 ειδικών αποζημιώσεων με νόμιμο τόκο και με έξοδα. Τα έξοδα θα υπολογιστούν από τον πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, θα αφορούν δε την πρωτόδικη διαδικασία και εδώ. Η αντέφεση του εφεσίβλητου απορρίπτεται χωρίς έξοδα.