Παναγιώτου Oρφέας ν. Xρυστάλλας X. Σφικτού ως φυσική κηδεμόνας και πλησιέστερη συγγενής και φίλη των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων (2001) 1 ΑΑΔ 625

ΧΡΥΣΤΑΛΛΑΣ Χ. ΣΦΙΚΤΟΥ ΩΣ ΦΥΣΙΚΗ ΚΗΔΕΜΟΝΑΣ ΚΑΙ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΗ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΚΑΙ ΦΙΛΗ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΩΝ (1) ΜΑΡΙΚΑΣ ΟΡΦΕΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, (2) ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΟΡΦΕΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΚΑΙ (3) ΑΔΑΜΟΥ ΟΡΦΕΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ,

Εφεσίβλητης-Αιτήτριας.

(Έφεση Αρ. 123)

Οικογενειακό Δίκαιο ― Σχέσεις γονέων και τέκνων ― Διατροφή ― Η κοινή λογική και η πείρα της ζωής είναι παράγοντες οι οποίοι διαδραματίζουν ρόλο στην καλύτερη αντίληψη των γεγονότων προς αντιμετώπιση των πραγματικών αναγκών συγκεκριμένων ατόμων ― Το Δικαστήριο χωρίς να προβεί σε αναλυτικό προσδιορισμό των επιμέρους αναγκών των ανηλίκων και να καθορίσει το ποσό που αναλογεί για την κάλυψη τους, καθόρισε το ποσό της διατροφής που απαιτείται για την κάλυψη του συνόλου των αναγκών των ανηλίκων και στο τέλος προέβη στον επιμερισμό του ποσού μεταξύ των γονέων ― Η απόφαση επικυρώθηκε κατ' έφεση.

Ευρήματα Δικαστηρίου ― Επέμβαση Εφετείου ― Έφεση κατά των συμπερασμάτων και διαπιστώσεων του Οικογενειακού Δικαστηρίου σε υπόθεση διατροφής ανηλίκων, στις οποίες κατέληξε κατόπιν ανάλυσης και αξιολόγησης της μαρτυρίας ― Απορρίφθηκε, δεν στοιχειοθετήθηκε λόγος επέμβασης στην κρίση του Δικαστηρίου.

Ο εφεσείων εφεσίβαλε την απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου Πάφου με την οποία διατάχθηκε να πληρώνει £500.- μηνιαίως από 10.5.1999 στα τρία ανήλικα παιδιά του ηλικίας περίπου 15½ , 14½ και 8 χρόνων. Η αίτηση είχε υποβληθεί από τη μητέρα των παιδιών και με αυτή διεκδικούσαν £900.- μηνιαίως ως συνεισφορά του εφεσείοντος για τη διατροφή τους η οποία σύμφωνα με την αίτηση, ανέρχεται στις £1.640.- μηνιαίως.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού επισήμανε αδυναμίες στη μαρτυρία της κάθε πλευράς είτε αφορούσε τα εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία των γονέων είτε τις επιμέρους ανάγκες των παιδιών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο προσδιορισμός των δυνάμεων των γονέων δεν μπορούσε να γίνει υπό τις περιστάσεις σε απόλυτους αριθμούς. Γι' αυτό κατέληξε πως η ορθότερη προσέγγιση υπό τις περιστάσεις ήταν ο ίσος επιμερισμός των εξόδων των παιδιών - τα οποία καθορίστηκαν στο ποσό των £1.000 μηνιαίως - μεταξύ των γονέων.

Ο εφεσείων αμφισβητεί το συμπέρασμα του Δικαστηρίου ότι «οι ανάγκες των ανηλίκων μπορούν να καλυφθούν με το ποσό των ΛΚ1.000 το μήνα» γιατί αυτό είναι αντίθετο με τη μαρτυρία όπως έγινε δεκτή από το Δικαστήριο. Παραπονείται επίσης ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο αγνόησε ότι η εφεσίβλητη είχε και «άλλες δυνάμεις» που δεν λήφθηκαν υπόψη για σκοπούς υπολογισμού της διατροφής.

Αποφασίστηκε ότι:

1. Ο καθορισμός του ποσού της διατροφής συνάδει με τη μαρτυρία όπως έγινε δεκτή ύστερα από προσεκτική αξιολόγηση. Το μέτρο δεν μπορεί πάντα να εξευρεθεί με απόλυτους αριθμούς. Η κοινή λογική και η πείρα της ζωής είναι παράγοντες οι οποίοι διαδραματίζουν ρόλο στην καλύτερη αντίληψη των γεγονότων προς εντοπισμό των πραγματικών αναγκών συγκεκριμένων ατόμων.

2. Ο καθορισμός του ποσού της συνεισφοράς έγινε στη βάση του συνόλου των εισοδηματικών δυνατοτήτων του εφεσείοντος και της μητέρας των ανηλίκων που και στις δύο περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι ξεπερνούσαν το συγκεκριμένο ποσό της διατροφής.

Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα υπέρ των αιτητών.

Έφεση.

Έφεση από τον καθ' ου η αίτηση κατά της απόφασης του Οικογενειακού Δικαστηρίου Πάφου που δόθηκε στις 6/4/00 (Αρ. Υπ. 25/99) με την οποία διατάχθηκε να πληρώνει £500.- μηνιαίως από 10/5/99 ως συνεισφορά για τη διατροφή των δύο ανήλικων παιδιών του.

Δ. Παπαχρυσοστόμου, για τον Εφεσείοντα.

Α. Κορακίδου, για την Εφεσίβλητη.

Cur. adv. vult.

ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Α. Κραμβής.

ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Με απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου Πάφου που εκδόθηκε στις 6.4.2000 στην Αίτηση Διατροφής αρ. 25/99 ο εφεσείων διατάχθηκε να πληρώνει £500.- μηνιαίως από 10.5.99 στα ανήλικα παιδιά του Μαρίκα, Χριστόφορο και Αδάμο ηλικίας περίπου 15½, 14½ και 8 χρόνων αντίστοιχα ως συνεισφορά για τη διατροφή τους.

Τα παιδιά διαμένουν με τη μητέρα τους και τον αρραβωνιαστικό της στην Πάφο. Η αίτηση υποβλήθηκε μέσω της μητέρας των παιδιών και με αυτή διεκδικούσαν £900.- μηνιαίως ως συνεισφορά του εφεσείοντα για τη διατροφή τους η οποία, σύμφωνα με την αίτηση, ανέρχεται στις £1640.- μηνιαίως.

Η μαρτυρία που δόθηκε από τους γονείς αναφορικά με τα εισοδήματα και τα περιουσιακά τους στοιχεία, προκειμένου να διακριβωθεί η ικανότητα ενός εκάστου για συνεισφορά στη διατροφή των παιδιών τους, αξιολογήθηκε με προσοχή από το Δικαστή που εκδίκασε την υπόθεση πρωτόδικα. Προκύπτει πράγματι από τη μαρτυρία ότι και οι δύο με παραπλανητικά στοιχεία και υπερβολές προσπάθησαν να αποκρύψουν την αλήθεια καθόσον αφορά τα εισοδήματα και περιουσιακά τους στοιχεία στη βάση των οποίων το δικαστήριο θα καθόριζε το ύψος της συνεισφοράς.

Συγκρουόμενη ήταν επίσης η μαρτυρία των γονέων αναφορικά με τον προσδιορισμό των επιμέρους αναγκών των παιδιών για διατροφή η οποία, σύμφωνα με τον περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμο του 1990 - Ν. 216/90, προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και τις οικονομικές δυνατότητες που υπάρχουν για διατροφή προσώπου.

Ο εφεσείων ισχυρίστηκε ότι συνεστώτος του γάμου η πρώην σύζυγος του, μητέρα των παιδιών, δολίως του απέσπασε περιουσία η οποία της αποφέρει εισοδήματα ικανά για τη διατροφή των παιδιών τους ώστε να μη συντρέχει λόγος έκδοσης διατάγματος εναντίον του για συνεισφορά στη διατροφή. Τους ισχυρισμούς του εφεσείοντα αντέκρουσε η εφεσίβλητη. Ωστόσο, ο πρωτόδικος δικαστής απέφυγε να εξετάσει το συγκεκριμένο ζήτημα εφόσον τούτο, όπως ορθά διαπίστωσε, αναγόταν στις περιουσιακές διαφορές των συζύγων ενώ το ζητούμενο στη συγκεκριμένη διαδικασία ήταν μόνο η διακρίβωση των δυνάμεων των γονέων. Ο τρόπος με τον οποίο περιήλθαν τα περιουσιακά στοιχεία στην κατοχή της μητέρας, νόμιμος ή παράνομος, δεν ήταν ζήτημα που έπρεπε να απασχολήσει το δικαστήριο κατά τη διαδικασία καθορισμού της συνεισφοράς των γονέων για τη διατροφή των παιδιών τους. Ορθά επομένως, θεώρησε το πρωτόδικο δικαστήριο ότι τα περιουσιακά αυτά στοιχεία αποτελούσαν μέρος των δυνάμεων της εφεσίβλητης.

Ο πρωτόδικος δικαστής αφού επισήμανε τις αδυναμίες που εντόπισε στη μαρτυρία της κάθε πλευράς είτε αυτή αφορούσε τα εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία των γονέων είτε τις επιμέρους ανάγκες των παιδιών, κατέληξε στο ορθό συμπέρασμα ότι ο προσδιορισμός των δυνάμεων των γονέων δεν μπορούσε να γίνει υπό τις περιστάσεις σε απόλυτους αριθμούς. Διαπιστώθηκε ωστόσο ότι στις δυνάμεις της μητέρας, εντάσσονται μια κατοικία και κτήμα στο Στρουμπί καθώς και το ήμισυ της αξίας ενός κτήματος στη Λευκωσία που κατέχει κατά το ήμισυ εξ αδιαιρέτου με τον εφεσείοντα η αξία του οποίου, ξεπερνά τις £300.000. Στα έσοδα της μητέρας περιλαμβάνονται £1100.- μηνιαίως, ο μισθός από την εργασία της στο εστιατόριο ΣΙΕΝΝΑ στην Πάφο καθώς και τα κέρδη που της αναλογούν από τις εργασίες του εστιατορίου στην επιχείρηση του οποίου είναι συνέταιρος.

Στις δυνάμεις του εφεσείοντα περιλαμβάνεται το ήμισυ της αξίας του κτήματος στη Λευκωσία, η αξία έντεκα εκπαιδευτικών αεροπλάνων των οποίων είναι ιδιοκτήτης, τα υπόστεγα και γραφεία και ένα αυτοκίνητο. Τα έσοδα του εφεσείοντα από την εργασία του και από ενοίκια που εισπράττει υπολογίστηκαν ότι ξεπερνούν τις £10.000 το μήνα. Λήφθηκε επίσης υπόψη ότι ο εφεσείων έχει χρέος ανερχόμενο στις £120.000.

Ο πρωτόδικος δικαστής αφού αξιολόγησε με κάθε προσοχή τη μαρτυρία αναφορικά με τις ανάγκες των ανηλίκων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτές μπορούσαν να καλυφθούν με το ποσό των £1.000 μηνιαίως. Και επειδή οι γονείς δεν αποκάλυψαν την πραγματική εικόνα για τα περιουσιακά τους στοιχεία και έσοδα κατέληξε πως η ορθότερη προσέγγιση υπό τις περιστάσεις ήταν ο ίσος επιμερισμός των εξόδων μεταξύ των γονέων.

Ο εφεσείων αμφισβητεί το συμπέρασμα του δικαστηρίου ότι "οι ανάγκες των ανηλίκων μπορούν να καλυφθούν με το ποσό των ΛΚ1.000 το μήνα" γιατί, το εν λόγω συμπέρασμα είναι αντίθετο, καθώς ισχυρίζεται με τη μαρτυρία όπως έγινε δεκτή από το δικαστήριο. Προς υποστήριξη του συγκεκριμένου λόγου έφεσης ο εφεσείων επικαλείται διαπίστωση του δικαστηρίου η οποία περιέχεται στην πρωτόδικη απόφαση αναφορικά με την αξιοπιστία της μητέρας η οποία, καθώς αναφέρεται στην απόφαση, "..... προσέφυγε στο ψεύδος και στην υπερβολή προκειμένου να επιτύχει υψηλότερο ποσοστό διατροφής. Η εκκρεμότητα στις περιουσιακές τους διαφορές υπήρξε ίσως ένας από τους βασικούς λόγους που την εμπόδισαν να πει την αλήθεια".

Η διαπίστωση του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι οι ανάγκες των ανηλίκων ανέρχονται στις £1.000 μηνιαίως δεν στηρίχθηκε αποκλειστικά στη μαρτυρία της μητέρας αλλά και στη μαρτυρία του εφεσείοντα ο οποίος, όχι μόνο δεν αμφισβήτησε τις περισσότερες των αναγκών των ανηλίκων όπως τις παρουσίασε η μητέρα αλλά αντεξεταζόμενος παραδέχθηκε και τα ποσά που αντιστοίχως απαιτούνται για την κάλυψή τους.

Το πρωτόδικο δικαστήριο προσδιόρισε τις ανάγκες των ανηλίκων και καθόρισε τα ποσά που αντιστοίχως απαιτούνται για την κάλυψή τους ύστερα από εξονυχιστική αξιολόγηση της μαρτυρίας και σωστή στάθμιση των αναγκών των ανηλίκων όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής τους και τις υπάρχουσες οικονομικές δυνατότητες για τη διατροφή τους.

Ορισμένα κονδύλια τα οποία η μητέρα ισχυρίστηκε ότι απαιτούνται για συγκεκριμένες ανάγκες των ανηλίκων δεν έγιναν αποδεκτά από το δικαστήριο είτε γιατί κρίθηκε πως δεν υπήρξε ικανοποιητική τεκμηρίωση είτε γιατί διαπιστώθηκε υπερβολή και μειώθηκαν. Ορισμένα άλλα κρίθηκε πως δεν αφορούσαν βασικές ανάγκες και δεν έγιναν καθόλου αποδεκτά.

Κατόπιν των πιο πάνω διεργασιών, ο πρωτόδικος δικαστής χωρίς να προβεί σε αναλυτικό προσδιορισμό των επιμέρους αναγκών του κάθε ανηλίκου και να καθορίσει το ποσό που αναλογεί για την κάλυψη των εν λόγω αναγκών προχώρησε στον καθορισμό του ποσού της διατροφής που απαιτείται για την κάλυψη του συνόλου των αναγκών όλων των ανηλίκων και στο τέλος προέβη στον επιμερισμό του ποσού μεταξύ των γονέων. Η μέθοδος ήταν υπό τις περιστάσεις θεμιτή ενόψει των προσεγγίσεων που επέλεξαν να υιοθετήσουν οι γονείς χάριν της εξυπηρέτησης των στενών προσωπικών τους συμφερόντων. Ο καθορισμός του ποσού της διατροφής συνάδει με τη μαρτυρία όπως έγινε δεκτή ύστερα από προσεκτική αξιολόγηση. Το μέτρο δεν μπορεί πάντα να εξευρεθεί με απόλυτους αριθμούς. Η κοινή λογική και η πείρα της ζωής είναι παράγοντες οι οποίοι διαδραματίζουν ρόλο στην καλύτερη αντίληψη των γεγονότων προς εντοπισμό των πραγματικών αναγκών συγκεκριμένων ατόμων. Με αυτά τα δεδομένα θεωρούμε πως δεν υπάρχουν περιθώρια που να δικαιολογούν τη δική μας επέμβαση.

Ο εφεσείων παραπονείται ότι το πρωτόδικο δικαστήριο αγνόησε ότι η εφεσίβλητη είχε και "άλλες δυνάμεις" που δεν λήφθηκαν υπόψη για σκοπούς υπολογισμού της διατροφής. Εξειδικεύει συναφώς τραπεζικές καταθέσεις ήτοι, STG£407.159, ΛΚ100.000 και Δολλάρια Αμερικής 137.000.

Το παράπονο δεν ευσταθεί. Προκύπτει από την πρωτόδικη απόφαση ότι το δικαστήριο έλαβε υπόψη ότι τα πιο πάνω ποσά ήταν όντως κατατεθειμένα σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς και ότι η εφεσίβλητη τα απέσυρε με τη συναίνεση του εφεσείοντα, καθώς η ίδια ισχυρίστηκε.

Η εκδοχή της εφεσίβλητης για το πώς διέθεσε τα χρήματα που απέσυρε από τους κοινούς λογαριασμούς καταγράφεται στην απόφαση ως εξής:

"Ρωτήθηκε η μητέρα τί έκανε τα ποσά αυτά και εξήγησε πως το μεγαλύτερο ποσό δαπανήθηκε για την αγορά ενός χωραφιού στη Λευκωσία αντί του ποσού των £155.000. Το κτήμα αυτό γράφτηκε στην εταιρεία PERAMA ESTATES P.T.Y. LTD, τις μετοχές της οποίας κατέχουν εξ ίσου η ίδια και ο καθ' ου η αίτηση. Τα υπόλοιπα δαπανήθηκαν, ως είπε, για τρεις εγχειρήσεις του ανήλικου Χριστόφορου στις ΗΠΑ και για τη συντήρησή τους όταν δεν είχε εισοδήματα.

Άλλο περιουσιακό στοιχείο της μητέρας είναι μια κατοικία στο Στρουμπί ....................."

Το ζήτημα της διάθεσης των χρημάτων που απέσυρε η μητέρα των ανηλίκων από τις τράπεζες δεν ήταν επίδικο. Αυτό αναγόταν στις περιουσιακές διαφορές των συζύγων και συνεπώς το δικαστήριο ορθά δεν διατύπωσε ευρήματα επί του συγκεκριμένου θέματος. Ωστόσο το ποσό των £500.- που το δικαστήριο καθόρισε ως συνεισφορά του εφεσείοντα για τη διατροφή των παιδιών η οποία υπολογίστηκε στις £1.000 έγινε στη βάση της πιο κάτω διαπίστωσης:

"Προκύπτει πως ο προσδιορισμός των δυνάμεων των γονέων δεν μπορεί να γίνει σε απόλυτους αριθμούς. Πέραν της γενικής εικόνας ότι και οι δυο είναι ευκατάστατοι εκείνο που μπορεί να καθοριστεί είναι η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων πέραν από συγκεκριμένο ποσό.

Στις δυνάμεις της μητέρας εντάσσονται η κατοικία και το κτήμα εις Στρουμπί, το εστιατόριο ΣΙΕΝΝΑ, το ήμισυ της αξίας του κτήματος στη Λευκωσία και το αυτοκίνητό της. Δεν υπάρχει σαφής μαρτυρία ούτε για την τιμή απόκτησης όλων των περιουσιακών στοιχείων ούτε για την αγοραία αξία τους. Η αξία τους σίγουρα ξεπερνά τις £300,000.-. Τα έσοδά της δεν είναι μόνο ο μισθός της που απεκάλυψε, αλλά και τα κέρδη από το εστιατόριο.

Στις δυνάμεις του πατέρα εντάσσονται το ήμισυ της αξίας του κτήματος στη Λευκωσία, τα έντεκα αεροπλάνα, τα υπόστεγα, τα γραφεία και το αυτοκίνητό του. Η αξία των στοιχείων αυτών ξεπερνά τις £300,000.-. Τα έσοδά του από τα αεροπλάνα και τα ενοίκια ξεπερνούν τις £10,000.- το μήνα. Ο Καθ' ου η αίτηση έχει χρέος £120,000.-."

Εκ των ανωτέρω καθίσταται πρόδηλο ότι ο καθορισμός του ποσού της συνεισφοράς έγινε στη βάση του συνόλου των εισοδηματικών δυνατοτήτων του εφεσείοντα και της μητέρας των ανηλίκων που και στις δυο περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι ξεπερνούσαν το συγκεκριμένο ποσό της διατροφής.

Η αποτυχία του δεύτερου λόγου έφεσης συμπαρασύρει σε αποτυχία και τον τρίτο λόγο έφεσης. Η διαπίστωσή μας είναι ότι το δικαστήριο, παρά την προσπάθεια του εφεσείοντα και της μητέρας των ανηλίκων να μη ριφθεί άπλετο φως στη διακρίβωση του συνόλου των εισοδημάτων και περιουσιακών τους στοιχείων εντούτοις, μπόρεσε να διαπιστώσει με βάση την υπάρχουσα μαρτυρία την ύπαρξη οικονομικών δυνατοτήτων οι οποίες, καθιστούν δίκαιο τον καθορισμό της συνεισφορά του εφεσείοντα στις £500.- μηνιαίως από 10.5.99 για τη διατροφή των ανήλικων αιτητών.

Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα υπέρ των αιτητών.

H έφεση απορρίπτεται με έξοδα υπέρ των αιτητών.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία