ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΡ. ΑΡΤΕΜΙΔΗ, ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Γ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.Δ.

1. Δημήτρης Κουμπαρή, από την Κλήρου

2. Χαράλαμπος Δ. Κουμπαρή, από την Κλήρου

- και -

Δήμος Χρίστου Φουτρή, από την Κλήρου

1. Γεώργιος Ερωτοκρίτου ως διαχειριστής της

περιουσίας του αποβιώσαντος Δημήτρη Κουμπαρή

εκ Κλήρου

2. Χαράλαμπος Κουμπαρή, από την Κλήρου

- και -

Δήμος Χρίστου Φουτρή, από την Κλήρου

___________

Για τους εφεσείοντες : κα Θ. Σπανού για κ.κ. Λεύκο Κληρίδη και

Υιούς.

Για τον εφεσίβλητο : κ. Μ. Ηλιάδης για κ.κ. Μιχαλάκη Κυπριανού

και Συνεργάτες.

_________

AΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ. : Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου

θα απαγγελθεί από το Δικαστή Νικολαΐδη

__________

ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, Δ.: Οι εφεσείοντες στις 17.3.1990 επιτέθηκαν και τραυμάτισαν τον εφεσίβλητο στην Κλήρου. Το πρωτόδικο δικαστήριο του επιδίκασε αποζημιώσεις ύψους £30.480 πλέον τόκους και έξοδα.

Οι εφεσείοντες εγείρουν στην ειδοποίηση έφεσης τέσσερις λόγους. Ισχυρίζονται ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εσφαλμένα επιδίκασε αποζημίωση εναντίον του εφεσείοντα 2 γιατί δεν αποδείχθηκε η ευθύνη του. Παρατηρούν ότι ο εφεσίβλητος παραδέκτηκε ότι ο εφεσείων 1 ήταν αυτός που τον τραυμάτισε, ενώ ο εφεσείων 2 απλώς τον άρπαξε από το πουκάμισο και τον έρριξε στο έδαφος. ΄Ετσι αφού, σύμφωνα με την ιατρική μαρτυρία, ο τραυματισμός του δεν ήταν δυνατόν να προκληθεί από απλό πέσιμο στο έδαφος, το δικαστήριο δεν έπρεπε να καταλήξει ότι ο εφεσείων 2 ευθύνεται.

Με το δεύτερο λόγο έφεσης προσβάλλεται η κατάληξη του πρωτόδικου δικαστήριου να επιδικάσει στον εφεσίβλητο ποσό £8.000 υπό μορφή παραδειγματικών αποζημιώσεων. Οι εφεσείοντες προβάλλουν το επιχείρημα ότι δεν συντρέχουν λόγοι για κάτι τέτοιο, μια και το συμβάν άρχισε λόγω υπαιτιότητας του εφεσίβλητου και της διαρροής λυμάτων από τις αποχετεύσεις του και τη συνεπαγόμενη οχληρία.

Δεν χρειάζεται επί του παρόντος να εκφέρουμε άποψη για τις περιπτώσεις που θα πρέπει να επιδικάζονται επιβαρυντικές αποζημιώσεις. Στην παρούσα υπόθεση το πρωτόδικο δικαστήριο δεν εξηγεί, ούτε καν σκιαγραφεί τους λόγους που το ώθησαν να θεωρήσει την περίπτωση κατάλληλη για κάτι τέτοιο. Κρίνουμε ότι υπό τις περιστάσεις δεν δικαιολογείται μια τέτοια αντιμετώπιση. Το θέμα του ύψους των αποζημιώσεων θα εξετάσουμε στη συνέχεια σε συνάρτηση με τους άλλους λόγους έφεσης.

Με τον τρίτο λόγο έφεσης προσβάλλεται το ύψος των αποζημιώσεων για απώλεια μελλοντικών απολαβών που το πρωτόδικο δικαστήριο υπολόγισε σε £12.480, ενώ τέλος προσβάλλεται και το συμπέρασμα του Δικαστηρίου ότι ο εφεσίβλητος είχε απώλεια εισοδήματος £30 την εβδομάδα.

Στο Τμήμα Πρώτων Βοηθειών του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας όπου ο εφεσίβλητος μεταφέρθηκε διαπιστώθηκε ότι έφερε εξάρθρημα της δεξιάς ποδοκνημικής άρθρωσης με συντριπτικά κατάγματα του έσω και έξω σφυρού. Υπό γενική αναισθησία υποβλήθηκε την ίδια μέρα σε ανοικτή ανάταξη και συγκράτηση των οστικών τμημάτων των καταγμάτων με βίδες και πλάκα. Η άρθρωση ακινητοποιήθηκε με γύψινο νάρθηκα για περίοδο έξι εβδομάδων. Ο εφεσίβλητος νοσηλεύτηκε στο ορθοπεδικό τμήμα του Νοσοκομείου για οκτώ μέρες και μετά την απόλυσή του παρακολουθήθηκε ως εξωτερικός ασθενής. Μετά την αφαίρεση του γύψινου επίδεσμου υποβλήθηκε σε φυσιοθεραπευτική αγωγή.

Στις 13.10.1993 και πάλι υπό γενική αναισθησία υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση των μεταλλικών προσθετικών. Νοσηλεύτηκε ως εσωτερικός ασθενής για δύο ημέρες.

Ο εφεσίβλητος υπέβαλε αίτηση για σύνταξη ανικανότητας η οποία, ύστερα από εξέτασή του από ιατρικό συμβούλιο στις 18.1.1994, εγκρίθηκε, με αποτέλεσμα να του καταβάλλεται από 21.3.1994 μερική σύνταξη ανικανότητας, το ύψος της οποίας καθορίστηκε σε 75% της πλήρους σύνταξης.

΄Οπως είδαμε το πρωτόδικο δικαστήριο κατέληξε ότι ο εφεσίβλητος είχε απώλεια εισοδημάτων της τάξης των £30 την εβδομάδα. Για να καταλήξει στον πιο πάνω αριθμό έλαβε υπ΄ όψιν μαρτυρία ότι τώρα κερδίζει ως λαχειοπώλης ποσό μέχρι και £50 την εβδομάδα, ενώ, πριν τον τραυματισμό του κέρδιζε ως οικοδόμος £80. Αναφορά στη μαρτυρία γίνεται και σε εισόδημα που είχε ενδιάμεσα ο εφεσίβλητος ως οικοδόμος σε κάποιον Ανδρέα Πολυκάρπου στον οποίο εργάστηκε από 15.3.1993 έως 30.9.1993, με μισθό £175 την εβδομάδα, καθώς και σε εργοδότησή του στη συνέχεια για την περίοδο 10.2.1994 έως 24.6.1994 στο επιπλοποιείο της εταιρείας Klirco Furnishings Ltd με απολαβές £50 την εβδομάδα. Το Δικαστήριο για να καταλήξει στο ποσό των £12.480 χρησιμοποίησε συντελεστή 8, δηλαδή 416 εβδομάδες.

Το συμπέρασμα του πρωτόδικου δικαστηρίου και η συλλογιστική που ακολούθησε είναι λανθασμένη. Κατ΄ αρχήν δεν υπάρχει αποδεκτή μαρτυρία για το ύψος των απολαβών του εφεσίβλητου ως λαχειοπώλη. Ο ίδιος κατέθεσε μεν ότι σήμερα ασχολείται με την πώληση λαχείων, παρέλειψε όμως να αναφέρει τις απολαβές του από την απασχόλησή του αυτή. Η όποια σχετική αναφορά της συζύγου του δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, γιατί αποτελεί εξ ακοής μαρτυρία.

Παρ΄ όλον ότι ο συντελεστής που το πρωτόδικο δικαστήριο χρησιμοποίησε δεν είναι λανθασμένος, εν τούτοις εν όψει της έλλειψης στοιχείων για τα σημερινά εισοδήματα του εφεσίβλητου, οποιοδήποτε συμπέρασμα ως προς την απώλεια των μελλοντικών απολαβών με τη μέθοδο του συντελεστή θα ήταν παρακινδυνευμένο.

Η επιδίκαση του ποσού των £1.920 και £1.120 που επιδικάστηκαν υπό μορφή ειδικών αποζημιώσεων δεν έχουν αμφισβητηθεί κατ΄ έφεση. Αμφισβητήθηκε μόνο η απώλεια των μελλοντικών απολαβών και το συμπέρασμα του Δικαστηρίου για απώλεια εισοδήματος £30 την εβδομάδα. ΄Ετσι δεν έχουμε διέξοδο παρά να επικυρώσουμε το ποσό των £3.040 που αποτελούν υπό μορφή ειδικών αποζημιώσεων τις απώλειες εισοδημάτων του εφεσίβλητου μέχρι 13.10.1993.

΄Ομως όσον αφορά το ποσό των £6.920 που επιδικάστηκε από 13.10.1993 μέχρι εκδίκασης της υπόθεσης το Σεπτέμβρη του 1999, δηλαδή για περίοδο πενήντα οκτώ μηνών προς £120 το μήνα, το συμπέρασμα αυτό προσβάλλεται με τον τέταρτο λόγο έφεσης ο οποίος αμφισβητεί τον υπολογισμό της απώλειας εισοδημάτων στις £30 την εβδομάδα.

΄Οπως έχουμε πει και προηγουμένως ελλείπουν τα στοιχεία που θα βοηθούσαν το Δικαστήριο να καταλήξει σε κάποιο ακριβές ποσό. Στην περίπτωση αυτή επειδή πρόκειται για ειδικές αποζημιώσεις, οι οποίες, όπως έχει επανειλημμένα λεχθεί, πρέπει να αποδεικνύονται αυστηρά, αισθανόμαστε ότι δεν μπορεί να επιδικαστεί κατ΄ αποκοπή ή κατά προσέγγιση οποιονδήποτε ποσό που αφορά την απώλεια των εισοδημάτων του εφεσίβλητου από 13.10.1993 μέχρι Σεπτέμβρη του 1999.

Συνοψίζοντας όλα τα πιο πάνω καταλήγουμε ότι η πρωτόδικη απόφαση θα πρέπει να τροποποιηθεί και έτσι εκδίδεται απόφαση υπέρ του εφεσίβλητου-ενάγοντα και εναντίον των εφεσειόντων-εναγομένων 1 και 2, μαζί και χωριστά, για ποσό £13.040 που αντιπροσωπεύει ποσό £10.000 υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων περιλαμβανομένης και της απώλειας μελλοντικών απολαβών και ποσό £3.040 που αντιπροσωπεύει την απώλεια εισοδήματος του εφεσίβλητου μέχρι 13.10.1993 υπό μορφή ειδικών αποζημιώσεων. Εκδίδεται επίσης απόφαση για τόκο προς 6% επί του ποσού των £3.040 από της 11.3.1990 μέχρι πληρωμής και 8% επί του ποσού των £6.000 (£10.000 μείον £4.000 που είναι οι απώλειες μελλοντικών απολαβών), από της ημερομηνίας έκδοσης της απόφασης 24.9.1999 μέχρι πληρωμής, πλέον σχετικά έξοδα στο πρωτόδικο δικαστήριο. Τα έξοδα της έφεσης θα βαρύνουν τον εφεσίβλητο.

Φρ. Νικολαΐδης, Δ.

Γ. Νικολάου, Δ.

/ΜΔ