ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

• και -

Νεοκλή Θωμά,

Καθ΄ ου η αίτηση.

- - -

Για τους αιτητές: Α. Χαβιαράς. Παρών ο Διευθυντής της

Παρών, Γ. Χαραλαμπίδης, κατήγορος στην ιδιωτική ποινική

Οι αιτητές διώχθηκαν ποινικά για παράλειψη επιστροφής ποσού χρημάτων το οποίο εισέπραξαν από επενδυτές με την προοπτική παροχής σ΄ αυτούς τίτλων μετοχών, κατά παράβαση του άρθρου 3 του περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (Τροποποιητικός) (Αρ. 9) Νόμου του 2000, (Ν.141(1)/2000) (ο νόμος).

Μετά από αίτημα των κατηγορουμένων (αιτητών) το Δικαστήριο εξέτασε τη συνταγματικότητα του νόμου πριν οι κατηγορούμενοι απαντήσουν στην κατηγορία. Έκρινε ότι ο νόμος δεν αντίκειτο στο Σύνταγμα. Παρεπόμενα οι κατηγορούμενοι επικαλούμενοι τις διατάξεις του Άρθρου 149 του Κεφ. 155 ζήτησαν την παραπομπή του θέματος με υπόμνημα στο Ανώτατο Δικαστήριο προς κρίση της ορθότητας της απόφασης του πρωτοδίκου Δικαστηρίου. Το αίτημα απορρίφθηκε με το δικαιολογητικό ότι η τεθείσα απόφαση δεν συνιστούσε «απόφαση» με την έννοια που ενέχει ο όρος στο Άρθρο 149 του Κεφ. 155, ώστε να είναι δυνατό να αποτελέσει το αντικείμενο παραπομπής. Ως προς τη σημασία του όρου «απόφαση» - «decision», όπως απαντάται στο αγγλικό πρωτότυπο του νόμου, το Δικαστήριο παρέπεμψε στην Achilleas Charalambous Kaouras v. The Police (1973)2 C.L.R. 112, στην οποία αποφασίστηκε ότι ο όρος: (σ.114)

Επίσης παρέπεμψε στη μεταγενέστερη υπόθεση Κοιλιάρης Λτδ & άλλος ν. Ιατρικών Υπηρεσιών (1995)2 Α.Α.Δ. 274, 277, 278, στην οποία υπογραμμίστηκε ότι οι πρόνοιες του Άρθρου 149 του Κεφ. 155 έχουν σε μεγάλο βαθμό υπερσκελιστεί από τις διατάξεις του άρθρου 25 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960, (Ν. 14/60)^. υποδεικνύοντας συγχρόνως ότι οι πρόνοιες του εδαφίου 8 του Άρθρου 149 προβλέπουν την απεμπόληση του δικαιώματος έφεσης σε περίπτωση υποβολής υπομνήματος. Ο συσχετισμός των δύο μέτρων τείνει να καταδείξει ότι το αντικείμενό τους είναι το ίδιο^. η αμφισβήτηση της τελικής απόφασης του δικαστηρίου. Ο όρος «απόφαση» για τους σκοπούς έφεσης, σημαίνει απόφαση καθοριστική για την ποινική ευθύνη του κατηγορουμένου. (Βλ. μεταξύ άλλων Κυριάκου ν. Δήμου Έγκωμης (1992)2 Α.Α.Δ. 414^. Αναστασίου ν. Αστυνομίας Ποινική Έφεση αρ. 6783 - 31.8.1999.) Μόνο εναντίον των τελικών αποφάσεων του ποινικού Δικαστηρίου χωρεί έφεση, εκτός όπου γίνεται ρητή πρόβλεψη περί του αντιθέτου. (Βλ. Ανθίας ν. Αστυνομίας Ποινική Έφεση αρ. 6946 -29.6.00.)

Άξιο λόγου είναι ότι και στο πεδίο της πολιτικής δικαιοδοσίας ανάλογη υπήρξε η ερμηνεία του όρου «απόφαση» για σκοπούς έφεσης. Μόνο αποφάσεις καθοριστικές για τα δικαιώματα των διαδίκων, (τελικές ή ενδιάμεσες), μπορεί να αποτελέσουν το αντικείμενο έφεσης. (Βλ. μεταξύ άλλων Νίκος Ιεροδιακόνου κ.ά. ν. Σωτηρούλλας Τηλεμάχου Γεωργίου Πολιτική Έφεση αρ. 10013 - 15.12.1998^. Α. Efthfymiou Enterprises Ltd κ.ά. ν. Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου κ.ά., Πολιτική Έφεση αρ. 10130 - 22.9.1998^. Μαυρονικόλα ν. Φοινιώτη, Πολιτική Έφεση αρ. 8592 - 12.12.1997^. Πάφος Στόουν Εστέϊτς ν. Βαλαωρίτη, Πολιτική Έφεση αρ. 9263 -25.2.1997^. Apak Agro v. Union Des Co operatives (Αρ. 1), (1992)1 A.A.Δ. 1166^. Χάσικος ν. Χαραλαμπίδης (1990)1 Α.Α.Δ. 389.)

Ο κ. Χαβιαράς υπέβαλε ότι η υπό εξέταση απόφαση θα μπορούσε να ήταν καθοριστική για την έκβαση της ποινικής υπόθεσης εάν ο νόμος κρινόταν αντισυνταγματικός. Η πιθανολόγηση αυτή δεν μεταβάλλει τις παραμέτρους της παραπομπής που προσδιορίζουν ως αποκλειστικό αντικείμενό της, «απόφαση» καθοριστική για την έκβαση της υπόθεσης. Αντιδιαστολή των προνοιών του Άρθρου 149 με εκείνες του Άρθρου 148 του ιδίου νόμου, του Κεφ. 155 αποκαλύπτει ότι οποτεδήποτε ο νομοθέτης ηθέλησε να παράσχει εξουσία στο ποινικό δικαστήριο, να επιφυλάξει θέμα προς εξέταση από το Ανώτατο Δικαστήριο σε στάδιο της δίκης, άλλο από το τελικό, το έπραξε ρητά ως η περίπτωση του Άρθρου 148.

Στην απόφασή μας στη Μιχαλάκης Κυπριανού, Ποινική Έφεση αρ. 7065 - 2.4.2001, υπογραμμίζουμε ότι πάγια υπήρξε η πρακτική του δικαστηρίου, δοθείσας της διάρθρωσης του Άρθρου 144 του Συντάγματος, να εξετάζει θέματα συνταγματικότητας νόμων μόνο όπου αυτό είναι απαραίτητο για την επίλυση της υπό εκδίκαση υπόθεσης. Θέμα αντισυνταγματικότητας νόμου μπορεί να εξεταστεί μόνο εφόσον η αντιμετώπισή του είναι αναγκαία για την επίλυση της ανά χείρας διαφοράς.

Πικής, Π.