|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 1 ΑΑΔ 1427
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Πολιτική Έφεση Αρ. 10538
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Α. ΚΡΑΜΒΗ, Δ.Δ.BLUE ARROW GENERAL TRADING CO. LTD.
Εφεσειόντων
- και -
Νικήτα Μικρού, από τη Λεμεσό
Εφεσίβλητου
- - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 21 Σεπτεμβρίου, 2000.Για τους εφεσείοντες: Α. Γιωρκάτζης.
Για τον εφεσίβλητο: Χρ. Αδάμου.
- - - - - -
ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, Δ.
: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Μ. Κρονίδης, Δ.- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.
: Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού εξέδωσε στις 18.12.98 διάταγμα παραλαβής της περιουσίας του εφεσίβλητου κατόπιν σχετικής αίτησης που υπέβαλε η Μυροφόρα Μικρού εξ αποφάσεως πιστωτού.Στις 22.1.99 ο εφεσίβλητος κατεχώρησε αίτηση με την οποία ζητούσε την ακύρωση του εκδοθέντος διατάγματος παραλαβής για το λόγο ότι είχε εξοφλήσει πλήρως το χρέος του προς τη Μυροφόρα Μικρού και επίσης είχε διευθετήσει άλλη οφειλή του προς τη Λαϊκή Τράπεζα η οποία τελικά δεν έφερε οποιαδήποτε ένσταση στην ακύρωση του διατάγματος παραλαβής.
Με βάση τον Κανονισμό 72(1) των περί Πτωχεύσεων Κανονισμών ο Επίσημος Παραλήπτης κατεχώρησε στις 4.2.99 την έκθεση του στην οποία έδιδε τη συγκατάθεση του για την ακύρωση του διατάγματος παραλαβής δυνάμει του άρθρου 31 του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5. Το άρθρο αυτό επιτρέπει την ακύρωση του διατάγματος παραλαβής όταν το πρόσωπο εναντίον του οποίου εκδόθηκε διευθέτησε τις οφειλές του. Η θέση αυτή του Επίσημου Παραλήπτη επιβεβαιώθηκε και κατά την προφορική ακρόαση της αίτησης.
Στις 5.3.99 η εφεσείουσα Εταιρεία καταχώρησε ένσταση στην αίτηση του εφεσίβλητου ισχυριζόμενη ότι ο εφεσίβλητος χρεωστεί σ΄ αυτήν το ποσό των £30.146,=. Ας σημειωθεί ότι διευθύντρια της εφεσείουσας είναι η Μυροφόρα Μικρού με αίτηση της οποίας είχε εκδοθεί το διάταγμα παραλαβής. Η Μυροφόρα Μικρού είναι η ενόρκως δηλούσα στην ένορκο δήλωση που συνοδεύει την ένσταση. Σημειώνεται επίσης ότι η εφεσείουσα δεν είχε υποβάλει για επαλήθευση το κατ΄ ισχυρισμό χρέος του αιτητή προς αυτή στον Επίσημο Παραλήπτη.
Υπάρχει ο ισχυρισμός στην ένορκη δήλωση της Μυροφόρας Μικρού ότι ο εφεσίβλητος χρεωστεί στην εφεσείουσα Εταιρεία το πιο πάνω ποσό επισυνάπτει δε πιστοποιητικό του λογιστή της για το ποσό των £11.546,= στο οποίο αναφέρεται:-
"Διά του παρόντος βεβαιούται ότι το υπόλοιπο λογαριασμού του κ. Νικήτα Μικρού στα βιβλία της Εταιρείας Blue Arrow General Trading Co. Ltd. είναι £11.546 χρεωστικό.
Το πιο πάνω ποσό αντιπροσωπεύεται από:-
1) Αξία αυτοκινήτου Mercedes αρ. εγγραφής FN894 £5.000,= το οποίο υπήρχε στα βιβλία της επιχείρισης μείον λογαριασμό ενοικιαγοράς για το εν λόγω αυτοκίνητο £3.750,02.
2) Από απόσυρση μετρητών από την Εταιρεία κατά τη διάρκεια των ετών 1989-1991.".
Στη δε παράγραφο 4 της ένορκης δήλωσης της Μυροφόρας Μικρού αναφέρεται και ένα άλλο ποσό εκ £18.500,= που οφείλεται στην εφεσείουσα Εταιρεία και "προέρχεται, από δάνειο εξασφαλισμένο με γραμμάτιο που υπέγραψε και εξέδωσε ο εν λόγω Νικήτας Μικρός για λογαριασμό της Εταιρείας. Το ποσό του δανείου που δόθηκε στο Νικήτα Μικρό ουδέποτε πιστώθηκε σε λογαριασμό της Εταιρείας, αλλά ούτε χρησιμοποιήθηκε για τους σκοπούς της Εταιρείας.".
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού άκουσε μόνο τις αγορεύσεις των δικηγόρων των μερών, και με βάση τις ένορκες δηλώσεις, κατέληξε ότι η εφεσείουσα δεν είναι "πιστωτής" με την έννοια του νόμου και των Κανονισμών. Βάσισε δε τη θέση του αυτή στην αυθεντία G.I.P. Constructions Ltd. ν. Έφη Σπανού, Πολιτική Έφεση αρ. 9772, ημερ. 10.3.99. Ως εκ τούτου το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι η εφεσείουσα δεν έχει locus standi στην αίτηση για ακύρωση του διατάγματος παραλαβής.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο επίσης απέρριψε και τις θέσεις της εφεσείουσας που βασίζονται σε νομικές ενστάσεις στην αίτηση. Απέρριψε τη θέση ότι η αίτηση υπόκειται σε απόρριψη λόγω της παράλειψης να αναφερθεί σ΄ αυτή το άρθρο 31 του περί Πτωχεύσεως Νόμου αφού ρητά σ΄ αυτήν αναφέρεται το άρθρο 92 που δίδει τη δυνατότητα ακύρωσης διατάγματος παραλαβής. Επίσης απέρριψε τη θέση ότι ο εφεσίβλητος έπρεπε να προσκομίσει πρόσθετη προφορική ή άλλη μαρτυρία για τα αμφισβητούμενα γεγονότα με βάση την αυθεντία Louis Vuitton v. Δερμοσάκ Λτδ. και Άλλοι (1992) 1 ΑΑΔ 1453.
Εναντίον της πιο πάνω κατάληξης του πρωτόδικου Δικαστηρίου καταχωρήθηκε η παρούσα έφεση. Για τέσσερις λόγους ζητείται η ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης. Συνοψίζονται δε ως εξής:-
(α) Ότι λανθασμένα δεν θεωρήθηκε ως πιστωτής η εφεσείουσα σύμφωνα με τον περί Πτωχεύσεως Νόμο, Κεφ. 5 και ως εκ τούτου ότι δεν είχε locus standi στην υπόθεση και ότι λανθασμένα ερμήνευσε τον όρο "χρέος" όπως αναφέρεται στον ίδιο νόμο.
(β) Ότι λανθασμένα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ισχυρισμοί της εφεσείουσας, όσον αφορά το χρέος, ήσαν γενικοί και αόριστοι, και
(γ) Ότι λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αιτητής δεν είχε υποχρέωση να προσαγάγει προφορική μαρτυρία για να αποδείξει τους ισχυρισμούς του για εξόφληση των χρεών του.
Στο περίγραμμα αγόρευσης του δικηγόρου της εφεσείουσας προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η εφεσείουσα Εταιρεία είναι "πιστωτής" με βάση τον Κανονισμό 72(2) των περί Πτωχεύσεως Κανονισμών και είχε δικαίωμα (locus standi) να παρουσιαστεί και να ενστεί στην αίτηση του εφεσίβλητου.
Ο Κανονισμός 72(1) και (2) έχει ως εξής:-
"72.-(1) Where an application is made to the Court to rescind a receiving order or to annul an order of adjudication on the ground that the debts of the debtor have been paid in full, the Official Receiver shall make and file four days before the day of the hearing a report as to the debtor's conduct and affairs (including a report as to his conduct during the proceedings), and on the hearing the Court shall consider the report and hear such further evidence as may be adduced by any party and any objections made by or on behalf of the trustee (if any) or any creditor whom the Court may order to be served with notice of the application the report shall be prima facie evidence of its contents.
(2) For the purposes of this rule "creditor" includes all creditors mentioned in the debtor' s statement of affairs, or who have notified the Official Receiver or trustee that they have, or at the date of the receiving order had, claims against the debtor.".
Το δε άρθρο 31(1) του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5 αναφέρει τα εξής:-
"31.-(1) Αν κατά τη γνώμη του Δικαστηρίου ο χρεώστης δεν έπρεπε να είχε κηρυχτεί σε πτώχευση, ή αν αποδειχτεί κατά τρόπο που ικανοποιεί το Δικαστήριο ότι τα χρέη του πτωχεύσαντα πληρώθηκαν εξ ολοκλήρου, το Δικαστήριο μετά από αίτηση οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου, δύναται με διάταγμα να ακυρώσει την κήρυξη του χρεώστη σε πτώχευση.".
Από την παράγραφο (2) του Κανονισμού 72 εξάγεται η ερμηνεία του όρου "πιστωτής" (creditor). Στον όρο "πιστωτής" για τους σκοπούς της παρούσας αίτησης, περιλαμβάνεται πιστωτής που αναφέρεται στην κατάθεση του χρεώστη ή πιστωτής που ειδοποίησε τον Επίσημο Παραλήπτη ότι έχει ή είχε απαιτήσεις εναντίον του χρεώστου όταν εξεδίδετο το διάταγμα παραλαβής.
Η εφεσείουσα ουδέποτε ειδοποίησε τον Επίσημο Παραλήπτη για το κατ΄ ισχυρισμό χρέος παρά μόνο την ημέρα της ακρόασης της αίτησης, όταν ήδη ο Επίσημος Παραλήπτης είχε προ πολλού καταχωρήσει την έκθεση του στο Δικαστήριο, σύμφωνα με τον Κανονισμό 72(1). Η εφεσείουσα είχε γνώση της δικαστικής απόφασης και της έκδοσης του διατάγματος παραλαβής εναντίον του εφεσίβλητου αφού τούτο εκδόθηκε κατόπιν αίτησης της Μυροφόρας Μικρού για προσωπικό προς αυτή χρέος. Η Μυροφόρα Μικρού είναι επίσης η ενόρκως δηλούσα στην ένσταση και διευθύνων σύμβουλος της εφεσείουσας.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Δεύτερου Παραρτήματος του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5 "έκαστος πιστωτής επαληθεύει το οφειλόμενο σε αυτόν χρέος αμέσως μετά την έκδοση διατάγματος παραλαβής".
Στην απόφαση
G. I. P. Constructions Ltd. (πιο πάνω) που αφορούσε Εταιρεία υπό εκκαθάριση, ερμηνεύθηκε ο όρος "πιστωτής" όπως απαντάται στα άρθρα 213(1) και 243(1) του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113. Αναφέρονται τα εξής στη σελίδα 6 της απόφασης:-"Έχουμε την άποψη ότι η ερμηνεία που δόθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο στον όρο "πιστωτής", μέσα στα πλαίσια του άρθρου 243(1) του Νόμου, ότι δηλαδή είναι ταυτόσημος με τον ίδιο όρο όπως απαντάται στο άρθρο 213(1), είναι ορθή. Όπως εύστοχα παρατήρησε το πρωτόδικο Δικαστήριο, θα ήταν παράλογο κάποιος που δεν μπορεί να ζητήσει διάταγμα εκκαθάρισης εταιρείας ως πιστωτής βάσει του άρθρου 213(1), να μπορεί να ζητήσει διάταγμα αναστολής της διαδικασίας της εκκαθάρισης ως πιστωτής βάσει του άρθρου 243(1).".
Και καταλήγει στη σελίδα 8:-
"Βρισκόμαστε μπροστά σε πρόσωπο έναντι του οποίου, με την υπεράσπιση στην ανταπαίτησή του, αμφισβητείται αυτή τούτη η υποχρέωση της εταιρείας. Βρισκόμαστε, με άλλα λόγια, μπροστά σε πρόσωπο του οποίου αμφισβητείται αυτή τούτη η ιδιότητα του πιστωτή. Επομένως η εφεσείουσα, έστω και εάν μέρος της ανταπαίτησής της είναι για εκκαθαρισμένες αποζημιώσεις, δεν είναι ούτε υφιστάμενος ούτε ενδεχόμενος ή μελλοντικός πιστωτής, υπό την έννοια των άρθρων 213(1) και 243(1) του Νόμου, και, κατά συνέπεια, δεν είχε το απαραίτητο locus standi για να ζητήσει διάταγμα εκκαθάρισης της εφεσίβλητης καθ΄ η στιγμή τελούσε υπ΄ αμφισβήτηση η ανταπαίτησή της στην αγωγή
Έχει νομολογιακά αποφασισθεί ότι η ερμηνεία του όρου "πιστωτής" είναι ταυτόσημη είτε στον περί Εταιρειών Νόμο, είτε στον περί Πτωχεύσεως Νόμο.
Στο Halsbury's Laws of England, 4η Έκδοση, Τόμος 3(2), στην υποσημείωση αρ. 10 της παραγράφου 84, σελίδα 52, ερμηνεύεται ο όρος "πιστωτής" ως εξής:-
"'Creditor' in relation to a bankrupt, means a person to whom any of the bankruptcy debts is owed....".
Kαι στην παράγραφο 478, σελ. 266 ο όρος "debt in bankruptcy" ερμηνεύεται ως εξής:-
"All claims which may be proved in the bankruptcy against the bankrupt are called "provable debt"; a person claiming to be a creditor of the bankrupt who wishes to recover his debt in whole or in part and who submits his claim in writing is referred to as "proving for his debt; and the document by which he seeks to establish his claim in his "proof"."
Στην παρούσα υπόθεση η εφεσείουσα Εταιρεία ουδέποτε, πριν την καταχώρηση της αίτησης από τον εφεσίβλητο για ακύρωση του διατάγματος παραλαβής και πριν τη σύνταξη από τον Επίσημο Παραλήπτη της έκθεσης του προς το Δικαστήριο σύμφωνα με τους Κανονισμούς, υπέβαλε οποιαδήποτε αίτηση σ΄ αυτόν για επαλήθευση του κατ΄ ισχυρισμό χρέους ούτε και τον ειδοποίησε για οποιαδήποτε απαίτηση ούτως ώστε ο τελευταίος να το αναφέρει στην έκθεσή του. Κατά συνέπεια, δεν ήταν δυνατό να θεωρηθεί "πιστωτής στη διαδικασία πτώχευσης". Η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η εφεσείουσα δεν είχε "locus standi" στην αίτηση είναι ορθή.
Η εξουσία του Δικαστηρίου για ακύρωση διατάγματος παραλαβής είναι δυνητική. Εναπόκειται στη διακριτική εξουσία του Δικαστηρίου να ακυρώσει ή μη το διάταγμα παραλαβής. Σύμφωνα με τη νομολογία (βλέπε
R. Taylor ex parte (1901) 1 K.B. 744), το Δικαστήριο έχει την ευχέρεια να αρνηθεί την ακύρωση του διατάγματος παραλαβής ακόμα και μετά την πλήρη αποπληρωμή των χρεών. Στην παρούσα, όμως, υπόθεση τα μόνα χρέη του εφεσίβλητου ήταν αυτό προς τη Μυροφόρα Μικρού και με βάση το οποίο εκδόθηκε το διάταγμα παραλαβής και χρέος προς τη Λαϊκή Τράπεζα η οποία συγκατατέθηκε προς τούτο. Δεν είχε επαληθευτεί, ενώπιον του Επίσημου Παραλήπτη οποιοδήποτε άλλο χρέος του εφεσίβλητου, ούτε ο τελευταίος είχε καμιά ειδοποίηση ή πληροφορία για την ύπαρξη άλλου χρέους. Ορθά, κατά συνέπεια, κάτω από αυτές τις περιστάσεις, άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια το πρωτόδικο Δικαστήριο. Ο περαιτέρω σχολιασμός από το πρωτόδικο Δικαστήριο του βάσιμου ή μη της απαίτησης της εφεσείουσας, ως μη αναγκαίος, δεν φαίνεται να επηρέασε την τελική κρίση του κατά την άσκηση της διακριτικής του εξουσίας.Η εφεσείουσα διατηρεί, εν πάση περιπτώσει, το δικαίωμα να εγείρει την οποιαδήποτε απαίτηση της δι΄ αγωγής εναντίον του εφεσίβλητου. (Βλέπε:
Halsbury's Laws of England, 4η Έκδοση, Τόμος 3(2), παράγραφος 612, σελίδα 333).Με άλλο λόγο έφεσης η εφεσείουσα εισηγείται ότι λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν απαιτείτο από τον εφεσίβλητο να προσκομίσει πρόσθετη προφορική μαρτυρία για αμφισβητούμενα γεγονότα. Δεν φαίνεται στην επίδικη απόφαση ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε τέτοιο συμπέρασμα. Απεναντίας αποφαίνεται ότι ο αιτητής (εφεσίβλητος) απέδειξε ότι έχει εξοφλήσει τους πιστωτές του σύμφωνα με το άρθρο 31(1) του Κεφ. 5. Παρατηρούμε μόνο ότι με την τροποποίηση της Δ.48 θ.4 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας οι νομολογιακές θέσεις που έχουν διατυπωθεί στην
Louis Vouitton v. Δερμοσάκ (1992) 1 ΑΑΔ 1453, έχουν ατονήσει. Η εφεσείουσα είχε το δικαίωμα να ζητήσει την αντεξέταση του εφεσίβλητου επί του περιεχομένου της ένορκης δήλωσης του, πράγμα που δεν έπραξε.Για τους πιο πάνω λόγους, η έφεση απορρίπτεται με έξοδα υπέρ του εφεσίβλητου.
Δ. Δ. Δ.
/ΕΠσ