CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:

GEORGHIOS AVGOUSTI ν. PAVLOS HJICHRISTODOULOU AND ANOTHER (1975) 1 CLR 35

"DIETI LOIZIDES" ν. LOIZIDES (1978) 1 CLR 233

EPIFANIOU ν. HADJIGEORGHIOU (1982) 1 CLR 609

Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:

Τσολάκης Κυριάκος ως διαχειριστής της περιουσίας του Αντώνη Τσολάκη ν. Κρίστη Ανδρέου και Άλλου (2007) 1 ΑΑΔ 129

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΟΛΑΚΗΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΤΣΟΛΑΚΗ ν. ΚΡΙΣΤΗ ΑΝΔΡΕΟΥ κ.α, Πολιτική Έφεση αρ. 65/2005, 6 Φεβρουαρίου 2007

(2000) 1 ΑΑΔ 1090

2. Αγαθοκλή Κωνσταντίνου από την Πάφο

Εμφανίσεις:

Οι Εφεσείοντες 2, 3 και 4 παραπονούνται ότι κακώς δεν επεδικάσθησαν έξοδα προς όφελος τους εφ΄όσον οι αγωγές εναντίον τους απορρίφθησαν, χωρίς να δοθεί οποιαδήποτε αιτιολογία προς τούτο. Οι Εφεσείοντες 1 παραπονούνται βασικά για το ότι το δικαστήριο απεδέχθη τη μαρτυρία των Εφεσιβλήτων αντί τη δική τους, πρόσθετα δε και για την κατανομή της ευθύνης, όπως και για την επιδίκαση τόκων επί των αποζημιώσεων των Εφεσιβλήτων. Όσον αφορά την κατανομή της ευθύνης, οι ίδιοι οι Εφεσίβλητοι, με αντεφέσεις τους, παραπονούνται ότι η απόδοση ευθύνης στον Εφεσίβλητο στην Έφεση 10617 είναι λανθασμένη ή υπερβολική στο ποσοστό του 40%. Το παράπονο αυτό βέβαια μπορεί να εξετασθεί μόνο στην αντέφεση στην Έφεση 10617 αφού ενδιαφέρει μόνο τον Εφεσίβλητο στην Έφεση 10617, δοθέντος ότι στον Εφεσίβλητο στην Έφεση 10618 επιδικάσθηκε το σύνολο των αποζημιώσεων του εναντίον των Εφεσειόντων 1 και ότι μόνο ο Εφεσίβλητος στην Έφεση 10617 επηρεάζεται από την κατανομή της ευθύνης ως εκ της ανταπαίτησης των Εφεσειόντων 1 στη δική του αγωγή.

Ο ευπαίδευτος Πρόεδρος απέρριψε τη μαρτυρία του αστυνομικού εξεταστή και απεδέχθη εκείνη που εδόθη εκ μέρους των Εφεσιβλήτων. Από τη μαρτυρία αυτή προέκυπταν τα ευρήματα του ότι κατά το ξεφόρτωμα τους τα τούβλα έπεσαν τόσο στο πεζοδρόμιο όσο και στο δρόμο και ότι στο δρόμο υπήρχαν θρύψαλα και κομμάτια τούβλων. Ο Εφεσίβλητος στην Έφεση 10617, αντιλαμβανόμενος αυτά και στην προσπάθεια του να τα αποφύγει, έκαμε ελιγμό προς τα αριστερά, ενώ όμως η μοτοσικλέτα περνούσε πάνω από αυτά και εξ αιτίας τους γλίστρησε, ο Εφεσίβλητος έχασε τον έλεγχο της, και η μοτοσικλέτα συγκρούστηκε και ανατράπηκε στο σωρό από τα τούβλα, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου ήταν στο πεζοδρόμιο ενώ μέρος του ήταν μέχρι 1 μέτρο στο δρόμο. Τα ευρήματα αυτά, θεώρησε, θεμελίωναν τόσο αμέλεια όσο και οχληρία εναντίον των Εφεσειόντων 1. Διαπίστωσε όμως και τη συντρέχουσα ευθύνη του Εφεσίβλητου στην Έφεση 10618 κατά το ότι δεν είχε τη δέουσα παρατηρητικότητα αφού όφειλε να είχε δει τα σπασμένα τούβλα στο δρόμο από απόσταση τουλάχιστον 25-30 μέτρων αντί των 2.5-3 μέτρων που ο ίδιος είπε ότι τα είδε, και, αντιλαμβανόμενος τον κίνδυνο, να αντιδρούσε ανάλογα ώστε να τον αποφύγει.

Οι Εφεσείοντες 1 παραπονούνται ότι κακώς δεν έγινε δεκτή η μαρτυρία του αστυνομικού εξεταστή, επί της οποίας και εστηρίζετο η όλη υπεράσπιση, ότι δεν υπήρχαν σπασμένα τούβλα στο δρόμο, και κακώς έγινε δεκτή η μαρτυρία για τους Εφεσίβλητους. Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι τους παραπέμπουν κατ΄αρχή στις τροποποιήσεις που είχαν γίνει στην Έκθεση Απαίτησης σε συσχετισμό με τη μαρτυρία, εισηγούμενοι αντίφαση και αναξιοπιστία. Τίποτε τέτοιο δεν διαπιστώνεται. Εκτός του ότι η τελική Έκθεση Απαίτησης εκάλυπτε πλήρως το πράγμα, η βασική θέση των Εφεσιβλήτων για παρουσία θραυσμάτων τούβλων στο δρόμο είχε τεθεί, ως το ουσιαστικό στοιχείο αμέλειας και αιτίας του δυστυχήματος, ευθύς εξ αρχής. Οι δε παραπομπές σε ισχυριζόμενες αντιφάσεις στη μαρτυρία δεν είναι παρά μόνο κατά το πλείστον επουσιώδεις, επιλεκτικές και πολύ αποσπασματικές επιλογές εκτός πλαισίου από το σύνολο μιας μαρτυρίας που όχι μόνο ήταν απόλυτα συνεπής στα καθ΄αυτή αλλά και στήριζε πλήρως τη δικογραφική εκδοχή των εφεσιβλήτων. Ούτε περιορίζετο η μαρτυρία αυτή σε εκείνη των Εφεσιβλήτων αλλά επεκτείνετο στη μαρτυρία δύο ανεξαρτήτων μαρτύρων, που βεβαίωναν την ύπαρξη τεμαχίων τούβλων στο δρόμο, και μάλιστα η μία των οποίων βεβαίωνε και την εκδοχή των Εφεσιβλήτων ότι το δυστύχημα έγινε όταν η μοτοσικλέτα πέρασε πάνω από τα σπασμένα τούβλα χάνοντας τον έλεγχο της, όπως και σε εκείνη του ίδιου του υπαλλήλου των Εφεσειόντων που ξεφόρτωσε τα τούβλα. Έναντι αυτής όμως της μαρτυρίας, που ουσιαστικά συνιστούσε και τη μόνη εκδοχή ενώπιον του δικαστηρίου, δεν υπήρχε παρά η μαρτυρία του αστυνομικού εξεταστή, αφού οι Εφεσείοντες δεν παρουσίασαν άλλους μάρτυρες, την οποία βέβαια το δικαστήριο απόρριψε. Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι τους εισηγούνται ότι το δικαστήριο δεν υπέβαλε τη μαρτυρία του αστυνομικού σε ενδελεχή εξέταση ιδιαίτερα επί του θέματος της παρουσίας ή όχι θραυσμάτων τούβλων στο δρόμο. Αντιθέτως όμως, το δικαστήριο αξιολόγησε λεπτομερώς και ποικιλοτρόπως τη μαρτυρία του αστυνομικού και την έκρινε άκρως επισφαλή αν όχι και προκατειλημμένη. Μάλιστα θα παρατηρούσαμε ότι εν πολλοίς η μαρτυρία του αστυνομικού, η οποία και σχολιάζεται στο περίγραμμα, συνίστατο όχι σε παράθεση των ευρημάτων του, όπως θα έπρεπε να περιορίζετο, αλλά σε ανάπτυξη άποψης ως προς το πώς έπρεπε να συσχετισθούν τα ευρήματα του και ως προς το πώς έγινε το δυστύχημα. Η μαρτυρία αυτή δεν έπρεπε ποτέ να είχε γίνει καν δεκτή, τοσούτο μάλλον αφού, όπως και ο ίδιος ο ευπαίδευτος Πρόεδρος παρατηρεί, ο αστυνομικός μετέτρεψε τον εαυτό του σε κριτή της υπόθεσης. Συναφώς, παρατηρούμε και το ότι δεν θεωρούμε εύστοχη την αναφορά των Εφεσειόντων στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου με την οποία διετάχθη η αναδίκαση (επανεκδίκαση) της υπόθεσης (Πάφος Στόουν Σ. Εστέιτς Λτδ κ.α. ν. Ευθυμίου Βαλαωρίτη κ.α., Πολιτική Έφεση 9263, 25.2.1997) σε στήριξη των εισηγήσεων τους. Εκτός του ότι η διαταγή για αναδίκαση είχε σαν αποτέλεσμα τον παραμερισμό της δοθείσας μαρτυρίας και την επ΄αυτής πορεία της υπόθεσης, η αναδίκαση διατάχθηκε ως εκ της λανθασμένης καθοδήγησης του δικαστηρίου επί της μαρτυρίας και ουδόλως παρέχει έρεισμα για ενίσχυση της μαρτυρίας του αστυνομικού, ούτε ασφαλώς σκοπούσε ή μπορούσε να προδικάσει την άποψη που το δικαστήριο θα ελάμβανε επ΄αυτής κατά την αναδίκαση. Η άποψη εκείνη κρίνεται ευθέως και αποκλειστικώς στα πλαίσια της προκειμένης εκδίκασης, και έτσι κρινόμενη δεν αποκαλύπτεται λανθασμένη. Με αυτά τα δεδομένα, δεν έχει καταδειχθεί η δυνατότητα παρέμβασης μας με την αξιολόγηση της μαρτυρίας από τον ευπαίδευτο Πρόεδρο και τα ευρήματα του, που είναι και η κατ΄εξοχήν αρμοδιότητα του, ως λανθασμένα, αδικαιολόγητα ή μη εύλογα επιτρεπτά.

Με άλλο λόγο έφεσης οι Εφεσείοντες 1 λέγουν ότι το ίδιο το σκεπτικό του δικαστηρίου με το οποίο απεδόθη συντρέχουσα αμέλεια στον Εφεσίβλητο στην Έφεση 10617, ότι δηλαδή όφειλε να είχε δει τα σπασμένα τούβλα στο δρόμο από αρκετή απόσταση ώστε να μπορούσε να είχε κάνει έγκαιρα ενέργειες για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο, εξουδετερώνει ή μειώνει στο ελάχιστο την οποιαδήποτε ευθύνη των Εφεσειόντων 1. Ο λόγος αυτός συναρτάται και προς την αντέφεση με την οποία ο Εφεσίβλητος 1 παραπονείται ότι η αποδοθείσα σε αυτόν ευθύνη είναι λανθασμένη ή υπερβολική. Η θέση του είναι ότι το δικαστήριο αντελήφθη λανθασμένα τη μαρτυρία θεωρώντας ότι ο Εφεσίβλητος 1 θα μπορούσε να έβλεπε τα σπασμένα τούβλα στο δρόμο από απόσταση 25-30 μέτρων αντί 2.5-30 μέτρων που είπε ότι τα είδε, καθ΄όσον αγνόησε το γεγονός ότι το προπορευόμενο αυτοκίνητο τα απέκρυβε. Όντως, το εύρημα του ευπαιδεύτου Προέδρου εβασίζετο, αφ΄ενός μεν στην αναφορά του Εφεσίβλητου στην Έφεση 10618 ότι σε κάποιο σημείο ο ίδιος είχε δει τα σπασμένα τούβλα στο δρόμο από 25-30 μέτρα, αφ΄ετέρου δε στη διαπίστωση ότι δεν υπήρχε πρόβλημα ορατότητας. Αυτή η προσέγγιση αποκαλύπτεται λανθασμένη. Ο ευπαίδευτος Πρόεδρος βασίσθηκε στην εν λόγω αναφορά του Εφεσίβλητου στην Έφεση 10618 χωρίς να λάβει περαιτέρω υπ΄όψη του, είτε τους εγγενείς περιορισμούς της μαρτυρίας αυτής ως εκ του ότι η αναφορά συσχετίζετο προς την παρατήρηση μιας δεδομένης στιγμής και μάλιστα προερχόμενης από ένα επιβάτη της μοτοσικλέτας ο οποίος, αντίθετα με τον οδηγό, δεν είχε την προσοχή του επικεντρωμένη στα τόσα άλλα πράγματα που ο οδηγός οφείλει να την έχει ώστε να μην αναμένεται να παρατηρεί το κάθε τι στο δρόμο από τέτοια μεγάλη απόσταση, είτε, και ιδιαίτερα, την περαιτέρω αναφορά του ίδιου μάρτυρα ότι ο λόγος που ο οδηγός δεν είχε δει τα σπασμένα τούβλα στο δρόμο προηγουμένως ήταν ότι η ορατότητα του επεριορίζετο από το συνεχώς προπορευόμενο αυτοκίνητο. Το ίδιο λανθασμένη ήταν και η αντίληψη του ευπαιδεύτου Προέδρου ότι σε άλλο σημείο της μαρτυρίας του ο Εφεσίβλητος στην Έφεση 10617 είπε ότι είδε το εμπόδιο των τούβλων στο δρόμο του από απόσταση 8-10 μέτρων, την οποία και πάλι θεώρησε αρκετή ώστε να μπορούσε να είχε αντιδράσει. Ο οδηγός δεν είπε κάτι τέτοιο. Αυτό που είπε ήταν ότι τα κομμάτια τούβλων στο δρόμο απείχαν 8-10 μέτρα από το σωρό των τούβλων.

Η λανθασμένη αντίληψη της μαρτυρίας από τον ευπαίδευτο Πρόεδρο οδηγεί σε ανατροπή των ευρημάτων του αναφορικά με τη συντρέχουσα αμέλεια του οδηγού, επιτυχία της αντέφεσης και αποτυχία του συναφούς λόγου έφεσης. Με δεδομένη τη μαρτυρία ότι ο οδηγός είδε τα σπασμένα τούβλα στο δρόμο από την πολύ μικρή απόσταση των 2.5-3 μέτρων αμέσως μετά την έλευση από αυτά του προπορευόμενου αυτοκινήτου, εκλείπει η δυνατότητα διαπίστωσης συντρέχουσας αμέλειας ως εκ της οφειλής έγκαιρης διαπίστωσης και λήψης μέτρων αντιμετώπισης του κινδύνου, η οποία και μόνη στοιχειοθετούσε, σύμφωνα με την απόφαση, τη συντρέχουσα αμέλεια του οδηγού, τοσούτο μάλλον αφού ο οδηγός έκαμε ελιγμό για να αποφύγει τα τούβλα μόλις τα αντελήφθη. Η περίπτωση, αφορώσα ξαφνικα παρουσιαζόμενο κίνδυνο, είναι ασφαλώς πολύ διαφορετική από εκείνη στην οποία μπορεί να διαπιστωθεί συντρέχουσα αμέλεια ως εκ της δυνατότητας λήψης μέτρων προς αποφυγή έγκαιρα διαπιστώσιμου κινδύνου (ίδε Avgousti v. HjiChristodoulou (1975) 1 CLR 35, Dieti v. Loizides (1978) 1 CLR 233), και εμπίπτει στα πλαίσια των περιπτώσεων στις οποίες λαμβάνονται όλα τα δυνατά μέτρα υπό τις περιστάσεις προς αντιμετώπιση του προβάλλοντος κινδύνου (ίδε Epifaniou v. Hadjigeorgiou (1982) 1 CLR 609). Ακόλουθα, πρέπει να επιδικασθεί στον Εφεσίβλητο στην Έφεση 10617 ολόκληρο το ποσό των £265,000 που είχε συμφωνηθεί για όλες τις αποζημιώσεις του.