|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 1 ΑΑΔ 760
30 Απριλίου, 1998
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ,
Εφεσείων,
v.
ANAΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ANDREW STEWARD MATHIESON,
Εφεσιβλήτου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9773)
Κληρονομικό δίκαιο — Αρμοδιότητα — Θέματα κληρονομίας και διαδοχής (διορισμός διαχειριστή) — Η αρμοδιότητα εξέτασής τους ανήκει στο Δικαστήριο — Η ακολουθητέα διαδικασία είναι η έγερση αγωγής και όχι η καταχώρηση αίτησης (motion) δυνάμει του Άρθρου 24 του περί Διαχειρίσεως Κληρονομιών Νόμου, Κεφ. 189.
Ο εφεσείων, είχε εξουσιοδοτηθεί γραπτώς από τη σύζυγό του αποθανόντα Agnese και τις δύο θυγατέρες του, να υποβάλει αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για να διοριστεί διαχειριστής της περιουσίας του αποθανόντα που άφησε στην Κύπρο. Ο αποθανών απεβίωσε στο Καράτσι του Πακιστάν.
Ο εφεσείων καταχώρησε την αίτηση υπ' αριθμό 359/92, με την οποία ζητούσε το διορισμό του σαν διαχειριστή της περιουσίας του αποθανόντα, κατονομάζοντας σαν μοναδικούς κληρονόμους του αποθανόντα τη σύζυγο και τις δύο θυγατέρες του. Στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την πιο πάνω αίτηση, ο εφεσείων, μεταξύ άλλων, δήλωσε ότι ο αποθανών ασπάσθηκε το Ισλάμ προ του θανάτου του και ότι σύμφωνα με τους νόμους του Πακιστάν διαζεύχθηκε την Agnese και συνήψε γάμο με τη Yasmeen. Ο εφεσείων ισχυρίστηκε ότι το διαζύγιο είναι άκυρο και ότι η Agnese εξακολουθεί να είναι η νόμιμη σύζυγός του.
Οι δύο θυγατέρες του αποθανόντα απέσυραν τα πληρεξούσια έγγραφα προς τον εφεσείοντα.
Η Yasmeen καταχώρησε ανακοπή. Ακολούθησε η καταχώρηση αγωγής εκ μέρους της εναντίον του εφεσείοντα, της Agnese και των θυγατέρων της. Στην έκθεση απαίτησης προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι ο εφεσείων δεν μπορούσε να διοριστεί διαχειριστής, αφού δεν εκπροσωπούσε κανένα κληρονόμο. Οι εναγόμενοι ισχυρίστηκαν ότι το διαζύγιο που εκδόθηκε στο Πακιστάν ήταν άκυρο και κατά συνέπεια οι νόμιμοι κληρονόμοι ήταν η σύζυγος του αποθανόντα Agnese και οι δύο θυγατέρες του.
Η αγωγή απορρίφθηκε λόγω μη προώθησής της. Απορρίφθηκε επίσης και η ανταπαίτηση. Μετά την πιο πάνω απόφαση η Yasmeen καταχώρησε νέα ανακοπή.
Ο εφεσείων ζήτησε με επιστολή του προς τον Πρωτοκολλητή να εγκριθεί το αίτημά του να διοριστεί διαχειριστής του αποθανόντα, αφού εξακολουθούσε να αντιπροσωπεύει τη σύζυγο Αgnese. Ο Πρωτοκολλητής απέρριψε το αίτημα με την αιτιολογία ότι πλέον δεν εκπροσωπούσε κανένα και κάλεσε τον εφεσείοντα να αποσύρει την αίτησή του.
Ο εφεσείων καταχώρησε στο Δικαστήριο αίτηση (motion) για αναθεώρηση της πιο πάνω απόφασης του Πρωτοκολλητή, δυνάμει του Άρθρου 24(1) (2) και (3) του περί Διαχειρίσεως Κληρονομιών Νόμου, Κεφ. 189, η οποία απορρίφθηκε.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την πιο πάνω απόφαση.
Αποφασίστηκε ότι:
Η απόφαση επί της εγκυρότητας ή όχι του διαζυγίου που εκδόθηκε με την διαδικασία "Talaq", δεν είναι θέμα που επαφίεται στον εφεσείοντα ή τον Πρωτοκολλητή. Μόνο αρμόδιο Δικαστήριο δύναται να αποφασίσει αυθεντικά και τελεσίδικα θέματα κληρονομίας διαδοχής αποφασίζοντας σχετικά με τη εγκυρότητα ή μη του διαζυγίου του αποβιώσαντα και της συζύγου του. Η ενδεδειγμένη διαδικασία δεν είναι όμως η διαδικασία της αίτησης (motion), που προβλέπεται στο Άρθρο 24 του Κεφ. 189, για να εξετάσει τα επίδικα θέματα, τα οποία μόνο δι' αγωγής μπορούν να επιλυθούν μεταξύ των διαδίκων σε μια κατ' αντιπαράθεση διαδικασία.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τον αιτητή κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Nικολάου, A.E.Δ.) που δόθηκε στις 3 Iουλίου, 1996 (Aρ. Aγωγής 35/92) με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για αναθεώρηση της απόφασης του Πρωτοκολλητή με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διορισμό του ως διαχειριστή της περιουσίας του αποθανόντα Andrew Steward Mathieson.
Κ. Καλλής, για τον Εφεσείοντα.
Γ. Κορφιώτης, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Μ. Κρονίδης, Δ.
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Ο Αndrew Steward Mathieson (ο αποθανών) απεβίωσε στις 13.6.1992 στο Καράτσι του Πακιστάν. Ο αποθανών ήταν ιδιοκτήτης στην Κύπρο ενός διαμερίσματος στην οδό Θεοτόκη αρ. 61 στη Λευκωσία. Επίσης ήταν ιδιοκτήτης διαφόρων κινητών αντικειμένων, που ευρίσκοντο στο εν λόγω διαμέρισμα.
Το 1961 είχε συνάψει πολιτικό γάμο στο Λονδίνο με την Agnese Tranguilli. Από το γάμο απέκτησαν δύο θυγατέρες, την Jacqueline και την Jasmine.
Η Agnese και οι δύο θυγατέρες του ζεύγους με αντίστοιχες έγγραφες εξουσιοδοτήσεις, έδωσαν τη συγκατάθεση τους στον εφεσείοντα, δικηγόρο από τη Λευκωσία, να αποταθεί με σχετική αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για να διοριστεί διαχειριστής της περιουσίας του αποθανόντα αναφορικά με την περιουσία που άφησε στην Κύπρο.
Με βάση τα πληρεξούσια έγγραφα ο εφεσείων καταχώρησε στις 24.8.92 την αίτηση υπ' αριθμό 359/92 με την οποία ζητούσε το διορισμό του σαν διαχειριστή της περιουσίας του αποθανόντα, κατονομάζοντας σαν μοναδικούς κληρονόμους του αποθανόντα τη σύζυγο και τις δύο θυγατέρες του. Στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την πιο πάνω αίτηση, ο εφεσείων, μεταξύ άλλων, δηλώνει ότι ο αποθανών προ του θανάτου του, στις 22.10.91 ασπάσθηκε το Ισλάμ στο Καράτσι του Πακιστάν και ότι ακόμα, σύμφωνα με τους νόμους του Ισλάμ, που ισχύουν στο Πακιστάν, διαζεύχθηκε την Agnese και συνήψε γάμο, σύμφωνα με τους νόμους του Ισλάμ, στο Πακιστάν, με την Yasmeen Akbar Salman. Στην ένορκη δήλωση προωθείται ο ισχυρισμός ότι το διαζύγιο αυτό είναι άκυρο, χωρίς καμιά νομική ισχύ και ότι η Agnese εξακολουθεί να είναι η νόμιμη σύζυγός του.
Οι δύο θυγατέρες του αποθανόντα στις 26.11.92 απέσυραν τα πληρεξούσια έγγραφα προς τον εφεσείοντα. Ο τελευταίος στις 15.12.92 με επιστολή του προς τον Πρωτοκολλητή τον πληροφόρησε για το γεγονός αυτό. Συνάμα όμως κατέστησε γνωστό ότι η αίτησή του εξακολουθούσε να ισχύει αφού εξακολουθούσε να έχει την πληρεξουσιότητα της συζύγου του αποθανόντα Agnese την οποία και αντιπροσώπευε.
Στις 7.9.92 καταχωρήθηκε, μέσω του δικηγορικού γραφείου Κούσιου & Κορφιώτη, ανακοπή από τη Yasmeen Akbar Salman. Ακολούθησε η καταχώρηση αγωγής εκ μέρους της τελευταίας και κάποιας Μαίρης Ιωαννίδου εναντίον του εφεσείοντα, της Agnese και των θυγατέρων της, Jasmine και Jackelin. Στην Έκθεση Απαίτησης της η ενάγουσα Yasmeen ζήτησε δήλωση του Δικαστηρίου ότι ο εφεσείων δεν μπορούσε να διοριστεί διαχειριστής γιατί δεν εκπροσωπούσε κανένα κληρονόμο θεωρώντας ότι η Agnese και οι θυγατέρες της δεν είχαν κανένα κληρονομικό δικαίωμα στην περιουσία του αποθανόντα. Μοναδική δε κληρονόμος του αποθανόντα ήταν η ίδια η ενάγουσα. Στην Έκθεση Υπεράσπισής τους οι εναγόμενοι ισχυρίζονται ότι το διαζύγιο που εκδόθηκε στο Πακιστάν με τους νόμους του Ισλάμ ήταν άκυρο και ανυπόστατο και κατά συνέπεια οι νόμιμοι κληρονόμοι ήταν η σύζυγος του αποθανόντα Agnese και οι δύο θυγατέρες της.
Στις 15.6.95 ημερομηνία που ήταν ορισμένη στο πινάκιο του Δικαστηρίου για ακρόαση ο δικηγόρος των εναγόντων ζήτησε αναβολή λόγω της απουσίας στο εξωτερικό της ενάγουσας. Το Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα για αναβολή. Παραθέτουμε αυτούσιο το πρακτικό του Δικαστηρίου:-
"κ. Κορφιώτης: Δεν μπορώ να συνεχίσω την υπόθεση. Δεν έχω μαρτυρία να προσφέρω. Αφήνω το θέμα στο Δικαστήριο.
κ. Παπαχρυσοστόμου: Ζητώ την απόρριψη της αγωγής και ζητώ τα έξοδά μου. Αποσύρεται η ανταπαίτηση.
Δικαστήριο: Υπό τις περιστάσεις η αγωγή απορρίπτεται λόγω μη προώθησής της. Τα έξοδα, όπως αυτά θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή, να βαρύνουν τους Ενάγοντες και να υποβληθούν στο Δικαστήριο για έγκριση. Η ανταπαίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.".
Μετά την πιο πάνω απόφαση, καταχωρήθηκε μέσω του ίδιου δικηγορικού γραφείου νέα ανακοπή εκ μέρους της Yasmeen, στις 22.6.95.
Στις 30.6.95 ο εφεσείων με επιστολή του προς τον Πρωτοκολλητή ζήτησε να εγκριθεί το αίτημα του να διοριστεί διαχειριστής του αποθανόντα γιατί εξακολουθούσε να αντιπροσωπεύει τη σύζυγο Agnese. Ο Πρωτοκολλητής σε σημείωμα του απέρριψε το αίτημα του εφεσείοντα με την αιτιολογία ότι δεν εκπροσωπεί πλέον κανένα κληρονόμο, αφού οι μεν θυγατέρες του αποθανόντα απέσυραν το πληρεξούσιο η δε Agnese δεν είναι πλέον νόμιμη σύζυγός του, αφού ο αποθανών τη διαζεύχθηκε στο Πακιστάν. Κάλεσε δε τον εφεσείοντα να αποσύρει την αίτησή του.
Ο εφεσείων την 12.7.95 καταχώρησε στο Δικαστήριο αίτηση (motion) για αναθεώρηση της πιο πάνω απόφασης του Πρωτοκολλητή. Η αίτηση του βασίσθηκε στο άρθρο 24(1)(2) και (3) του περί Διαχειρίσεως Κληρονομιών Νόμου, Κεφ. 189 το οποίο έχει ως εξής:-
"24.(1)Όταν ο πρωτοκολλητής επικύρωσης διαθηκών απορρίπτει αίτηση για επικύρωση διαθήκης ή για διαχείριση, παρόλο ότι δεν υποβλήθηκε ένσταση κατ' αυτής, ο αιτητής δύναται να υποβάλει στο Δικαστήριο αίτηση, (motion) για αναθεώρηση της απόφασης του πρωτοκολλητή επικύρωσης διαθηκών.
(2) Κατά την ακρόαση της εν λόγω αίτησης (motion), το Δικαστήριο δύναται, αυτεπάγγελτα ή με αίτηση οποιουδήποτε προσώπου, να κλητεύσει τα πρόσωπα που διενέργησαν την ένορκο δήλωση ή τις ένορκες δηλώσεις σχετικά με τη διαθήκη ή σχετικά με την αίτηση για χορήγηση εγγράφου διαχείρισης και να εξετάσει αυτά περαιτέρω, ή να δεχθεί οποιαδήποτε περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία τα οποία δυνατό να είναι αναγκαία για σκοπούς χορήγησης ή άρνησης χορήγησης επικύρωσης διαθήκης ή εγγράφου διαχείρισης είτε με επισυνημμένη διαθήκη είτε με άλλο τρόπο.
(3) Κατά της απόφασης του Δικαστηρίου ασκείται έφεση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.".
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση (motion) του εφεσείοντα, επικυρώνοντας την απόφαση του Πρωτοκολλητή. Ασχολήθηκε σε έκταση με θέματα δεδικασμένου, όσον αφορά την απόρριψη της αγωγής την οποία κίνησε η Yasmeen Akbar Salman που είχε προηγούμενα καταχωρήσει ανακοπή στην αίτηση διαχείρισης του εφεσείοντα και επίσης ασχολήθηκε εκτενώς με το θέμα του διαζυγίου του αποβιώσαντα με τη διαδικασία γνωστή ως "Talaq" του ισλαμικού δικαίου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ως εξής:-
"Κατά συνέπεια, ούτε ο αιτητής ούτε η σύζυγος του αποθανώντα Agnese έδωσαν λόγους ή με ικανοποίησαν ότι υπάρχουν λόγοι βάσιμοι για τους οποίους θα πρέπει να ανατρέψω την απόφαση του Πρωτοκολλητή, με την οποία αποφάσισε ότι ο αιτητής δεν δικαιούται να διοριστεί διαχειριστής για το λόγο ότι δεν αντιπροσωπεύει τις θυγατέρες του αποθανώντα και ένεκα ακριβώς της ύπαρξης του διαζυγίου (τεκμήριο 5).".
Αδιαμφισβήτητα γεγονότα τα οποία αποτελούν την ουσία της υπό εκδίκαση έφεσης είναι δύο. Πρώτο η απόσυρση του πληρεξουσίου προς τον εφεσείοντα από τις δύο θυγατέρες του αποβιώσαντα και δεύτερο η ύπαρξη του διαζυγίου μεταξύ του αποβιώσαντα και της Agnese με πληρεξούσιο της οποίας νομιμοποιείται να ζητήσει τα έγγραφα διαχείρισης ο εφεσείων. Την ύπαρξη του διαζυγίου με την ισλαμική διαδικασία "Talaq" την έθεσε ο ίδιος ο εφεσείων ενώπιον του Πρωτοκολλητή. Ο ίδιος ο εφεσείων προβάλλει τον ισχυρισμό ότι το διαζύγιο αυτό δεν είναι έγκυρο ούτε λύει τα δεσμά του γάμου μεταξύ του αποβιώσαντα και της συζύγου του Agnese. Ο εφεσείων όμως δεν είναι δυνατό να αποφασίζει εξ ιδίων την εγκυρότητα ή όχι του διαζυγίου. Αποτελεί την προσωπική του άποψη. Ούτε όμως και ο Πρωτοκολλητής είναι δυνατό να αποφασίσει την παραχώρηση εγγράφων διαχείρισης στον εφεσείοντα αγνοώντας το γεγονός του διαζυγίου ή αποφασίζοντας την εγκυρότητα τούτου ή όχι. Μόνο αρμόδιο Δικαστήριο δύναται να αποφασίσει αυθεντικά και τελεσίδικα θέματα κληρονομίας διαδοχής αποφασίζοντας σχετικά με την εγκυρότητα ή μη του διαζυγίου του αποβιώσαντα και της συζύγου του. Και τούτο, δικονομικά, μόνο δι' αγωγής είναι δυνατό να γίνει. Εξάλλου ο ίδιος ο εφεσείων είχε καταχωρήσει σχετικά με το θέμα ανταπαίτηση στην αγωγή που κατέθεσε η ανακόπτουσα (caveator). Η ανταπαίτηση όμως αυτή αποσύρθηκε από τον εφεσείοντα και απορρίφθηκε από το Δικαστήριο.
Κατά συνέπεια καταλήγουμε ότι ο Πρωτοκολλητής ορθά ήταν που αποφάσισε να επιληφθεί του ζητήματος μετά την απόρριψη της αγωγής, εφ' όσον το δικαίωμα ανακοπής εξαντλήθηκε με την πρώτη καταχώρηση και ορθά αποφάσισε να μην παραχωρήσει τα έγγραφα διαχείρισης στον εφεσείοντα, εφ' όσον ενώπιον του υπήρχε διαζύγιο μεταξύ του αποβιώσαντα και της συζύγου του, την εγκυρότητα του οποίου δεν μπορούσε να αποφασίσει. Ούτε όμως και το Δικαστήριο με τη διαδικασία της αίτησης (motion) που προβλέπεται από το άρθρο 24 του Κεφ. 189, ήταν δυνατό να υπεισέλθει στην εξέταση τέτοιων θεμάτων, τα οποία μόνο δι' αγωγής μπορούσαν να επιλυθούν μεταξύ των διαδίκων σε μια κατ' αντιπαράθεση διαδικασία.
Λόγω της κατάληξής μας αυτής δε θεωρούμε αναγκαίο να ασχοληθούμε με τους λόγους έφεσης όπως εκτίθενται στην ειδοποίηση της έφεσης γιατί μόνο θεωρητική αξία θα είχε η τέτοια ενασχόλησή μας.
Η έφεση απορρίπτεται. Καμιά διαταγή για έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.