|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 1 ΑΑΔ 712
14 Απριλίου, 1998
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΙΑΚΟΥ
ΜΕΛΑ (ΑΡ. 2), ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ.
(Aίτηση Aρ. 14/98)
Νομική αρωγή — Διάδικος, ο οποίος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να διορίσει δικηγόρο για την υπεράσπισή του, δικαιούται στην παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, όταν αυτό επιβάλλει το συμφέρον της δικαιοσύνης — Άρθρο 12.5(γ) του Συντάγματος.
Φυγόδικος — Διαδικασία έκδοσης — Φύση διαδικασίας — Συνιστά "πολιτική διαδικασία" εν τη εννοία του Άρθρου 22 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (Ν. 14/60).
Ο αιτητής, που είχε διαταχθεί να παραμείνει υπό κράτηση, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 9(2) του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970 (Ν. 97/70), υπέβαλε αίτηση για την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus ζητώντας την απελευθέρωσή του. Πριν αρχίσει η ακρόαση της πιο πάνω αίτησης, ο αιτητής υπέβαλε αίτημα για την έκδοση εντάλματος παροχής νομικής αρωγής, ώστε να καταστεί δυνατή η εκπροσώπησή του με δικηγόρο, εφόσον ο ίδιος δεν είχε την οικονομική ευχέρεια να διορίσει δικηγόρο.
Οι καθ' ων η αίτηση έφεραν ένσταση στην έγκριση του αιτήματος.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η δικαιοδοσία έκδοσης φυγοδίκου ανάγεται στην πολιτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου.
2. Το Άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το οποίο αντιστοιχεί προς το Άρθρο 12.5(γ) του Συντάγματος, δεν εφαρμόζεται γενικά σε διαδικασίες έκδοσης. Όμως το Κράτος, που αναλαμβάνει την υποχρέωση να εκδώσει ένα φυγόδικο, είναι πιθανό να του προσφέρει νομική αρωγή, όταν αναμένεται ότι η εκδίκασή του στη χώρα στην οποία θα εκδοθεί, ενδέχεται να ισοδυναμεί με κατάφωρη άρνηση δίκαιης δίκης.
3. Από το σύνολο της μαρτυρίας που δόθηκε, είναι φανερό, πως ο αιτητής δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να καλύψει τα δικηγορικά του έξοδα.
4. Εν όψει του σκεπτικού της απόφασης Carter, ότι οι διατάξεις του Άρθρου 12.5(γ) πρέπει να εφαρμόζονται ευρέως, κρίνεται σκόπιμο όπως, η διακριτική ευχέρεια του Εφετείου ασκηθεί υπέρ της έκδοσης διατάγματος νομικής αρωγής στην παρούσα υπόθεση.
Η αίτηση επιτυγχάνει.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Γενικός Εισαγγελέας (1995) 1 Α.Α.Δ. 361,
Soering v. U.K., Series A, Vol. 161, 1989,
Carter (1996) 1(Α) Α.Α.Δ. 299.
Aίτηση.
Aίτηση με την οποία ο αιτητής ζητά την έκδοση εντάλματος παροχής νομικής αρωγής ώστε να καταστεί δυνατή η εκπροσώπησή του με δικηγόρο, στη διαδικασία για την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus.
Σ. Δράκος, για τον Αιτητή.
Ε. Λοϊζίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
HΛIAΔHΣ, Δ.: Προτού αρχίσει η ακρόαση στην παρούσα αίτηση για την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus με το οποίο ο αιτητής ζητεί την απελευθέρωσή του, ο αιτητής υπέβαλε αίτημα μέσω του δικηγόρου του κ. Σωτήρη Δράκου για την έκδοση εντάλματος παροχής νομικής αρωγής ώστε να καταστεί δυνατή η εκπροσώπηση του με δικηγόρο εφόσο δεν έχει τα οικονομικά μέσα να διορίσει ο ίδιος δικηγόρο.
Οι καθ'ων η αίτηση έχουν ενστεί στην έγκριση του αιτήματος για το λόγο ότι ο αιτητής έχει, κατά τους ισχυρισμούς τους, την οικονομική ευχέρεια να καταβάλει ο ίδιος προσωπικά τα έξοδα του δικηγόρου του.
Η αίτηση για την έκδοση του εντάλματος καταχωρήθηκε εναντίον απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στην Αίτηση 1/98 ημερομηνίας 6/2/98, σύμφωνα με την οποία εκδόθηκε διάταγμα κράτησης του αιτητή μέχρις ότου εκδοθεί στο Βέλγιο. Ο αιτητής αρχικά συνελήφθη στις 23/12/97 και βρίσκεται υπό κράτηση εκτός από ένα μικρό χρονικό διάστημα όταν αφέθηκε ελεύθερος μετά την απόσυρση της αίτησης έκδοσης 6/97. Το σχετικό διάταγμα σύμφωνα με το οποίο ο αιτητής διατάχθηκε να παραμείνει υπό κράτηση εκδόθηκε στην Αίτηση 1/98 στις 6/2/98.
Ο αιτητής έχει διαταχθεί να παραμείνει υπό κράτηση σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 9(2) του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970 (Αρ. 97/70). Όπως προνοεί το άρθρο 12.5(γ) του Συντάγματος,
"Πας κατηγορούμενος δι' αδίκημά τι έχει τα ακόλουθα κατ' ελάχιστον όρον δικαιώματα:
(α) ............................................................................................
(β) ............................................................................................
(γ) να υπερασπίζη εαυτόν αυτοπροσώπως ή διά συνηγόρου της εκλογής αυτού ή, εφ' όσον δεν έχει επαρκή προς αμοιβήν του συνηγόρου μέσα, να παρέχηται εις αυτόν δωρεάν νομική αρωγή, όταν τούτο επιβάλλη το συμφέρον της δικαιοσύνης."
Το ερώτημα κατά πόσο η διαδικασία έκδοσης φυγοδίκου ανάγεται στην πολιτική ή ποινική δικαιοδοσία, εξετάστηκε στην Αίτηση Γενικού Εισαγγελέα (1995) 1 Α.Α.Δ. 361, όπου τονίστηκε ότι η διαδικασία δεν σκοπεί στην τιμωρία του φυγοδίκου και συνεπώς συνιστά πολιτική διαδικασία που είναι συνυφασμένη με την πολιτική δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου, αφού συνιστά έναν από τους τρόπους έγερσης αγωγής. Η ίδια γραμμή ακολουθήθηκε και στην αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus του David Lee Carter (1996) 1(Α) Α.Α.Δ. 299, όπου αναφέρθηκε ότι η δικαιοδοσία έκδοσης φυγοδίκου ανάγεται στην πολιτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου.
Το άρθρο 12.5(γ) του Συντάγματος αντιστοιχεί στο αντίστοιχο άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Νόμος 39/62). Το ερώτημα κατά πόσο ένας φυγόδικος εναντίον του οποίου έχει εκδοθεί διάταγμα έκδοσης μπορεί να ζητήσει την παροχή νομικής αρωγής δεν έχει εξεταστεί από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Όμως έχει λεχθεί ότι άνκαι το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν εφαρμόζεται γενικά σε διαδικασίες έκδοσης, στην υπόθεση Soering v. U.K. (Series A, Vol. 161 του 1989) το Δικαστήριο άφησε ανοικτή την πιθανότητα ότι το Κράτος που αναλαμβάνει την υποχρέωση να εκδώσει ένα φυγόδικο έχει την υποχρέωση να του προσφέρει νομική αρωγή, όταν αναμένεται ότι η εκδίκασή του στη χώρα στην οποία θα εκδοθεί ενδέχεται να ισοδυναμεί με κατάφωρη άρνηση δίκαιης δίκης. (Flagrant denial of a fair trial).
Στην παρούσα υπόθεση έχει δοθεί μαρτυρία αναφορικά με τα οικονομικά μέσα του αιτητή. Από το σύνολο της μαρτυρίας που έχει παρουσιαστεί φαίνεται ότι ο αιτητής στο παρόν στάδιο δεν διαθέτει τα οικονομικά μέσα να καλύψει τα έξοδα του δικηγόρου του για τη δικαστική δαπάνη που συνεπάγεται η έκδοση του εντάλματος Habeas Corpus.
Είναι αποδεκτό και από τους καθ'ων η αίτηση ότι ο αιτητής κακώς αποξενώθηκε ένα ποσό χρημάτων που είχε στη διάθεσή του, όταν είχε διαταχθεί να παραμείνει υπό κράτηση. Το ερώτημα που εγείρεται δεν αναφέρεται στους λόγους για τους οποίους είχε γίνει η αποξένωση, άνκαι οι λόγοι θα ήταν σχετικοί, αλλά στο κατά πόσο ο αιτητής έχει τα οικονομικά μέσα να καλύψει τα δικηγορικά του έξοδα.
Από το σύνολο της μαρτυρίας που έχει δοθεί έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο αιτητής δεν έχει σήμερα τα οικονομικά μέσα να καλύψει τα δικηγορικά του έξοδα.
Έχοντας υπόψη το σκεπτικό της απόφασης Carter, ότι οι διατάξεις του άρθρου 12.5(γ) πρέπει να εφαρμόζονται με την ευρύτητα που επιβάλλεται για την ερμηνεία συνταγματικών διατάξεων που αποσκοπούν στην κατοχύρωση ανθρώπινων δικαιωμάτων, κρίνω σκόπιμο να εξασκήσω τη διακριτική μου ευχέρεια υπέρ της έκδοσης διατάγματος νομικής αρωγής στην παρούσα περίπτωση.
Προς τούτο εκδίδεται διάταγμα παροχής νομικής αρωγής στον αιτητή. Από το ποσό της νομικής αρωγής θα αφαιρεθεί ποσό £290 που, σύμφωνα με παραδοχή του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή, έχει ήδη καταβληθεί στον ίδιο το δικηγόρο.
H αίτηση επιτυγχάνει.