ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


(1998) 1 ΑΑΔ 1480

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αίτηση για Αναθεώρηση στην Αγωγή Αρ. 193/92

Σύνθεση Δικαστηρίου: Γ.Μ. ΠΙΚΗΣ, Π., Σ. ΝΙΚΗΤΑΣ, Π. ΚΑΛΛΗΣ, Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Ρ. ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές

 

1. BAUER SPEZIALTIENFBAU GMBH,

από 8898 SCHROBENHAUSEN, Γερμανία

2. MANNHEIMER VERSICHERUMG A.G.,

από PORTFACH 1506, 6800 ΜΑΝNΗΕΙΜ 1, Γερμανία

Ενάγοντες-Καθ΄ ων η Αίτηση

ν.

DIVNOGORSK SHIPPING CO LIMITED,

από Λεωφ. Αρχ. Μακαρίου Γ΄ 284,

Φορτούνα Κωρτ, Μπλοκ Β, Λεμεσός

Εναγομένων-Αιτητών

_ _ _ _ _ _ _ _

16 Σεπτεμβρίου , 1998

ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ

Για τους Αιτητές-Εναγόμενους: Κα. Ν. Ιωάννου.

Για τους Καθ΄ ων η Αίτηση-Ενάγοντες: Κα. Στ. Στεφανή με τον

κ. Α. Ανδρέου.

_ _ _ _ _ _ _ _

Κος. Γ.Μ. Πικής, Π.:-

Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γαβριηλίδης.

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα αίτηση επιδιώκεται η αναθεώρηση ενδιάμεσης απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου με την οποία απορρίφθηκε αίτηση των εναγομένων όπως τα νομικά σημεία και τα πραγματικά γεγονότα τα οποία εγείρονται στις παραγράφους (1), (2) και (3) της Απάντησής τους στην Αναφορά ακουσθούν και αποφασισθούν σε προκαταρκτικό στάδιο, πριν δηλαδή από την εκδίκαση της ουσίας της αγωγής.

Το πραγματικό υπόβαθρο της αίτησης, όπως προκύπτει από τα δικόγραφα που καταχωρήθηκαν, είναι το ακόλουθο.

Σύμφωνα με την Αναφορά η αγωγή είναι για αποζημιώσεις σε σχέση με ζημιές οι οποίες προκλήθηκαν κατά την δια θαλάσσης μεταφορά φορτίου (εξαρτισμού διάτρησης/τρυπάνου) από το Αμβούργο στην Μπαγκόγκ. Η μεταφορά ανατέθηκε από τους ενάγοντες 1 στους εναγομένους πλοιοκτήτες δυνάμει φορτωτικής. Οι ενάγοντες 2 ήσαν οι ασφαλιστές οι οποίοι κάλυψαν τους ενάγοντες 1. Οι ενάγοντες ισχυρίζονται παράβαση συμβατικών υποχρεώσεων και ή αμέλεια των εναγομένων και συνεπακόλουθη ζημιά στο φορτίο κατά τη διάρκεια της μεταφοράς.

Στην Απάντησή τους στην Αναφορά οι εναγόμενοι εγείρουν τις ακόλουθες τρεις ενστάσεις:-

(α) ΄Οτι το δικαίωμα έγερσης της αγωγής έχει παραγραφεί.

(β) ΄Οτι οι ενάγοντες 2 δεν έχουν locus standi στην αγωγή, και

(γ) ΄Οτι οι ενάγοντες δεν έχουν δικαίωμα αγωγής για το λόγο ότι η οποιαδήποτε αγώγιμη ζημιά προκλήθηκε σε χρόνο κατά τον οποίο αυτοί δεν είχαν οποιοδήποτε τίτλο επί του φορτίου.

Επί της ουσίας, οι εναγόμενοι αρνούνται ότι συμβλήθηκαν με τους ενάγοντες 1 για τη μεταφορά του φορτίου, και, συγκεκριμένα, αρνούνται ότι εξέδωσαν την αναφερόμενη φορτωτική ή ότι μετέφεραν το φορτίο βάσει αυτής. Η θέση τους είναι ότι ναι μεν το φορτίο μεταφέρθηκε με το πλοίο τους από το Αμβούργο στη Μπαγκόγκ, η μεταφορά του, όμως, τους ανατέθηκε από κάποιους Seacat Bremen, φερόμενους ως αντιπρόσωπους της Java Line, για λογαριασμό της Reibel GmbH, και έγινε δυνάμει φορτωτικής την οποία εξέδωσαν οι εναγόμενοι προς τον εν λόγω αποστολέα.

Με την Απάντησή τους στις τρεις ενστάσεις οι ενάγοντες ισχυρίζονται, αντίστοιχα, τα ακόλουθα:-

(α) ΄Οτι οι Thomas Miller P & I Club, ενεργώντας για λογαριασμό και εκ μέρους των εναγομένων, συγκατατέθηκαν στην παράταση του χρόνου έγερσης της αγωγής εναντίον των εναγομένων μέχρι και την 3/11/1993 (η αγωγή καταχωρήθηκε στις 3/11/1992).

(β) ΄Οτι το ασφαλιστήριο προέβλεπε για ασφάλιση έναντι παντός κινδύνου και, επιπρόσθετα, ότι οι ενάγοντες 2 είναι οι εκδοχείς των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών του φορτίου.

(γ) Για την τρίτη ένσταση δεν αναφέρεται οτιδήποτε, οι ενάγοντες, όμως, αναφέρουν, επί της ουσίας, ότι αγνοούν την φορτωτική στην οποία αναφέρονται ο εναγόμενοι και αρνούνται ότι συμβλήθηκαν βάσει αυτής.

Η αίτηση των εναγομένων για εκδίκαση των τριών τους ενστάσεων πριν από την εκδίκαση της ουσίας της αγωγής συνοδεύεται από ένορκη δήλωση η οποία ασχολείται σε έκταση με τα γεγονότα τα οποία συνδέονται με τις εν λόγω ενστάσεις. Ειδικότερα:-

(α) ΄Οσον αφορά την πρώτη ένσταση, ότι δηλαδή το αγώγιμο δικαίωμα παραγράφτηκε, οι εναγόμενοι ισχυρίζονται ότι:-

(i) Η παράταση του χρόνου έγερσης της αγωγής δόθηκε μόνο σε όσους είχαν δικαίωμα αγωγής και, επομένως, δεν περιλάμβανε τους ενάγοντες 2 οι οποίοι, ως απλοί ασφαλιστές, δεν είχαν δικαίωμα αγωγής.

(ii) Οι ενάγοντες 1 δεν είχαν δικαίωμα αγωγής αφού δεν ήσαν μέρος στη συμφωνία με βάση την οποία έγινε η μεταφορά, δηλαδή στη φορτωτική στην οποία αναφέρονται οι εναγόμενοι.

(iii) Η παράταση έθετε ως όρο της ισχύος της την παρουσίαση, εντός 21 ημερών, λεπτομερούς αναφοράς των απαιτήσεων, πράγμα που δεν έγινε.

(β) ΄Οσον αφορά τη δεύτερη ένσταση, ότι δηλαδή οι ενάγοντες 2 δεν έχουν locus standi στην αγωγή, οι εναγόμενοι ισχυρίζονται ότι οι ενάγοντες 2 δεν είχαν οποιαδήποτε σχέση με τη φορτωτική, δυνάμει της οποίας έγινε η μεταφορά, ούτε συμβλήθηκαν ποτέ με τους εναγομένους, η δε ισχυριζόμενη εκδοχή (subrogation) των δικαιωμάτων των εναγόντων 1 προς τους ενάγοντες 2 έγινε μετά την παράδοση του φορτίου.

(γ) ΄Οσον αφορά την τρίτη ένσταση, ότι δηλαδή οι ενάγοντες δεν είχαν τίτλο επί του φορτίου όταν προκλήθηκε η αγώγιμη ζημιά, οι εναγόμενοι ισχυρίζονται ότι ουδέποτε οι ενάγοντες παρέδωσαν το φορτίο στους εναγομένους ή στους αντιπροσώπους τους, ότι ουδέποτε οι εναγόμενοι εξέδωσαν στους ενάγοντες την αναφερόμενη από αυτούς φορτωτική, και ότι η μεταφορά και παράδοση δεν έγινε βάσει της εν λόγω φορτωτικής αλλά βάσει της φορτωτικής στην οποία αναφέρονται οι ίδιοι.

Είναι η θέση των εναγόντων ότι δεν πρέπει να ακούονται προκαταρκτικά θέματα τα οποία, λόγω της ασάφειας ή της αμφισβήτησης των γεγονότων ή του νόμου, πρέπει να αποφασίζονται μόνο ύστερα από πλήρη ακρόαση. Στην παρούσα περίπτωση εισηγούνται ότι υπάρχει διαφωνία και αμφισβήτηση σωρείας πραγματικών γεγονότων και νομικών σημείων πράγμα που καθιστά ακατάλληλα για προκαταρκτική εξέταση και απόφαση τα εγειρόμενα θέματα τα οποία, εξ΄ άλλου, δεν είναι θέματα αμιγώς πραγματικών γεγονότων ή νόμου αλλά είναι θέματα μεικτά, πραγματικών γεγονότων και νόμου. Συγκεκριμένα, όσον αφορά την πρώτη προδικαστική ένσταση, υπάρχει διαφωνία ως προς το αν δόθηκε στους ενάγοντες αποτελεσματικά η συγκατάθεση των εναγομένων για παράταση του χρόνου έγερσης της αγωγής. Αμφισβητούνται πραγματικά γεγονότα τα οποία είναι δυνατόν να διαλευκανθούν μόνον εφ΄ όσον ακουσθούν μάρτυρες και κατατεθούν έγγραφα. ΄Οσον αφορά τη δεύτερη προδικαστική ένσταση, υπάρχει διαφωνία επί του νόμου κατά πόσο ο ασφαλιστής έχει ή όχι locus standi στην αγωγή και κατά πόσο έγινε έγκυρη εκχώρηση των δικαιωμάτων των ασφαλισμένων προς αυτόν ή όχι. ΄Οσον αφορά την τρίτη προδικαστική ένσταση, υπάρχει διαφωνία ως προς το ποια φορτωτική αποτέλεσε τη βάση της συμφωνίας μεταφοράς του φορτίου. Υπάρχει επίσης διαφωνία επί πραγματικών γεγονότων όπως π.χ. αν οι ενάγοντες παρέδωσαν το φορτίο στους εναγομένους στο πλοίο, αν οι εναγόμενοι μετέφεραν το φορτίο από τη Βρέμη ή το Αμβούργο στην Μπαγκόγκ και αν πράγματι τούτο παραδόθηκε στους εναγομένους.

Αντίθετη είναι η θέση των εναγομένων. Σύμφωνα με την εισήγησή τους, τα θέματα που εγείρονται με τις τρεις ενστάσεις είναι κατάλληλα για να ακουσθούν και αποφασισθούν προκαταρκτικά αφού, αν και τόσο η πρώτη όσο και η τρίτη ένσταση εγείρουν θέματα πραγματικών γεγονότων, εν τούτοις αυτές μπορούν εύκολα να αποφασισθούν προκαταρκτικά αφού οι ενάγοντες δεν παρουσίασαν οποιαδήποτε μαρτυρία η οποία να αντικρούει εκείνη που συνοδεύει την αίτηση, ενώ η δεύτερη ένσταση είναι καθαρά νομικής φύσεως.

Η ενώπιόν μας αίτηση έχει ως νομικό θεμέλιο τον Κανόνα 89 των Κυπριακών Θεσμών Ναυτοδικείου (Cyprus Admiralty Jurisdiction Order [1893]) σύμφωνα με τον οποίο:-

"Either party may apply to the Court or Judge to decide forthwith any question of fact or of law raised by any pleading, and the Court or Judge shall thereupon make such order as to him shall seem fit."

 

Με τον Κανόνα 89 ασχολήθηκε επανειλημμένα η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Μέχρι το 1996, παρά τη διατύπωσή του, ο Κανόνας ερμηνευόταν στενά. Ερμηνευόταν, ουσιαστικά, με τον ίδιο τρόπο που ερμηνεύεται η Δ.27, θ.1 και θ.2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας ότι, δηλαδή, εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις όπου εγείρονται θέματα αμιγώς νομικά και όχι στις περιπτώσεις όπου εγείρονται θέματα αμιγώς πραγματικών γεγονότων ή θέματα μεικτά, πραγματικών γεγονότων και νόμου.

Στην υπόθεση Greenock Navigation v. Tradax (1988) 1 C.L.R. 709 ο Δικαστής Δημητριάδης, καθοδηγούμενος από σειρά προηγούμενων αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου και υιοθετώντας την πιο πάνω νομική προσέγγιση του Κανόνα 89, διατύπωσε τις ακόλουθες θέσεις στη σελίδα 711:-

(α) Κατά κανόνα είναι ανεπιθύμητο να διασπάται η δίκη, και

(β) Μπορεί να δικαιολογηθεί η ακρόαση σοβαρών νομικών ζητημάτων προκαταρκτικά της δίκης εφ΄ όσον η επίλυσή τους δεν συναρτάται με αμφισβητούμενα γεγονότα αφ΄ ενός και θα ήταν λυσιτελής ως προς ένα ή περισσότερα επίδικα θέματα αφ΄ ετέρου.

Την ίδια ερμηνευτική προσέγγιση υιοθέτησε και ο Πρόεδρος Α. Λοΐζου στην υπόθεση Δ. Νικολάου και Υιοί Λτδ. ν. Compania Espanola De Laminaction S.A. και άλλου, Αγωγή Ναυτοδικείου 31/88, ημερομ. 14/10/1989, όπου αποφάσισε τα ακόλουθα:-

"΄Εχει καθιερωθεί από τη νομολογία μας ότι εφόσον υπάρχουν διαφορές ως προς τα νομικά και πραγματικά θέματα - και στην υπόθεση εκείνη υπήρχαν τέτοιες διαφορές σχετικά με τη φορτωτική και τη συμφωνία μεταφοράς του φορτίου, όπως και εδώ - οι διαφορές πρέπει να εκδικάζονται και αποφασίζονται από το Δικαστήριο κατά την ακρόαση της αγωγής κι όχι σε ενδιάμεσο στάδιο όπου η μαρτυρία ενώπιον του δικαστηρίου είναι οι ένορκοι δηλώσεις.

Ως προς το θεσμό 89 πάνω στον οποίο βασίζεται η αίτηση αυτή σχετική είναι η υπόθεση Overseas Shipping & Forwarding Co., v. Kappa Shipping Co. Ltd., and Others (1977) 1 C.L.R. 248, στην οποία αποφασίστηκε ότι διάταγμα κάτω από το θεσμό αυτό εκδίδεται όταν το Δικαστήριο πεισθεί ότι η αίτηση εγείρει σοβαρό νομικό σημείο το οποίο αν αποφασισθεί υπέρ του αιτητή θα αποφασισθεί και η τύχη της περαιτέρω δικαστικής διαδικασίας. Σχετική επίσης είναι η απόφαση Christakis Michael v. United Sea Transport Co., Ltd., (1981) 1 C.L.R. 322.

Ανάλογης ερμηνείας έτυχε και η αντίστοιχη διαταγή 27 των Θεσμών της Πολιτικής Δικονομίας και σχετικές είναι οι αποφάσεις Malachtou v. Armefti (1984) 1 C.L.R. 548, In Re Hjicostas (1984) 1 C.L.R. 513, Stylianides v. Pashallides (1985) 1 C.LR. 49. Στις υποθέσεις αυτές έχει καθιερωθεί ότι για να εξαρτηθεί η τύχη μιας διαδικασίας σε προκαταρκτικό στάδιο πρέπει τα πραγματικά γεγονότα να μην αμφισβητούνται και το μόνο που να παραμένει στο Δικαστήριο για απόφαση να είναι το νομικό ή τα νομικά σημεία.

Στην υπό εξέταση υπόθεση μια και το επίδικο θέμα της αίτησης μας δεν είναι καθαρά νομικό αλλά μειχτό πραγματικά και νομικό, ο Θεσμός 89 δεν έχει εφαρμογή."

 

Το 1996, στην υπόθεση Fayza Shipping Co., Ltd. ν. 1. Του πλοίου M/V "HAJ ANIES" και άλλου, Αγωγή Ναυτοδικείου 154/93, ημερ. 20/9/1996, ο Πρόεδρος Πικής ερμήνευσε διαφορετικά τον Κανόνα 89. Αφού υιοθέτησε τη θέση ότι κατά κανόνα είναι ανεπιθύμητη η διάσπαση της δίκης, πρόσθεσε τα ακόλουθα:-

"Οι σκοποί του Κ.89 των Θεσμών Ναυτοδικείου και της Δ.27, θ.1 και θ.2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας είναι συναφείς και εύλογα μπορεί να παραλληλιστούν. Το κείμενό τους όμως δεν είναι ταυτόσημο. Ο Κ.89 δεν περιορίζεται όπως η Δ.27 στην εκδίκαση νομικών θεμάτων. Εκτείνεται και στην εκδίκαση γεγονότων. Επίσης η άσκηση της διακριτικής εξουσίας του δικαστηρίου κάτω από τον Κ.89 δε διέπεται από τους περιορισμούς που τίθενται από το θ.2 της Δ.27."

 

Συμφωνούμε ότι η τελευταία ερμηνεία του Κανόνα 89 είναι και η ορθότερη. Είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη όχι μόνο με το γράμμα αλλά και με το πνεύμα του Κανόνα 89. Τούτο βεβαίως δε σημαίνει ότι το δικαιοδοτικό πλαίσιο του Κανόνα 89 μπορεί να επεκτείνεται σε περιπτώσεις όπου τα γεγονότα τα οποία επιδιώκεται να εκδικασθούν προκαταρκτικά δεν είναι απλά αλλά περίπλοκα και εξαρτώνται από την προσαγωγή και αξιολόγηση εκτενούς μαρτυρίας, πολύ περισσότερο όταν είναι ανάμεικτα με περίπλοκα και αβέβαια νομικά θέματα. Ακόμα και καθαρά νομικά θέματα τα οποία δεν είναι απλά αλλά περίπλοκα και αμφιλεγόμενα δεν μπορεί να εκδικάζονται προκαταρκτικά κατ΄ επίκληση του Κανόνα 89.

Στην προκείμενη περίπτωση τόσο η πρώτη όσο και η τρίτη ένσταση συναρτώνται με περίπλοκα γεγονότα τα οποία τελούν υπό καίρια αμφισβήτηση και για τα οποία πρέπει εύλογα να αναμένεται ότι θα παρουσιασθεί αρκετή μαρτυρία και θα υπάρξει σοβαρή επιχειρηματολογία ως προς την αξιοπιστία των μαρτύρων και ή την ερμηνεία των εγγράφων. Η δεύτερη ένσταση, ανκαι, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να αναφέρεται αμιγώς σε νομικά θέματα εντούτοις, στην πραγματικότητα, δεν είναι ανεξάρτητη από γεγονότα, ιδιαίτερα όσον αφορά τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διαμορφώθηκε η σχέση των μερών. Πέραν τούτου, τα νομικά θέματα τα οποία εγείρονται σε σχέση με την όλη υπόθεση δεν είναι καθόλου απλά. Είναι θέματα αμφιλεγόμενα, περίπλοκα και ασαφή.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους κρίνουμε ότι τα θέματα που εγείρονται στις τρεις ενστάσεις δεν είναι κατάλληλα για προκαταρκτική εκδίκαση.

 

 

 

 

 

 

Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος των αιτητών- εναγομένων.

 

 

Π.

Δ.

Δ.

Δ.

Δ.

/ΜΝ

 

 

 

 

 

 


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο