AMERICAN HOME ASSURANCE CO κ.α. ν. Παναγιώτη Α. Χρίστου, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 9546, 23 Σεπτεμβρίου, 1998

ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία

Έρευνα - - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων

(1998) 1 ΑΑΔ 1702

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 9546

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΝΙΚΗΤΑ, ΚΑΛΛΗ, ΚΡΑΜΒΗ, ΔΔ.

1. AMERICAN HOME ASSURANCE CO,

2. KALAVANAS & ASSOCIATES LTD,

Εφεσείοντες-εναγόμενοι,

- ν -

Παναγιώτη Α. Χρίστου,

Εφεσίβλητου-ενάγοντος.

- - - - - -

23 Σεπτεμβρίου, 1998.

Για τους εφεσείοντες: κ. Κ. Δημητριάδης.

Για τον εφεσίβλητο: κ. Λ. Γεωργίου.

- - - - - -

ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει

ο Δικαστής Α. Κραμβής.

- - - - - -

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Οι εφεσείοντες 1 (εφεξής η American Home) είναι ασφαλιστική εταιρεία. Στην υπόθεση που εξετάζουμε, οι εφεσείοντες 2 ενεργούσαν ως αντιπρόσωποι της American Home.

Στις 4.12.89 ο εφεσίβλητος μέσω των εφεσειόντων 2 υπέβαλε προς την American Home πρόταση για ασφάλιση. Η πρόταση αφορούσε κάλυψη κατά κινδύνων προσωπικών ατυχημάτων με δικαιούχο τον ίδιο τον εφεσίβλητο.

Ταυτόχρονα με την υποβολή της πρότασης για ασφάλιση ο εφεσίβλητος κατέβαλε στους εφεσείοντες 2 ΛΚ67.51 ποσό αντίστοιχο του ενός τετάρτου (1/4) του ετήσιου ασφαλίστρου εκ ΛΚ270.03 η πληρωμή του οποίου θα γινόταν διά τριμηνιαίων δόσεων εκ ΛΚ67.51 η κάθε δόση.

Ο εφεσίβλητος μετά την υποβολή της πρότασης για ασφάλιση πήγε στην Αμερική, οι δε εφεσείοντες 2 διαβίβασαν την πρόταση στην American Home για εξέταση με σκοπό την αποδοχή ή την απόρριψή της.

Ο εφεσίβλητος ενώ βρισκόταν στην Αμερική ενεπλάκη σε τροχαίο ατύχημα. Το ατύχημα συνέβη στις 28.1.1990 και καθώς ισχυρίζεται, υπέστη εκ του ατυχήματος σωματικές βλάβες, απώλεια εισοδήματος, έξοδα και ζημίες.

Την επομένη του δυστυχήματος (29.1.90), ο αδελφός του εφεσίβλητου, πληροφόρησε για το ατύχημα και για την κατάσταση της υγείας του εφεσίβλητου, τον υπάλληλο των εφεσειόντων 2 κ. Α. Σοφοκλέους, μέσω του οποίου έγινε η πρόταση ασφάλισης. Ο κ. Σοφοκλέους, χωρίς καθυστέρηση, διαβίβασε την πληροφορία στην American Home και συμπλήρωσε σχετικό υπηρεσιακό έντυπο για την καταχώρηση του ατυχήματος στα αρχεία των εφεσειόντων.

Οταν ήλθε ο εφεσίβλητος στην Κύπρο συμπλήρωσε το έντυπο απαίτησης για αποζημίωση ημερομηνίας 14.5.90 και το διαβίβασε στην American Home.

Οι εφεσείοντες με επιστολή τους ημερομηνίας 15.9.90 πληροφόρησαν τον εφεσίβλητο ότι η πρόταση του για ασφάλιση δεν έγινε αποδεκτή από την American Home και συνάμα επέστρεψαν την πρώτη τριμηνιαία δόση του ετήσιου ασφαλίστρου.

Η πρόταση για ασφάλιση περιλάμβανε κάλυψη:

(α) ιατρικών εξόδων μέχρι ΛΚ500..

(β) επίδομα ασθενείας μέχρι ΛΚ600.- πλέον

έξοδα εγχείρησης μέχρι ΛΚ500.-

(γ) ΛΚ150.- εβδομαδιαίως με ανώτατο χρονικό όριο

52 εβδομάδες

Η άρνηση της American Home να αποδεχθεί την πρόταση για ασφάλιση και κατ΄ επέκταση να καλύψει την απαίτηση του εφεσίβλητου, σηματοδότησε την έναρξη της αντιδικίας. Ο εφεσίβλητος καταχώρησε αγωγή εναντίον της American Home και των αντιπροσώπων της εφεσειόντων 2. H απαίτηση του εφεσίβλητου ήταν για ΛΚ9400.- και αναλύεται ως εξής:

(α) Ιατρικά έξοδα ΛΚ500

(β) Ασθένεια και ανικανότητα

κατόπιν ατυχήματος ΛΚ600

(γ) Εγχείρηση ΛΚ500

(δ) Απώλεια εισοδήματος προς ΛΚ150.-

εβδομαδιαίως επί 52 εβδομάδες ΛΚ7800

Η πρόταση για ασφάλιση που υπέβαλε ο εφεσίβλητος διελάμβανε την εξής δήλωση: "I understand and agree that no coverage will be in effect until this application is approved by the Company and a policy is issued and delivered during the good health of all Proposed Persons."

Τα ευρήματα του Δικαστηρίου καθόσον αφορά τα γεγονότα της υπόθεσης βασίζονται στην εκδοχή του εφεσίβλητου η οποία, καθώς κρίθηκε από το πρωτόδικο δκαστήριο στηρίζεται πάνω σε αξιόπιστη μαρτυρία.

Σύμφωνα λοιπόν με τα ευρήματα του δικαστηρίου, ο υπάλληλος των εφεσειόντων 2 κ. Α. Σοφοκλέους ανέφερε στον εφεσίβλητο κατά τη συμπλήρωση της πρότασης ότι το ασφαλιστικό συμβόλαιο θα ήταν έτοιμο για να σταλεί μέσα σε διάστημα τεσσάρων-πέντε εβδομάδων όπως ήταν η συνήθης τακτική που ακολουθούσε η American Home σε παρόμοιες περιπτώσεις.

Μετά το δυστύχημα του εφεσίβλητου στην Αμερική ο αδελφός του εφεσίβλητου κ. Χρίστου, επικοινώνησε πρώτα με τον υπάλληλο των εφεσειόντων 2 κ. Σοφοκλέους και αργότερα με τον διευθυντή της American Home κ. Ζεβλάρη. Και οι δυο τον διαβεβαίωσαν ότι το ασφαλιστικό συμβόλαιο ήταν έτοιμο για αποστολή και ότι ο εφεσίβλητος δεν θα έπρεπε να ανησυχεί γιατί ήταν ήδη καλυμένος. Παρόμοια διαβεβαίωση δόθηκε και από τον κ. Ζεβλάρη προς τον υπάλληλο των εφεσειόντων 2 κ. Σοφοκλέους.

Αναφορικά με τις ισχυριζόμενες σωματικές βλάβες που ο εφεσίβλητος υπέστη λόγω του δυστυχήματος το Δικαστήριο αποδέχθηκε την κατάθεση δυο ιατρικών πιστοποιητικών που εξέδοσε κάποιος ιατρός στην Αμερική χωρίς ωστόσο, ο εν λόγω ιατρός να προσέλθει στο Δικαστήριο για να καταθέσει. Κατόπιν σχετικής ένστασης, κρίθηκε από το δικαστήριο ότι η κατάθεση των ιατρικών πιστοποιητικών ήταν επιτρεπτή εφόσον συνέτρεχαν εν προκειμένω οι προυποθέσεις του άρθρου 4 του Περί Αποδείξεως Νόμου Κεφ. 9. Το Δικαστήριο αποδέχθηκε ότι οι σωματικές βλάβες που είχε υποστεί ο εφεσίβλητος ήταν αυτές που περιγράφονται στα δυο ιατρικά πιστοποιητικά, ότι ο εφεσίβλητος ήταν ανίκανος προς εργασία από 28.1.90 μέχρι 15.3.91 και ότι δαπάνησε για τη θεραπεία του Δολ. Αμερ. 1421.

Καθ΄ όσον αφορά την πρόταση για ασφάλιση, το Δικαστήριο έκρινε ότι αυτή έγινε αποδεχτή από την American Home γεγονός το οποίο η American Home γνωστοποίησε στον υπάλληλο των εφεσειόντων 2 κ. Σοφοκλέους ο οποίος στη συνέχεια το έφερε σε γνώση τόσο στον αδελφό του εφεσίβλητου όσο και στον ίδιο τον εφεσίβλητο. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε επίσης ως πραγματικό γεγονός ότι ο κ. Ζεβλάρης διαβεβαίωσε τόσο τον εφεσίβλητο όσο και τον κ. Σοφοκλέους ότι η American Home θα κάλυπτε τις ζημιές κλπ του εφεσίβλητου.

Η κατάληξη Δικαστηρίου επί του θέματος είναι ότι καταρτίστηκε και συμπληρώθηκε σύμβαση ασφαλιστικής κάλυψης του εφεσίβλητου σύμφωνα με την οποία αμφότεροι οι εφεσείοντες υπέχουν έναντι του εφεσίβλητου υποχρέωση κάλυψης όλων των κινδύνων κατά το ανώτατο όριο ασφάλισης όπως αναφέρεται στην πρόταση για ασφάλιση. Τέλος, το Δικαστήριο έκρινε ότι η συμπεριφορά που επέδειξαν οι εφεσείοντες ".... με το να δηλώσουν ότι το συμβόλαιο ήταν εντάξει και θα το έστελλαν στην Πάφο για να το παραλάβει ο ενάγοντας εμποδίζονται να ισχυρισθούν ότι δεν έγινε αποδεχτή η πρόταση από τον ενάγοντα".

Συνακόλουθα εκδόθηκε απόφαση εναντίον των εφεσειόντων για ΛΚ9400.- ως η απαίτηση του εφεσίβλητου στην αγωγή, πλέον έξοδα.

Με την παρουσα έφεση προσβάλλεται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης.

Ενας από τους λόγους έφεσης αναφέρεται στην ερμηνεία της πρότασης για ασφάλιση και ειδικά στην πιο κάτω δήλωση του εφεσίβλητου η οποία περιέχεται στην πρόταση "I understand and agree that no coverage will be in effect until this application is approved by the Company and a policy is issued and delivered during the good health of all Proposed Persons."

H θέση των εφεσειόντων είναι ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα ερμήνευσε την πιο πάνω δήλωση ή/και λανθασμένα δεν έλαβε υπόψη ότι οι εφεσείοντες τότε μόνο θα είχαν ευθύνη κάλυψης των ζημιών κλπ του εφεσίβλητου όταν:

(α) ενέκριναν την πρόταση,

(β) εξέδιδαν ασφαλιστικό συμβόλαιο,

(γ) παρέδιδαν το ασφαλιστικό συμβόλαιο στον εφεσείοντα.

Η πιο πάνω επίμαχη δήλωση, καθώς έχει λεχθεί, αποτελεί μέρος της πρότασης και εμπεριέχει όρους, η τήρηση των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για τη γένεση της σύμβασης. Επί του θέματος βλ. MacGillivray & Parkington on INSURANCE LAW, 9η έκδ., παρ. 2-44, σελ. 106:

"Delivery of policy a condition precedent. Α proposal may be made and accepted on the terms that no contract shall be deemed to have been made unless and until the policy is delivered to the proposer. It is not uncommon condition of a proposal for life insurance, and, if the proposal is accepted, the condition may be repeated in the policy. Although there is a proposal and an acceptance and the parties are ad idem on the terms of the insurance, the effect of the condition is in fact to render the acceptance of no legal significance, because until the policy is delivered, there is no liability on either side and the position is as if no binding contract existed. The insurer is not on risk, and the proposer may recover any premium paid. The effect of the condition, thus, is to make clear that it was not he intention of the parties to make a binding contract of insurance when the insurers approved the proposal terms."

Η πιο πάνω δήλωση ερμηνεύθηκε στις υποθέσεις Clayton v. Liverpool Victoria F.S. [1938] Ι.A.C. Rep. (1938-49) p.1 και Shields v. Co-operative Ins. Soc. [1949] Ι.A.C. Rep. (1938-1949) p. 73. Πρόκειται για δήλωση αυστηρού περιεχομένου εφόσον η συμπλήρωση της σύμβασης και η εξ αυτής παραγωγή έννομων αποτελεσμάτων συναρτάται από τη σωρευτική τήρηση κάποιων ουσιωδών προϋποθέσεων ρητά καθοριζομένων και αποδεχτών από το προτείνον την ασφάλιση πρόσωπο και οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πρότασης. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι:

(α) η αποδοχή της πρότασης.

(β) η έκδοση και παράδοση του ασφαλιστικού συμβολαίου στο πρόσωπο που υπέβαλε την πρόταση ενόσω η υγεία του εν εν λόγω προσώπου είναι σε καλή κατάσταση.

Στην προκείμενη περίπτωση το πρωτόδικο δικαστήριο διαπίστωσε ότι η American Home αποδέχτηκε την πρόταση και ότι το συμβόλαιο ήταν έτοιμο να σταλεί στον εφεσίβλητο.,

Αποτελεί επίσης διαπίστωση του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι ουδέποτε παραδόθηκε το ασφαλιστήριο συμβόλαιο στον εφεσίβλητο από τους εφεσείοντες.

Το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την ημερομηνία που έγινε η πρόταση (4.12.89) μέχρι την ημέρα που γνωστοποιήθηκε το ατύχημα στους εφεσείοντες (29.1.89) δεν υπερβαίνει ουσιωδώς το χρονικό διάστημα των 4-5 εβδομάδων που ο υπάλληλος των εφεσειόντων 2 κ. Σοφοκλέους ενδεικτικά καθόρισε κατά τη συμπλήρωση της πρότασης ως το διάστημα που συνήθως απαιτείται από την American Home για την ετοιμασία του συμβολαίου. Δεν προέκυψε από τη μαρτυρία ότι ο εφεσίβλητος απαίτησε παράδοση του συμβολαίου πριν από το ατύχημα. Αδιαμαρτύρητα άφησε να διαρρεύσει ο χρόνος και όταν το συμβόλαιο, σύμφωνα με τα ευρήματα του δικαστηρίου ήταν έτοιμο, η υγεία του εφεσίβλητου ήταν ήδη κλονισμένη λόγω του δυστυχήματος.

Η επίμαχη δήλωση συνιστά όρο ο οποίος καθώς αναφέρεται στην πιο πάνω περικοπή του συγγράμματος MacGillivray & Parkington (ανωτέρω) δεν είναι ασυνήθης όρος σε πρόταση για ασφάλιση ζωής. Ο εν λόγω όρος στοχεύει στο να καθιστά την αποδοχή της πρότασης αναποτελεσματική και χωρίς νομική σημασία μέχρι την παράδοση του συμβολαίου της ασφάλισης. Μέχρι την πραγματοποίηση της παράδοσης καμιά πλευρά δεν έχει ευθύνη και η κατάσταση είναι ως εάν δεν υπάρχει δεσμευτική συμφωνία. Ο ασφαλιστής δεν ανέλαβε κίνδυνο και ο προτείνας την ασφάλιση μπορεί να ανακτήσει το ασφάλιστρο που ενδεχομένως έχει πληρώσει. Είναι αυτό δηλαδή που ως κατακλείδα αναφέρεται στην πιο πάνω περικοπή από τους MacGillivray & Parkington on Insurance Law (ανωτέρω) ότι "The effect of the condition, thus, is to make clear that it was not the intention of the parties to make a binding contract of insurance when the insurers approved the proposal terms."

Στην προκείμενη περίπτωση ο πρωτόδικος δικαστής επικέντρωσε την προσοχή του στην αποδοχή της πρότασης εκ μέρους των εφεσειόντων και παραγνώρισε εντελώς τα υπόλοιπα γεγονότα που αφορούν την κατάσταση της υγείας του εφεσίβλητου και τη μη παράδοση του ασφαλιστικού

συμβολαίου όπως τα γεγονότα αυτά συναρτώνται με την υπό συζήτηση δήλωση του εφεσίβλητου η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πρότασης και τα εξ αυτής παραγόμενα αποτελέσματα.

Οι εφεσείοντες πληροφορήθηκαν για το ατύχημα και την κατάσταση της υγείας του εφεσίβλητου την επομένη του δυστυχήματος (29.1.90). Το ό,τι οι εφεσείοντες δεν παρέδωσαν το συμβόλαιο ασφάλισης στον εφεσίβλητο συνιστά στοιχείο που συνάδει με την άρνηση τους να αποδεχθούν οποιαδήποτε ευθύνη επικαλούμενοι προς τούτο τη δήλωση η οποία εμπεριέχεται στην πρόταση που έχουμε εξετάσει. Αν εξ αρχής η πρόθεση των εφεσειόντων ήταν η αποδοχή ευθύνης έναντι του εφεσίβλητου τότε δεν υπήρχε λόγος να αποφύγουν την παράδοση του συμβολαίου. Γι΄ αυτόν ακριβώς το λόγο, κρίνουμε ως επισφαλές το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου περί διαβεβαιώσεων των εφεσειόντων ότι η American Home θα κάλυπτε τις ζημιές κλπ του εφεσίβλητου.

Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι εσφαλμένα κρίθηκε από το πρωτόδικο δικαστήριο ότι οι εφεσείοντες υπέχουν ευθύνη ασφαλιστικής κάλυψης του εφεσίβλητου στη βάση οποιασδήποτε συμβατικής σχέσης μεταξύ αυτών και του εφεσίβλητου. Η κατάληξή μας αυτή προδιαγράφει και το αποτέλεσμα της έφεσης έτσι ώστε να παρέλκει η εξέταση των άλλων λόγων έφεσης.

Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα. Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται.

Δ.

ΑΦ.

Μετά που εκδόθηκε η απόφασή μας στην πιο πάνω Πολιτική Εφεση, διαπιστώσαμε πως δεν έχει περιληφθεί στο δακτυλογραφημένο κείμενο της απόφασης με πληρότητα η απόφασή μας καθόσον αφορά το θέμα της πληρωμής των εξόδων πρωτόδικα.

Εκ των πραγμάτων, και με βάση τις εξουσίες που μας παρέχουν οι Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας (Δ.25, θ. 6) καθώς και με βάση την σχετική σύμφυτη δικαιοδοσία μας* προσθέτουμε στο τέλος της απόφασης την πιο κάτω διαταγή αναφορικά με τα έξοδα η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης:

"Τα έξοδα της δίκης πρωτόδικα όπως αυτά θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου επιδικάζονται υπέρ των εφεσειόντων και εναντίον του εφεσίβλητου."

Ο πρωτοκολλητής του Τμήματος Πολιτικών Εφέσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου να κοινοποιήσει το πρακτικό αυτό στους δικηγόρους των διαδίκων.

Δ.

----------------------------------------------------------------

^{* Stelios P. Orphanides v. Vyron Michaelides (1968) 1 CLR 295}

Σιβιτανίδης ν. Χαραλάμπους (1993) 1 ΑΑΔ 179.

ΑΦ.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο