CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(1997) 1 ΑΑΔ 1603

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 10020

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΑΡΤΕΜΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ ΔΔ.

Γεωργίου Ζηντίλη, από την Αγία Νάπα

Εφεσεί ων/Ενάγων

και

1. Γεωργίου Παν. Ανδρέου,

2. Νίκου Παν. Ανδρέου

3. Κοσμά Μαυρουδή

4. Ανδρέα Χαραλάμπους

5. Ανδρέα Στ. Λαού, όλων από την Αγία Νάπα

Εφεσιβ λήτων/Εναγομένων

Συνοψίζουμε το σκεπτικό. Ο νόμος, ερμηνευόμενος στο σύνολό του, στοχεύει στην προστασία της παραλίας και μόνο. Η απαγόρευση της χωρίς άδεια τοποθέτησης αντικειμένων ή της παροχής υπηρεσιών ή διευκολύνσεων στην παραλία, απέβλεπε στην προώθηση αυτού του στόχου και δεν ήταν ρυθμιστική των επιχειρήσεων θαλασσίων αθλημάτων. Η αγωγή όχι μονο δεν φαινόταν να είχε εγερθεί με βάση κάποια παράβαση ή βλάβη που το νομοθέτημα αποσκοπούσε να αποτρέψει σε σχέση με άτομα όπως ο εφεσείων αλλά ούτε και φαινόταν να κατατάσσονται οι επιχειρηματίες θαλασσίων αθλημάτων σε προστατευόμενη κατηγορία ατόμων. Ο Νόμος προβλέπει ποινές για την παράβαση των διατάξεών του και αφού δεν υπάρχει αναφορά σε δυνατότητα καταβολής αποζημιώσεων, κατά τεκμήριο, εξαντλείται σ΄αυτές η μοναδική ενυπάρχουσα θεραπεία για τον εφεσείοντα. Αναφέρθηκε στις υποθέσεις Peristeronopighi Transport Co Ltd v. Toumazoς Τh. Toumazou (1970) 1 CLR 196, Karydas Taxi Co Ltd v. Andreas Komodikis (1975) 1 CLR 321 και Μ & Μ Τransport Co. Ltd v. Eteria Astikon Leoforion Lemessou Ltd (1981) 1 CLR 605, τις οποίες όμως διέκρινε. Αναφέρονταν στο Ν. 16/64 που στόχευε στην προστασία συγκεκριμένης έκφανσης του επαγγέλματος των οδηγών ταξί και λεωφορείων και όχι στη διασφάλιση του οδικού δικτύου. Ενώ οι σκοποί του Κεφ. 59 "συγκεράζονται....στην προστασία της παραλίας". Σημείωσε συναφώς, με προφανή αναφορά στο άρθρο 12 του Νόμου, πως "καμιά άδεια που χορηγείται με βάση το νομοθέτημα αυτό δεν φαίνεται να δημιουργεί η παρέχει στον κάτοχό της οποιοδήποτε δικαίωμα, προνόμιο, συμφέρον ή πλεονέκτημα στο μέρος της παραλίας στο οποίο αναφέρεται η άδεια". Κατέληξε με την επισήμανση πως η άδεια του εφεσείοντα ισχύει μόνο για περιορισμένο χρόνο και υπέκειτο σε ανάκληση, αναστολή ή ακύρωση ανά πάσα στιγμή.

΄Ηταν στο επίκεντρο της επιχειρηματολογίας του ευπαιδεύτου συνηγόρου του εφεσείοντα ο Ν. 75(Ι)/94. Επέφερε, κατά την εισήγησή του, δραστική μεταβολή στο βασικό θεσμικό πλαίσιο ώστε, όποια και αν ήταν η κατάσταση προηγουμένως, να είναι πλέον σαφές πως ο νόμος δεν αρκείται στην πρόβλεψη κύρωσης για την παράβαση των διατάξεων του. Εισάχθηκαν έννοιες όπως "επαγγελματίας" και "παροχή διευκολύνσεων και υπηρεσιών" στο πλαίσιο επιχειρηματικής δραστηριότητας, αποκαλυπτικές της πρόθεσης για δυνατότητα θεμελίωσης αγώγιμου δικαιώματος από την παράβαση των απαγορευτικών διατάξεων του. Το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε αναφερθεί και σε άλλη πρωτόδικη απόφαση σε σχέση με τον ίδιο νόμο με την ιδια κατάληξη, και ειναι η εισήγηση του κ. Πιττάτζη πως διέλαθε της προσοχής του το γεγονός ότι εκείνη η απόφαση είχε εκδοθεί πριν τη θέσπιση του Νόμου 75(Ι)/94. Εισηγήθηκε πως κατά τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην οποία αναφέρθηκε το πρωτόδικο Δικαστήριο, η απάντηση στο ερώτημα που τέθηκε θα έπρεπε να ήταν καταφατική.

Το Ανώτατο Δικαστήριο ασχολήθηκε επανειλημμένα με το θέμα. Στις υποθέσεις που αναφέρονται στην πρωτόδικη απόφαση, αλλά έχουμε υπόψη μας και τις μεταγενέστερες, Κythreotis v. Constantinou (1984) 1 CLR 811, Flourentzou v. Christodoulou (1988) 1 CLR 791 και Επίσημος Παραλήπτης και άλλοι ν. Γεωργίου Εφρέμ Δημητρίου και άλλη Πολιτικές Εφέσεις 8976 και άλλες - 9.4.97. Δεν θα επαναλάβουμε τις αρχές. Το κύριο είναι πως σε κάθε περίπτωση η απάντηση εξαρτάται από το τί προκύπτει, ενόψει του συνόλου του νόμου, ως η πρόθεση του νομοθέτη. Παράγοντες όπως το κατά πόσο προβλέπεται ποινή και ποιά διαδραματίζουν ρόλο αλλά δεν είναι από μόνοι τους αποφασιστικής σημασίας. Τόσο στην υπόθεση Peristeronopighi (ανωτέρω) αλλά και μετά, στην υπόθεση Επίσημος Παραλήπτης (ανωτέρω) το ερώτημα απαντήθηκε καταφατικά ενώ προβλεπόταν ποινή και, βέβαια, δεν υπήρχε στους νόμους που εξετάστηκαν αναφορά σε δικαίωμα διεκδίκησης αποζημιώσεων. Στην πρώτη δε, που αφορούσε σε χρήση μηχανοκινήτου οχήματος κατά παράβαση των όρων άδειας οδικής χρήσης, η άδεια του αιτητή ήταν κατά το νόμο ορισμένης διάρκειας, ανανεώσιμη βέβαια και υπό προϋποθέσεις υπέκειτο σε ανάκληση. Και παρεμβάλλουμε εδώ πως σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 32(2) του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (Ν. 14/60) "το δικαστήριον δύναται καθ΄οιονδήποτε χρόνον, επί αποδείξει ευλόγου αιτίας, να ακυρώση ή τροποποιήση οιονδήποτε τοιούτον διάταγμα".

Εξ αρχής στην υπόθεση Peristeronopighi, (ανωτέρω) με αναφορά σε αγγλική νομολογία αλλά και τελευταία στην υπόθεση Επίσημος Παραλήπτης (ανωτέρω) προσδιορίστηκαν ως τα πιο σημαντικά, το κατά πόσο η αγωγή εγείρεται σε σχέση προς είδος βλάβης την οποία ο νόμος αποσκοπεί να παρεμποδίσει, ο ενάγων ανήκει σε τάξη που ο Νόμος σκοπεύει να προστατεύσει και η ειδική θεραπεία που προβλέπει ο Νόμος επαρκεί για την προστασία του προσώπου που βλάπτεται. (βλ. συναφώς Charlesworth and Percy on Negligence 8η έκδοση σελ. 848 παράγραφος 11 -10).

Εξετάσαμε το θέμα στο πλαίσιο της συζήτησης ως προς την συνύπαρξη των προϋποθέσεων του άρθρου 32(1) του Νόμου 14/60. Η δυνατότητα διατύπωσης θετικής γνώμης πως δεν συντρέχουν, για το λόγο που δόθηκε, δεν πρέπει να μας απομακρύνει από το ζητούμενο. Ενδιαφέρει αν υπάρχει σοβαρό ζήτημα προς εκδίκαση και πιθανότητα επιτυχίας, όπως οι όροι εξηγήθηκαν στην Odysseos v. Pieris Estates and Others (1982) 1 CLR 557, και θα περιοριστούμε σ΄αυτό.

Ο εφεσείων προσήγαγε μαρτυρία ως προς την παράνομη δραστηριότητα που καταλογίζει στους εφεσίβλητους και η συζήτηση έγινε πάνω στη βάση πως εξ' αυτής επηρεάζεται η επιχειρηματική δραστηριότητα που διεξάγει με άδεια δυνάμει των διατάξεων του Νόμου και υφίσταται ζημιά. Η οποία, παρά την πρόβλεψη ποινών ή ακόμα και δικαστικού διατάγματος, που όμως θα μπορεί να αφορά μόνο στη μετακίνηση αντικειμένων, θα ήταν δυνατό να αποκατασταθεί μόνο με αγωγή. Στην υπόθεση Peristeronopighi (ανωτέρω) προσδόθηκε σημασία στην επάρκεια της θεραπείας που πρόβλεπε ο Νόμος από αυτή την άποψη και θεωρήθηκε πως ήταν στις προθέσεις του Νομοθέτη η αποτελεσματικότερη επίτευξη του στόχου να μήν χρησιμοποιείται όχημα κατά παράβαση των όρων της άδειας, όπως θα τη διασφάλιζε η αναγνώριση δικαιώματος αγωγής στον ζημιούμενο.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο, με αναφορά στην υπόθεση Karydas Taxi Co Ltd v. Komodikis (ανωτέρω) αναγνώρισε πως στοιχειοθετείται η τρίτη προϋπόθεση του άρθρου 32(1) του Ν. 14/60 εφόσον καταφαίνεται δυσκολία ή αδυναμία υπολογισμού της αποζημίωσης σε σχέση με τη ζημιά που κατ΄ισχυρισμόν προκαλείται. ΄Εκρινε ωστόσο πως έλειπε και αυτή η προϋπόθεση γιατί ο εφεσείων κατέθεσε πως υπολόγισε τη ζημιά του σε £20,000 περίπου, με μέτρο τον περιορισμό του ημερήσιου κύκλου των εργασιών του. Πρόσθεσε πως δεν κατεφάνη ούτε πως οι εφεσίβλητοι δεν θα ήταν σε θέση να καταβάλουν όποια αποζημίωση επιδικαζόταν σε βάρος τους αλλά δεν είναι σ΄αυτό που αφορά η έφεση. Ο Εφεσείων, για λόγους που εξηγήθηκαν, πρότεινε πως ο υπολογισμός της ζημιάς θα ήταν πράγματι δύσκολος και πρέπει να σημειώσουμε πως τελικά δεν διαφώνησαν επ΄αυτού ούτε οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των εφεσιβλήτων. Πρόσθεσαν μάλιστα πως σε καμιά περίπτωση δεν θα δέχονταν πως ο εφεσείων υπέστη τη ζημιά που ανέφερε ή οποιαδήποτε ζημιά με γνώμονα τη διαφορά στις ημερήσιες εισπράξεις του. Υπήρχαν ζητήματα που θα έπρεπε να αποδειχθούν. ΄Οχι απλώς για να θεμελιωθεί η όποια απώλεια εισοδήματος κατά ορισμένη περίοδο αλλά και για να στοιχειοθετηθεί η αιτιώδης συνάφειά της προς τις κατ΄ισχυρισμόν παράνομες ενέργειες των εφεσιβλήτων. Συμφωνούμε πως θα ήταν δύσκολο να υπολογιστούν οι αποζημιώσεις και πως ήταν αντιστοίχως δύσκολη η απονομή πλήρους δικαιοσύνης σε μεταγενέστερο στάδιο.