|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 1 ΑΑΔ 1512
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 9647
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΑΡΤΕΜΙΔΗ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ/στών
TOUMBOUROS ESTATES LIMITED,
Εφεσείοντες
- ν. -
1. Χαριτίνης Χ. Ιωαννίδου,
2. Χαραλάμπους Ιωαννίδη ως πληρεξουσίου αντιπροσώπου
του Ρένου Χ. Ιωαννίδη,
3. Χαραλάμπους Ιωαννίδη ως πληρεξουσίου αντιπροσώπου
του Ρένου Χ. Ιωαννίδη ενεργούντος ως κηδεμών πατήρ και
πλησιέστερος φίλος των ανηλίκων Γρηγόρη Ρένου Ιωαννίδη
και Αλέξη Ρένου Ιωαννίδη,
Εφεσιβλήτων
-------------------------
20 Νοεμβρίου 1997
Για τους εφεσείοντες: Ε. Βραχίμη.
Για τους εφεσίβλητους: Χρ. Θεμιστοκλέους.
-------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Ό,τι ενδιαφέρει ως προς το ιστορικό της υπόθεσης μπορεί να εκτεθεί με συντομία. Η αγωγή υπ΄ αρ. 5803/87 Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, την οποία κίνησαν οι εφεσίβλητοι εναντίον των εφεσειόντων, βρισκόταν στις 18 Οκτωβρίου 1995 ορισμένη για επανεκδίκαση κατόπιν διαταγής του Ανωτάτου Δικαστηρίου εκδοθείσας κατ΄ έφεση. Εμφανίστηκαν ενώπιον του δικαστηρίου οι συνήγοροι των διαδίκων. Ο συνήγορος των εφεσιβλήτων υπέβαλε τότε αίτημα για αναβολή της ακρόασης, προβάλλοντας προς τούτο δύο λόγους: πρώτο, ότι θα ήταν χρήσιμος ο χρόνος για να μελετηθεί πρόταση για συμβιβασμό και, δεύτερο, ότι οι εφεσίβλητοι, που ήταν προχωρημένης ηλικίας, ασθενούσαν εκείνη την ημέρα και δεν μπορούσαν ως εκ τούτου να παραστούν, η δε παρουσία του ενός ήταν απαραίτητη καθότι θα ήταν ο μόνος μάρτυρας για την υπόθεση τους. Το δικαστήριο, με λεπτομερή απόφαση του της ίδιας ημερομηνίας, απέρριψε το αίτημα για αναβολή, αναφέροντας, ανάμεσα σε άλλα, ότι δεν δόθηκαν επαρκείς λόγοι ούτε προσκομίστηκε απόδειξη για τον περί ασθένειας ισχυρισμό. Ο συνήγορος των εφεσιβλήτων δήλωσε αδυναμία να προχωρήσει με την ακρόαση. Οπότε η συνήγορος των εφεσειόντων κάλεσε το δικαστήριο να απορρίψει την αγωγή ένεκα της μη προώθησης της (for want of prosecution). Το δικαστήριο το έπραξε. Το πρακτικό αυτής της κατάληξης έχει ως εξής:
"Δικαστήριο: Εφόσον ζητείται η απόρριψη της υπόθεσης και η πλευρά των εναγόντων δεν μπορεί να προχωρήσει σήμερα, δεν έχουμε άλλη εκλογή από του να απορρίψουμε την υπόθεση, λόγω μη προώθησής της και με έξοδα εναντίον των εναγόντων."
Με αίτηση ημερ. 23 Οκτωβρίου 1995, οι εφεσίβλητοι ζήτησαν επαναφορά της αγωγής με αναφορά προς τον λόγο που κατέστησε αδύνατη την παρουσία των εφεσιβλήτων στη δίκη και συνακόλουθα τη μη προσκόμιση μαρτυρίας. Οι εφεσείοντες καταχώρησαν ένσταση. Προέβαλαν τη θέση ότι το δικαστήριο δεν διατηρούσε δυνατότητα να παράσχει την αιτουμένη θεραπεία εφόσον η απόρριψη της αγωγής δεν ήταν αποτέλεσμα παράλειψης των εφεσιβλήτων - ως εναγόντων - να εμφανιστούν. Κατόπιν ακρόασης το δικαστήριο, με
απόφαση ημερ. 23 Φεβρουαρίου 1996, ενέκρινε το αίτημα με την έκδοση σχετικού διατάγματος. Έκρινε, ακολουθώντας την απόφαση του Εφετείου στη Mesolongitis and others v. Koutas (1986) 1 C.L.R. 161, ότι "έχει δικαιοδοσία να εξετάσει την αίτηση και να διατάξει επαναφορά της υπόθεσης εάν βρει δικαιολογημένη την αίτηση." Και εν συνεχεία κατέληξε, στη βάση της προσαχθείσας μαρτυρίας, ότι οι εφεσίβλητοι πράγματι ασθενούσαν και αυτό εξηγούσε ικανοποιητικά την απουσία τους.Με την παρούσα έφεση εκκαλείται η απόφαση για επαναφορά. Προβάλλεται ως μόνος λόγος ότι το δικαστήριο δεν είχε τέτοια εξουσία ή δικαιοδοσία. Η θέση αυτή των εφεσειόντων εξειδικεύεται με σαφήνεια στη δοθείσα αιτιολογία. Την παραθέτω:
"(α) Μετά την απόφαση του Δικαστηρίου με την οποία είχε απορριφθεί αίτημα για αναβολή η μόνη θεραπεία η οποία ήταν διαθέσιμη για τους ενάγοντες ήταν εκείνη της έφεσης κατά της απορριπτικής του αιτήματος για αναβολή απόφασης, (Βλ.
(β) Η απόρριψη της αγωγής λόγω έλλειψης προωθήσεως ήταν απόρροια και συνέπεια της απόφασης για απόρριψη του αιτήματος για αναβολή. Η απόφαση εκείνη είχε δημιουργήσει έννομα αποτελέσματα τα οποία μόνο με έφεση θα μπορούσαν να ανατραπούν.
(γ) Με το να αποφασίσει όπως έχει αποφασίσει το πρωτόδικο δικαστήριο έχει ενεργήσει ως Εφετείο από δική του απόφαση κατά παράβαση των αρχών του δικαίου, των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών (Δ.33 και Δ.35), του περί Δικαστηρίων Νόμου, 1960 (Αρ. 25(1)) και των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης και στο βαθμό που έχει βασισθεί πάνω στην απόφαση Μεσολογγίτη ν. Κούτα (1986) 1 Α.Α.Δ., 161. Θα είναι η εισήγηση μας, ενόψει των πιο πάνω αυθεντιών, ότι η υπόθεση εκείνη έχει εσφαλμένως αποφασισθεί (wrongly decided) και πρέπει να παραμερισθεί, επειδή οι αγγλικές αυθεντίες πάνω στις οποίες βασίσθηκε το Εφετείο στην υπόθεση Μεσολογγίτης (ανωτέρω) δεν πηγάζουν από αποφάσεις πρωτοδίκων δικαστηρίων οι οποίες δόθηκαν μετά από απόρριψη αιτήματος για αναβολή, αλλά από αποφάσεις που δόθηκαν απλώς στην απουσία ενός από τους διαδίκους.
(δ) Το πρωτόδικο δικαστήριο εσφαλμένα έκρινε ότι στην παρούσα υπόθεση ετύγχαναν εφαρμογής οι πρόνοιες των διαταγών Δ.33 Θ.Θ.1, 4 και 5 των Θεσμών της Πολιτικής Δικονομίας. Οι θεσμοί αυτοί δεν ισχύουν στις περιπτώσεις όπου εκδίδεται απόφαση από το πρωτόδικο δικαστήριο μετά από απόρριψη αιτήματος για αναβολή και μετά από δήλωση του δικηγόρου των εναγόντων, ότι αδυνατεί να παρουσιάσει μαρτυρία στην υπόθεση, αλλά στις περιπτώσεις που εκδόθηκε απόφαση απλώς στην απουσία ενός από τους διαδίκους. Στην παρούσα υπόθεση η απόρριψη της υπόθεσης των διαδίκων δεν ήταν αποτέλεσμα της παράλειψης των εναγόντων-αιτητών να εμφανισθούν στο Δικαστήριο κατά την
εν λόγω ημερομηνία που ήταν ορισμένη η υπόθεση τους για ακροάση, αλλά η παράλειψη τους να αποδείξουν την υπόθεση τους κατά την ακρόαση, στο βαθμό που απαιτείται στις πολιτικές υποθέσεις όταν κλήθηκαν από το Δικαστήριο να το πράξουν."
Οι εφεσίβλητοι στηρίχθηκαν σε ό,τι πρότειναν ως την ορθότητα της
Mesolongitis and others v. Kouta (ανωτέρω).Συμφωνώ με τη θέση των εφεσειόντων ότι το μόνο προσφερόμενο στους εφεσίβλητους ένδικο μέσο ήταν η έφεση κατά της απόφασης με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα για αναβολή. Οπότε, επιτυχία στην έφεση θα συμπαρέσυρε και τα επακολουθήσαντα. Πρόσφατα παραδείγματα αποτελούν οι υποθέσεις Κουλουντής ν. Δομοχημική Εταιρεία Λτδ, Πολ. Έφ. 9684, ημερ. 21 Απριλίου 1997 και Χ"Κυριάκου ν. Κουλέρμου κ.α., Πολ. Έφ. 9612, ημερ. 17 Ιουνίου 1997.
Η απόρριψη της αγωγής στην προκείμενη περίπτωση δεν ήταν το αποτέλεσμα της απουσίας διαδίκου. Οι εφεσίβλητοι εμφανίστηκαν μέσω δικηγόρου, δυνάμει της Δ.1 θ. 4. Η απόρριψη ήταν το αποτέλεσμα μη προώθησης της αγωγής ενόψει αδυναμίας προσκόμισης μαρτυρίας. Υπήρχε προς τούτο εξουσία: βλ. την
Bremer Vulkan v. South Indian Shipping Corpn Ltd (1981) 2 W.L.R. 141, H.L. Ήταν εντελώς συμπτωματικό το ότι ο μόνος μάρτυρας που θα κατέθετε για την υπόθεση των εφεσιβλήτων ήταν ένας από τους εφεσίβλητους ο οποίος όμως δεν ήταν παρών.Η απόφαση με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα για αναβολή καθόρισε αμετάκλητα την περαιτέρω πορεία της διαδικασίας. Θα μπορούσε να μεταβληθεί μόνο με έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 25(1) του περί Δικαστηρίων Νόμου 1960, (όπως τροποποιήθηκε). Και όμως, με την αίτηση για επαναφορά, το Επαρχιακό Δικαστήριο ανέλαβε αυτή τη δικαιοδοσία. Ο λόγος της απόφασης για επαναφορά ήταν στοχευμένα η ανατροπή της απόφασης με την οποία είχε απορριφθεί το αίτημα για αναβολή.
Οι περιπτώσεις στις οποίες παρέχεται από τους Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας η δυνατότητα αναθεώρησης από το Επαρχιακό Δικαστήριο, έχουν ως λόγο την έλευση δικαστικής πράξης χωρίς εμφάνιση από την πλευρά που εν συνεχεία κινεί τον μηχανισμό. Όπως ακριβώς συμβαίνει στην περίπτωση του κ. 4 της Δ.33 που αφορά τη μη εμφάνιση ενάγοντα στη δίκη οπότε προβλέπεται η θεραπεία στην οποία αναφέρεται ο κ. 5. Δεν είχε όμως εδώ εφαρμογή ο κ. 4 ενόψει, καθώς ήδη ανέφερα, της εμφάνισης κατά τη δίκη συνηγόρου εκ μέρους των εφεσιβλήτων.
Κατά την γνώμη μου, που εκφράζω με εκτίμηση προς την πλειοψηφία, η απόφαση στην υπόθεση
Mesolongitis and others v. Kouta (ανωτέρω) αναδεικνύεται έκδηλα εσφαλμένη χωρίς δυνατότητα αμφισβήτησης. Διότι αντιμάχεται ό,τι ρητώς προβλέπεται στη Δ.33 κ.4. Οι Αγγλικές αποφάσεις στις οποίες στηρίχθηκε εκεί το Εφετείο αφορούσαν όλες, όπως ορθά παρατήρησε η συνήγορος των εφεσειόντων, περιπτώσεις όπου δεν υπήρξε εμφάνιση είτε διαδίκου αυτοπροσώπως είτε του δικηγόρου του.Με βάση τα κριτήρια που έθεσε η πλειοψηφία της Ολομέλειας στην υπόθεση Μαυρογένης ν. Βουλής των Αντιπροσώπων κ.α., Εκλογική Αίτηση Αρ. 1/95, ημερ. 26 Μαρτίου 1996, δικαιολογείται η ανατροπή της
Mesolongitis and others v. Kouta (ανωτέρω). Και δεν μπορεί να παραμείνει νομολογιακός ρυθμιστής του δικαίου.Καταλήγω ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο υπερέβη με την εκκαλούμενη απόφαση την εξουσία και τη δικαιοδοσία του.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα. Η εκκαλούμενη απόφαση παραμερίζεται.
Γ.Κ. Νικολάου,
Δ.
/ΕΘ