ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Αίτηση αρ. 82/96
ΕΝΩΠΙΟΝ: Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.
Αναφορικά με την εξ παρτε αίτηση των (1) ΑΒP
Holdings Ltd., εκ Β. Ιρλανδίας και (2) Gemon
Ltd., εξ Ιρλανδίας, προσωπικά και ως πληρεξούσια αντιπρόσωπος του Joseph Kenny, εξ Ιρλανδίας, για άδεια καταχώρησης αίτησης για την έκδοση προνομιακού διατάγματος
- και -
Αναφορικά με το άρθρo 155.4 του Συντάγματος, τα άρθρα 3, 9, 11 και 15 του περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλες Διατάξεις) Νόμου του 1964 (Ν. 33/64) και το άρθρο 19 του περί Δικαστηρίων Νόμου
του 1960 (Ν. 14/60)
- και -
Αναφορικά με την αγωγή αρ. 1188/90 του Επαρχια-
κού Δικαστηρίου Πάφου
Μεταξύ -
1. ΑΒP Holdings Ltd., εκ Β. Ιρλανδίας, Ηνωμένου Βασιλείου
2. Gemon Ltd., εξ Ιρλανδίας, προσω-
πικά και ως πληρεξούσια αντιπρόσωπος του Joseph Kenny, εξ Ιρλανδίας
Εναγόντων
-
και -1. Ανδρέα Κιταλίδη, εκ Λεμεσού
2. City Project Financiers Ltd.,
εξ Αγγλίας
3. Nέστωρα Χ"Ηροδότου, εκ Πάφου
4. Graham Hartman, εκ Ν. Αφρικής
5. Τραπέζης Κύπρου Λτδ.
Εναγομένων
- και -
Αναφορικά με την αίτηση των αιτητριών (εναγουσών
1 και 2) ημερ. 15/1/96 για τροποποίηση του τίτλου και της έκθεσης απαίτησης στην πιο πάνω αγωγή
- και -
Αναφορικά με την απόφαση και/ή διαταγή και/ή
τις οδηγίες του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου
(του Α.Ε.Δ. κ. Σώτου Σταυρινίδη) ημερ. 8/2/96 που εκδόθηκαν στα πλαίσια της πιο πάνω αίτησης ημερ. 15/1/96
- και -
Αναφορικά με την απόφαση και/ή διαταγή και/ή
τις οδηγίες του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου
(του Α.Ε.Δ. κ. Σώτου Σταυρινίδη) ημερ. 8/3/96
που εκδόθηκαν στα πλαίσια της πιο πάνω αίτησης
ημερ.
15/1/96--------------
Ημερομηνία: 24 MαΌου, 1996
Για τις αιτήτριες: Κ. Βελάρης και Κ. Χρυσοστομίδης,
ο οποίος εμφανίζεται και εκ μέρους
της κας Ε. Μαρκίδου
---------------
A Π Ο Φ Α Σ Η
Οι αιτητές επιδιώκουν την έκδοση διατάγματος certiorari. Και έχουν ζητήσει προκαταρκτικά την άδεια του δικαστηρίου για έναρξη της διαδικασίας. Η αίτηση τους είναι άρρηκτα συνυφασμένη
με την πορεία της αγωγής αρ. 1188/90 που εκκρεμεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου. Η σύντομη αναδρομή στα στοιχεία της αγωγής και τα δικονομικά διαβήματα που βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη σε αυτή είναι απαραίτητη. Εξάλλου τελικός στόχος των αιτητών είναι η ακύρωση διαταγμάτων ή οδηγιών του πρωτόδικου δικαστή σε ένα τέτοιο διάβημα.
Αντικείμενο της αγωγής είναι το μυθώδες ποσό των 24 εκατομμυρίων στερλίνων που είναι κατατεθειμένο σε λογαριασμό των εναγομένων 1 και 3 σε υποκατάστημα της Τράπεζας Κύπρου στην Πάφο
(εναγομένης 5). Οι δύο ενάγουσες είναι εταιρείες του εξωτερικού. Η πρώτη, με την επωνυμία ABP Holdings Ltd., φαίνεται να είναι εγγεγραμμένη στη Β. Ιρλανδία, ενώ η ενάγουσα 2 Gemon Ltd., στην Ιρλανδική Δημοκρατία. 'Οπως αναφέρεται στον τίτλο της αγωγής (παράρτημα Α στην αίτηση για χορήγηση άδειας) η διάδικος αυτή ενάγει "προσωπικά και ως πληρεξούσια αντιπρόσωπος του Joseph
Kenny εξ Ιρλανδίας".
Στις 15/1/96 οι ενάγουσες κατέθεσαν αίτηση στην αγωγή τους για τροποποίηση του τίτλου της και της έκθεσης απαιτήσεως, που ήδη είχαν καταχωρήσει. Προτείνονται ευρύτατες τροποποιήσεις αποτελούμενες απο 13 σελίδες (παράρτημα Β). Οι προταθείσες μεταβολές διαγράφουν κάποιες επιπτώσεις για τον κ. Joseph Kenny. Το ελάχιστο που μπορεί να λεχθεί είναι ότι περιλαμβάνουν ισχυρισμούς που αφορούν σε ενέργειες του. Ακόμη επιζητείται η προσθήκη και άλλης αλλοδαπής εταιρείας (της Second Anglo-Beef Processors
Ltd., από την Αγγλία) ως συνενάγουσας αρ. 3. Και, τέλος, με ξεχωριστό αίτημα (στην ίδια αίτηση) οι αιτήτριες ζητούν τη διαγραφή των λέξεων "προσωπικά και ως πληρεξούσια αντιπρόσωπος του J. Kenny εξ Ιρλανδίας" έτσι ώστε να επιτραπεί στην ενάγουσα 2 να συνεχίσει μόνη της την αγωγή υπό την εταιρική της ιδιότητα ως ενάγουσα 2.Το ζήτημα έχει περιπλακεί από την ενέργεια του προμνησθέντος J. Kenny η οποία εκδηλώθηκε πριν την αίτηση για τροποποίηση. Συγκεκριμένα, στις 26/1/95, καταχωρήθηκε εκ μέρους του, από δικηγορικό γραφείο της Λευκωσίας, Ειδοποίηση Αλλαγής Δικηγόρου. Για την αλλαγή ο J. Kenny βασίστηκε προφανώς στη
Δ.3 του περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικού Κανονισμού. Οι αιτητές δε δέχονται ότι ο κ. Kenny μπορεί να εκπροσωπηθεί ξεχωριστά ως διάδικος ή ότι έχει locus standi στην αγωγή. Επομένως δεν έχει δικαίωμα να αντικαταστήσει τους δικηγόρους των αιτητριών με την παραπάνω ενέργεια του. Γιαυτό αποτάθηκαν στο ίδιο δικαστήριο ζητώντας τον παραμερισμό της. Η σχετική αίτηση είναι συνημμένη ως τεκ. 1 στην ένορκη δήλωση της κας Γ. Μαυρίδου, που συνόδευσε την κρινόμενη αίτηση.
Κατά τη δικάσιμο της αίτησης για παραμερισμό (16/2/95),
ο πρωτόδικος δικαστής δέχθηκε την εμφάνιση δικηγόρου εκ μέρους
του J. Kenny "ως ενάγοντος 2". Το Ανώτατο Δικαστήριο, στο οποίο προσέφυγαν οι αιτήτριες, ακύρωσε με certiorari τη "θεώρηση και καταγραφή του J. Kenny ως ενάγοντος 2" (βλέπε απόφαση Κωνσταντινίδη Δ. στην αίτηση αρ. 39/95 ημερ. 11/4/95, που επισυνάφθηκε ως τεκ. 3 στην παραπάνω ένορκη δήλωση). Ο λόγος γιαυτό ήταν ότι ο χειρισμός από το δικαστή προεξοφλούσε την ιδιότητα του Kenny στην αγωγή, που είχε καταστεί με την αίτηση παραμερισμού αντικείμενο διαμάχης, χωρίς προηγουμένως να ακουστούν και οι δύο πλευρές επί του θέματος. Αναφέρει συναφώς τα εξής η απόφαση:
"Η εκ προοιμίου θεώρηση του J. Kenny ως διαδίκου, εφόσον εμφανίζεται ως εμπεριέχουσα δικαστική
κρίση πάνω σε αμφισβητούμενο ζήτημα του οποίου
εκκρεμούσε η εκδίκαση, υπόκειται σε ακύρωση αφού σχηματίστηκε χωρίς να ακουστούν οι αιτητές, και, επομένως, κατά παράβαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης."
Η αίτηση για παραμερισμό εκκρεμεί από το Φεβρουάριο του 1995. Δεν έχει ακόμη περατωθεί. Οι λόγοι δε φαίνονται από το υλικό που έχω. Στην παραπάνω ένορκη δήλωση αναφέρεται μόνο ότι "παρέμεινε να αγορεύσουν οι δικηγόροι των αιτητριών και οι δικηγόροι του J. Kenny". Στην αίτηση για τροποποίηση, που εκκρεμεί στο ίδιο δικαστήριο, σημειώθηκαν οι εξελίξεις που οι αιτήτριες επιζητούν να αποσοβήσουν με το ένδικο μέσο του certiorari.
Στις 8/2/96 το δικαστήριο ανέβαλε, παρά τις έντονες αντιρρήσεις των δικηγόρων των αιτητριών, τη διαδικασία τροποποίησης για τις 8/3/96, για να επιδοθεί στο μεταξύ η αίτηση τροποποίησης στον J. Kenny. Aς σημειωθεί ότι παρέστη και δικηγόρος εκ μέρους του J. Kenny που ζήτησε να διαταχθεί επίδοση για να έχει την
ευκαιρία να τοποθετηθεί στο όλο ζήτημα. Το δικαστή φαίνεται να προβλημάτισαν οι συνέπειες που μπορούσαν να προκύψουν για τον J. Kenny αν στο στάδιο εκείνο απέκλειε το ενδεχόμενο να εκφράσει την άποψη του. Να τι ακριβώς είπε:"........... αυτή η αίτηση θα έχει άμεσες και καταλυτικές επιπτώσεις στο πρόσωπο αυτό και θα ήταν
σωστό να δοθεί η ευκαιρία σε αυτόν να ακουστεί αναφορικά προς το θέμα της παρούσας αίτησης και μόνο.........................................
Η απόφαση του δικαστηρίου στο θέμα αυτό αποσκοπεί στο να ακούσει τη θέση του προσώπου αυτού και αφού δοθεί ανάλογη ευκαιρία στην πλευρά των αιτητών να ακουστούν."
Στις 8/3/96 oι αιτήτριες ανανέωσαν την ένσταση τους για συμμετοχή του J. Kenny στη διαδικασία για τροποποίηση. Και εισηγήθηκε πως υπάρχουν άλλοι τρόποι παρέμβασης του. Το δικαστήριο ασχολήθηκε με τις επιπτώσεις από την ενδεχόμενη επιτυχία ή αποτυχία της αίτησης για παραμερισμό. Και εξέφρασε την άποψη, που παραθέτω παρακάτω, όπως ακριβώς τη διατύπωσε:
".............αν προωθούσα την παρούσα αίτηση
θα δίκαζα στην απουσία αυτού του σοβαρού γεγονότος
με αποτέλεσμα κάποιος άνθρωπος να μην έχει το δικαίωμα να εμφανίζεται ή να ακουστεί αν ήθελε βρεθεί
από το Δικαστήριο στην αίτηση ημερ. 16/2/95, ότι είναι διάδικος."
Στη συνέχεια το δικαστήριο όρισε προθεσμία για την καταχώρηση γραπτής ένστασης εκ μέρους του J. Kenny και έδωσε ημερομηνία ακρόασης. Συγχρόνως παρατήρησε ότι η απόφαση του στην αίτηση παραμερισμού θα προηγηθεί χρονικά της απόφασης του στην
αίτηση για τροποποίηση έστω και αν η ακρόαση της τελευταίας ολοκληρωθεί ενωρίτερα από την άλλη αίτηση. Κι αυτό γιατί με την κρίση του στην αίτηση για παραμερισμό θα αποκρυσταλλωθεί οριστικά η ιδιότητα του J. Kenny.
H παρούσα αίτηση για χορήγηση άδειας αφορά τις παραπάνω οδηγίες του δικαστηρίου στις 8/2/96 να επιδοθεί η αίτηση τροποποίησης και τις περαιτέρω οδηγίες του δικαστηρίου, που εκδόθηκαν στις 8/3/96, για την κατάθεση ένστασης από τον J. Kenny στην ίδια αίτηση. Επιζητείται περαιτέρω, ως προσωρινό μέτρο, η αναστολή των παραπάνω οδηγιών ή διαταγμάτων του δικαστηρίου ή η αναστολή εκδίκασης της αίτησης τροποποίησης μέχρι την τελική έκβαση της τρέχουσας διαδικασίας για έκδοση certiorari.
Προβλήθηκαν βασικά τρία επιχειρήματα για την παραχώρηση άδειας:
(1) Με τις οδηγίες του δικαστηρίου ημερ. 8/2/96 και 8/3/96 παραβιάστηκε το δεδικασμένο, που έχει προκύψει από την παραπάνω απόφαση στην αίτηση αρ. 39/95 ημερ. 11/4/95. Με την έννοια ότι το ζήτημα που έκρινε τελεσίδικα η απόφαση επανεμφανίζεται με την ίδια μορφή και ταυτότητα στη διαδικασία για τροποποίηση.
Παραβιάζεται "πρόδηλα και κατάφωρα" το δεδικασμένο που υπάρχει. Επικουρικά υποστηρίχθηκε ότι ο δικαστής δεν ακολούθησε τη δεσμευτική γιαυτόν απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.(2) Υπάρχει νομική πλάνη στις παραπάνω οδηγίες που εμπεριέχεται και είναι ορατή στο πρακτικό παράρτημα Γ. Συγκεκριμένα η ενέργεια του δικαστηρίου αντέκειτο (α) στις διατάξεις της Δ.25 του Διαδικαστικού Κανονισμού, που περιορίζει τα ζητήματα που αφορούν τροποποίηση δικογράφου μεταξύ των διαδίκων και που έχουν ως απώτερο στόχο τους την επίλυση των πραγματικών διαφορών μεταξύ, πάλιν, των διαδίκων. Και (β) στις διατάξεις της Δ.9, που έχει επικεφαλίδα "διάδικοι" (parties) και 10, που τιτλοφορείται "third party procedure" (προσεπίκληση), οι οποίες αναγνωρίζουν την ιδιότητα του διαδίκου μόνο σε ενάγοντα, εναγόμενο και τριτοδιάδικο (προσεπικαλούμενο).
(3) Συγχρόνως μπορεί να διαπιστωθεί υπέρβαση
δικαιοδοσίας. Καμιά νομοθετική ή δικονομική διάταξη δεν παρέχει, υπό τις περιστάσεις, εξουσία για έκδοση οδηγιών της μορφής και του περιεχομένου που έχουν δοθεί στην προκείμενη περίπτωση. Ούτε θα μπορούσε να γίνει επίκληση στη Δ.48 θ.θ. 3 και 4, που επιτρέπουν την επίδοση αίτησης σε επηρεαζόμενο πρόσωπο, ενόψει της απόφασης Heli-Air (Egypt) J.S.C. v. Reinhard Drescher & Another and Deutsche Bank AG. &
Another (respondents-interveners), (1988) 1 C.L.R. 234.H διαπλοκή των δύο τελευταίων λόγων δικαιολογεί την από κοινού εξέταση τους. H Δ.48, θ.3 καθιστά επιτακτική την επίδοση οποιασδήποτε αίτησης με κλήση, όπως ήταν εδώ η αίτηση τροποποίησης, σε όλα τα επηρεαζόμενα πρόσωπα:
"Where an application is made by summons an
office copy thereof shall be served on all
persons affected thereby; and ............"
Ο θ.4 της ίδιας Διαταγής προβλέπει ότι το πρόσωπο στο οποίο επιδόθηκε η κλήση μπορεί, αν το θέλει, να καταθέσει γραπτή ένσταση:
"Ιf any person served with a summons to attend
the hearing of an application intends to oppose the application, such person shall, at least two days before the day fixed for hearing,
file a notice of such intention in the Form 47 and leave a copy thereof for the applicant
at his address for service........."
Κατά την άποψη του δικηγόρου των αιτητριών η αναφορά στους θ.θ. 3 και 4, ανωτέρω, των φράσεων "επηρεαζόμενα πρόσωπα" (persons affected) ή "οποιοδήποτε πρόσωπο" (any person), σημαίνει διάδικο σε αγωγή μόνο. Τη θέση του υποστηρίζει, όπως υπέβαλε, η υπόθεση Heli-Αir v. Drescher, ανωτέρω. Συγκεκριμένα ο κ. Χρυσοστομίδης με παρέπεμψε στο παρακάτω απόσπασμα της απόφασης, που σκιαγραφεί τις βασικές περιστάσεις της υπόθεσης και παράλληλα ερμηνεύει το δικονομικό κανόνα στον οποίο στηρίχθηκε η αίτηση που καταχώρισαν οι παρεμβαίνοντες:
"We agree with the learned trial Judge that para-
graph 4 of rule 8 of Order 48 does not in general give the right to a third person to apply by summons for the discharge or variation of an interim order issued in proceedings in which
such a person is not a party. We do not accept the argument that a reference to "any person" covers a person in the circumstances of this case where no application to be joined as a party
was made and where the very ownership and right of possession of the subject property were in issue and were sought to be determined by the Court in the course of determining an application for the discharge or variation of an interim order."
Πρέπει να έχουμε υπόψη τη Δ.48 θ.8(4), που ήταν στο επίκεντρο της απόφασης:
"Any person (other than the applicant) affected
by an order made ex parte may apply by summons
to have it set aside or varied and the Court or Judge may set aside or vary such order on such terms as may seem just."
Είναι η γνώμη μου ότι η υπόθεση Heli-Αir v. Drescher
διακρίνεται από την παρούσα. 'Εχω προς αυτή την κατεύθυνση τρεις επισημάνσεις. Ο κανόνας {(Δ.48 θ.8(4)}, όπως ερμηνεύθηκε, αφήνει περιθώρια για εξαιρέσεις. Δεύτερον, και πιο σημαντικό, δεν πρόκειται για τις ίδιες πρόνοιες όπως προκύπτει από το περιεχόμενο τους, το ουσιαστικό μέρος του οποίου παρέθεσα πιο πάνω. Και, τρίτον, τα γεγονότα στις δύο περιπτώσεις είναι εντελώς διαφορετικά. 'Ετσι οι λέξεις "all persons affected" (θ. 3) και "any person" (θ. 4) δε σημαίνουν κατ' ανάγκη μόνο το διάδικο στην αγωγή. 'Αλλωστε δε θα υπήρχε δυσκολία, αν αυτή ήταν η πρόθεση των συντακτών του δικονομικού κανονισμού, να περιορίσουν την επίδοση και το δικαίωμα ακρόασης μόνο στους διαδίκους, χρησιμοποιώντας τη λέξη "party" (διάδικος).
'Ετσι, ενόψει των δικονομικών αυτών διατάξεων (Δ.48 θ.θ. 3 και 4), δεν μπορεί να λεχθεί ότι οι δικονομικές ενέργειες στις οποίες προέβη το δικαστήριο (οδηγίες για επίδοση και κατάθεση ένστασης) συνιστούν υπέρβαση του δικαιοδοτικού πλαισίου στο οποίο λειτουργεί, η οποία μάλιστα είναι φανερή από το πρακτικό, όπως ο ισχυρισμός των αιτητριών. Δεν πρέπει ακόμη να λησμονείται εδώ η ιδιότητα του J. Kenny, όπως εκφράζεται στο κλητήριο ένταλμα, πριν από την προτεινόμενη τροποποίηση του τίτλου.
Καταλήγω ότι οι λόγοι 2 και 3 δεν παρέχουν έρεισμα για χορήγηση άδειας. Στην απόφαση μου κατέληξα έχοντας υπόψη και την παρατήρηση του Basu "Commentary on the Constitution of India", 5η
έκδοση, σελ. 660, 661:
"(A) The Court will not, by certiorari, interfere with
(a).................................... .......
(b) A decision on a question of law where two views are possible on such question."
Δεν έχω υπόψη οποιαδήποτε υπόθεση στην οποία θέματα που συνδέονται με το δεδικασμένο ελέγχθηκαν με προνομιακό διάταγμα. Αφήνοντας όμως κατά μέρος τους οποιουσδήποτε ενδοιασμούς μου και παίρνοντας ως δεδομένο πως χωρεί επέμβαση με αυτό το μέσο, δε φαίνεται ότι η απόφαση 39/95 δημιούργησε δεδικασμένο, που παραβιάστηκε με τις παραπάνω οδηγίες στην αίτηση τροποποίησης. Ούτε το αντικείμενο των δύο αιτήσεων ούτε οι περιστάσεις τους είναι ταυτόσημες. Δε θα επαναλάβω όσα προεκτέθηκαν. Απλώς θα υπομνήσω ότι η διαδικασία τροποποίησης είναι ένα άλλο πλαίσιο και το δικαστήριο υπήρξε ιδιαίτερα προσεκτικό να αφήσει ανοικτό το θέμα της ιδιότητας του Kenny. Αναφέρομαι μόνο σε μία από τις παρατηρήσεις του δικαστηρίου:
"Δε θα πω τίποτε μέχρι να ξεκαθαρίσει το θέμα ποίος είναι ο διάδικος" (παράρτημα Δ, σελ. 5)
Δεν έχω πεισθεί ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις παραβίασης του δεδικασμένου της προηγούμενης απόφασης.
Παρόλο που συμπλήρωσα τις βασικές μου σκέψεις θα πρόσθετα μερικές παρατηρήσεις σε ένα τελευταίο ζήτημα. Και συζητήσιμο θέμα να υπήρχε στην προκείμενη περίπτωση δε θα ασκούσα τη διακριτική μου εξουσία προς όφελος των αιτητριών. Ο λόγος γιαυτό είναι πως είχαν και έχουν στη διάθεση τους άλλο ένδικο μέσο, την έφεση. 'Ισως και στην ίδια την εκκρεμούσα διαδικασία θα μπορούσαν να προβάλουν όλες ανεξαίρετα τις αντιρρήσεις τους. Παράλληλα δε διαπιστώνω την ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων που συνηγορούν υπέρ της παρέκκλισης "από την αρχή ότι δεν δίδεται άδεια όταν υπάρχουν εναλλακτικά ένδικα μέσα και ειδικά διαδικασία έφεσης": αίτηση Γεώργιου 'Ανθιμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 4
1.Η αίτηση για χορήγηση άδειας για την έκδοση διατάγματος certiorari απορρίπτεται.
Σ. Νικήτας, Δ.
/Κασ