|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Ν. 114/1985 - Ο περί Ανακουφίσεως Οφειλετών (Προσωριναί Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του 1985
Ν. 24/1979 - Ο περί Ανακουφίσεως Οφειλετών (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμος του 1979
Ν. 29/1979 - Ο περί Εκτάκτου Εισφοράς (Προσωριναί Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του 1979
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
(1990) 1 ΑΑΔ 239
29 Μαρτίου, 1990
[ΠΙΚΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ/στές]
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ,
Εφεσείοντες,
ν.
DIAGORAS DEVELOPMENT LTD.,
Εφεσιβλήτων-Αιτητών.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 7651).
Ο Περί Ανακουφίσεως Οφειλετών Νόμος, 1979 (Ν. 24/79), Άρθρο 8 — Πρόθεση τον νομοθέτη ήταν η δημιουργία μονομελούς Δικαστηρίου, ανεξάρτητα από το ποσό του χρέους, για το οποίο ζητείται θεραπεία (ανακούφιση) βάσει του εν λόγω νόμου.
Λέξεις και Φράσεις: "Πληγείς οφειλέτης" στον Περί Ανακουφίσεως Οφειλετών Νόμο, 1979 (Ν. 24/79), όπως τροποποιήθηκε από τον Νόμο 114/85— Έννοια.
Ευρήματα γεγονότων — Έφεση — Αρχές, που διέπουν την επέμβαση του Εφετείου.
Στην υπόθεση αυτή η εφεσίβλητη κηρύχθηκε πρωτόδικα πληγείσα οφειλέτης. Προ της εισβολής είχε αγοράσει διάφορα κτήματα και πηγές νερού, που βρίσκονται στην κατεχόμενη περιοχή, ένα κτήμα στην Παλουριώτισσα για £2,200.- και ένα κτήμα στην οδό Διαγόρου στη Λευκωσία έναντι £73,000, ποσό που εξασφάλισε από την εφεσείουσα προς όφελος της οποίας και για ασφάλειά της υποθήκευσε το κτήμα.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι η εφεσίβλητη δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει τις προεισβολικές της υποχρεώσεις, λόγω των μεγάλων απωλειών, που υπέστη συνεπεία των κτημάτων στα κατεχόμενα και του γεγονότος ότι αμέσως μετά την 14.8.74 το κτήμα της οδού Διαγόρου ήταν αμφιβόλου αξίας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το μονομελές Δικαστήριο, που είχε εκδικάσει πρωτόδικα την υπόθεση, είχε, ενόψει του άρθρου 8 του Ν. 24/79, δικαιοδοσία να εκδικάσει το ζήτημα αν η εφεσίβλητη ήταν ή όχι πληγείσα οφειλέτης, ανεξάρτητα από το ύψος του σχετικού χρέους. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ακόμα ότι σωστά ο πρωτόδικος Δικαστής ανέλυσε τις εφαρμοστέες αρχές και ότι η εφεσείουσα δεν απέσεισε το βάρος, γιατί πρέπει το Ανώτατο Δικαστήριο να επέμβη, ανατρέποντας τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενη απόφαση:
Evangelou and Another v. Ambizas and another (1982) 1 C.L.R. 41.
Έφεση.
Έφεση από τους καθ' ων η έφεση κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Χατζηκωνσταντίνου, Α.Ε.Δ.) που δόθηκε στις 4 Ιουνίου, 1988 (Αρ. Αίτησης 24/84) με την οποία η εφεσίβλητη εταιρεία κηρύχθηκε σαν πληγείσα οφειλέτιδα όπως προνοείται από τον Περί Ανακουφίσεως Οφειλετών Νόμο 29/79.
Α. Δικηγορόπουλος, για τους εφεσείοντες-καθ' ων η αίτηση.
Α. Μαρκίδης, για τους εφεσίβλητους-αιτητές.
ΠΙΚΗΣ Δ.: Η απόφαση του δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή κ. Παπαδόπουλο.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Δ. Η έφεση αυτή στρέφεται εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, με την οποία η εφεσίβλητη-αιτήτρια Εταιρεία (που θα την ονομάζουμε για τους σκοπούς της απόφασης αυτής "η Εταιρεία"), κηρύχθηκε σαν πληγείσα οφειλέτιδα, όπως προνοείται από τον Περί Ανακουφίσεως Οφειλετών Νόμο 29/79.
Η κύρια εργασία και επιχείρηση της Εταιρείας ήταν η ανάπτυξη, η αξιοποίηση και το εμπόριο γης. Μέσα στα πλαίσια των σκοπών της αυτών είχε αγοράσει διάφορα κτήματα, χωράφια, πηγές νερού και άλλη ακίνητη περιουσία στην κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου, συγκεκριμένα στο Διόριος, στην Κυθρέα, στο Συγχαρί, στο Βουνό και στον Άγιο Επίκτητο. Επίσης αγόρασε ένα κτήμα στην Παλλουριώτισσα και άλλο στην οδό Διαγόρου στη Λευκωσία. Το κτήμα στην Παλλουριώτισσα ήταν μικρής αξίας, περίπου £2,200.-, αλλά το δεύτερο στην οδό Διαγόρου ήταν μεγάλης αξίας. Για την αγορά του η Εταιρεία δανείστηκε από τους εφεσείοντες-καθ' ων η αίτηση (που για τους σκοπούς της απόφασης, θα τους ονομάζουμε "η Τράπεζα"), το ποσό των £73,000.- έναντι υποθήκης. Η Εταιρεία πλήρωνε κανονικά τις δόσεις έναντι του χρέους μέχρι τις 15/5/74. Μέχρι την ημέρα εκείνη παρέμεινε υπόλοιπο £46,880.- πλέον τόκοι. Το ποσό αυτό η Εταιρεία δήλωσε ότι δεν ήταν σε θέση να το αποπληρώσει εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης και για το λόγο αυτό αποτάθηκε στο Δικαστήριο και ζήτησε να κηρυχθεί, και τελικά κηρύχθηκε, ως πληγείσα Εταιρεία.
Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι εφέσεως ενώπιόν μας. Ο πρώτος αφορά τη δικαιοδοσία και η εισήγηση είναι ότι η αίτηση αυτή έπρεπε να δικαστεί από το Πλήρες Επαρχιακό Δικαστήριο που να απαρτίζεται από δύο δικαστές τουλάχιστον, γιατί αφορούσε χρέος πέραν των £10,000.-. Δεν συμφωνούμε με την εισήγηση του κ. Δικηγορόπουλου γιατί το επίδικο θέμα ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου δεν ήταν ο καθορισμός του οφειλόμενου ποσού αλλά κατά πόσο ο οφειλέτης, ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής, ήταν πληγείς, βάσει των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας. Το άρθρο 2 του Νόμου 24/79, όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο 114/85, προβλέπει:
"'πληγείς οφειλέτης' σημαίνει πάντα οφειλέτην του οποίου η εργασία ή επιχείρησις, λόγω της εκρύθμου καταστάσεως, επηρεάσθη εις τοιούτον βαθμόν ούτως ώστε να μη ηδύνατο ούτος κατά τον χρόνον αμέσως μετά την 14ην Αυγούστου 1974 να ανταποκριθεί προς τας συμβατικάς αυτού υποχρεώσεις εξ ων προέκυψε η οφειλή .."
Όπως προκύπτει από το πιο πάνω άρθρο, εκείνο που εκαλείτο να αποφασίσει το Δικαστήριο ήταν κατά πόσο η εργασία ή η επιχείρηση της Εταιρείας είχε επηρεασθεί σε τέτοιο βαθμό εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης, ώστε ο οφειλέτης να μην ήταν σε θέση να ανταποκριθεί στις συμβατικές του υποχρεώσεις από τις οποίες είχε προκύψει το χρέος. Περαιτέρω, το Δικαστήριο που εγκαθιδρύθηκε βάσει των διατάξεων του Περί Ανακουφίσεως Οφειλετών Νόμου (24/79), ήταν μονομελές, όπως προκύπτει από τις πρόνοιες του δικαιοδοτικού άρθρου (άρθρο 8) ερμηνευόμενο στο πλαίσιο του κειμένου της συγκεκριμένης νομοθεσίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο δεν είχε υποχρέωση να διορίσει περισσότερα του ενός μέλη δικαστών για την άσκηση της δικαιοδοσίας σε οποιαδήποτε επαρχία, θέση που αφ' εαυτής υποδηλώνει ότι σκοπός του νομοθέτη ήταν η σύσταση μονομελούς δικαστηρίου για την άσκηση της καθορισθείσης αρμοδιότητας.
Ο δεύτερος λόγος όπως εισηγήθηκε ο κ. Δικηγορόπουλος, ήταν ότι τα γεγονότα της υπόθεσης δεν δικαιολογούσαν το εύρημα ότι η Εταιρεία ήταν πληγείσα. Ο δικηγόρος της Τράπεζας στην αναλυτική αγόρευσή του ενώπιόν μας, προσπάθησε να μας πείσει πως η περιουσία που βρίσκεται στην οδό Διαγόρου είναι πολύ μεγάλης αξίας σε σχέση με την περιουσία που έχει χαθεί εις τα κατεχόμενα, και κατά συνέπεια, η Εταιρεία μπορούσε να ανταποκριθεί στις συμβατικές της υποχρεώσεις και δεν έπρεπε να κηρυχθεί ως πληγείσα.
Έχουμε μελετήσει με τη δέουσα προσοχή τις εισηγήσεις του ευπαιδεύτου δικηγόρου της Τράπεζας, αλλά δεν τις δεχόμαστε. Η Εταιρεία είχε το βάρος να αποδείξει στο πρωτόδικο δικαστήριο ότι δικαιούτο σε ανακούφιση, όπως προνοεί ο σχετικός Νόμος. Το πρωτόδικο δικαστήριο, αφού εξέτασε την οικονομική κατάσταση των αιτητών-εφεσιβλήτων πάνω σε μια ευρεία βάση, και καθοδηγούμενο από τις ορθές αρχές δικαίου, αποφάσισε ότι η Εταιρεία δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει τις υποχρεώσεις της με τις μεγάλες απώλειες που είχε υποστεί στα κατεχόμενα, ενώ το κτήμα που της απέμεινε μετά την εισβολή στην οδό Διαγόρου, ήταν, κατά τον κρίσιμο χρόνο αμέσως μετά τις 14/8/1974, αμφιβόλου αξίας.
Όπως φαίνεται από την απόφαση, ο πρωτόδικος δικαστής εξέτασε με πολλή προσοχή όλες τις πτυχές της υπόθεσης και έλαβε υπόψη του όλα τα σχετικά στοιχεία που τέθησαν ενώπιόν του και έτειναν να ρίψουν φως στα επίδικα θέματα. Εδώ μπορούμε να παρεμβάλουμε την ερμηνεία που έδωσε το Ανώτατο Δικαστήριο στον όρο "πληγείς οφειλέτης" και πώς πρέπει το Δικαστήριο να προβαίνει στη διαπίστωση κατά πόσο ο αιτητής έχει επηρεασθεί ουσιωδώς. (Βλέπε Evangelou and Another v. Ambizas and Another (1982) 1 C.L.R. 41:
"The law postulates as a first prerequisite for relief, adverse financial repercussions emanating from the Turkish invasion. Therefore, the Court must, to start with, weigh the magnitude of the loss sustained as a result of the Turkish invasion. Then, it must evaluate the financial position of the debtor, as shaped by the events of 1974, in juxtaposition to the debt, and decide whether he is in a position to respond to his obligations...
The debtors' financial position must be examined from a broad perspective, the test being whether he is reasonably in a position to meet his obligations. The burden is on the debtor to satisfy the Court that he is entitled to relief."
To Εφετείο δεν επεμβαίνει σε ευρήματα πρωτόδικου δικαστηρίου παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου αυτά είναι καταφανώς λανθασμένα ή συγκρούονται με άλλη μαρτυρία ή όπου τα ευρήματα αυτά κρίνονται αυθαίρετα ή δεν βασίζονται στη μαρτυρία. Η ευθύνη για να πεισθεί το Εφετείο ως προς το λανθασμένο των ευρημάτων του πρωτόδικου δικαστηρίου, βαρύνει τον εφεσείοντα. Όπως είπαμε και πιο πάνω, δεν έχουμε πεισθεί πως στην υπόθεση αυτή τα ευρήματα του πρωτόδικου δικαστηρίου είναι λανθασμένα.
Για τους πιο πάνω λόγους η έφεση απορρίπτεται.
Ως προς τα έξοδα έχουμε αποφασίσει πως, όπως και στο πρωτόδικο δικαστήριο, δεν θα εκδόσουμε καμιά διαταγή ως προς τα έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.