Κωνσταντίνος Αθανασίου Γερασάκης ν. Waft Shipping Company Ltd (1989) 1E ΑΑΔ 393

Ναυτοδικείο - Διατάγματα - O Περί Εμπορικής Ναυτιλίας Νόμος, 1963 (N. 45/63), άρθρο 30 - Κατά πόσον η διαδικασία προς έκδοση διατάγματος μπορεί να αρχίσει αυθύπαρκτα χωρίς έγερση αγωγής Καταφατική η απάντηση στο ερώτημα - H διαδικασία προς έκδοση απαγορευτικού διατάγματος βάση του εν λόγω άρθρου μπορεί να αρχίσει είτε με αίτηση διά κλήσεως ή με εναρκτήρια κλήση.

Λέξεις και φράσεις: - "Ενδιαφερόμενο πρόσωπο" στο άρθρο 30 του Περί Εμπορικής Ναυτιλίας Νόμου, 1963 (Ν. 45/63) - Εξυπακούει πρόσωπο που έχει συμφέρον επ' αυτού του ίδιου του πλοίου - Δεν περιλαμβάνει πρόσωπο, που έχει χρηματικές διαφορές με τον ιδιοκτήτη του πλοίου.

Ναυτοδικείο - Διατάγματα - Οι Περί Εμπορικής Ναυτιλίας Νόμος, 1963 (N. 45/63), άρθρο 30 - Εισάγει ειδική διαδικασία ανεξάρτητη από το άρθρο 32 του Περί Δικαστηρίων Νόμου, 1960 (N. 14/60) - H διαδικασία με βάση το άρθρο αυτό ανήκει στην δικαιοδοσία Ναυτοδικείου του Ανωτάτου Δικαστηρίου - H βάση της σχετικής δικαιοδοσίας είναι το γεγονός της εγγραφής του πλοίου στο Κυπριακό Νηολόγιο.

O εφεσείων καταχώρισε αίτηση με κλήση, χωρίς να καταχωρίσει και αγωγή, ζητώντας έκδοση απαγορευτικού διατάγματος, που να απαγορεύει την αποξένωση ή επιβάρυνση του πλοίου "Αθανάσιος Σ" για περίοδο ενός έτους.

O ισχυρισμός του εφεσείοντα ήταν ότι οι μετοχές, στην εναγόμενη εταιρεία που είναι ιδιοκτήτρια του πλοίου, αποκτήθηκαν με χρήματα δικά του και κατέχονται υπό καταπίστευμα για τον εφεσείοντα. Οι ιδιοκτήτριες των εν λόγω μετοχών είναι η πρώην θετή κόρη του εφεσείοντα και η μητέρα της. O ισχυρισμός των τελευταίων είναι ότι τα χρήματα εδώρισε στην τότε θετή του κόρη ο εφεσείων χωρίς οποιουσδήποτε όρους.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο δέχθηκε ότι η διαδικασία του άρθρου 30 μπορεί να αρχίσει χωρίς προηγούμενη καταχώριση σχετικής αγωγής. Δέχθηκε ακόμα ότι ο εφεσείων είναι "ενδιαφερόμενο πρόσωπο" εν τη εννοία του άρθρου 30 του Νόμου 45/63. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, όμως, απέρριψε εν τέλει την αίτηση με την δικαιολογία ότι το διάταγμα, για το οποίο μιλά το άρθρο 30, υπόκειται στις ίδιες αρχές, που διέπουν την έκδοση διατάγματος Mareva δυνάμει του άρθρου 32 του Περί Δικαστηρίων Νόμου, 1960 (N. 14/60) και επομένως, αφού το πλοίο βρίσκεται εκτός δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Το Ανώτατο Δικαστήριο απορρίπτοντας την έφεση, απεφάσισε:

Α) Από τον Δικαστή Αρτεμίδη, συμφωνούντων του Προέδρου Α. Λοϊζου, και των Δικαστών Δημητριάδη, X" Τσαγγάρη, και Νικήτα: (1) Το άρθρο 30 του Νόμου 45/63 εισάγει εξειδικευμένη θεραπεία, που παραχωρείται στο Ανώτατο Δικαστήριο με τον Δικονομικό τρόπο, που προβλέπεται στο ίδιο το άρθρο. Δεν είναι αναγκαίο να σχετίζεται η ζητούμενη αυτή ειδική θεραπεία με αγωγή σε διαφορά μεταξύ των διαδίκων. Το διάταγμα του άρθρου 30 μπορεί να εκδοθεί για να προληφθεί οποιαδήποτε δικαιοπραξία, που αφορά σε πλοίο, εγγεγραμμένο στο Κυπριακό Νηολόγιο, έστω και αν η διαφορά δεν έχει αχθεί με αγωγή ενώπιον Δικαστηρίου ή δεν καταλήγει σε αντιδικία στο μέλλον και οπουδήποτε. H αίτηση μπορεί να γίνει είτε με κλήση είτε με εναρκτήρια κλήση.

2) H δικαιοδοσία του Δικαστηρίου στηρίζεται στο γεγονός της εγγραφής του πλοίου στο Κυπριακό Νηολόγιο και η Νηολογούσα αρχή οφείλει να συμμορφώνεται με το διάταγμα κατά το χρονικό διάστημα, που τούτο εκδίδεται.

3) Εφ' όσον η θεραπεία του άρθρου 30 επηρεάζει την ιδιοκτησία πλοίου, η δικαιοδοσία εκδόσεώς της ανήκει στο Ανώτατο Δικαστήριο, που ασκεί δικαιοδοσία Ναυτοδικείου δυνάμει του Περί Δικαστηρίων Νόμου, 1960. H σκέψη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι στην εφαρμογή του άρθρου 30 ισχύουν τα ίδια κριτήρια, που εφαρμόζονται στην περίπτωση του άρθρου 32 του Νόμου 14/60, δεν είναι ορθή.

4) "Ενδιαφερόμενο Πρόσωπο" στο άρθρο 30 του Νόμου 45/63 σημαίνει άτομο, που έχει συμφέρον σε αυτό τούτο το πλοίο και όχι απλώς πιστωτές ή πρόσωπα, που έχουν απαίτηση για αποζημιώσεις. Εν όψει των γεγονότων της υπόθεσης αυτής είναι φανερό ότι η διαφορά του εφεσείοντα με τους εφεσίβλητους είναι χρηματική διαφορά. O εφεσείων δεν είναι "ενδιαφερόμενο πρόσωπο". H έφεση απορρίπτεται για τον λόγο αυτό.

B) Από τον Πρόεδρο Α. Λοϊζου, συμφωνούντων των Δικαστών Δημητριάδη και X" Τσαγγάρη: (1) Τα περιθώρια εφαρμογής του άρθρου 30 του Νόμου 45/63 είναι περιορισμένα. Στην Κύπρο γίνεται συχνότερα επίκλησή του διαζευκτικά με επίκληση του άρθρου 32 του Περί Δικαστηρίων Νόμου 14/60. Όμως, η επίκλησή του δεν πρέπει να γίνεται διαζευκτικά ή επιπρόσθετα προς το άρθρον 32.

2) H εξουσία του άρθρου 30 εμπίπτει στη δικαιοδοσία Ναυτοδικείου. H σχετική διαδικασία μπορεί να αρχίσει είτε με αγωγή είτε με αίτηση. O τρόπος έναρξης της διαδικασίας ήταν θέμα επιλογής του Νομοθέτη. Επομένως η Νομοθετική αυτή διάταξη του άρθρου 30 υπερισχύει οποιουδήποτε Διαδικαστικού θεσμού. Εν πάση περιπτώσει ο θεσμός 237 παραπέμπει στους Αγγλικούς θεσμούς, μόνον εκεί όπου δεν υπάρχει πρόνοια στους δικούς μας. Σύμφωνα με τους Αγγλικούς θεσμούς μπορεί να γίνει χρήση αιτήσεως χωρίς να είναι απαραίτητο η σχετική αίτηση να είναι παρεμπίπτουσα σε αγωγή.

Γ) Από τον Δικαστή Στυλιανίδη:

1) H διαδικασία, με βάση το άρθρο 30 του Νόμου 45/63, δεν περιλαμβάνεται στις Ναυτικές υποθέσεις. Εν πάση, όμως, περιπτώσει η δικαιοδοσία αυτή ανήκει στο Ανώτατο Δικαστήριο. H πρωτοβάθμια δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου μπορεί να ασκείται από ένα Δικαστή του Δικαστηρίου [Βλ. τον Περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμο του 1964) (N. 33/64), άρθρο 11(2)]. Επομένως ο Δικαστής, που επιλήφθηκε της αίτησης πρωτόδικα, είχε δικαιοδοσία.

2) Το Διάταγμα του άρθρου 30 είναι ειδική εξειδικευμένη θεραπεία. Δεν είναι μέτρο παρακολουθητικό. Για την έκδοσή του δεν είναι αναγκαία η καταχώριση αγωγής. O λόγος της δικαιοδοσίας είναι η εγγραφή του πλοίου στο Κυπριακό Νηολόγιο και το γεγονός ότι η εκτέλεση του διατάγματος εντός της Δημοκρατίας από την Νηολογούσα Αρχή είναι αποτελεσματική. H διαδικασία μπορεί να αρχίσει είτε με αίτηση με κλήση, είτε με αίτηση EX PARTE ή επίδοση σε οποιοδήποτε πρόσωπο θέλει διατάξει το Δικαστήριο. H έκδοση του διατάγματος δεν βασίζεται στην παρουσία του πλοίου στα Κυπριακά χωρικά ύδατα.

3) "Ενδιαφερόμενο Πρόσωπο" εν τη εννοία του άρθρου 30 είναι πρόσωπο, που έχει συμφέρον στο πλοίο αυτό καθ' εαυτό.

4) Στην υπόθεση αυτή ο λόγος της απορρίψεως της αιτήσεως από τον πρωτόδικο Δικαστή ήταν νομικά λανθασμένος. O αιτητής (εφεσείων) δεν ήταν "ενδιαφερόμενο πρόσωπο".

O δικαστής Πικής, παρόλο πού συμφώνησε ότι η Έφεση πρέπει να απορριφθεί, υπεστήριξε, διαφωνώντας με τους υπόλοιπους Δικαστές, ότι, εν όψει των ειδικών διατάξεων, που περιέχουν οι θεσμοί (το Περί Κυπριακού Ναυτοδικείου Διάταγμα, 1893, Καν. 2, 3, 5-14, 165-167, 203 - 212 και = τύπος "Μ"), η διαδικασία του άρθρου 30 του Νόμου 45/63 δεν μπορεί να ασκηθεί εκτός πλαισίων υφισταμένης αγωγής Ναυτοδικείου. O Καν. 237 των θεσμών, που παραπέμπει στους Αγγλικούς θεσμούς, δεν διαφοροποιεί την κατάσταση, γιατί η παραπομπή γίνεται μόνο για περιπτώσεις, όπου δεν υπάρχει ειδική ρύθμιση στους δικούς μας θεσμούς.

H έφεση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος του εφεσείοντα.

Αναφερόμενες αποφάσεις:

Pastella Marine Co. Ltd. v. National Iranian Tanker Ltd. (1987) 1 C.L.R. 583;

Reederei Schulte and Bruns Baltic v. Ismini Shipping Co. Ltd. (1975) 1 C.L.R. 433; and on appeal (1976) 1 C.L.R. 132;

Ship "Georghios C" and Another v. Mitsui Sugar Ltd and Another (1976) 1 C.L.R. 105;

Tokio Marine and Fire Insurance Co. Ltd. v. Fame Shipping Co. Ltd. (1976) 1 C.L.R. 333;

Algemeen Vrachtkantoor B.V. and Others v. Sea Spirit Navigation Co Ltd. (1976) 1 C.L.R. 368;

Girling Kozern Allgemeine Versichrungs A. G. (No. 1) v. The Ship "Demetrakis" and Another (1976) 1 C.L.R. 385;

Consolidated Glass Works Ltd. v. Friendly Pale Shipping Co. Ltd. and Another (1977) 1 C.L.R. 44;

Cyprian Seaways Agencies Ltd. v. Chaldeos Shipping Co. Ltd. and Another (1977) 1 C.L.R. 165;

London and Overseas (Sugar) Co. and Another v. Tempest Bay Shipping Co. Ltd. and Others (1978) 1 C.L.R. 367;

Hadjievangelou (No. 2) v. Dorami Marine Ltd. (1978) 1 C.L.R. 555;

Mario Botteghi S.P.A. v. Bolt Head Navigation Co. Ltd. (1985) 1 C.L.R. 114;

Camrex (Realisations) Ltd v. Freewind Shipping Co. Ltd. (1986) 1 C.LR. 420;

Compania Portuguessa de Transportes Maritime of Lisbon v. Sponsalia Shipping Co. Ltd. (1987) 1 C.L.R. 11;

Russian Commercial Bank v. British Bank of Foreign Trade [1921] 2 A.C. 438;

Pinney v. Hunt, 6 Ch. D. 98;

Kaliakatsos and Others v. Vasco Shipping Co. Ltd. and Another (1976) 1 C.L.R. 58;

Nemitsas Industries Ltd. v. S. & S. Maritime Lines Ltd and Others (1976) 1 C.L.R. 302;

Constantinides v. Makriyiorghou and Another (1978) 1 C.L.R. 585;

Essex Overseas v. Legent Shipping (1981) 1 C.L.R. 263; [*398]

Babanaft International SA. v. Bassetne [1989] 2 W.L.R. 232;

Republic of Haiti v. Duvalier [1989] 2 W.L.R. 261;

Derby & Co. Ltd. v. Weldon (No. 1) [1989] 2 W.L.R. 276;

Stylianou v. Stylianou (1988) 1 C.L.R. 520;

Altrans Express Ltd v. CVA Holdings [1984] 1 All E.R. 685.

Έφεση.

Έφεση από τον αιτητή εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου (Χρυσοστομής, Δ.) που δόθηκε στις 21 Φεβρουαρίου, 1989 (Αριθμός Αγωγής Ναυτοδικείου 15/89) με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για διάταγμα που να απαγορεύει για περίοδο ενός χρόνου την πώληση, υποθήκευση ή επιβάρυνση ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο αποξένωση του πλοίου "Αθανάσιος Σ".

Α. Χαβιαράς για Λ. Παπαφιλίππου, για τον εφεσείοντα - αιτητή.

Μ. Μοντάνιος και Δ. Δημητρίου, για την εφεσίβλητη - καθ' ης η αίτηση.

Α. ΛΟΙΖΟΥ Πρ.: Την πρώτη απόφαση του Δικαστηρίου θα τη δώσει ο Δικαστής κ. Χρ. Αρτεμίδης.

ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ Δ.: H παρούσα έφεση ασκήθηκε από τον εφεσείοντα - αιτητή εναντίον της πρωτόδικης απόφασης δικαστή του Δικαστηρίου αυτού, στην άσκηση της δικαιοδοσίας του ως Ναυτοδικείου, αποτέλεσμα της οποίας ήταν να απορριφθεί αίτησή του με την οποία ζητούσε να απαγορευθεί για περίοδο ενός χρόνου η πώληση, υποθήκευση ή επιβάρυνση ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο αποξένωση του πλοίου "Αθανάσιος Σ", ή μεριδίου σ' αυτό. H αίτηση βασίζεται στο άρθρο 30 του περί Εμπορικής Ναυτιλίας (Νηολόγηση, Πώληση και Υποθήκευση Πλοίων) Νόμου, 1963 (45/63), που προνοεί τα εξής:

"Το Ανώτατον Δικαστήριον δύναται κατά το δοκούν (μη επηρεαζομένης της ενασκήσεως οιασδήποτε ετέρας εξουσίας αυτού) κατόπιν αιτήσεως παντός ενδιαφερομένου προσώπου, να εκδώση διάταγμα απαγορεύον δια καθωρισμένον τινά χρόνο πάσαν δικαιοπραξίαν αφορώσαν εις πλοίον ή μερίδιον πλοίου, δύναται δε να εκδώση το διάταγμα υπό όρους ους το Δικαστήριον ήθελε κρίνει δίκαιον να επιβάλη, ή να αρνηθή την έκδοσιν του διατάγματος, ή να ακυρώση το διάταγμα εάν τούτο εξεδόθη, μετά ή άνευ εξόδων, και γενικώτερον να ενεργήση ως το δίκαιον της υποθέσεως ήθελεν απαιτήσει, η δε Νηολογούσα Αρχή καίτοι δεν είναι διάδικος, οφείλει να συμμορφούται προς αυτό ευθύς ως επιδοθή αυτή κεκυρωμένον αντίγραφον του διατάγματος τούτου."

Ενώπιον του πρωτόδικου δικαστή εγέρθηκε αριθμός νομικών ζητημάτων τα οποία επίλυσε ως εξής:

(α) H έναρξη της διαδικασίας για την αξίωση της θεραπείας που προβλέπεται στο άρθρο 30 ορθά έγινε με αίτηση και δεν χρειαζόταν να είχε καταχωριστεί αγωγή στην οποία η αίτηση να ήταν ενδιάμεσο δικονομικό διάβημα.

(β) H αίτηση ορθά ορίστηκε ενώπιον δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην άσκηση της δικαιοδοσίας του ως Ναυτοδικείου.

(γ) Από την εξέταση των ενώπιόν του γεγονότων και άλλων αποδεικτικών στοιχείων ο αιτητής ήταν "ενδιαφερόμενο πρόσωπο" μέσα στην έννοια του άρθρου 30 του Νόμου 45/63.

(δ) Τα κριτήρια που εφαρμόζονται στην έκδοση διαταγμάτων βάσει των προνοιών του άρθρου 30 είναι παρόμοια με αυτά που ισχύουν στην έκδοση προσωρινών διαταγμάτων βάσει του άρθρου 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου 14/60, και

(ε) Χαρακτήρισε τη φύση του διατάγματος που προνοείται στο άρθρο 30 του Νόμου 45/63 παρόμοια με το γνωστό "ΜΑREVA" και αφού κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις για την έκδοση διατάγματος MAREVA, κατά κύριο λόγο επειδή το πλοίο δεν βρισκόταν στη δικαιοδοσία των Δικαστηρίων μας, απέρριψε την αίτηση.

O δικηγόρος του εφεσείοντος - αιτητή προσβάλλει την απόφαση του πρωτόδικου δικαστή για ένα βασικό λόγο. Είναι η εισήγησή του πως το άρθρο 30 του Νόμου 45/63 δημιουργεί ένα εξειδικευμένο δικαστικό διάβημα για συγκεκριμένη προσωρινή θεραπεία και επομένως δεν πρέπει να γίνεται σύγκριση των προνοιών του που κατ' ακολουθία να εφαρμόζονται με τα ίδια κριτήρια που έχουν νομολογιακά καθιερωθεί στην εφαρμογή του άρθρου 32 του Νόμου 14/60. Το ίδιο το άρθρο, συνεχίζει η εισήγηση του δικηγόρου του εφεσείοντος - αιτητή, θέτει τις προϋποθέσεις που πρέπει να υπάρχουν για την έκδοσή του. Οι προϋποθέσεις δε αυτές υπάρχουν στην ενώπιόν μας υπόθεση και επομένως ο πρωτόδικος δικαστής έπρεπε να εκδώσει το Διάταγμα. H αίτηση βασιζόταν στις πρόνοιες του άρθρου 30 του Νόμου 45/63 μόνο και δεν γίνεται μνεία του άρθρου 32 του Νόμου 14/60.

O δικηγόρος της εφεσίβλητης - καθ' ης η αίτηση εταιρείας, επανέλαβε ενώπιόν μας τις εισηγήσεις που έκαμε στο πρωτόδικο Δικαστήριο αναφορικά με το δικονομικό ζήτημα, υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία θα έπρεπε να αρχίσει με αγωγή στο ναυτοδικείο και συνεχίζοντας είπε πως ο αιτητής δεν απέδειξε ότι ήταν "ενδιαφερόμενο πρόσωπο" όπως η φράση αυτή έχει νομολογιακά ερμηνευθεί, για να εκδοθεί το αιτούμενο διάταγμα.

Συμφωνούμε με τη θέση του δικηγόρου του εφεσείοντος πως το άρθρο 30 του Νόμου 45/63 κάμνει πρόνοια για μια εξειδικευμένη θεραπεία η οποία παραχωρείται από το Ανώτατο Δικαστήριο με το δικονομικό τρόπο που προβλέπει το ίδιο το άρθρο. Στο άρθρο προβλέπεται πως "το Ανώτατο Δικαστήριο, μη επηρεαζομένης της ενασκήσεως οιασδήποτε ετέρας εξουσίας αυτού, δύναται κατόπιν αιτήσεως παντός ενδιαφερομένου προσώπου να εκδώσει διάταγμα .... κ.λπ." Αν δε ληφθεί υπόψη η ειδική θεραπεία που προνοείται σ' αυτό, τότε ενισχύεται το συμπέρασμα πως δικονομικά η διαδικασία αρχίζει με αίτηση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου. H ειδική δηλαδή θεραπεία είναι η έκδοση διατάγματος απαγορεύοντος για καθορισμένο χρόνο κάθε δικαιοπραξία που αφορά σε πλοίο ή μερίδιο πλοίου, και η Νηολογούσα Αρχή οφείλει να συμμορφωθεί μ' αυτό. Τόσο η φύση του διατάγματος, όσο και η ρητή πρόνοια για τον καθορισμένο χρόνο που εκδίδεται, δείχνουν ότι η ειδική αυτή θεραπεία δεν είναι αναγκαίο να σχετίζεται με αγωγή σε διαφορά μεταξύ διαδίκων. Το διάταγμα, που προνοείται στο άρθρο 30, μπορεί κατά τη γνώμη μας να εκδοθεί για να προληφθεί οποιαδήποτε δικαιοπραξία που αφορά σε πλοίο, εγγεγραμμένο στο Κυπριακό Νηολόγιο, έστω και αν η διαφορά αυτή δεν έχει αχθεί με αγωγή ενώπιον Δικαστηρίου ή δεν καταλήγει σε αντιδικία στο μέλλον και οπουδήποτε. Είναι ειδικό μέτρο που σκοπό έχει να εξυπηρετήσει τις ιδιαίτερες συνθήκες δικαιοπραξιών στη ναυτιλία, που ως εκ της φύσεώς τους λειτουργούν διεθνώς. Το είδος της αιτήσεως δεν καθορίζεται στο άρθρο και φρονούμε πως αυτή μπορεί να είναι είτε δια κλήσεως ή εναρκτήριας διαδικασίας, εφόσο το Ανώτατο Δικαστήριο δεν έχει κάμει Κανονισμό που να αφορά τη δικονομική διαδικασία κατά την επίκλησή του.

H δικαιοδοσία επομένως του δικαστηρίου αρύεται από το γεγονός ότι το πλοίο είναι εγγεγραμμένο στο Κυπριακό Νηολόγιο και η Νηολογούσα Αρχή οφείλει να συμμορφωθεί μ' αυτό το διάταγμα για το χρονικό διάστημα που εκδίδεται. Επειδή δε η θεραπεία που προβλέπεται στο άρθρο 30 του Νόμου 24/63, επηρεάζει την ιδιοκτησία πλοίου, αυτή δίδεται όπως προβλέπει το άρθρο, από το Ανώτατο Δικαστήριο που ασκεί τη δικαιοδοσία Ναυτοδικείου δυνάμει του περί Δικαστηρίων Νόμου (14/60).

H απόφαση επομένως του πρωτόδικου δικαστηρίου πως στην εφαρμογή του άρθρου 30 του Νόμου 45/63 ισχύουν τα ίδια κριτήρια, που έχουν καθιερωθεί νομολογιακά ότι εφαρμόζονται στο άρθρο 32 του Νόμου 14/60, δεν είναι ορθή.

Το ουσιώδες ζήτημα στην εξεταζόμενη υπόθεση είναι κατά πόσο ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε πως ο εφεσείων αιτητής ήταν "ενδιαφερόμενο πρόσωπο", μέσα στην έννοια του άρθρου 30 του Νόμου 45/63. O δικαστής δεν αναφέρθηκε καθόλου στα γεγονότα της υπόθεσης προτού καταλήξει στο εύρημά του αυτό, παρόλο που κάμνει αναφορά στην πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Pastella Marine Co. Ltd. v. National Iranian Tanker Co. Ltd. (1987) 1 Α.Α.Δ. 583 όπου έγινε αναφορά στην προηγούμενη νομολογία για να επαναληφθεί πως "ενδιαφερόμενο πρόσωπο" σημαίνει άτομο, που έχει συμφέρον σ' αυτό τούτο το πλοίο και όχι απλώς πιστωτές ή πρόσωπα που έχουν απαίτηση για αποζημιώσεις. H Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Τριανταφυλλίδης, Π. όπως ήταν τότε, Δημητριάδης, Σαββίδης, Πικής και Κούρρης, Δ.) ήταν σύμφωνη με την ερμηνεία της φράσης "ενδιαφερόμενο πρόσωπο", αντίστοιχης της "interested person" που απαντάται στο πανομοιότυπο άρθρο 30 της Merchant Shipping Act 1894. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε πως η φράση "ενδιαφερόμενο πρόσωπο" που απαντάται στο άρθρο 30 του Νόμου 45/63, έχει την ίδια έννοια με το "interested person" στην ανάλογη πρόνοια της Αγγλικής νομοθεσίας. Αναλύοντας ο δικαστής Πικής, τη φράση αυτή στην υπόθεση Παστελλά, που αναφέρεται πιο πάνω, είπε τα εξής στη σελ. 598:

"With respect, I cannot agree either with the proposition that the meaning and effect of s. 30 is because of its wording self-evident or that the expression 'interested person' necessarily embraces every creditor. In Ladup Ltd v. Williams and Glyn's Bank, Warner, J., remarked that the word (interest) is a word of a notoriously elastic meaning. The same is borne out by the definition of the word 'interest' in Black's Law Dictionary, denoting a right or claim or legal share falling short of absolute ownership. The word 'interest' and variations of it encountered in a legal framework, are, it seems to me, apt to derive their precise meaning from the context in which they appear. The expression 'interested person' is to my comprehension in no way synonymous with a 'plaintiff', a 'petitioner' or 'litigant' in a judicial cause or matter. Examined in the context of s. 30 and viewed in conjunction with the nature of the order that can be made, one solely affecting the ship, the expression 'interested person' signifies a person having an interest in the ship herself. Had the legislature intended to extend the remedy conferred by s. 30 to every creditor of the owners of the ship, I would expect them to adopt a word other than 'interested person'; for example a plaintiff, a petitioner or litigant."

Στην υπό κρίση υπόθεση ο ίδιος ο εφεσείων - αιτητής ισχυρίζεται πως η διευθύντρια της καθ' ης η αίτηση εταιρείας Λίλη Δεδούση ήταν θετή κόρη του και τον έπεισε να αγοράσει με χρήματά του το πλοίο, αντικείμενο της αίτησης. Μετά οι σχέσεις του με τη θετή του κόρη διασαλεύτηκαν και άρχισε μακροχρόνιος και πολύπλοκος δικαστικός αγώνας στην Ελλάδα μεταξύ τους αναφορικά με τις οικονομικές τους διαφορές. O ίδιος ισχυρίζεται πως τα χρήματα αυτά τα έδωσε για να αγοραστεί το πλοίο, που ανήκει σε εταιρεία στην οποία μέτοχοι είναι η θετή του κόρη με 70% μετοχές και η μητέρα της με 30% μετοχές, αλλά ο ίδιος θα ήταν στην ουσία ο πραγματικός ιδιοκτήτης. Γι' αυτό και θεωρεί την καθ' ης η αίτηση - εφεσίβλητη εταιρεία ως εμπιστευματοδόχο του πλοίου το οποίο ανήκει στον ίδιο.

H Δεδούση αρνείται τα γεγονότα αυτά και ισχυρίζεται ότι ως θετή κόρη του εφεσείοντος - αιτητή, ο τελευταίος, που είναι εκατομμυριούχος, της έκαμε δώρο τα χρήματα με τα οποία αγοράστηκε το πλοίο.

Έχουμε τη γνώμη πως για να εφαρμοστεί το άρθρο 30 του Νόμου 45/63 ο αιτητής πρέπει να αποδείξει σαν γεγονός ότι είναι ενδιαφερόμενο πρόσωπο στο ίδιο το πλοίο για το οποίο καλείται το Δικαστήριο να εκδώσει το εξειδικευμένο διάταγμα, η φύση του οποίου έχει αναλυθεί πιο πάνω. Το στοιχείο δε, κατά πόσο ο αιτητής είναι ενδιαφερόμενο πρόσωπο, δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο σοβαρής αμφισβήτησης αλλά να αποδεικνύεται θετικά ώστε να πληρούται κατά τη γνώμη μας η σοβαρή προϋπόθεση του άρθρου 30.

Στην υπό κρίση υπόθεση ο εφεσείων - αιτητής δεν απέδειξε ότι είναι ενδιαφερόμενο πρόσωπο στο ίδιο το πλοίο, αντικείμενο της αίτησης. Το πολύ - πολύ έχει δείξει ότι έχει μια χρηματική διαφορά με τη Δεδούση - διευθύντρια της εφεσίβλητης εταιρείας.

Για τους λόγους που εκτίθενται πιο πάνω, και που είναι διαφορετικοί από αυτούς βάσει των οποίων ο πρωτόδικος Δικαστής απέρριψε την αίτηση, η έφεση απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος του εφεσείοντος.

Α. ΛΟΙΖΟΥ Π.: Συμφωνώ με την απόφαση την οποία έδωσε ο Δικαστής κ. Αρτεμίδης. Θα ήθελα όμως να προσθέσω κάποιες σκέψεις μου γενικά και να αναφερθώ σε ορισμένες πτυχές της όλης υπόθεσης, όπως και στη Νομολογία του Δικαστηρίου πάνω στο θέμα αυτό.

H όλη υπόθεση στρέφεται γύρω από τη δικαστική ερμηνεία του άρθρου 30 του Περί Εμπορικής Ναυτιλίας Νόμου του 1963 (Νόμος Αρ. 45 του 1963) που προβλέπει τα πιο κάτω:

"Το Ανώτατον Δικαστήριον δύναται κατά το δοκούν (μη επηρεαζομένης της ενασκήσεως οιασδήποτε ετέρας εξουσίας αυτού) κατόπιν αιτήσεως παντός ενδιαφερομένου προσώπου, να εκδώσει διάταγμα απαγορεύον δια καθωρισμένον τινά χρόνον πάσαν δικαιοπραξίαν αφορώσαν εις πλοίον ή μερίδιον πλοίου, δύναται δε να εκδώση το διάταγμα υπό όρους ους το Δικαστήριον ήθελε κρίνει δίκαιον να επιβάλη ή να αρνηθή την έκδοσιν του διατάγματος, ή να ακυρώση το διάταγμα εάν τούτο εξεδόθη, μετά ή άνευ εξόδων, και γενικώτερον να ενεργήση ως το δίκαιον της υποθέσεως ήθελεν απαιτήσει, η δε Νηολογούσα Αρχή καίτοι δεν είναι διάδικος, οφείλει να συμμορφούται προς αυτό ευθύς ως επιδοθή αυτή κεκυρωμένον αντίγραφον του διατάγματος τούτου".

Το θέμα αυτό εγέρθηκε και έγινε αντικείμενο δικαστικής εξέτασης σε σειρά αποφάσεων που ξεκινούν με την υπόθεση Reederei Schulte and Bruns Baltic v. Ismini Shipping Co., Ltd., (1975) 1 C.L.R. 433. Την υπόθεση αυτή ακολούθησαν σε συνέχεια οι ακόλουθες. The Ship "Georghios C" and Another v. Mitsui Sugar Ltd., and Another, (1976) 1 C.L.R. 105, Reederei Schulte and Bruns Baltic v. Ismini Shipping Co., Ltd., (1976) 1 C.L.R. 132, κατ' έφεση από την Ολομέλεια. The Τοkio Marine and Fire Insurance Co., Ltd., v. Fame Shipping Co., Ltd., (1976) 1 C.L.R. 333. Algemeen Vrachkantoor B.V. and Others v. Sea Spirit Navigation Co., Ltd., (1976) 1 C.L.R. 368. Gerling Konzem Allgemeine Versichrungs A.G. (No. 1) v. The Ship "Dimitrakis", and Another (1976) 1 C.L.R. 385. Consolidated Glass Works Ltd., v. Friendly Pale Shipping Co., Ltd., and Another (1977) 1 C.L.R. 44. Cyprian Seaways Agencies Ltd v. Chaldeos Shipping Co., Ltd., and Another (1977) 1 C.L.R. 165. London and Overseas (Sugar) Co., and Another v. Tempest Bay Shipping Co., Ltd, and Others (1978) 1 C.L.R. 367. Hadjievangelou (No. 2) v. Dorami Marine Ltd., and Others (1978) 1 C.L.R. 555. Kuehlschiffahrts - Kommanditgesellscheft Orchides Schiffehrtsgellschaft M.B.H. and Co., v. Phokis Marine Co., Ltd., and Others (1978) 1 C.L.R. 576. Mario Botteghi S.P.A. v. Bolt Head Navigation Co., Ltd., and Another (1985) 1 C.L.R. 114. Camrex (Realisations) Ltd., v. Freewind Shipping Co., Ltd., (1986) 1 C.L.R. 420. Compania Portuguesa de Transportes Maritime of Lisbon v. Sponsalia Shipping Co., Ltd., (1987) 1 C.L.R. 11. Και τελευταία στην υπόθεση Pastella Marine Co., Ltd., v. National Iranian Tanker Co., Ltd., (1987) 1 C.L.R. 583.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ενώ το άρθρο αυτό βρίσκεται στην Αγγλική Νομοθεσία από πολλά χρόνια (Βλέπε άρθρο 30 του Merchant Shipping Act 1894) είναι ελάχιστη η νομολογία που το κάλυψε, οι πλείστες δε από αυτές αν όχι όλες εξετάσθηκαν και παρατίθενται μέσα στη δική μας νομολογία. Τούτο κατά τη γνώμη μου δείχνει τα συγκεκριμένα και περιορισμένα περιθώρια που μπορεί να το επικαλεσθεί ένας διάδικος. Στην Κύπρο γίνεται χωρίς επιτυχία μια συχνότερη επίκληση του άρθρου αυτού σαν διαζευκτική νομοθετική διάταξη στο άρθρο 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (Νόμος Αρ. 14 του 1960). Πιστεύω ότι πρέπει να γίνεται επίκληση αυτού, μόνο για τους σκοπούς για τους οποίους θεσπίστηκε όπως τους καθόρισε η νομολογία γενικά και όχι σαν ένα τέτοιο διαζευκτικό ή επιπρόσθετο άρθρο προς το άρθρο 32.

Στην υπόθεση Pastella (supra) συνοψίστηκαν οι αρχές που βγαίνουν από την πιο πάνω νομολογία μας. Και είναι φανερό ότι η βασική αρχή η οποία καθιερώθηκε είναι ότι για να επικαλεστεί ένας διάδικος με επιτυχία το πιο πάνω άρθρο 30 πρέπει να έχει συμφέρο στο επηρεαζόμενο πλοίο και όχι να είναι ένας απλός δανειστής ή πρόσωπο που έχει απαίτηση για αποζημιώσεις εναντίον του ιδιοκτήτη του πλοίου.

Ως προς το θέμα της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου αυτού συμφωνώ με όσα είπε ο Δικαστής Αρτεμίδης και θα ήθελα να προσθέσω ότι δεν θα μπορούσε το άρθρο αυτό με το οποίο μπορεί να εκδοθεί διάταγμα που απαγορεύει δικαιοπραξία αφορώσαν εις πλοίο ή μερίδιο πλοίου να μην εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου. Μέσα στον περί Απονομής της Δικαιοσύνης Νόμο του 1956 της Αγγλίας που εισήχθηκε στην Κύπρο από τα άρθρα 19 και 29 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 σαν το ουσιαστικό δίκαιο που εφαρμόζει το Ναυτοδικείο στα θέματα αυτά βρίσκονται διατάξεις όπως οι υποπαράγραφοι (α) (β) και (γ) της υποπαραγράφου 1 του άρθρου 1 που καλύπτουν απαιτήσεις που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου και κατά συνέπεια και προσωρινά διατάγματα που επεμβαίνουν στην άσκηση τέτοιων δικαιωμάτων.

Οι διατάξεις αυτές που αναφέρονται απλώς ενδεικτικά προβλέπουν τα πιο κάτω:

"1. (1) The Admiralty jurisdiction of the High Court shall be as follows, that is to say, jurisdiction to hear and determine any of the following questions or claims-

(a) any claim to the possession or ownership of a ship or to the ownership of any share therein:

(b) any question arising between the co-owners of a ship as to possession, employment or earnings of that ship;

(d) ..................................."

Ως προς το θέμα του πώς αρχίζει μια διαδικασία πάνω στο άρθρο 30 είμαι της γνώμης ότι αυτή μπορεί να ξεκινήσει με αγωγή ή με αίτηση. Τούτο είναι φανερό από το λεκτικό του ίδιου του άρθρου που καθορίζει τον τρόπο και λέγει ρητά "δύναται ..... κατόπιν αιτήσεως παντός ενδιαφερομένου προσώπου, να εκδώσει διάταγμα". Το θέμα του τρόπου έναρξης της διαδικασίας αυτής για έκδοση διατάγματος με αίτηση ήταν θέμα επιλογής του Νομοθέτη και επομένως η νομοθετική αυτή διάταξη υπερισχύει οποιουδήποτε Διαδικαστικού Θεσμού. Εν πάση περιπτώσει και σύμφωνα με τους περί Ναυτοδικείου Θεσμούς, και εν πάση περιπτώσει τον θεσμό 237 που παραπέμπει στους Αγγλικούς Θεσμούς όπου δεν υπάρχει πρόνοια στους δικούς μας, μπορεί να γίνει χρήση αιτήσεως χωρίς να είναι απαραίτητο να είναι αυτή παρεμπίπτουσα σε αγωγή, μπορεί να είναι και αυτοτελής για τους σκοπούς διατήρησης απλώς του Status quo για συγκεκριμένη χρονική περίοδο ώστε να καταστεί ίσως δυνατή εν τω μεταξύ η εγγραφή παραδείγματος χάρη μιας υποθήκης ή και για κάποιο άλλο παρόμοιο σκοπό.

ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ.: Συμφωνώ με την αιτιολογία και το αποτέλεσμα της απόφασης που έδωσε ο Δικαστής κ. Χρ. Αρτεμίδης και τους επιπρόσθετους λόγους που έδωσε ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου κ. Α. Λοϊζου και δεν έχω τίποτε άλλο να προσθέσω.

ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ.: Συμφωνώ με την αιτιολογία και το αποτέλεσμα της απόφασης που έδωσε ο Δικαστής κ. Χρ. Αρτεμίδης και τους επιπρόσθετους λόγους που έδωσε ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου κ. Α. Λοϊζου και δεν έχω τίποτε άλλο να προσθέσω.

ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ Δ.: Σημαντικά ζητήματα αναφορικά με την ερμηνεία και εφαρμογή του Άρθρου 30 του περί Εμπορικής Ναυτιλίας (Νηολόγησις, Πώλησις και Υποθήκευσις Πλοίων) Νόμου του 1963 (Αρ. 45/63), (ο "Νόμος"), εγείρονται στην υπόθεση αυτή.

O εφεσείων - αιτητής με αίτηση με κλήση ζήτησε, ως πρόσωπο που έχει συμφέρο και που διεκδικεί την ιδιοκτησία καί/ή την ωφέλιμη ιδιοκτησία (beneficial ownership) του πλοίου "ATHANASSIOS S" (για το οποίο έγινε αίτηση για μετονομασία σε "JULIA"), νηολογίου Λεμεσού, με επίσημο Αριθμό 374169, διάταγμα του Δικαστηρίου που να απαγορεύει για περίοδο ενός χρόνου την πώληση, υποθήκευση, επιβάρυνση, ή με άλλο τρόπο αποξένωση του πλοίου, ή οποιουδήποτε μεριδίου τούτου. H αίτηση βασίζεται στο Άρθρο 30 του Νόμου.

H εφεσίβλητη - καθ' ης η αίτηση εταιρεία καταχώρισε ένσταση στη αίτηση. Τα μέρη καταχώρισαν ένορκες δηλώσεις και διάφορα τεκμήρια. H Διευθύντρια της εφεσίβλητης εταιρείας αντεξετάστηκε πάνω στο περιεχόμενο της ένορκης δήλωσής της που κατάθεσε στο Δικαστήριο.

Δικαστής του Δικαστηρίου τούτου, στην άσκηση πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, επιλήφθηκε της αίτησης. Είπε ότι η άσκηση της εξουσίας του Δικαστηρίου με βάση το Άρθρο 30 του Νόμου ασκείται μέσα στα πλαίσια που καθορίζονται από το Άρθρο 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (Αρ. 14/60). Έκρινε ότι το ζητούμενο διάταγμα είναι παρόμοιο με διάταγμα τύπου mareva injunction και, επειδή το πλοίο βρισκόταν εκτός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, απόρριψε την αίτηση.

O εφεσείων προσβάλλει την πρωτόδικη απόφαση, για το λόγο ότι ο παραλληλισμός διατάγματος, με βάση το Άρθρο 30, με το διάταγμα mareva και η επίκληση του Άρθρου 32 του Νόμου 14/60 είναι εσφαλμένα και ότι η παρουσία του πλοίου στην Κύπρο για την έκδοση του ζητούμενου διατάγματος δεν είναι αναγκαία.

Οι εφεσίβλητοι με αντέφεση ζήτησαν να επικυρωθεί η πρωτόδικη απόφαση για τους πιο κάτω λόγους:-

1. Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία να εκδικάσει την αίτηση.

2. H διαδικασία είναι αντίθετη και δεν συνάδει με τις πρόνοιες των περί Ανωτάτου Δικαστηρίου Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου Θεσμών.

3. Ο εφεσείων δεν είναι ενδιαφερόμενο πρόσωπο μέσα στο νόημα του Άρθρου 30 του Νόμου· και

4. H διαδικασία αποτελεί κατάχρηση δικαστικής εξουσίας, λόγω του ότι υπήρξαν πάρα πολλές δικαστικές διαδικασίες στην Ελλάδα τα τελευταία έξι χρόνια για τα επίμαχα θέματα.

Οι δικηγόροι των μερών ανάπτυξαν σε έκταση τα επιχειρήματά τους στα ζητήματα που εγείρονται στην έφεση και την αντέφεση.

H αίτηση έχει τίτλο:-

"ΣΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου

Αίτηση Αρ. 15/89"

O κ. Μοντάνιος υποστήριξε ότι, παρόλον ότι όλες οι αυτοτελείς αιτήσεις πολιτικής δικαιοδοσίας καταχωρίζονται σε ένα βιβλίο στη γραμματεία του Δικαστηρίου, εντούτοις η αναφορά "Δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου" περιορίζει τη δικαιοδοσία. Μόνον στην άσκηση της Δικαιοδοσίας Ναυτοδικείου μπορούσε το Δικαστήριο να εκδικάσει την αίτηση αυτή. Επειδή το διάταγμα με βάση το Άρθρο 30 του Νόμου είναι εκτός της Δικαιοδοσίας του Ναυτοδικείου, το πρωτόδικο Δικαστήριο ενήργησε έξω από τα όρια της δικαιοδοσίας του.

O δικηγόρος του εφεσείοντα υποστήριξε ότι η αίτηση εμπίπτει στη Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου και, εν πάση περιπτώσει, και αν ακόμα δεν είναι στη Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου, το Δικαστήριο είχε δικαιοδοσία, ως το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου, να ασκήσει την εξουσία με βάση το Άρθρο 30.

Το Άρθρο 19 του Νόμου 14/60, όπως αντικαταστάθηκε με το Άρθρο 2 του περί Δικαστηρίων (Τροποποιητικού) Νόμου του 1986 (Αρ. 96/86) καθορίζει την πρωτοβάθμια δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

"19. Το Ανώτατον Δικαστήριον, επιπροσθέτως προς τας εξουσίας και την δικαιοδοσίαν ήτις ανατίθεται εις αυτό υπό του Συντάγματος, θα έχη αποκλειστικήν πρωτόδικον δικαιοδοσίαν -

(α) ως ναυτοδικείον περιβεβλημένον και ασκούν τας εξουσίας διά των οποίων περιεβάλλετο και τας οποίας ήσκει το Ανώτατον Δικαστήριον της Δικαιοσύνης εν Αγγλία εν τη επί ναυτικών υποθέσων δικαιοδοσία αυτού ευθύς αμέσως προ της ημέρας της Ανεξαρτησίας.

(β) να ακούη και αποφασίζη τοιαύτα άλλα θέματα οία το Δικαστήριον δυνατόν να λάβη εξουσίαν να ακούη και αποφασίζη κατά πρώτον βαθμόν δυνάμει του παρόντος ή οιουδήποτε άλλου κατά καιρόν ισχύοντος νόμου."

H διατύπωση του πιο πάνω Άρθρου είναι ταυτόσημη με τη διατύπωση του αρχικού Άρθρου 19 του Νόμου 14/60, με τη μόνη διαφορά ότι στο Νόμο 14/60 υπήρχε και τρίτη παράγραφος που αναφερόταν σε γαμικές διαφορές και άλλες εξουσίες.

Το Δικαστήριο το οποίο έχει αρμοδιότητα να ασκεί την εξουσία με βάση το Άρθρο 30 είναι το Ανώτατο Δικαστήριο.

Το Άρθρο 30 του Νόμου είναι σχεδόν ταυτόσημο με το Άρθρο 30 του Merchant Shipping Act 1894.

Με βάση τους Αγγλικούς Δικαστικούς Θεσμούς του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Εμπορική Ναυτιλία) 1894, όπως αναθεωρήθηκαν το 1904 και το 1948, οι οποίοι καταμερίζουν τη δικαιοδοσία στα τμήματα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, κάτω από τον περί Εμπορικής Ναυτιλίας Νόμο του 1894, η εξουσία και η αρμοδιότητα, με βάση τα Άρθρα 28, 30 και 504, δεν παραχωρήθηκε στο Τμήμα Ναυτιοδικείου. (Halsbury's Statutes of England, 2η Έκδοση, Τόμος 36, σελ. 8)

O περί Απονομής της Δικαιοσύνης Νόμος του 1956, Άρθρο 1(1) καθορίζει τη Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Δικαιοσύνης στην Αγγλία.

H δικαιοδοσία, με βάση το Άρθρο 30, δεν περιλαμβάνεται στις ναυτικές υποθέσεις. Δεν ασκείτο από το Ναυτοδικείο, με βάση την προηγούμενη νομοθεσία - περί Ανωτάτου Δικαστηρίου της Δικαιοσύνης (Ενοποίηση) Νόμου του 1925. H δικαιοδοσία στην Αγγλία ήταν στο Ανώτατο Δικαστήριο γενικά και Δικαστής οποιουδήποτε τμήματος είχε δικαιοδοσία να ακούσει οποιαδήποτε υπόθεση της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου - (ο περί Απονομής της Δικαιοσύνης Νόμος, 1928). O Δικαστής, ενώπιον του οποίου παρουσιαζόταν υπόθεση που δεν ήταν της αρμοδιότητας του τμήματός του, είχε τη διακριτική ευχέρεια, είτε να εκδικάσει την υπόθεση, είτε να την παραπέμψει στο αρμόδιο τμήμα - (βλ. Russian Commercial Bank ν. British Bank for Foreign Trade, [1921] 2 A.C. 438. Pinney v. Hunt, 6 Ch. D. 98. The Annual Practice 1958, Τόμος 2, σελ. 3199).

To Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου, με τον περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμο του 1964 (Αρ. 33/64), έχει τη δικαιοδοσία, τις αρμοδιότητες και τις εξουσίες τις οποίες είχαν και τις οποίες μπορούσαν να ασκήσουν το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ανώτατο Δικαστήριο. Το Άρθρο 11(2) προβλέπει:-

"11. (2) H πρωτοβάθμιος δικαιοδοσία δι' ης περιβέβληται το Δικαστήριον δυνάμει του ισχύοντος δικαίου και οιαδήποτε αναθεωρητική δικαιοδοσία, περιλαμβανομένης και της δικαιοδοσίας επί εκδικάσεως προσφυγής γενομένης κατά πράξεως ή παραλείψεως οιουδήποτε οργάνου, αρχής η προσώπου ασκούντος εκτελεστικήν η διοικητικήν λειτουργίαν επί τω λόγω ότι αυτή αντίκειται προς τας διατάξεις του ισχύοντος δικαίου, ή ότι εγένετο καθ' υπέρβασιν ή κατάχρησιν εξουσίας, δύναται ν' ασκηθή, τηρουμένου παντός διαδικαστικού κανονισμού, υπό τινός Δικαστού ή Δικαστών ως ήθελε το Δικαστήριον αποφασίσει.

Νοείται ότι, τηρουμένου παντός διαδικαστικού κανονισμού, χωρεί έφεσις ενώπιον του Δικαστηρίου κατά των ούτω υπό Δικαστού ή Δικαστών εκδιδομένων αποφάσεων."

Στον τίτλο της αίτησης αναγράφεται "Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου". Από όσα έχω πει πιο πάνω η αίτηση είναι εκτός της Δικαιοδοσίας Ναυτοδικείου. Όλη όμως η πρωτοβάθμια δικαιοδοσία του Δικαστηρίου ασκείται από Δικαστή του Δικαστηρίου. O Δικαστής που επιλήφθηκε της αίτησης είχε δικαιοδοσία.

O δικηγόρος των εφεσίβλητων υπόβαλε ότι το διάταγμα, με βάση το Άρθρο 30, εκδίδεται μόνον εάν υπάρχει καταχωρισμένη αγωγή ναυτοδικείου. Αναφέρθηκε στους Δικαστικούς Θεσμούς 2, 3 και 5 των περί Ανωτάτου Δικαστηρίου Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου Δικαστικών Θεσμών και εισηγήθηκε ότι χωρίς την προηγούμενη καταχώριση αγωγής και την έκδοση κλητηρίου εντάλματος δεν χωρεί αίτηση για έκδοση διατάγματος με το Άρθρο 30 του Νόμου. Υπόβαλε ότι το Διάταγμα, με βάση το Άρθρο 30 του Νόμου 45/63 είναι προσωρινό μέτρο που μπορεί να εκδοθεί μόνον σε αγωγή.

Έχει αναφερθεί πιο πάνω ότι η δικαιοδοσία, με βάση το Άρθρο 30, δεν εμπίπτει στη Δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου. O Νόμος 45/63 προβλέπει "κατόπιν αιτήσεως παντός ενδιαφερομένου προσώπου".

Στην Αγγλία η αίτηση κάτω από το αντίστοιχο Άρθρο 30 μπορεί να γίνει με αίτηση με κλήση ή άλλωσπως και με αίτηση χωρίς ειδοποίηση (ex parte), ή με επίδοση ειδοποίησης σε οποιοδήποτε πρόσωπο που το Δικαστήριο ήθελε δώσει οδηγίες - (Δικαστικοί Θεσμοί του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Εμπορική Ναυτιλία) 1894, όπως αναθεωρήθηκαν το 1904 και 1948, Halsbury' s Statutes of England, 2η Έκδοση, Τόμος 23, σελ. 426).

Στην Κύπρο δεν έχουν εκδοθεί Δικαστικοί Θεσμοί που να διέπουν τη δικονομία αιτήσεων κάτω από το Άρθρο 30.

Διάταγμα με το Άρθρο 30 είναι ειδική εξειδικευμένη θεραπεία και δεν είναι μέτρο παρακολουθητικό. Το διάταγμα, με βάση το Άρθρο 30, δεν είναι μέτρο παρακολουθητικού χαρακτήρα και δίδεται όχι μόνο σε συνάρτηση με αγωγή. Για την έκδοση του διατάγματος δεν είναι αναγκαία η καταχώριση αγωγής. Δεν είναι αναγκαίο τα Δικαστήρια της Δημοκρατίας να έχουν δικαιοδοσία επίλυσης διαφοράς των μερών. O λόγος της δικαιοδοσίας έκδοσης αυτού του διατάγματος είναι ότι το πλοίο είναι εγγεγραμμένο στο Κυπριακό Νηολόγιο και η εκτέλεσή του μέσα στη Δημοκρατία από τη Νηολογούσα Αρχή είναι αποτελεσματική. Διαδικασία μπορεί να αρχίσει είτε με αίτηση με κλήση, είτε με αίτηση ex parte, η με επίδοση σε οποιοδήποτε πρόσωπο που ήθελε διατάξει το Δικαστήριο.

Το Άρθρο 30 του Νόμου 45/63 έχει:-

"30. Το Ανώτατον Δικαστήριον δύναται κατά το δοκούν (μη επηρεαζομένης της ενασκήσεως οιασδήποτε ετέρας εξουσίας αυτού) κατόπιν αιτήσεως παντός ενδιαφερομένου προσώπου, να εκδώση διάταγμα απαγορεύον διά καθωρισμένον τινά χρόνον πάσαν δικαιοπραξίαν αφορώσαν εις πλοίον ή μερίδιον πλοίου, δύναται δε να εκδώση το διάταγμα υπό όρους ους το Δικαστήριον ήθελε κρίνει δίκαιον να επιβάλη, ή να αρνηθή την έκδοσιν του διατάγματος, ή να ακυρώση το διάταγμα εάν τούτο εξεδόθη, μετά ή άνευ εξόδων, και γενικώτερον να ενεργήση ως το δίκαιον της υποθέσεως ήθελεν απαιτήσει, η δε Νηολογούσα Αρχή καίτοι δεν είναι διάδικος, οφείλει να συμμορφούται προς αυτό ευθύς ως επιδοθή αυτή κεκυρωμένον αντίγραφον του διατάγματος τούτου."

Το Άρθρο αυτό έχει εξεταστεί δικαστικά σε αριθμό υποθέσεων - (βλ., μεταξύ άλλων, Christos Kaliakatsos and Others v. Vasco Shipping Co. Ltd. and Another (1976) 1 C.L.R. 58. The Ship "GEORGHIOS C" and Another v. Mitsui Sugar Ltd. and Another (1976) 1 C.L.R. 105. Reederei Schulte and Bruns Baltic Schiffahrts K.G. of Bremen v. Ismini Shipping Co. Ltd. (1976) 1 C.L.R. 132. Cyprian Seaways Agencies Ltd. v. Chaldeos Shipping Co. Ltd. and Another (1977) 1 C.L.R. 165, 168. London & Overseas Co. v. Tempest Bay Shipping (1978) 1 C.L.R. 367. Kuehlschiffahrts v. Phokis Mantime & Others (1978) 1 C.L.R. 576, 579. Botteghi v. Bolt Head Navigation (1985) 1 C.L.R. 114. Camrex v. Freewind Shipping Co. (1986) 1 C.L.R. 420. Compania Maritime v. Sponsalia Shipping (1987) 1 C.L.R. 11, 15. Pastella Marine Co. Ltd., v. National Iranian Tanker Co. Ltd. (1987) 1 C.L.R. 583.

Διάταγμα με βάση το Άρθρο 30 δεν είναι παρακολουθητικό μέτρο, αλλά εξειδικευμένη θεραπεία. H άσκηση της εξουσίας για έκδοση του διατάγματος οφείλεται στη νηολόγηση του πλοίου στη Δημοκρατία. Εξυπηρετεί τις ιδιοτυπίες της εμπορικής ναυτιλίας. O Νόμος περιορίζει τα πρόσωπα τα οποία δικαιούνται να αποταθούν για έκδοση του διατάγματος σε "ενδιαφερόμενο πρόσωπο". H χρονική διάρκεια του διατάγματος πρέπει να είναι καθορισμένη. Το Δικαστήριο έχει διακριτική ευχέρεια να καθορίσει το χρόνο, ανάλογα με τα περιστατικά της κάθε αίτησης.

H έκδοση του διατάγματος βασίζεται στην εγγραφή του πλοίου στο Κυπριακό Νηολόγιο και όχι στην παρουσία του πλοίου στα Κυπριακά χωρικά ύδατα.

Το Άρθρο 30 του Νόμου έχει σημαντικές διαφορές από το Άρθρο 32 του Νόμου 14/60, το οποίο προβλέπει για την έκδοση παρεμπιπτόντων προσωρινών διαταγμάτων, αναφορικά με το σκοπό, το αντικείμενο, το χρόνο και τη διαδικασία. Το διάταγμα mareva έχει εισαχθεί με τη νομολογία στο οπλοστάσιο της νομικής τάξης της Δημοκρατίας της Κύπρου από το 1976 - (Nemitsas Industries Ltd. ν. S. & S. Mantime Lines Ltd. and Others (1976) 1 C.L.R. 302). Η Κυπριακή νομολογία, βασισμένη στην παλαιότερη Αγγλική νομολογία και στο Άρθρο 32 του Νόμου 14/60, περιόρισε την έκδοση του διατάγματος mareva μόνο σε περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στη δικαιοδοσία των Δικαστηρίων της Κύπρου - [Βλ., μεταξύ άλλων, Constantinides ν. Makriyiorghou & Another (1978) 1 C.L.R. 585. Essex Overseas v. Legent Shipping (1981) 1 C.L.R. 263. Αποφάσεις στην υπόθεση Pastella Marine Co. Ltd. (ανωτέρω)].

Τα Αγγλικά Δικαστήρια το καλοκαίρι του 1988, με τρείς αποφάσεις τους επέκτειναν το διάταγμα mareva σε περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό. Στις Αποφάσεις Βabanaft International Co. SA. v. Bassatne [1989] 2 W.L.R. 232, Republic of Haiti v. Duvalier [1989] 2 W.L.R. 261. Derby & Co. Ltd. v. Weldon (No. 1) [1989] 2 W.L.R. 276, εκδόθηκαν διατάγματα που περιόριζαν τη διάθεση περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό. Στην πρώτη το διάταγμα δόθηκε για υποβοήθηση της εκτέλεσης της απόφασης Αγγλικού Δικαστηρίου, στη δεύτερη το διάταγμα δόθηκε για βοήθεια διαδικασίας που εκκρεμούσε εναντίον των εναγομένων στη Γαλλία και στην τρίτη σε διαδικασία εναντίον των εναγομένων στην Αγγλία. (Βλ. το Άρθρο του Lawrence Collins "The Territorial Reach of Mareva Injunctions" στο "The Law Quarterly Review", Τόμος 105, Απρίλιος 1989, σελ. 262 - 299.)

To "ενδιαφερόμενο πρόσωπο" με το νόημα του Άρθρου 30 περιορίζεται σε πρόσωπα που έχουν συμφέρο στο πλοίο αυτό καθ' αυτό. Πρόσωπα που έχουν απαίτηση για αποζημιώσεις ή οποιαδήποτε άλλη απαίτηση εναντίον των ιδιοκτητών του πλοίου είναι έξω από τα όρια του "ενδιαφερομένου προσώπου".

Στην παρούσα έφεση ζητείται η επέμβαση της Ολομέλειας στην άσκηση της πρωτοβάθμιας διακριτικής εξουσίας από Δικαστή.

Οι αρχές που διέπουν την τέτοια επέμβαση έχουν εκτεθεί σε αρκετές υποθέσεις και δεν διαφέρουν από την επέμβαση στην άσκηση διακριτικής εξουσίας άλλης πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας, όπως έχουν πρόσφατα εκτεθεί στην Eleni Chr. Stylianou ν. Christakis N. Stylianou, (1988) 1 C.L.R. 520 στην οποία το ακόλουθο απόπασμα από την Αγγλική υπόθεση Αltrans Express Ltd ν. CVA Holdings Ltd, [1984] 1 All E.R. 685, στη σελ. 690 έχει υιοθετηθεί: -

"We must be very careful not to interfere with the judge' s exercise of the discretion which has been entrusted to him. We can only do so if he has erred in law or in principle, or if he has taken into account some matter which he should not have taken into account or has left out of account some matter which he should have taken into account or, and this is an extension of the law which is now I think well recognised, if the Court of Appeal is of opinion that his decision is plainly wrong and therefore must have been reached by a faulty assessment of the weights of the different factors which he has had to take into account."

Ο λόγος για τον οποίο το πρωτόδικο Δικαστήριο απόρριψε την αίτηση - το πλοίο ήταν εκτός της διαδικασίας - είναι νομικά λανθασμένος.

Αναφορικά με τη νομιμοποίησή του αιτητή να ζητήσει το διάταγμα, στην πρωτόδικη Απόφαση αναφέρεται μόνον:-

"Στην παρούσα υπόθεση ο αιτητής μπορεί να ειπωθεί πως είναι 'ενδιαφερόμενο πρόσωπο'."

Από το υλικό ενώπιον του Δικαστηρίου οι αξιώσεις του εφεσείοντα μπορούν να συνοψισθούν:-

Περί τον Μάρτιο του 1985 το πλοίο αγοράστηκε από τον αιτητή με χρήματά του για 9,550,000. - δραχμές. Συστάθηκε και εγγράφηκε η εφεσίβλητη εταιρεία, στο όνομα της οποίας νηολογήθηκε το πλοίο. Οι μετοχές της εταιρείας ανήκουν 70% στη Λιλή Δεδούση και 30% στη Μαρία Δεδούση. Οι σχέσεις του αιτητή και των πιο πάνω μετοχών της πλοιοκτήτριας εταιρείας, για διάφορους λόγους, οξύνθηκαν και άρχισε μια σειρά δικαστικών μέτρων στην Ελλάδα. Το πλοίο είναι αγκυροβολημένο από αρκετό χρόνο στο λιμάνι του Πειραιά. O αιτητής δαπάνησε σημαντικό ποσό για επισκευές του πλοίου. Ισχυρίζεται ότι η Δεδούση και η μητέρα της είναι καταπιστευματούχες των μετοχών. H Δεδούση είναι θετή κόρη του αιτητή, η υιοθεσία της όμως ανακλήθηκε.

O ισχυρισμός της Λιλής Δεδούση είναι ότι ο θετός πατέρας της της δώρισε τα πιο πάνω ποσά και δεν υπάρχει θέμα απόκτησης του πλοίου ή μεριδίου του πλοίου στο όνομα, για λογαριασμό, ή προς όφελος του εφεσείοντα. Υπάρχουν φυσικά και άλλοι ισχυρισμοί, ότι η διαφορά ανέκυψε γιατί οι πλοιοκτήτες δεν δέχτηκαν τη χρησιμοποίηση του πλοίου για λαθραία μεταφορά όπλων με ψηλό ναύλο.

Από όλα τα στοιχεία που υπάρχουν ενώπιον του Δικαστηρίου, ο αιτητής δεν είναι πρόσωπο που έχει ενδιαφέρον στο πλοίο αυτό καθ' αυτό. Έχει διάφορες απαιτήσεις, οι οποίες όμως δεν εμπίπτουν μέσα στα όρια του ενδιαφερομένου προσώπου, όπως ο όρος αυτός έχει ερμηνευθεί στις Δικαστικές Αποφάσεις που αναφέρθηκαν πιο πάνω.

O λόγος της έφεσης γίνεται δεκτός. Επειδή όμως ο αιτητής - εφεσείων δεν είναι ενδιαφερόμενο πρόσωπο, θα απόρριπτα την αίτησή του για το λόγο αυτό.

Ως αποτέλεσμα το διαταχτικό της απόρριψης της αίτησης επικυρώνεται για διαφορετικό λόγο.

O εφεσείων να πληρώσει τα έξοδα των εφεσίβλητων.

ΠΙΚΗΣ Δ.: Στην απόφαση του αδελφού Δικαστή κ. Αρτεμίδη εξηγούνται τα γεγονότα που συνθέτουν το υπόβαθρο και προσδιορίζουν το πλαίσιο της έφεσης και οι λόγοι για τους οποίους απορρίφθηκε η αίτηση (application by summons) του εφεσείοντα για την έκδοση διατάγματος που να απαγορεύει δικαιοπραξίες που αφορούν το πλοίο "ΑΤΗANASSIOS S" για καθορισμένο χρονικό διάστημα βάσει του άρθρου 30 του Περί Εμπορικής Ναυτιλίας (Νηολόγησις, Πώλησις και Υποθήκευσις Πλοίων) N. 45/63, καθώς και οι λόγοι για τους οποίους εφεσιβάλλεται η πρωτόδικη απόφαση και ζητείται η ανατροπή της.

Όπως κατανοώ την κρινόμενη απόφαση που εκδόθηκε από ένα μέλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου στα πλαίσια της άσκησης της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου που παρέχει το άρθρο 19 (α) του Περί Δικαστηρίων Νόμου (N. 14/60) το αίτημα του εφεσείοντα απορρίφθηκε επειδή το πλοίο βρισκόταν (και ακόμα βρίσκεται) εκτός Κύπρου. Στο σκεπτικό της απόφασης επεξηγείται ότι οι εξουσίες που παρέχει το άρθρο 30 του N. 45/63 παρέχουν στην ουσία αρμοδιότητες για την έκδοση συντηρητικού διατάγματος είναι αλληλένδετες με τις ευρύτερες εξουσίες που παρέχει το άρθρο 32 του N. 14/60 που θεμελιώ- νει τις προϋποθέσεις για την έκδοση συντηρητικών διαταγμάτων. Εξομοιώνεται στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με την απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου, το διάταγμα που διεκδικεί βάσει του άρθρου 30 ο εφεσείων με διατάγματα που μπορεί να εκδοθούν βάσει του άρθρου 32 του N. 14/60, τύπου 'Mareva', η παροχή των οποίων περιορίζεται βάσει της απόφασης της ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Pastella Marine Co. Ltd. v. National Iranian Tanker Co. Ltd (1987) 1 C.L.R. 583 σε αντικείμενα που βρίσκονται εντός της δικαιοδοσίας. Το αίτημα του εφεσείοντα απορρίφθηκε για τον λόγο ότι το απαγορευτικό διάταγμα το οποίο επιζητούσε αφορούσε πλοίο που βρισκόταν εκτός της δικαιοδοσίας και ήταν προσδεδεμένο σε ελληνικό λιμάνι.

Πριν καταλήξει στην απόφασή του το δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο εφεσείων ήταν ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατά την έννοια του άρθρου 30 του N. 45/63 και συνεπώς ενομιμοποιείτο να διεκδικήσει τις θεραπείες που προβλέπει η νομοθετική διάταξη.

Οι Καθ' ων η Αίτηση ζήτησαν την απόρριψη της έφεσης καθώς και την επικύρωση του αποτελέσματος και για τους λόγους που τέθηκαν ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου αλλά δεν έγιναν αποδεκτοί. Ένας από αυτούς ήταν ότι η αίτηση δεν είχε νομικό έρεισμα διότι δεν εγέρθηκε στο πλαίσιο αγωγής ναυτοδοκείου όπως προβλέπουν οι κανόνες που διέπουν και ρυθμίζουν την άσκηση της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου.

Συμφωνώ με την απόφαση του Δικαστή Αρτεμίδη και για τους ίδιους λόγους καταλήγω στο συμπέρασμα ότι ο εφεσείων δεν ήταν ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπό την έννοια του όρου αυτού στα πλαίσια του άρθρου 30 του Νόμου 45/63. H απόφαση της ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Pastella (ανωτέρω) αποτελεί αυθεντική καθοδήγηση για τη φύση του συμφέροντος που απαιτείται βάσει του άρθρου 30 για την παροχή των θεραπειών που προβλέπει το άρθρο αυτό. Κρίνω όμως ότι η έλλειψη του συμφέροντος που προβλέπει ο Νόμος (Άρθρο 30) δεν είναι ο μόνος λόγος που δικαιολογεί την απόρριψη της έφεσης και την επικύρωση του αποτελέσματος της πρωτόδικης απόφασης.

Για τους λόγους που επεξηγούνται πιό κάτω ο εφεσίβλητος (ο αιτητής ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου) απέτυχε να στοιχειοθετήσει τις προϋποθέσεις για την ανάληψη και άσκηση της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου:-

(α) Το άρθρο 30 του N. 45/63 είναι δικαιοδοτικό, προσδιορίζει τις θεραπείες που μπορεί να επιδιωχθούν στα πλαίσια της άσκησης της διαδικασίας ναυτοδικείου και όχι την διαδικασία για την παροχή τους. Βάσει του άρθρου 163 του Συντάγματος αποκλειστική αρμοδιότητα για την ρύθμιση της διαδικασίας έχει το Ανώτατο Δικαστήριο. (Βλ. Σωτήρης Γεωργίου Αθηνής ν. Δημοκρατίας (1989) 2 C.L.R. 71).

(β) H δικαιοδοσία ναυτοδικείου του Ανωτάτου Δικαστηρίου πηγάζει από τις πρόνοιες του άρθρου 19 του Περί Δικαστηρίων Νόμου, 1960 (N. 14/60 όπως τροποποιήθηκε). H φύση, μορφή και έκταση της δικαιοδοσίας αυτής αντιστοιχεί με την δικαιοδοσία ναυτοδικείου του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αγγλίας κατά τον χρόνο της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Το άρθρο 19 αποτελεί ουσιαστική νομοθετική πρόνοια, προσδιοριστική της αρμοδιότητας και της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε ναυτικές υποθέσεις. H άσκηση της δικαιοδοσίας αυτής διέπεται και εξαρτάται από τους δικονομικούς κανόνες που εκδίδονται από το Ανώτατο Δικαστήριο. (Βλ. άρθρα 30 και 69, N. 14/60).

(γ) O διαδικαστικός κανονισμός που ρυθμίζει την άσκηση της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου είναι Cyprus Admiralty Jurisdiction Order 1893. Η ισχύς των θεσμών αυτών διασώθηκε από το άρθρο 188 του Συντάγματος και παρέμεινε σε ισχύ. O K. 3 των θεσμών Ναυτοδικείου καθορίζει εξαντλητικά και επιτακτικά τις προϋποθέσεις για την ανάληψη και άσκηση της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου. Προβλέπει ότι: "All proceedings to be taken in the Court shall be instituted by a proceeding to be called an action". Oι κανόνες που ακολουθούν 5 - 14 ρυθμίζουν με τον ίδιο επιτακτικό τρόπο τον τύπο, το περιεχόμενο και την σφράγιση του κλητηρίου εντάλματος και συναφή θέματα.

H θέση ότι η καταχώριση αγωγής ναυτοδικείου αποτελεί προϋπόθεση για την ανάληψη και άσκηση οποιασδήποτε δικαιοδοσίας του ναυτοδικείου ενισχύεται και από τις πρόνοιες των κ. 165 - 167 που διέπουν την καταχώριση αίτησης για αναθεώρηση (review) διαταγμάτων που εκδίδονται στην άσκηση της πρωτόδικης δικαιοδοσίας ναυτοδικείου. O K. 166 προβλέπει: "Every such application shall be entitled in the action and shall be signed by the party making the application or his advocate and may be in the form M in Schedule I hereto".

Ο τύπος 'Μ' αναφέρεται στον τίτλο της αγωγής και την θεραπεία η οποία επιδιώκεται.

Οι κανόνες ναυτοδικείου κάνουν πρόβλεψη για την υποβολή αιτήσεων (K. 203 - 212). Αιτήσεις μπορεί να υποβληθούν προφορικά ή γραπτά στα πλαίσια υφισταμένης αγωγής ναυτοδικείου.

Εκτός από τον K. 2 των θεσμών που θέτει ως προϋπόθεση την ύπαρξη αγωγής για την άσκηση οποιασδήποτε πτυχής της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου και οι πρόνοιες του K. 3 οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα. O ενάγων πρέπει να προσδιορίσει την φύση της αγωγής· κατά πόσο είναι αγωγή 'in rem' or 'in personam'. Ισχύουν διαφορετικοί δικονομικοί τύποι για την έγερση των δυο τύπων αγωγής ναυτοδικείου.

Στην προκείμενη περίπτωση υποβλήθηκε αίτηση δια κλήσεως για την έκδοση διατάγματος στα πλαίσια της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου χωρίς να υπάρχει και έξω από τα πλαίσια υφισταμένης αγωγής ναυτοδικείου. Το πρωτόδικο δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί του θέματος· ούτε υπάρχει πεδίο για την εφαρμογή του K. 237 των Θεσμών Ναυτοδι- κείου διότι οι όροι και οι προϋποθέσεις για την ανάληψη και άσκηση της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου προβλέπονται εξαντλητικά στους κυπριακούς θεσμούς.

Πριν τελειώσω θέλω να υποδείξω ότι η αναφορά που γίνεται στην κρινόμενη απόφαση στους αγγλικούς και κυπριακούς Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας για την έναρξη διαδικασίας με εναρκτήρια αίτηση (originating summons) δεν έχει καμιά εφαρμογή στο θέμα το οποίο συζητείται.

(1) H αίτηση η οποία υποβλήθηκε στην υπόθεση αυτή έγινε με κλήση (application by summons) που προϋποθέτει την ύπαρξη αγωγής.

(2) Οι κυπριακοί διαδικαστικοί κανόνες ναυτοδικείου δεν παρέχουν την ευχέρεια για την έναρξη της διαδικασίας με εναρκτήρια αίτηση.

Τέλος αφήνω ανοικτό και δεν αποφασίζω αν οι πρόνοιες του άρθρου 30 του N. 45/63 υπόκεινται στις διατάξεις του άρθρου 32 του N. 14/60. Το θέμα αυτό δεν αποφασίστηκε στην υπόθεση Pastella όπως εσφαλμένα συμπέρανε το πρωτόδικο δικαστήριο. H αναφορά στην υπόθεση εκείνη στο άρθρο 32 σε συσχετισμό με διάταγμα τύπου 'Mareva' έγινε διότι επιδιωκόταν η έκδοση διατάγματος και βάσει του άρθρου 32 του N. 14/60, πράγμα που δεν συμβαίνει στην κρινόμενη υπόθεση.

Για όλους του πιο πάνω λόγους η έφεση απορρίπτεται και επικυρώνεται το διάταγμα το οποίο έχει εκδοθεί.

ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.,: Είχα διαβάσει προηγουμένως την απόφαση την οποία έδωσε ο Δικαστής κ. Πικής και συμφωνώ χωρίς να έχω ο,τιδήποτε χρήσιμο να προσθέσω στους σχετικούς λόγους που ανάπτυξε.

Α. ΛΟΙΖΟΥ, Πρ.: Υπό τας περιστάσεις η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

Έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία