(1989) 1E ΑΑΔ 97

28 Μαρτίου, 1989

[ΣΤΎΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ.]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155. 4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,

και

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 23069/87, ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ NA ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙ ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ MANDAMUS ΚΑΙ CERTIORARI,

και

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΛΕ­ΜΕΣΟΥ (ΠΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΑΖΕΙ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ) ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗ­ΝΙΑ 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 1989 ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 23069/87.

(Αίτηση Αρ. 40/89).

Προνομιακά διατάγματα - Certiorary/ Mandamus - Άδεια για καταχώριση αιτήσεως για έκδοσή των - Γενικός Εισαγγελέας - Η διαφορά μεταξύ της περιπτώσεως, όπου αιτών είναι ο Γενικός Εισαγγελέας, από την περίπτωση, όπου αιτών είναι άλλο πρόσωπο - Ανάλυση Αγγλικής νο­μολογίας.

Λέξεις και Φράσεις - "Νομικό ερώτημα" στο άρθρο 148 (1) του Περί Ποι­νικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155 - Περιλαμβάνει ζήτημα εφαρμογής νόμον σε αναντίλεκτα γεγονότα, ζήτημα ερμηνείας και οριοθέτησης σκοπού νόμου, ζήτημα λανθασμένης ασκήσεως διακριτικής εξουσίας και ζήτημα ασκήσεως διακριτικής εξουσίας με βάση λανθασμένες νο­μικές αρχές.

Ο Γενικός Εισαγγελέας ζήτησε από το κακουργιοδικείο Λεμεσού να αναβάλει την εκδίκαση των κατηγορούμενων ενώπιόν του για φόνο εκ προμελέτης, μέχρις ότου εκδικαστεί ποινική έφεση, την οποίαν είχε καταχωρίσει πρώην συγκατηγορούμενος των δύο κατηγορούμενων. Το ίδιο κακουργιοδικείο, με διαφορετική σύνθεση, είχε προηγουμένως διευθετήσει, ώστε η δίκη του εν λόγω συγκατηγορούμενου προηγηθεί της δίκης των δύο άλλων κατηγορούμενων, με σκοπό ο πρώτος να κα­ταθέσει στη δίκη των δευτέρων ως μάρτυρας κατηγορίας. Το κακουργιοδικείο απέρριψε την αίτηση του Γενικού Εισαγγελέα με αιτιολογία ότι η αναβολή επ' αόριστο θα είχε ως αποτέλεσμα παραβίαση των συ­νταγματικών δικαιωμάτων των δύο κατηγορούμενων να δικαστούν εντός ευλόγου χρόνου (Σύνταγμα, Αρθρο 30). Μετά την απόρριψη της αιτήσεως για αναβολή, ο Γενικός Εισαγγελέας υπέβαλε αίτηση για επιφύλαξη δύο σημείων για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστή­ριο σύμφωνα με το άρθρο 148(1) του Κεφ. 155. Το κακουργιοδικείο απέρριψε και την αίτηση αυτή με την αιτιολογία ότι δεν εγείρει νομι­κά ερωτήματα. Με βάση τα πιο πάνω γεγονότα και τις νομικές αρχές που διέπουν την παροχή αδείας για καταχώριση αιτήσεως για έκδοση προνομιακών διαταγμάτων Certiorari και Mandamus, το Ανώτατο Δι­καστήριο έδωσε στο Γενικό Εισαγγελέα άδεια να καταχωρίσει αίτηση Certiorari για ακύρωση της αποφάσεως, με την οποίαν είχε απορριφθεί το αίτημα για αναβολή της δίκης και έκδοση Mandamus, με το οποίο να διατάσσεται το Κακουργιοδικείον να επιφυλάξει τα δύο ερωτήμα­τα, που αφορούσαν την άσκηση της διακριτικής του εξουσίας να ανα­βάλει τη δίκη, για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο.

Άδεια για καταχώριση αιτήσεως

για έκδοση Certiorari και Mandamus.

Αναφερόμενες Υποθέσεις:

Rex ν. Clace, 98 E.R. 288;

King ν. Eaton, 100 E.R. 49;

Rex v. Amendt [1915] 2 K.B. 276;

Attorney-General v. Christou, 1962 C. L. R. 129;

Ex Parte Papadopoullos (1968) 1 C. L. R. 496;

Ex Parte Maroulleti (1970) 1 C. L. R. 75;

In re Azinas (1980) 1 C. L. R. 466;

In re Kakos (1984) 1 C. L. R. 876;

In re Psaras (1985) 1 C. L. R. 561;

In re Argyrides (1987) 1 C. L. R. 23;

Edwards (Inspector of Taxes) v. Bairstow and Another [1955] 3 All E.R.

48;

Instrumatic Ltd. v. Supabrase Ltd. [1969] 2 All E.R. 131;

Stylianides v. Paschalides (1985) 1 C. L. R. 49.

Αίτηση.

Αίτηση από το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για άδεια να καταχωρίσει αίτηση για ένταλμα certiorari για πα­ραπομπή και ακύρωση της απόφασης του κακουργιοδικείου Λεμεσού στην ποινική υπόθεση Αρ. 23069/87 ημερ. 24.3.1989 και ένταλμα της φύσεως mandamus που να διατάσσει το Κακουργιοδικείο να επιφυλάξει νομικά ερωτήματα στην πιο πάνω υπόθεση:

Γλ. Χ" Πέτρου, για τον αιτητή.

ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ. ανέγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Με την αίτηση αυτή ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ζητά άδεια για καταχώριση αίτησης για ένταλμα της φύσεως certiorari για παραπομπή στο Ανώτατο Δικαστήριο και ακύ­ρωση της απόφασης του Κακουργιοδικείου Λεμεσού (που συ­νεδριάζει στη Λευκωσία), με ημερομηνία 24 Μαρτίου, 1989, και άδεια για καταχώριση αιτήσεως για ένταλμα της φύσεως mandamus με το οποίο να διατάττεται το ίδιο Κακουργιοδικείο να επιφυλάξει στην Ποινική Υπόθεση Αρ. 23069/87 για γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου τα ακόλουθα νομικά ερωτήματα:

"(1) Κατά πόσον, υπό το φως της ορθής ερμηνείας της φράσεως 'εντός ευλόγου χρόνου' στο Αρθρο 30. 2 του Συ­ντάγματος (και της αντίστοιχης φράσεως 'within a reasonable time' στο Αρθρο 6.1 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων), και της ορθής ερμηνείας του άρθρου 48 του Περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, ήτο ολωσδιόλου συνταγματικά και νομικά ανεπίτρε­πτο για το Κακουργιοδικείο Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία) να αρνηθεί, στις 21 Μαρτίου 1989, να ανα­βάλει την ακρόαση της παρούσας (αρ. 23069/87) μέχρι μετά την έκβαση της Ποινικής Έφεσης αρ. 5118, ή τουλά­χιστο μέχρι να γίνει γνωστή η ημερομηνία ακρόασης της εν λόγω Έφεσης.

(2). Κατά πόσον ήτο ολωσδιόλου νομικά ανεπίτρεπτο για το Κακουργιοδικείο Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία) να αρνηθεί, στις 21 Μαρτίου 1989, να αναβά­λει την ακρόαση της παρούσας υπόθεσης (αρ. 23069/87) μέχρι μετά την έκβαση της Ποινικής Έφεσης αρ. 5118, και έτσι κατ' ουσία να ματαιώσει τη διευθέτηση που αποφασίστηκε από το ίδιο το Κακουργιοδικείο, έστω με διαφορετι­κή σύνθεση, στις 28 Σεπτεμβρίου 1988, για χωριστές δίκες πρώτα του κατηγορούμενου, και τώρα εφεσείοντα στην Ποινική Έφεση αρ. 5118, Παναγιώτη Καυκαρή, και μετά των δύο άλλων κατηγορούμενων, Χαράλαμπου Αεροπό­ρου και Ανδρέα Αεροπόρου, έτσι που ο κατηγορούμενος στην πρώτη δίκη να κληθεί ως μάρτυρας κατηγορίας στη δεύτερη δίκη. "

Το Ανώτατο Δικαστήριο, με βάση το Άρθρο 155. 4 του Συ­ντάγματος σε συνδυασμό με τα Αρθρα 3 και 9 του περί Απο­νομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμου του 1964 (Αρ. 33/64), έχει αποκλειστική δικαιοδοσία να εκδίδει εντάλ­ματα της φύσεως του habeas corpus, mandamus, prohibition, quo warranto και certiorari.

Τα εντάλματα certiorari και mandamus απευθύνονται προς κατώτερα Δικαστήρια. Στη Δημοκρατία της Κύπρου, από της Ανεξαρτησίας, το Κακουργιοδικείο, με βάση το Αρθρο 152.1 του Συντάγματος, είναι κατώτερο Δικαστήριο το οποίο ιδρύ­θηκε με τον περί Δικαστηρίων Νόμο του 1960 (Αρ. 14/60).

Δεν έγιναν διαδικαστικοί κανονισμοί με βάση τους οποίους να ασκείται αυτή η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου τούτου. Το Δικαστήριο όμως καθιέρωσε πρακτική ανάλογη με εκείνη που εφαρμόζεται στην Αγγλία. Δεν μπορεί να καταχωρισθεί αίτηση για την έκδοση ενταλμάτων certiorari, mandamus, ή prohibition, εκτός εάν δοθεί άδεια από το Δικα­στήριο.

Στην Αγγλία η άδεια αυτή ήταν απαραίτητη για κάθε ιδιώτη αιτητή. Ο Γενικός Εισαγγελέας όμως δεν χρειαζόταν άδεια για το προνομιακό ένταλμα certiorari - (Rex ν. Clace, 98 E.R., 288, The King v. Eaton, 100 E.R. 49, Rex v. Amendt [1915] 2 K.B. 276).

Στην υπόθεση Rex v. Amendt (ανωτέρω), ο Αρχιδικαστής Lord Reading είπε τα ακόλουθα στις σελ. 280 και 281:

"In order to understand the point it is necessary to keep clearly in mind the difference between the right of the Attor­ney-General to a writ of certiorari and that of an ordinary member of the public or any person other than the Attorney- General. The Attorney-General on behalf of the Crown can is­sue his fiat for an application to be made, and when he has is­sued his fiat, it is taken to a judge of the King's Bench Divi­sion, who usually makes the order by initialling the fiat which is presented to him, and upon that the Crown Office issues the writ of certiorari. The effect of that writ is to command that the order complained of be brought before the judges of the King's Bench Division. Any person other than the Attorney- General who wishes to obtain a writ of certiorari must apply, in the first instance, for a rule nisi, and then, when the matter comes before the Court, strictly speaking the person to whom it is directed shows cause, not against the quashing of the or­der which it is asked shall be brought up, but against the issu­ing of the writ.... When the Attorney-General applies, as I have already said, the proceeding is not the same; he gets the writ of certiorari as of right by virtue of his position as Attor­ney-General acting on behalf of the Crown, that is, in these matters, as the appointed representative and custodian of the public interest. It is in that connection and in that capacity that he obtains that right. If, in the course of his duties, he has pro­ceedings brought to his attention, which he thinks in the public interest should be brought before the King's Bench Division and quashed, it is his duty to issue his fiat on behalf of the Crown, and so bring the order before the King's Bench Divi­sion. Then follows the argument, when the document is before the Court, and the Court ascertains what the order is which is complained of, and the Court decides, after hearing the argu­ment, whether or not the order shall be quashed. "

Τα γεγονότα, όπως φαίνονται από την αίτηση και την ένορκο δήλωση που καταχωρίσθηκε, είναι:

Στις 15 Μαρτίου, 1989, το πιο πάνω Κακουργιοδικείο επιλήφθηκε της Ποινικής Υπόθεσης 23069/87, στην οποία οι Χαράλαμπος Αεροπόρος και Ανδρέας Αεροπόρος κατηγορούνται για φόνο εκ προμελέτης και κατοχή εκρηκτικών υλών. Οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν ενοχή και η υπόθεση αναβλήθηκε στις 21 Μαρτίου, 1989.

Στις 21 Μαρτίου, 1989, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημο­κρατίας ζήτησε αναβολή της ακρόασης της υπόθεσης μέχρι μετά την έκβαση της Ποινικής Έφεσης Αρ. 5118 που καταχώ­ρισε ο Παναγιώτης Αγαπίου Παναγή, άλλως Καυκαρής, συγ­κατηγορούμενος των κατηγορουμένων που δικάστηκε χωρι­στά στην ίδια ποινική υπόθεση και καταδικάστηκε στις 9 Μαρτίου, 1989, από διαφορετική σύνθεση του ιδίου Κακουργιοδικείου, το οποίο είχε αποφασίσει να γίνουν χωριστές δίκες - πρώτα του Καυκαρή και μετά των άλλων δύο κατηγο­ρουμένων Χαράλαμπου Αεροπόρου και Ανδρέα Αεροπόρου - έτσι που ο κατηγορούμενος στην πρώτη δίκη να κληθεί μάρ­τυρας κατηγορίας στη δεύτερη δίκη.

Ο λόγος που πρόβαλε ο Γενικός Εισαγγελέας για υποστή­ριξη της αίτησής του για αναβολή ήταν ότι η μαρτυρία του Καυκαρή ήταν αναγκαίο και ουσιώδες μέρος της υπόθεσης της Κατηγορίας και για να εξασφαλιστεί η μαρτυρία αυτή θα πρέπει να προηγηθεί ή έκβαση της Έφεσης του Καυκαρή ενα­ντίον της καταδίκης του.

Το Κακουργιοδικείο την ίδια ημέρα απόρριψε την αίτηση για αναβολή με απόφασή του, στην οποία ανάφερε ότι κατάληξε στο συμπέρασμα να μη δώσει αναβολή αφού έλαβε υπόψη ότι η αιτούμενη αναβολή είναι ακαθόριστης χρονικής διάρκειας που επηρεάζει τη θέση των κατηγορουμένων, οι οποίοι, με βάση το Αρθρο 30.2 του Συντάγματος δικαιούνται "δημοσίας ακροαματικής διαδικασίας εντός ευλόγου χρό­νου".

Στις 23 Μαρτίου, 1989, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημο­κρατίας ζήτησε από το Κακουργιοδικείο να παραπέμψει τα πιο πάνω νομικά ερωτήματα στο Ανώτατο Δικαστήριο για γνωμάτευση, σύμφωνα με το Άρθρο 148(1) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, που προνοεί ότι:

"148. - (1) Δικαστήριον ασκούν ποινικήν διακαιοδοσίαν δύναται, και τη αιτήσει του Γενικού Εισαγγελέως της Δη­μοκρατίας δέον, να επιφυλάξη διά γνωμοδότησιν υπό του Ανωτάτου Δικαστηρίου νομικόν ζήτημα εγειρόμενον διαρκούσης της δίκης οιουδήποτε προσώπου."

Το Κακουργιοδικείο με απόφασή του, ημερομηνίας 24 Μαρτίου, 1989, απόρριψε την αίτηση για παραπομπή των ερωτημάτων αυτών. Στην Απόφασή του το Κακουργιοδικείο είπε ότι αρνήθηκε την αναβολή ασκώντας τη διακριτική του εξουσία σε συνάρτηση με το Αρθρο 30.2 του Συντάγματος και ότι, και αν ακόμα τα θέματα για τα οποία ζητείται η παρα­πομπή είναι νομικά, αυτά δεν θα κρίνουν αποφασιστικά τη μελλοντική πορεία της υπόθεσης.

Για την παραχώρηση της θεραπείας που ζητείται, δηλαδή την άδεια για καταχώριση αίτησης για τα εντάλματα certiorari και mandamus, είναι αρκετό να δημιουργηθεί, από το υλικό που ο αιτητής παρουσιάζει στο Δικαστήριο, εκ πρώ­της όψεως υπόθεση και/ή συζητήσιμο θέμα - (Βλ., μεταξύ άλλων, The Attorney-Genaral ν. Panayiotis Christou, 1962 C. L. R. 129, σελ. 134, Costas Papadopoullos (Ex Parte) (1968) 1 C. L. R. 496, Ex Parte Loucia Kyriacou Christou Maroulleti (1970) 1 C. L. R. 75, In re Azinas (1980) 1 C. L. R. 466, In re Kakos (1984) 1 C. L. R. 876, In re Psaras (1985) 1 C. L. R. 561 και In re Argyrides (1987) 1 C. L. R. 23).

To Άρθρο 148 της Ποινικής Δικονομίας προβλέπει για πα­ραπομπή για γνωμάτευση από το Ανώτατο Δικαστήριο νομι­κών ερωτημάτων. Δεν έχει δοθεί πλήρης και εξαντλητικός ορισμός της φράσης "νομικό ερώτημα". Συμπεριλαμβάνει όμως ζητήματα ερμηνείας και οριοθέτησης του σκοπού του νόμου και λανθασμένη άσκηση της διακριτικής εξουσίας ή άσκηση διακριτικής εξουσίας με βάση λανθασμένες νομικές αρχές. (Βλ. Edwards (Inspector of Taxes), v. Bairstow and Another [1955] 3 All E. R. 48, Instrumatic, Ltd. v. Supabrase, Ltd. [1969] 2 All E.R. 131, Stylianides v. Paschalides (1985) 1 C. L. R. 49, στις σελ. 53, 54. )

Με βάση τις πιο πάνω αρχές και το υλικό που παρουσιά­στηκε από τον αιτητή, το Δικαστήριο ικανοποιείται ότι η ζη­τούμενη άδεια πρέπει να δοθεί.

Δίδεται άδεια στον αιτητή να καταχωρίσει αίτηση με κλήση για εντάλματα certiorari και mandamus, όπως οι αιτούμενες θεραπείες, μέσα σε επτά μέρες από σήμερα.

Η πιο πάνω αίτηση να επιδοθεί στους κατηγορουμένους και το γραφείο επίδοσης του δικηγόρου τους.

Διατάσσεται να σταματήσει η περαιτέρω εκδίκαση της Ποινικής Υπόθεσης 23069/87 μέχρι την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην αίτηση για εντάλματα certiorari και mandamus.

Αντίγραφο του Διατάγματος αυτού να δοθεί στο Κακουργιοδικείο Λεμεσού που συνεδριάζει στη Λευκωσία.

Διάταγμα ως ανωτέρω.

 

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο