|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D152
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αρ. Υπόθεσης: 215/2012)
3 Μαρτίου, 2015
[Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28, 29 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ABDULAYE FATOUMATA DIALLO
Αιτητής,
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. YΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ/Η
2. ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ΄ων η αίτηση.
__________
Μιχάλης Παρασκευάς, για τον αιτητή.
Μαριλένα Θεοκλήτου (κα), δικηγόρος της Δημοκρατίας εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ ων η αίτηση.
__________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Ο αιτητής επιδιώκει ακύρωση της απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση ημερ. 9.11.2011, για την οποία έλαβε γνώση στις 28.11.2011, με την οποία οι καθ΄ ων η αίτηση αρνήθηκαν την ανανέωση άδειας παραμονής του στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας ως φοιτητή σε ανώτερο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Προβάλλει ο αιτητής προς ακύρωση της επίδικης απόφασης το Άρθρο 20.1 του Συντάγματος, στέρηση του δικαιώματος σε απρόσκοπτη εκπαίδευση, και τα άρθρα 2 και 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καθώς και το άρθρο 18Μ μέχρι ΝΖ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, υποστηρίζοντας ότι η διοικητική πράξη λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και κατά παράβαση των προνοιών του σχετικού Νόμου.
Ο αιτητής εισήλθε στην Κυπριακή Δημοκρατία ως εγγεγραμμένος φοιτητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου για την περίοδο 2008-2009 στον τετραετή κλάδο σπουδών πληροφορικής. Λόγω της κατάστασης που επικρατούσε στην πατρίδα του - εμφύλιος πόλεμος - ήταν αδύνατο να εξασφαλίσει τους πόρους για να πληρώσει τα δίδακτρα του, οπότε και διέκοψε τις σπουδές του. Μετά την εξομάλυνση της κατάστασης και της εξασφάλισης των σχετικών χρηματικών ποσών για καταβολή των διδάκτρων του, απέστειλε μέσω του Πανεπιστημίου στις 14.6.2011, επιστολή προς τον αρμόδιο λειτουργό του Υπουργείου Εσωτερικών για συνέχιση των σπουδών του. Το αίτημα απορρίφθηκε, με επιστολή των καθ΄ ων η αίτηση ημερ. 9.11.2011, απόφαση την οποία προσβάλλει ο αιτητής, πάντοτε κατά τους ισχυρισμούς του, χωρίς να εξεταστεί καν.
Οι καθ΄ ων η αίτηση υποστηρίζουν την προσβαλλόμενη απόφαση ως νομότυπη σε όλο της το εύρος. Προβάλλουν ότι η προσωρινή άδεια παραμονής του αιτητή για συνέχιση της φοίτησης του ίσχυε μέχρι τις 28.2.2010, η οποία ουδέποτε ανανεώθηκε: ο αιτητής δεν αποτάθηκε για ανανέωση της με αποτέλεσμα μετά τη λήξη της, να καταστεί απαγορευμένος μετανάστης. Είναι δεκαέξι μήνες μετά τη λήξη της προσωρινής άδειας παραμονής του αιτητή, που με επιστολή του ημερ. 15.6.2011 αιτήθηκε να εξεταστεί από το Πανεπιστήμιο η περίπτωση συνέχισης της φοίτησης του. Οι καθ΄ ων η αίτηση, μετά από εξέταση του αιτήματος το απέρριψαν, γιατί ο αλλοδαπός διέκοψε τη φοίτηση του και παρέμεινε παράνομα στη Δημοκρατία, για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Είναι η θέση των καθ΄ ων η αίτηση, στη βάση της οποίας στηρίζουν και τις προδικαστικές ενστάσεις που εισάγουν, όπως καταγράφονται κατωτέρω, ότι εκείνο που προσβάλλεται με την προσφυγή είναι το μέρος της απόφασης για άρνηση ανανέωσης άδειας παραμονής στο έδαφος της Δημοκρατίας. Η τρίτη παράγραφος που περιέχεται στην επίδικη επιστολή, είναι η εισήγηση της Δημοκρατίας, στην οποία οι καθ΄ ων η αίτηση παρακαλούν το Πανεπιστήμιο να συμβουλεύσει τον αλλοδαπό να αποχωρήσει άμεσα από τη Δημοκρατία, δεν συνιστά αντικείμενο της παρούσας προσφυγής. Αν το Δικαστήριο καταλήξει σε αντίθετη κρίση, εισηγούνται πως το εν λόγω μέρος δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη, αλλά πράξη πληροφοριακού περιεχομένου και ως τέτοια δεν υπόκειται στον αναθεωρητικό έλεγχο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.
Συμφωνώ με τη θέση της Δημοκρατίας: η απόφαση που περιέχεται στην επιστολή ημερ. 9.11.2011 έχει αρνητική μορφή ως προς το αίτημα του αλλοδαπού που υποβάλλεται μέσω του Πανεπιστημίου, για την ανανέωση της άδειας παραμονής. Η προτροπή που περιέχεται στην επιστολή να συμβουλεύσει - το Πανεπιστήμιο - τον αιτητή να αναχωρήσει δεν συνιστά βρίσκω, απόφαση θετικού χαρακτήρα που δημιουργεί έννομες συνέπειες, αλλά περιορίζεται σε πληροφόρηση για τις ενδεχόμενες συνέπειες που μπορεί να έχει η συνέχιση της παραμονής του αιτητή στη Δημοκρατία (Gamage ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 463). Ως εκ τούτου η τρίτη παράγραφος της επιστολής δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη: δεν παρήχθη εξ αυτής οποιοδήποτε έννομο δυσμενές αποτέλεσμα για τον αιτητή και ούτε επέβαλε υποχρεώσεις στον διοικούμενο μη υφιστάμενες κατά την έκδοση της (Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 A.A.Δ. 26, 27 και Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1929-1959), σ. 236-237).
Η άδεια του αιτητή είχε ήδη προ πολλού λήξει και ο αιτητής όφειλε να εγκαταλείψει το έδαφος της Δημοκρατίας. Καθίσταται σαφές ότι η προσφυγή δεν στρέφεται εναντίον διατάγματος απέλασης. Εκτελεστή διοικητική πράξη θα δημιουργηθεί όποτε και όταν εκδοθεί απόφαση επιστροφής και/ή έκδοσης διαταγμάτων κράτησης και απέλασης του αιτητή. Η προδικαστική ένσταση όπως έχει μορφοποιηθεί από τη Δημοκρατία γίνεται αποδεκτή.
Ο αιτητής όμως έχει έννομο συμφέρον να προωθήσει την προσφυγή του έστω και αν η απορριπτική επιστολή δεν απευθύνεται στον ίδιο, εφόσον έχει δικαίωμα να αμφισβητήσει την ορθότητα της σχετικής απόφασης (Gamage v. Δημοκρατίας (ανωτέρω), Amand Marga Ltd v. Republic (1985) 3 C.L.R. 2583 και Archer Trading & Services Ltd v. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 15/06, ημερ. 19.5.2006, όπως υιοθετήθηκαν στην εν λόγω απόφαση).
Με την ανωτέρω κατάληξη μου προχωρώ να εξετάσω την ουσία της προσφυγής μέσα στο πλαίσιο το οποίο ο συνήγορος του έθεσε. Σύμφωνα με το άρθρο 18Ν 3 του Νόμου 184(Ι)/07, όπως τροποποιήθηκε, αίτηση για παράταση της άδειας πρέπει να υποβάλλεται τουλάχιστον ένα μήνα πριν από τη λήξη της.
Με το άρθρο 18 ΝΔ του Νόμου 184(Ι)/2007 και με το άρθρο 18 ΝΣΤ η Κυπριακή νομοθεσία εναρμονίστηκε με τα άρθρα 16 και 18 της κοινοτικής Οδηγίας 2004/114/ΕΚ. Από τη στιγμή που ο αιτητής παρέμεινε στη Δημοκρατία για δεκαέξι μήνες, μετά τη λήξη της άδειας παραμονής του, ως φοιτητής και δεν αιτήθηκε στη συνέχεια ανανέωση της, με βάση τις διατάξεις της Οδηγίας 2004/114/ΕΚ, έπαυσε να έχει το status του φοιτητή και αυτό μεταβλήθηκε σε καθεστώς παράνομου μετανάστη.
Είναι παγίως νομολογημένο ότι το Δικαστήριο δεν εξετάζει λόγους ακύρωσης που δεν έχουν περιληφθεί στην αίτηση σύμφωνα με τον Καν.7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, εκτός αν αυτοί συνιστούν ζήτημα δημόσιας τάξης. Στην Σταύρος Ζαχαρία ν. Δημοκρατίας (2011) 3 Α.Α.Δ. 293, ο Καν. 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού προβλέπει ότι νομικά σημεία που δεν εξειδικεύονται με την απαραίτητη σαφήνεια στο δικόγραφο παραμένουν αναιτιολόγητα και ανεπίδεκτα δικαστικής εκτίμησης (Παυλίδης ν. ΑΗΚ, Υποθ. Αρ. 227/07, ημερ. 20.3.2008). Τυχόν χαλάρωση του συγκεκριμένου κανόνα δίδει την ευχέρεια για συζήτηση κάθε θέματος με αποτέλεσμα, τον παραγκωνισμό των δικονομικών διατάξεων και του ρυθμιστικού τους ρόλου στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων κατά τη διεξαγωγή της διοικητικής δίκης. Ο σχετικός Κανονισμός, θέτει υποχρέωση σε κάθε διάδικο να εκθέτει τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται, αιτιολογώντας αυτά συγχρόνως πλήρως. Αιτιολόγηση που είναι απαραίτητη ώστε το Δικαστήριο να προχωρήσει να εξετάσει τους λόγους ακύρωσης. Ο εξεταστικός χαρακτήρας της διαδικασίας, δυνάμει του Άρθρου 146, παρά το ότι αμβλύνει το σημείο της αντιπαράθεσης που ενυπάρχει στους δικονομικούς θεσμούς, δεν καταργεί τα δικόγραφα ως το μέσο προσδιορισμού των επίδικων θεμάτων (Δημοκρατία ν. Κουκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598). Τα επίδικα θέματα εξειδικεύονται με τις τελικές αγορεύσεις που υποβάλλονται μετά από την επιθεώρηση των φακέλων, αλλά πάντοτε σε συνάρτηση με όσα προσδιορίζονται στην αίτηση. Το γεγονός ότι το Άρθρο 146.1 του Συντάγματος, καταγράφει ως αιτίες ακυρότητας την αντίθεση προς τις διατάξεις του Συντάγματος, ή το Νόμο, και την υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας, δεν σημαίνει ότι αρκεί η γενική επίκληση κάποιας από αυτές χωρίς άλλο. Η ταξινόμηση κάποιου νομικού λόγου ως υπαγομένου στα πιο πάνω, είναι εγχείρημα ουσίας, που προϋποθέτει όμως την έγερση του, σύμφωνα με τις δικονομικές διατάξεις.
Εντάσσοντας το ζήτημα μέσα στις νομολογιακές παραμέτρους που έθεσα ανωτέρω, εξάγεται με σαφήνεια ότι ο αιτητής προβάλλει ακυρότητα της επίδικης πράξης στηριζόμενος ουσιαστικά στο δικαίωμα του αιτητή στην εκπαίδευση (Άρθρο 20 του Συντάγματος και άρθρο 2 και 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης). Ο αιτητής, στη βάση των γεγονότων που έχουν εκτεθεί και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, έχει αποτύχει να πείσει το Δικαστήριο ότι παραβιάστηκαν τα όποια συνταγματικά δικαιώματα του από την απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση.
Τα όσα εισάγονται με την αγόρευση του αιτητή και με αναφορά σε άλλες Ευρωπαϊκές Οδηγίες, δεν καλύπτονται από τους λόγους ακύρωσης και θα αγνοηθούν πλήρως από το Δικαστήριο. Σύγχυση προκαλείται από την αγόρευση εφόσον προωθούνται ισχυρισμοί ωσάν να επρόκειτο για αίτηση παραχώρησης ασύλου, δυνάμει του σχετικού Νόμου, και όχι άρνηση ανανέωσης άδειας παραμονής. Το σπουδαιότερο όλων όμως, είναι, ότι ο συνήγορος του αιτητή επιχειρηματολογεί ως να πρόκειται για περίπτωση νόμιμης υποβολής παράτασης ανανέωσης άδειας παραμονής, και όχι όπως η περίπτωση του αιτητή, για άδεια που έχει λήξει χωρίς να υποβληθεί σχετική αίτηση για ανανέωση της.
Η αίτηση απορρίπτεται με €800 έξοδα πλέον ΦΠΑ αν υπάρχει, υπέρ των καθ΄ ων η αίτηση.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
/ΦΚ