|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D399
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 1580/2011
17 Ιουνίου, 2014
[Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΝΕΟΦΥΤΟΥ
Αιτήτρια
- ΚΑΙ -
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ
Καθ' ων η αίτηση
....................................
Μ. Ευζωνα (κα) για την αιτήτρια
Μ. Κυπριανίδου (κα) για Γ. Μαυρέσιη, για τους καθ' ων η αίτηση,
.............................
A Π Ο Φ Α Σ Η
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ: H αιτήτρια είναι συνιδιοκτήτρια κατά 55/100 μερίδιο δεκαπέντε διαμερισμάτων Στούντιο (36m2) και ενός υπνοδωματίου (64 m2) , τα οποία αποτελούν μέρος του συγκροτήματος «ΖΟΕ COURT» που βρίσκεται εντός της κοινότητας Χλώρακας της επαρχίας Πάφου. Το Κοινοτικό Συμβούλιο Χλώρακας της επέβαλλε με 15 ξεχωριστές πράξεις και/ή αποφάσεις που της κοινοποιήθηκαν με αντίστοιχες επιστολές/ειδοποιήσεις ημερ.12/10/11(και όχι 12/11/11 όπως λανθασμένα αναγράφεται στο αιτητικό της προσφυγής), φορολογία ύψους 160€ για κάθε υποστατικό που αντιστοιχούσε στον φόρο καθαριότητας (80€) και στον φόρο κοινοτικών υπηρεσιών (80€). Η αιτήτρια προσβάλλει με την παρούσα προσφυγή το μέρος της πιο πάνω φορολογίας που αντιστοιχεί στο τέλος αποκομιδής σκυβάλων και για τα 15 διαμερίσματα, συνολικού ύψους €1200.
Κατά την επιβολή των τελών, οι καθ'ών η αίτηση ζήτησαν από όλους τους ιδιοκτήτες περιουσιών στην κοινότητα να συμπληρώσουν συγκεκριμένο έντυπο με πληροφορίες για το είδος των υποστατικών που κατείχαν, για το εμβαδό τους, τη χρήση τους και για τον αριθμό των προσώπων που διαμένουν σε αυτά. Η αιτήτρια ενημέρωσε τους καθ' ων η αίτηση για όλα τα πιο πάνω.
Στην συνεδρία ημερ. 24/6/10 (τα πρακτικά της οποίας εγκρίθηκαν στις 7.10.10) οι καθ' ων η αίτηση αποφάσισαν, στα πλαίσια υιοθέτησης αντικειμενικών κριτηρίων για τον καθορισμό του ύψους τελών καθαριότητας και σκυβάλων μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Τέλος αποκομιδής σκυβάλων
Μονάρι/στιούντιο διαμέρισμα ή κατοικία €80,00
Δυάρι διαμέρισμα ή κατοικία €90,00
Τριάρι διαμέρισμα ή κατοικία €100,00
Ακολούθησε μεταγενέστερη συνεδρία ημερ. 12/07/11 που είναι χρονικά εγγύτερη στην επιβολή των επίδικων τελών στην οποία συζητήθηκε το θέμα και αφού κατατέθηκε από τη Λογιστική Λειτουργό ο ηλεκτρονικός κατάλογος φορολογίας για Κοινοτικές υπηρεσίες ο οποίος ελέγχθηκε και εγκρίθηκε, αποφασίστηκε όπως ο Γραμματέας αποστείλει σε κάθε ένα φορολογούμενο σχετικό τιμολόγιο με το ύψος της φορολογίας που θα έπρεπε να πληρωθεί μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου.
Η αιτήτρια προβάλλει ότι τα τέλη επιβλήθηκαν καθ' υπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας και κατά παράβαση των νομολογιακά καθιερωμένων κριτηρίων που καθορίζουν ότι, λόγω του ανταποδοτικού τους χαρακτήρα, το συνολικό τους ύψος δεν πρέπει να υπερβαίνει το πραγματικό ύψος της δαπάνης για τη μεταφορά των σκυβάλων. Ισχυρίζεται ακόμα ότι η πολιτική και/ή πρακτική επιβολής των επίδικων τελών άλλοτε στον ιδιοκτήτη και άλλοτε στον κάτοχο κατά τρόπο που δεν είναι ομοιόμορφος, παραβιάζει την αρχή της ισότητας. Επίσης ότι είναι προϊόν πλάνης πραγματικής και νομικής, ότι είναι αναιτιολόγητες και δεν προηγήθηκε η δέουσα έρευνα.
Τέλος εγείρει θέμα μη νόμιμης σύνθεσης κατά τη συνεδρία ημερ.12.7.11.
Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίας της 12/7/2011, σ' αυτήν παρίσταντο ο Κοινοτάρχης, ο Αναπληρωτής Κοινοτάρχης και επτά Μέλη του Συμβουλίου και, ως «παρακαθήμενοι», ο Γραμματέας και η Προϊσταμένη Λογιστηρίου. Κατά την αιτήτρια, η παρουσία των δύο τελευταίων προσώπων, που δεν ανήκουν στη σύνθεση του Συμβουλίου, εφόσον δεν υπάρχει οποιαδήποτε ένδειξη ότι αυτά αποχώρησαν πριν από τη διαβούλευση για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, (όπως επιβάλλεται από το Άρθρο 21(2) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, (Ν. 158(Ι)/99)), συνιστά παρανομία που οδηγεί σε ακύρωση.
Ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση, στα πιο πάνω, απαντά ότι ο μεν Γραμματέας συμμετείχε ως πρακτικογράφος και καλύπτεται από την εξαίρεση του Άρθρου 21(1) του Ν. 158(Ι)/99, η δε Προϊσταμένη Λογιστηρίου παρίστατο ως η κατεξοχήν αρμόδια για το θέμα των φορολογιών που παρείχε συμβουλές και πληροφόρηση στα μέλη του Συμβουλίου και ότι αποχώρησε κατά τη λήψη της απόφασης.
Το ίδιο θέμα αποφασίστηκε στην Υπoθ. αρ.1579/11 Γεώργιος Πολυκάρπου ν. Κοινοτικoύ Συμβουλίου Χλώρακας ημερ. 13.09.13 όπου λέχθηκαν τα εξής:
«΄Οπως έχει, κατ' επανάληψη, νομολογηθεί, τα πρακτικά αποτελούν τη μόνη αυθεντική πηγή για τα όσα συνθέτουν τη διοικητική διαδικασία και αντανακλούν την πραγματική εικόνα του περιεχομένου της, όταν επικυρωθούν από το όργανο και υπογραφούν από το πρόσωπο που είναι εξουσιοδοτημένο για το σκοπό αυτό. Εξ ου και η επιβαλλόμενη στο Άρθρο 24(1) του Ν. 158(Ι)/99 υποχρέωση τήρησης λεπτομερών και άρτιων πρακτικών - (βλ. Σάββα v. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1990) 3 Α.Α.Δ. 801 και Χρυσάφη v. Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 550). Σύμφωνα με το Άρθρο 21(2) του Ν. 158(Ι)/99, δε συνιστά κακή σύνθεση του οργάνου η παρουσία αρμόδιων υπηρεσιακών ή άλλων προσώπων, με σκοπό την παροχή κατατοπιστικών πληροφοριών ή την προσαγωγή στοιχείων, εφόσον αυτά αποχωρήσουν πριν από τη διαβούλευση για λήψη της απόφασης.
Στην Ioannou v. Water Board of Limassol (1984) 3 C.L.R. 728, στην οποία απορρίφθηκε αίτημα για προσαγωγή μαρτυρίας προς συμπλήρωση του πρακτικού του συλλογικού οργάνου, επισημάνθηκε ότι τα πρακτικά πρέπει να μιλούν για τα μέλη του συλλογικού οργάνου και όχι τα μέλη του οργάνου για τα πρακτικά.
Στην παρούσα υπόθεση, δεν προκύπτει από τα πρακτικά ότι οι παρακαθήμενοι Γιώργος Τοουλιάς (Γραμματέας) και Ανδρούλλα Πενταρά (Προϊσταμένη Λογιστηρίου) αποχώρησαν σε κάποιο στάδιο πριν από τη διαβούλευση για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης και, ως εκ τούτου, ο σχετικός ισχυρισμός του δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση ότι η Α. Πενταρά αποχώρησε, αποτελεί, απλά, εκ των υστέρων επιχείρημα από το δικηγόρο, που δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη στη διαδικασία εξέτασης της νομιμότητας της διοικητικής απόφασης - (βλ. JMC Polytrade v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 301 και Φράγκου v. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270).
Αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι η παρουσία του Γραμματέα ήταν νόμιμη, υπό την ιδιότητα του ως πρακτικογράφου, θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρόμοιο ζήτημα εξετάστηκε σε δύο πρωτόδικες αποφάσεις - (Α & Χ (Κτηματική) Λτδ v. Κοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, Υπόθεση Αρ. 1683/2010, 21/12/11 - (έχει εφεσιβληθεί με την Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 8/2012) - και Ανδρέας Εύζωνας κ.ά. v. Κοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, Υπόθεση Αρ. 1682/2010, 16/2/2012 - (έχει εφεσιβληθεί με την Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 40/2012)).
Στην Α & Χ (Κτηματική) Λτδ ν. Κοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, (πιο πάνω), αποφασίστηκε ότι, με βάση τις διατάξεις των Άρθρων 42(1) και 50 του Νόμου και του Άρθρου 21(1) του Ν. 158(Ι)/99, ο Γραμματέας δικαιωματικά παρέμεινε στη συνεδρία, καθ' όλη τη διάρκειά της, ως, κατ' ουσία, υπάλληλος του Συμβουλίου, εφόσον ήταν εμφανές από το πρακτικό ότι αυτός τηρούσε τα πρακτικά και βοηθούσε στις διεργασίες που λάμβαναν χώρα.
Η πιο πάνω άποψη υιοθετήθηκε στην Ανδρέας Εύζωνας κ.ά. ν. Κοινοτικού Συμβουλίου Χλώρακας, (πιο πάνω), με την πρόσθετη επισήμανση ότι, παρόλο που δε διευκρινιζόταν ο λόγος της παρουσίας του Γραμματέα, εύλογα, λόγω της θέσης του, συναγόταν ότι αυτός παρίστατο για την τήρηση των πρακτικών, εφόσον μάλιστα δεν αναφερόταν άλλο πρόσωπο ως πρακτικογράφος, με αποτέλεσμα η παρουσία του να καλυπτόταν από την εξαίρεση του Άρθρου 21(1) του Ν. 158(Ι)/99.
Σύμφωνα με το Άρθρο 42(1) του Νόμου, «αποτελεί καθήκον του Κοινοτάρχη να τηρεί ή να φροντίζει να τηρούνται πρακτικά σε κάθε συνεδρία του Συμβουλίου». Το Άρθρο 50 του Νόμου προβλέπει για το διορισμό Γραμματέα, αλλά ούτε σε αυτό ούτε σε οποιαδήποτε άλλη πρόνοια του Νόμου ή των συναφών Κανονισμών - (Κ.Δ.Π. 294/2002) - υπάρχει ρητή αναφορά στην τήρηση πρακτικών, ως μέρος των καθηκόντων του, κατ' αναλογία με τα προβλεπόμενα στο Άρθρο 51 του περί Δήμων Νόμου του 1985, (Ν. 111/85), (όπως έχει τροποποιηθεί). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με καθιερωμένη νομολογιακή αρχή, ακόμα και πρόσωπο, στα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνεται και η τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων του Συμβουλίου, δεν επιτρέπεται να παρίσταται στις διαβουλεύσεις κατά τη λήψη των αποφάσεών του - (βλ. Ε. Σπηλιωτοπούλου - «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου Ι», 7η έκδοση (1996), σελ. 136, παρ. 136, Χρίστου ν. Αρχής Βιομηχανικής Κατάρτισης (2002) 3 Α.Α.Δ. 166, Δρουσιώτης κ.ά. ν. Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως Κύπρου (1999) 4 Α.Α.Δ. 242).
Επαφίεται, επομένως, στον Κοινοτάρχη, είτε να τηρεί ο ίδιος τα πρακτικά, είτε να αναθέτει την τήρησή τους σε κάποιο άλλο πρόσωπο, κατά τα προβλεπόμενα στο Άρθρο 42 του Νόμου.
Εύλογη θα ήταν, βέβαια, η ανάθεση στο Γραμματέα, του σχετικού καθήκοντος, αυτό, όμως, πρέπει να συνάγεται από τα πρακτικά, που, όπως, ήδη, αναφέρθηκε αποτελούν το μοναδικό νόμιμο αποδεικτικό στοιχείο όλων όσα λαμβάνουν χώρα και λέγονται κατά τη διάρκεια συνεδριάσεως διοικητικού οργάνου - (βλ. Γ.Μ. Παπαχατζή - «Σύστημα του ισχύοντος στην Ελλάδα Διοικητικού Δικαίου», Πέμπτη ΄Εκδοση, Αθήναι - 1976 - σελ. 172). Στην παρούσα περίπτωση, δεν υπάρχει στο φάκελο ούτε και έχει προσκομισθεί τέτοια εξουσιοδότηση και το ίδιο το πρακτικό σιωπά επί του θέματος. Σημειώνονται σε αυτό οι οδηγίες που αποφασίστηκε να δοθούν στο Γραμματέα σε σχέση με τις επίδικες φορολογίες, αλλά δεν προσδιορίζεται, ούτε και προκύπτει ότι υπήρξε ανάθεση σε αυτόν από το Κοινοτάρχη, ή ότι ο λόγος της παρουσίας του ήταν η τήρηση των πρακτικών, ώστε να δικαιολογείται η παραμονή του μέχρι τη λήξη της συνεδρίας. Συνεπώς, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν επί του θέματος, οι οποίες, όμως, θα είναι αντίθετες με τις νομολογιακές αρχές.
Υπό τις περιστάσεις, η μη αποχώρηση του Γραμματέα και της Προϊσταμένης Λογιστηρίου, δηλαδή προσώπων που δεν ανήκαν στο Συμβούλιο, μετά την εκ μέρους τους παροχή των αναγκαίων διευκρινίσεων και πληροφοριών προς το Συμβούλιο επί των θεμάτων της αρμοδιότητάς τους, κλόνισε τη νομιμότητα της σύνθεσής του και στοιχειοθετεί λόγο ακυρότητας - (βλ. Κ.P. Parpas Enterprises Ltd v. ΑΤΗΚ (2002) 3 Α.Α.Δ. 326).''
Λόγω της διαπίστωσης θεμελιακού λόγου που αφορά κακή σύνθεση του οργάνου, παρέλκει η εξέταση των λόγων ακύρωσης που αφορούν την ουσία.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με €1300 έξοδα πλέον Φ.Π.Α. υπέρ της αιτήτριας. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Λ. Παρπαρίνος, Δ.
/ΚΑΣ