|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(Υπόθεση Αρ. 156/2010)
24 Οκτωβρίου, 2011
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΔΗΜΟΣ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ,
Καθ΄ ης η αίτηση.
- - - - - -
Γ. Λεοντίου, για τον Αιτητή.
Δ. Εργατούδη, για την Καθ΄ ης η αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Η Επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (στο εξής «η Επίτροπος») είναι η ανεξάρτητη αρχή που εποπτεύει την τήρηση της νομοθεσίας που διέπει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία του ατόμου από αυτήν. Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της βάσει του άρθρου 23 των περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμων του 2001 και του 2003 (Ν.138(Ι)/2001 όπως τροποποιήθηκε με το Ν.37(Ι)/03) («ο νόμος»), διενέργησε αυτεπάγγελτη έρευνα αναφορικά με την πρακτική που ακολουθούσαν οι τροχονόμοι του Δήμου Στροβόλου να φωτογραφίζουν τα παράνομα σταθμευμένα οχήματα, παράλληλα με την επίδοση εξώδικης κλήσης, ώστε να έχουν αποδεικτικά στοιχεία σε περίπτωση που οποιοσδήποτε αμφισβητούσε την διάπραξη του αδικήματος. Η Επίτροπος, με επιστολή της ημερ. 2.6.09 προς το Δήμαρχο και τα Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Στροβόλου, έκρινε εκ πρώτης όψεως αχρείαστη και υπερβολική τη λήψη φωτογραφίας για το σκοπό της επίδοσης κλήσης ή παροχής μαρτυρίας στο Δικαστήριο. Ζήτησε να ενημερωθεί για τις υποθέσεις που παρουσιάστηκαν στο Δικαστήριο και δεν κρίθηκε επαρκής η μαρτυρία του τροχονόμου και τους λόγους για τους οποίους οι αιτητές θεωρούσαν αναγκαία τη λήψη φωτογραφίας. Επίσης παρατήρησε τα εξής:
«2. Κατ΄ αρχήν παρατηρώ ότι στη σχετική Γνωστοποίηση Σύστασης και Λειτουργίας Αρχείου/Εναρξης Επεξεργασίας, που υποβλήθηκε στο Γραφείο μου από το Δημοτικό Γραμματέα με την επιστολή του με Αρ. Φακ. 12.5.012 και ημερομ. 1/11/2002, και την υπέγραψε ως Υπεύθυνος Επεξεργασίας ο κ. Γιώργος Χριστοδούλου, Προϊστάμενος Διοικητικής Υπηρεσίας, στις 30/10/2002, αναφέρονται ως προσωπικά δεδομένα που υφίστανται ή θα υποστούν επεξεργασία ή που θα περιλαμβάνονται ή πρόκειται να περιληφθούν σε αρχείο τα εξής: «ονοματεπώνυμο, αριθμός ταυτότητας, διεύθυνση, αριθμός τηλεφώνου, αριθμός οχήματος, αριθμός εξώδικης καταγγελίας, τόπος παράβασης». Δεν αναφέρεται η «φωτογραφία του οχήματος». Όπως αναφέρεται στο πιο πάνω δημοσίευμα, από τον Οκτώβριο του 2007 το εν λόγω αρχείο περιλαμβάνει και φωτογραφίες.
3. Βάσει του άρθρου 7(5) των περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμων του 2001 και του 2003, ο υπεύθυνος επεξεργασίας υποχρεούται να γνωστοποιήσει εγγράφως και χωρίς καθυστέρηση κάθε μεταβολή των στοιχείων της Γνωστοποίησης. Στην υπό εξέταση περίπτωση δε φαίνεται να ενημερώθηκε το Γραφείο μου ότι στο πιο πάνω αρχείο περιλαμβάνονται φωτογραφίες οχημάτων και επομένως, εκ πρώτης όψεως διεπράχθη παράβαση της εκ του εδαφίου (5) του άρθρου 7 του Νόμου υποχρέωσης του υπεύθυνου επεξεργασίας για ενημέρωση του Γραφείου μου.»
Ο Δήμαρχος Στροβόλου με επιστολή του ημερ. 18.6.09 απάντησε μεταξύ άλλων ως εξής:
«Η φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται στο δικαστήριο σαν αποδεικτικό στοιχείο γιατί τα δικαστήρια δεν αμφισβήτησαν ποτέ εξ όσων γνωρίζω την μαρτυρία του Τροχονόμου του Δήμου. Χρησιμοποιήθηκε όμως δεκάδες φορές από μένα όταν δημότες (μάλιστα και τρανταχτά ονόματα!), προσέρχονταν στον Δήμο και στο γραφείο μου προσπαθώντας με ανυπόστατες αιτιάσεις να βγάλουν ψεύτρα την τροχονόμο του Δήμου, η οποία κάνει άψογα τη δουλειά που της ανατέθηκε.
Τονίζω ότι οι οδηγίες μας προς την Τροχονόμο είναι να φωτογραφίζει μόνο τα νούμερα του συγκεκριμένου αυτοκινήτου και τον χώρο που αυτό παράνομα στάθμευσε με στόχο όχι την προσαγωγή της εν λόγω φωτογραφίας στο Δικαστήριο αλλά την αντιπαράθεση της όταν το πρόσωπο που παρανόμησε προσέρχεται στο Δήμο και αμφισβητεί την παρανομία. Αυτό έχει εξοικονομήσει στον Δήμο πολύτιμο χρόνο καθ΄ ότι οι παρανομούντες συμπολίτες μας όταν τους αντιπαρατίθεται η φωτογραφία δεν έχουν λόγο πια να αμφισβητήσουν τον Δήμο και στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων καταβάλλουν το πρόστιμο.
Ως αποτέλεσμα εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος και αποφεύγεται η προσαγωγή υποθέσεων στο Δικαστήριο μειώνοντας έτσι τον φόρτο εργασίας του Δήμου και των Δικαστηρίων ως επίσης και το κόστος τόσο του Δήμου όσο και του δημότη ο οποίος στην περίπτωση καταδίκης του (κάτι το οποίο είναι σχεδόν βέβαιο) καλείται να καταβάλει τα δικηγορικά και δικαστικά έξοδα του Δήμου και τα έξοδα επίδοσης. Επισημαίνω επίσης ότι το εν λόγω μέτρο λήφθηκε μέσα στο πνεύμα της υποχρέωσης του Δήμου ως δημόσιας αρχής να επιλέγει την λιγότερο επαχθή για τον διοικούμενο λύση, αποφεύγοντας έτσι την προσαγωγή του διοικούμενου στα Δικαστήρια με τα επακόλουθα που αυτή προϋποθέτει τόσο σε κόστος όσο και σε χρόνο και φόρτο εργασίας για τον διοικούμενο τον Δήμο και τα Δικαστήρια.»
Ακολούθησε σειρά δημοσιευμάτων στον ημερήσιο τύπο για το θέμα. Στη συνέχεια η Επίτροπος με επιστολή της ημερ. 26.8.09 υπενθύμισε στον υπεύθυνο επεξεργασίας του σχετικού αρχείου των αιτητών, κ. Χριστοδούλου την υποχρέωση του να ενημερώνει το γραφείο της με σχετική Γνωστοποίηση Σύστασης και Λειτουργίας Αρχείου/Εναρξης Επεξεργασίας για κάθε μεταβολή των στοιχείων που αναφέρονται ως προσωπικά δεδομένα που υφίστανται ή θα υποστούν επεξεργασία ή πρόκειται να περιληφθούν σε αυτό. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω μέρος του περιεχομένου της εν λόγω επιστολής:
«3. Οι περί Εξωδίκου Ρυθμίσεως Αδικημάτων Νόμοι του 1997 και 2000, καθώς και οι περί Εξωδίκου Ρυθμίσεως Αδικημάτων (Εξώδικο Πρόστιμο και Διαδικασία) Κανονισμοί του 2000 (Κ.Δ.Π. 164/2000), καθορίζουν τη διαδικασία, τα έντυπα και το περιεχόμενο τους, που είναι αναγκαία για το σκοπό της εξώδικης ρύθμισης τροχαίων αδικημάτων. Βάσει της εξουσίας που χορηγείται στον τροχονόμο του Δήμου από τις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.47(1)/97, ο τροχονόμος εκδίδει γραπτή ειδοποίηση, το περιεχόμενο της οποίας είναι καθορισμένο από τις διατάξεις του άρθρου 8 του εν λόγω Νόμου. Η ειδοποίηση που εκδίδεται βάσει του άρθρου 5 του Νόμου, είναι σύμφωνη με τον τύπο που καθορίζεται στον Κανονισμό 3 της Κ.Δ.Π. 164/2000. Το αδίκημα, ο αριθμός εγγραφής του οχήματος, η ημερομηνία, η ώρα, η οδός και η περιοχή στην οποία βρίσκεται το όχημα κατά το χρόνο της διάπραξης του αδικήματος, είναι προσωπικά δεδομένα τα οποία καταγράφει ο τροχονόμος του Δήμου στην εν λόγω ειδοποίηση, αντίγραφο της οποίας αποστέλλει στα γραφεία της αρμόδιας τοπικής διοίκησης (Κανονισμός 4 της Κ.Δ.Π. 164/2000). Στην πιο πάνω νομοθεσία δεν υπάρχει οποιαδήποτε διάταξη βάσει της οποίας να είναι επιτρεπτή η λήψη φωτογραφίας του οχήματος.
............................................................................
4.2. Υπό την ιδιότητα σας ως υπεύθυνου επεξεργασίας έχετε υποχρέωση να διασφαλίζετε ότι η επεξεργασία των δεδομένων είναι νόμιμη και δίκαιη, και ως τέτοια είναι η καθορισμένη από το Νόμο 47(1)/97 διαδικασία. Τα δεδομένα που συλλέγετε πρέπει να είναι σχετικά με τον καθορισμένο σκοπό, που είναι η παραπομπή αυτού που φέρεται να διέπραξε το αδίκημα ενώπιον του Δικαστηρίου. Τα δεδομένα πρέπει να είναι κατάλληλα και όχι περισσότερα (υπερβολικά) από ότι απαιτείται για το σκοπό του Νόμου, που είναι η παραπομπή του κατηγορουμένου ενώπιον του Δικαστηρίου και όχι για την εξώδικη ρύθμιση του αδικήματος.
............................................................................
4.6. Εχοντας υπόψη τα πιο πάνω, θεωρώ ότι εκ πρώτης όψεως, η μη προβλεπόμενη από το νόμο λήψη και επεξεργασία της φωτογραφίας του οχήματος είναι υπερβολική και αχρείαστη σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, που είναι η τεκμηρίωση της διάπραξης του αδικήματος ενώπιον Δικαστηρίου, αφού η φωτογραφία δεν παρουσιάζεται στο Δικαστήριο και τα δικαστήρια δεν αμφισβήτησαν ποτέ τη μαρτυρία του τροχονόμου του Δήμου. Αντίθετα, η πρακτική αυτή μπορεί να δημιουργήσει τη λανθασμένη εντύπωση της έλλειψης εμπιστοσύνης προς την αξιοπιστία της μαρτυρίας της τροχονόμου του Δήμου και την προσπάθεια ελέγχου της.
5. Παρακαλώ όπως έχω τα σχόλια/απόψεις/θέση σας για τα πιο πάνω μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου το αργότερο. Επίσης να με πληροφορήσετε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο εφαρμόζεται η πρακτική της λήψης των φωτογραφιών, καθώς και το χρονικό διάστημα για το οποίο διατηρείτε τις φωτογραφίες.»
Οι αιτητές απάντησαν με την επιστολή ημερ. 7.10.09 ότι έχει ήδη τερματιστεί η πρακτική της φωτογράφησης των καταγγελλόμενων οχημάτων και έχει διαγραφεί το σχετικό ηλεκτρονικό αρχείο. Ωστόσο επειδή θεωρούν ότι οι φωτογραφίες διευκολύνουν το αποτέλεσμα που ο νομοθέτης επιδίωξε με τον περί Εξωδίκων Ρυθμίσεων Αδικημάτων Νόμου Ν.47(Ι)/97 καθώς και το σκοπό των σχετικών κανονισμών, ζήτησαν να εξεταστεί η δυνατότητα επέκτασης και φύλαξης του ηλεκτρονικού αρχείου που τηρούν σε σχέση με τις εξώδικες καταγγελίες για τροχαία αδικήματα σύμφωνα με τη γνωστοποίηση που επισύναπταν, στο σημείο «Ε» της οποίας, περιλαμβάνονταν φωτογραφίες των οχημάτων των παρανομούντων.
Το αίτημα απορρίφθηκε από την Επίτροπο με την επιστολή ημερ. 18.11.09. Πληροφορούσε τους αιτητές ως ακολούθως:
· «Στο σημείο «Ε», στο είδος των δεδομένων/πληροφοριών που υφίστανται επεξεργασία στο πιο πάνω Αρχείο δεν μπορούν να περιλαμβάνονται φωτογραφίες των οχημάτων των παρανομούντων, αφού υπάρχει αυτοδέσμευση σας με επιστολή του Δημοτικού Γραμματέα κ. Α. Λάμπρου προς την Επίτροπο με Αρ. Φακ. 12.5.012/ΙΙΙ και ημερομηνία 7/10/2009, βάσει της οποίας «έχει ήδη τερματιστεί από μέρους των τροχονόμων του Δήμου η πρακτική της λήψης φωτογραφιών των οχημάτων που καταγγέλλονται εξώδικα και έχει διαγραφεί το ηλεκτρονικό αρχείο που ετηρείτο από το Δήμο». Εξάλλου η θέση της Επιτρόπου γι΄ αυτό το θέμα δεν έχει διαφοροποιηθεί και παραμένει ως είχε με την επιστολή μας προς εσάς με Αρ. Φακ. 11.17.001 Α/Π 58/2009 και ημερομηνία 26/8/2009. Ως εκ τούτου η σχετική αναφορά στο σημείο «Ε» της εν λόγω Γνωστοποίησης πρέπει να διαγραφεί.
· Επίσης στο σημείο «Ζ» της Γνωστοποίησης έχετε υποχρέωση να μας δηλώσετε με ακρίβεια το χρονικό διάστημα διατήρησης των δεδομένων και η γενική αναφορά ότι τηρούνται για όσο χρονικό διάστημα προβλέπει ο Νόμος δεν αρκεί.
· Στο σημείο «Θ» της Γνωστοποίησης έχετε υποχρέωση να μας αναφέρετε τα μέτρα που λαμβάνετε για την προστασία/απόρρητο των δεδομένων/πληροφοριών (πχ αντα κλειδώνετε σε κάποιο χώρο, αν χρησιμοποιείτε κωδικούς πρόσβασης για την αυτοματοποιημένη μορφή επεξεργασίας/ηλεκτρονικής μορφής του αρχείου, αν χρησιμοποιείτε μέτρα για την ασφάλεια των δεδομένων όπως firewall κλπ).
· Στο σημείο «Ι» πρέπει να αναφέρετε το συνολικό αριθμό των προσώπων για τα οποία διατηρείτε πληροφορίες στο εν λόγω Αρχείο. Η αναφορά σας ότι «φωτογραφίζονται μόνον τα οχήματα που διαπράττουν παραβάσεις που αφορούν παρακώλυση πεζών και οχημάτων» δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή και πρέπει να διαγραφεί για τους λόγους που εξήγησα στο σχόλιο/παρατηρήσεις μου για το σημείο «Ε» και αν υπάρχουν τέτοια δεδομένα/πληροφορίες στο Αρχείο σας πρέπει να καταστραφούν/διαγραφούν αμέσως και να τερματιστεί αυτή η πρακτική.
· Στο σημείο «Ν» αναφέρετε μόνο αυτοματοποιημένο τρόπο επεξεργασίας. Δεν τηρείτε καθόλου χάρτινης μορφής Αρχείο;»
Οι αιτητές ζητούν την ακύρωση της απόφασης που τους κοινοποιήθηκε με την πιο πάνω επιστολή, της απόρριψης δηλαδή του αιτήματος τους για άδεια τήρησης αρχείου προσωπικών δεδομένων/πληροφοριών που να περιλαμβάνει φωτογραφίες οχημάτων που παρανομούν εντός των δημοτικών τους ορίων.
Οι καθ' ων η αίτηση προβάλλουν προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι πληροφοριακού χαρακτήρα και στερείται εκτελεστότητας. Υποστηρίζουν ότι σε αυτήν εκφράζεται η πρόθεση της διοίκησης κατά το νόμο και όχι η βούληση της. Συνεπώς δεν παρήγαγε οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα, αφού απλά η Επίτροπος παρείχε πληροφορίες και ζήτησε εξηγήσεις σε σχέση με σημεία του εντύπου γνωστοποίησης.
Η ένσταση δεν ευσταθεί. Η εξέταση της δυνατότητας τήρησης αρχείου εκ μέρους των αιτητών και η αποδοχή ή η απαγόρευση του περιεχομένου ενός τέτοιου αρχείου εμπίπτει μέσα στις αρμοδιότητες της Επιτρόπου, όπως αυτές καθορίζονται με το άρθρο 23 του περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμου Ν.138(Ι)/2001 («ο Νόμος»). Το εν λόγω άρθρο 23(θ) προνοεί:
«23.(θ) Αποφαίνεται για κάθε ρύθμιση που αφορά την επεξεργασία και προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.»
Συναφής είναι και η αρμοδιότητα της Επιτρόπου για τη χορήγηση των αδειών που προβλέπουν οι διατάξεις του Νόμου (εδ.δ) ενώ απευθύνει επίσης συστάσεις και υποδείξεις στους υπεύθυνους επεξεργασίας (εδ.γ).
Με την επίδικη απόφαση η Επίτροπος απαγόρευσε την αναφορά σε φωτογραφίες οχημάτων στο σημείο «Ε» της σχετικής Γνωστοποίησης που υπέβαλαν οι αιτητές δυνάμει του άρθρου 7(5) του Νόμου, αφού η επέκταση του σχετικού αρχείου και σε φωτογραφίες των οχημάτων είχε ήδη κριθεί εκ πρώτης όψεως παράνομη. Συνεπώς, εφόσον δεν έγινε επιτρεπτή μια τέτοια μεταβολή, οι αιτητές ήταν υποχρεωμένοι να περιορίσουν την τήρηση αρχείου για τις εξώδικες παραβάσεις στα υπόλοιπα στοιχεία πλην των φωτογραφιών και να τερματίσουν την προηγούμενη τακτική.
Εξάλλου σύμφωνα με το άρθρο 26 (β)του Νόμου «όποιος διατηρεί αρχείο χωρίς άδεια ή κατά παράβαση των όρων και προϋποθέσεων της άδειας του Επιτρόπου» διαπράττει αδίκημα. Είναι λοιπόν σαφές ότι η Επίτροπος άσκησε διακριτική ευχέρεια στα πλαίσια ερμηνείας του νόμου που στοιχειοθετεί έννομες συνέπειες για τους αιτητές, αφού τυχόν παράλειψη των αιτητών να συμμορφωθούν θα τους καθιστούσε υποκείμενους σε διοικητικές κυρώσεις δυνάμει των άρθρων 25 και 26 του Νόμου. Η προσβαλλόμενη απόφαση κρίνεται εκτελεστή.
Οι αιτητές προωθούν ως πρώτο λόγο ακύρωσης την πλάνη της Επιτρόπου ως προς τις προϋποθέσεις για την νόμιμη επεξεργασία κατά το άρθρο 4(1) του Νόμου, το οποίο προνοεί:
«4.-(1) Ο υπεύθυνος επεξεργασίας διασφαλίζει ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα-
(α) Υφίστανται θεμιτή και νόμιμη επεξεργασία.
(β) συλλέγονται για προσδιορισμένους, σαφείς και νόμιμους σκοπούς και δεν υφίστανται μεταγενέστερη επεξεργασία ασυμβίβαστη με τους σκοπούς αυτούς.
(γ) είναι συναφή, πρόσφορα και όχι περισσότερα από ότι κάθε φορά απαιτείται ενόψει των σκοπών της επεξεργασίας.
(δ) είναι ακριβή και, εφόσον χρειάζεται, υποβάλλονται σε ενημέρωση.
(ε) διατηρούνται σε μορφή που να επιτρέπει τον προσδιορισμό της ταυτότητας των υποκειμένων τους μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου που απαιτείται, κατά την κρίση του Επιτρόπου, για την πραγματοποίηση των σκοπών της συλλογής τους και της επεξεργασίας τους. Μετά την παρέλευση της περιόδου αυτής, ο Επίτροπος δύναται με αιτιολογημένη απόφαση του, να επιτρέπει τη διατήρηση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για ιστορικούς, επιστημονικούς ή στατιστικούς σκοπούς, εφόσον κρίνει ότι δε θίγονται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση τα δικαιώματα των υποκειμένων τους ή τρίτων.»
Είναι η θέση των αιτητών πώς ο σκοπός λήψης φωτογραφιών, που δεν ήταν άλλος παρά η εξώδικη ρύθμιση τροχαίων αδικημάτων στις περιπτώσεις όπου ο διοικούμενος απηύθυνε προφορικό ή γραπτό παράπονο στο Δήμο, είναι νόμιμος. Κατά την ερμηνεία που αποδίδουν στον περί Εξωδίκου Ρυθμίσεως Αδικημάτων Νόμο (Ν. 47(Ι)/97) και στους συναφείς Κανονισμούς [περί Εξωδίκου Ρυθμίσεως Αδικημάτων (Εξώδικο Πρόστιμο και Διαδικασία) Κ.Δ.Π. 164/2000], ο νομοθέτης αποσκοπεί πέραν της συλλογής δεδομένων από τους τροχονόμους για την τεκμηρίωση υπόθεσης κατά των παρανομούντων στο Δικαστήριο, στην εξώδικη ρύθμιση τροχαίων παραβάσεων αφού δίνεται στον παρανομούντα μια περίοδος χάριτος (30 ημέρες από την επίδοση της εξώδικης ειδοποίησης) όπου το αδίκημα μπορεί να διευθετηθεί και εξώδικα. Οι αιτητές διευκρίνισαν τόσο στην διοικητική διαδικασία όσο και ενώπιον του Δικαστηρίου ότι η χρήση των φωτογραφιών περιοριζόταν στην τεκμηρίωση του αδικήματος για σκοπούς γρηγορότερης και αποτελεσματικής εξώδικης ρύθμισης του και δεν επεκτεινόταν σε καμία περίπτωση στη δικαστική οδό για σκοπούς απόδειξης του ποινικού αδικήματος ούτε υφίστατο οποιαδήποτε επεξεργασία τους πέραν της περιόδου των τριάντα ημερών.
Στον αντίποδα της ερμηνείας των αιτητών, η Επίτροπος επικαλείται τις τρείς αρχές που θα πρέπει να συντρέχουν κατά την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, δηλαδή την αρχή της νομιμότητας, την αρχή του σκοπού και την αρχή της αναλογικότητας. Ο σκοπός της συλλογής στοιχείων από τους αιτητές στα πλαίσια του Ν.47(Ι)/97 είναι αποκλειστικά η παραπομπή αυτού που φέρεται να διέπραξε το αδίκημα ενώπιον του Δικαστηρίου. Υποστηρίζει ότι, κατά παραδοχή των αιτητών, καθιερώθηκε μια εκτός νόμου διαδικασία αποδοχής και εξέτασης παραπόνων, αντί της παραπομπής στο δικαστήριο, μετά τη λήξη της περιόδου χάριτος, εκείνων των παραβατών που αμφισβητούν τη διάπραξη του αδικήματος. Αντιτείνει επίσης ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε διάταξη στην σχετική νομοθεσία βάσει της οποίας να είναι επιτρεπτή η λήψη φωτογραφίας του οχήματος. Η απαρίθμηση των προσωπικών δεδομένων που καταγράφει ο τροχονόμος στην εξώδικη ειδοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 5 και τον Καν.3 (ΚΔΠ 164/2000) όπως το αδίκημα, ο αριθμός εγγραφής του οχήματος, η ημερομηνία, ώρα και οδός /περιοχή στην οποία βρίσκεται το όχημα κατά το χρόνο διάπραξης του αδικήματος, είναι εξαντλητική. Η Επίτροπος απορρίπτει επίσης ως εσφαλμένη τη θέση των αιτητών ότι η επιλογή του μέτρου της εξώδικης διευθέτησης με την επίδειξη των φωτογραφιών αποτελεί τη λιγότερο επαχθή λύση για το διοικούμενο παρά το μέτρο της ποινικής του δίωξης. Η Επίτροπος ορθά επισημαίνει πώς ο Νόμος θεσπίζει δικαίωμα του ίδιου του καταγγελλόμενου να επιλέξει μεταξύ της εξώδικης διευθέτησης και της προσαγωγής του στο Δικαστήριο και όχι οποιαδήποτε τέτοια ευθύνη του Δήμου Στροβόλου που απλώς καταγγέλλει την παρανομία και εισπράττει το καθορισμένο ποσόν όταν αυτός που ειδοποιήθηκε εξωδίκως κάνει την πρώτη επιλογή.
Η νομιμότητα της λήψης φωτογραφιών οχημάτων που ενέχονται σε αδικήματα όπως η παράνομη στάθμευση ή σε άλλα αδικήματα της αρμοδιότητας των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης και η αξιολόγηση της επεξεργασίας τους μέσω ενός ηλεκτρονικού αρχείου προσωπικών δεδομένων που τηρούν οι αιτητές, πρέπει να εξετασθεί βάσει της αρχής της αναλογικότητας σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις που απορρέουν από το εφαρμοζόμενο νομικό πλαίσιο είναι αυστηρά και αφορούν:
· Τη νομιμότητα της επεξεργασίας (αναλογικότητα, σκοπός του Νόμου, απαγόρευση χρήσης για άλλους σκοπούς και διαβίβασης σε τρίτους).
· Τις υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας (ασφάλεια, απόρρητο, ενημέρωση).
· Τα δικαιώματα των υποκειμένων (πρόσβαση, αντίρρηση).
Το πρώτο που εξετάζεται είναι η νομιμότητα, η οποία διέπεται από την αρχή της αναγκαιότητας και την αρχή της αναλογικότητας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση εύλογα κρίθηκε από την Επίτροπο ότι ο επιδιωκόμενος σκοπός, δηλαδή η χρήση των φωτογραφιών στα πλαίσια της εξώδικης διευθέτησης των αδικημάτων ως πειστηρίων έναντι οποιασδήποτε αμφισβήτησης διάπραξης τέτοιου αδικήματος από τον διοικούμενο, δεν ήταν νόμιμος αφού δεν καλύπτεται από τις πρόνοιες του Ν.47(Ι)/97.
Δεν προκύπτει από το νομοθετικό πλαίσιο που προνοεί για την εξώδικη ρύθμιση των αδικημάτων που επιδέχονται τέτοια ρύθμιση, ότι η εξουσία των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης να επιβάλλουν εξώδικο πρόστιμο, να επιδίδουν σχετική ειδοποίηση και να το εισπράττουν έχει τέτοια εμβέλεια ώστε να χρειάζεται να αποδείξουν την διάπραξη του αδικήματος σε αυτόν που καταγγέλθηκε και αμφισβητεί την ενοχή του. Η διαδικασία, όπως αναλυτικά την προέβλεψε ο νομοθέτης, αφορά αποκλειστικά στο δικαίωμα του προσώπου που παραλαμβάνει εξώδικη ειδοποίηση να πληρώσει το σχετικό πρόστιμο πριν του ασκηθεί δίωξη. Σε περίπτωση που δεν συμμορφωθεί στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα για οποιοδήποτε λόγο και στοιχειοθετείται ποινικό αδίκημα, ο Δήμος ασκεί ποινική δίωξη. Τα στοιχεία που έχει καταγράψει ο τροχονόμος μεταξύ των οποίων και η τυχόν ληφθείσα φωτογραφία προορίζονται για τεκμηρίωση του αδικήματος μόνο ενώπιον του ποινικού Δικαστηρίου αφού δεν προβλέπεται νομοθετικά οποιαδήποτε άλλη οιονεί ανακριτική διαδικασία ενώπιον του Δήμου.
Στη δικαστική διαδικασία οι αιτητές παραδέχονται ότι συνήθως γίνεται δεκτή η μαρτυρία του τροχονόμου, χωρίς να χρειάζεται η προσαγωγή άλλων μέσων απόδειξης. Συνεπώς οι αιτητές δέχονται ότι ούτε για σκοπούς απόδειξης της κατηγορίας στο Δικαστήριο η ύπαρξη των επίμαχων φωτογραφιών είναι απολύτως αναγκαία.
Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, η λήψη και η χρήση φωτογραφιών των παρανομούντων οχημάτων από τους αιτητές, χωρίς η αναγκαιότητα και ο σκοπός να επικαλύπτονται νομοθετικά, προσκρούει στην αρχή της νομιμότητας και δεσμευτικότητας του σκοπού. Σύμφωνα με την συγκεκριμένη αρχή τα προσωπικά δεδομένα επιτρέπεται να συλλέγονται και να υπόκεινται σε επεξεργασία μόνο για ορισμένο και σαφή σκοπό. Ο σκοπός καθορίζει τόσο το μέτρο της νομιμότητας της συλλογής καθώς και το βαθμό της αναγκαίας επεξεργασίας. (Οδηγία 95/46/ΕΚ, Βλ. Ιωάννη Ιγγλεζάκη, «Ευαίσθητα Προσωπικά Δεδομένα», 2003, σελ.109.)
Το παράδειγμα που επικαλούνται οι αιτητές με την περίπτωση των φωτογραφικών μηχανών/καμερών στους δρόμους διαφοροποιείται αφού εκεί η καταγραφή των προσωπικών δεδομένων μέσω φωτοεπισήμανσης ρυθμίζεται από τον περί Τροχαίων Αδικημάτων (Χρήση Συσκευών Φωτοεπισήμανσης και Αλλα Συναφή Θέματα) Νόμο Ν.55(Ι)/2001 με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Χρήσιμη αναφορά για το επίδικο θέμα μπορεί να γίνει στην απόφαση της Ελληνικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων 63/2004 με την οποία, υπό προϋποθέσεις, επέτρεψε την παράταση της λειτουργίας του κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης που χρησιμοποιείτο για την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων και μετά τη λήξη τους, μόνο για τον σκοπό της διαχείρισης κυκλοφορίας. Καθώς και στην απόφαση 58/2005 που απέρριψε το αίτημα του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας με το οποίο ζητούσε άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας συστήματος ηλεκτρονικής παρακολούθησης, το οποίο να καλύπτει εκτός από τη ρύθμιση κυκλοφορίας και κάθε άλλη δραστηριότητα σε δημόσιους χώρους και απαγόρευσε ρητά «τη λειτουργία των καμερών . κατά την διάρκεια εκδηλώσεων, διαδηλώσεων κ.τ.λ.».
Οι υπόλοιποι λόγοι που προωθούν οι αιτητές είναι η έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας. Το σύνολο της αλληλογραφίας που επισυνάπτεται στην ένσταση καθώς και το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου αποκαλύπτει ότι διεξήχθη η αναγκαία διερεύνηση των νομικών πτυχών της υπόθεσης και ζητήθηκαν οι απόψεις του Δήμου σε κάθε στάδιο. Επίσης η αιτιολογία που δόθηκε αναφορικά με την έλλειψη νομιμότητας και αναλογικότητας στην αιτούμενη χρήση ήταν σαφής και συμπληρώνεται από το περιεχόμενο του φακέλου.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα υπέρ της καθ΄ ης η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.