|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.763 /2011)
6 Ιουλίου, 2011
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στης]
Αναφορικά με τα ΄Αρθρα 28, 29 και 146 του Συντάγματος
FALAK SHAD
Αιτητής,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω
1. YΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
3. ΕΠΑΡΧΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ
4. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ/Η ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
5. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ
6. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Καθ΄ων η αίτηση.
------------------------
(Αίτηση ημερ. 10 Ιουνίου, 2011)
Μ.Παρασκευάς, για τον Αιτητή.
Γ.Χ΄Χάννα (κα.) για τους Καθ΄ων η αίτηση
-----------------------
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο αιτητής επιχείρησε ανεπιτυχώς να εξασφαλίσει άδεια εισόδου στην Κυπριακή Δημοκρατία από το Πακιστάν όπου κατάγεται. Στη συνέχεια αφίχθηκε παρανόμως στην Κύπρο σε άγνωστη ημερομηνία.
Στις 8 Φεβρουαρίου 2011 υπέβαλε αίτηση ασύλου. Κατά τη διερεύνηση υπόθεσης συμπλοκής, η οποία έλαβε χώρα στις 20 Μαρτίου 2011, ο αιτητής μαζί με άλλους ομοεθνείς του, συνελήφθηκε από την Αστυνομία και στη συνέχεια εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα οκταήμερης κράτησης για διερεύνηση ποινικών αδικημάτων. Μετά τη συμπλήρωση του ανακριτικού φακέλου ο Γενικός Εισαγγελέας έδωσε οδηγίες για μη ποινική δίωξη εναντίον του αιτητή αλλά να απελαθεί. Ως αποτέλεσμα τούτου ο ΄Επαρχος Κερύνειας εξέδωσε στις 29 Μαρτίου 2011 διατάγματα απέλασης και παραμονής του αιτητή υπό κράτηση μέχρι την υλοποίηση της απέλασης δυνάμει της παραγράφου Ζ, του εδαφίου 1, του άρθρου 6 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου Κεφ.105, θεωρώντας τον αιτητή επικίνδυνο για τη δημόσια τάξη. Το εν λόγω διάταγμα απέλασης κοινοποιήθηκε στον αιτητή στις 18 Απριλίου 2011.
Στις 20 Απριλίου 2011 είχε διεξαχθεί η συνέντευξη του αιτητή στην Επιτροπή Ασύλου και το αίτημα του απερρίφθηκε με απόφαση ημερ. 16 Ιουνίου 2011.
Στο μεταξύ, και συγκεκριμένα στις 2 Μαϊου 2011, ο αιτητής καταχώρισε ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus αμφισβητώντας τη νομιμότητα των δύο πιο πάνω διαταγμάτων απέλασης και κράτησης. Μετά από ακροαματική διαδικασία ο αδελφός δικαστής Φωτίου, με απόφαση του ημερ. 3 Ιουνίου 2011, αποφάσισε ότι δεν είχε δικαιοδοσία ελέγχου της νομιμότητας των δύο διαταγμάτων με τη διαδικασία του προνομιακού εντάλματος και για το σκοπό αυτό απέρριψε την αίτηση.
Στις 10 Ιουνίου 2011 ο αιτητής καταχώρισε την παρούσα προσφυγή με την οποία αμφισβητεί τη νομιμότητα και εγκυρότητα των πιο πάνω αναφερομένων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης του. Ταυτοχρόνως, με μονομερή αίτηση ιδίας ημερομηνίας, ο αιτητής ζήτησε την έκδοση προσωρινής θεραπείας και αναστολής εκτέλεσης των διαταγμάτων απέλασης μέχρι την αποπεράτωση της παρούσας προσφυγής και έκδοση διατάγματος απελευθέρωσης του. Κατά την πρώτη εμφάνιση ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή γνωστοποίησε στο Δικαστήριο την ύπαρξη και άλλης αιτήσεως που εκκρεμούσε ενώπιον αδελφού δικαστή και ζήτησε όπως η αίτηση επιδοθεί στην άλλη πλευρά και ταυτοχρόνως αιτήθηκε τη χορήγηση αδείας για καταχώριση συμπληρωματικής ενόρκου δηλώσεως. Τούτο έγινε και η αίτηση προχώρησε σε ακρόαση, μετά την εμφάνιση και καταχώριση ενστάσεως εκ μέρους της Δημοκρατίας.
Από το περιεχόμενο και των δύο ενόρκων δηλώσεων που κατατέθηκαν εκ μέρους του αιτητή δεν αμφισβητούνται τα γεγονότα όπως έχουν περιγραφεί πιο πάνω. Το μόνο που προβάλλει ο αιτητής είναι ότι η κράτηση του είναι παράνομη, αφού ο ίδιος βρίσκεται στην Κύπρο ως αιτητής ασύλου και οι ενέργειες της Δημοκρατίας έρχονται σε αντίθεση με την Κοινοτική Οδηγία 2008/115 ΕΚ. Όπως έχει πληροφορηθεί, συνέχισε, από το δικηγόρο του, το Διάταγμα απέλασης του έχει ανασταλεί ως αποτέλεσμα της διαδικασίας ενώπιον της Επιτροπής Ασύλου και ως συνέπεια τούτου η περαιτέρω κράτηση του καθίσταται παράνομη.
Κατά το στάδιο της συζήτησης της υπόθεσης ο κ.Παρασκευά εισηγήθηκε ότι η εφαρμογή των προνοιών της Οδηγίας 2008/115 ΕΚ, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή στις 24 Δεκεμβρίου 2010, δεν επιτρέπει τη συνέχιση της κράτησης του αιτητή. ΄Εδωσε έμφαση ο συνήγορος στο γεγονός ότι ο αιτητής δεν έχει ούτε κατηγορηθεί αλλά ούτε και καταδικαστεί για οποιοδήποτε αδίκημα ούτως ώστε να μπορεί να ενεργοποιηθεί η προβαλλόμενη δυνατότητα, με βάση το άρθρο 6 του Κεφ.105, που προβάλλει η Δημοκρατία. Η παραβίαση της Κοινοτικής Οδηγίας καταδεικνύει, κατά την εισήγηση του συνήγορου, την έκδηλη παρανομία η οποία επιτρέπει στο Δικαστήριο να εκδώσει το αιτούμενο διάταγμα για απελευθέρωση του. Η υποβολή αιτήσεως ασύλου υποδηλοί κίνδυνο για τη ζωή του σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα του, γεγονός που τεκμηριώνεται και από την ένορκη δήλωση του αιτητή. Σημείωσε δε ο συνήγορος τέλος, ότι για λογαριασμό του αιτητή, καταχωρήθηκε από τον Οργανισμό Future Worlds Center, διοικητική προσφυγή ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, με ημερομηνία 20 Ιουνίου 2011.
Η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας υποστήριξε ότι η νομιμότητα των εκδοθέντων διαταγμάτων, απέλασης και κατά συνέπεια κράτησης μέχρι την απέλαση, θα πρέπει δε να κριθούν με βάση τις πρόνοιες του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ.105. Δεν έχει επί του προκειμένου, όπως εισηγήθηκε, εφαρμογή η Κοινοτική Οδηγία και έκαμε αναφορά στην Υποθ. 762/2011 Αsghar ν. Δημοκρατίας, ημερ. 30 Ιουνίου 2011, την οποία θα σχολιάσω μεταγενέστερα. Συνέχισε δε η συνήγορος, ότι για να τεκμηριωθεί η έκδοση διατάγματος, όπως ζητείται με την παρούσα αίτηση, θα πρέπει να καταδειχθεί έκδηλη παρανομία. Οι πρόνοιες του άρθρου 6 του Κεφ.105 προσφέρουν τη δυνατότητα έκδοσης διατάγματος απέλασης όταν και εφόσον ένας αλλοδαπός κριθεί επικίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια, όπως έγινε στην προκείμενη περίπτωση.
Και αν ακόμη τεθεί θέμα εφαρμογής της Κοινοτικής Οδηγίας, που δεν είναι η περίπτωση, είπε η κα.Χ΄Χάννα δεν μπορεί να ικανοποιηθεί το αίτημα του αιτητή γιατί δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για οικειοθελή αποχώρηση.
Η προσφερόμενη στο Δικαστήριο δυνατότητα έκδοσης προσωρινών διαταγμάτων, μέχρι την εκδίκαση και αποπεράτωση μιας προσφυγής εδράζεται στον Καν.13 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου. Η δικαιοδοσία αυτή ασκείται με φειδώ και μόνο όταν στοιχειοθετηθούν ένα από τα δυο πιο κάτω απαραίτητα στοιχεία ήτοι:
α) ΄Εκδηλη παρανομία στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης ή
β) Πρόκληση ανεπανόρθωτης ζημιάς στον αιτητή από τη μη έκδοση του διατάγματος.
Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ν. Marfin Popular Bank (2007) 3 Α.Α.Δ. 32.
«η εξαιρετική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου για έκδοση προσωρινού διατάγματος όπως είναι πάγια νομολογημένο, αναλαμβάνεται μόνο εφόσον διαπιστώνεται πως η προσβαλλόμενη διοικητική απόφαση είναι έκδηλα παράνομη ή εφόσον, στο πλαίσιο του συνόλου των δεδομένων, δικαιολογείται νε εκδοθεί ενόψει επαπειλούμενης, εξαιτίας της, ανεπανόρθωτης βλάβης.»
Στην υπόθεση Frangos & Οthers v. Republic (1982) 3 Α.Α.Δ.53, ιδιαίτερα στη σελίδα 57, αναφέρεται σε μετάφραση ότι:
«για να ενεργήσει το Δικαστήριο, η παρανομία πρέπει να είναι πρόδηλα αναγνωρίσιμη χωρίς να χρειάζεται να διερευνηθούν τα αμφισβητούμενα γεγονότα».
Περαιτέρω στην ίδια υπόθεση αναφέρεται το πιο κάτω απόσπασμα επίσης σε μετάφραση:
«αν και το τι αποτελεί έκδηλη παρανομία δεν έχει εξαντλητικά οριστεί φαίνεται ότι συνεπάγεται καθαρή παράβαση της διαδικασίας που προβλέπεται από το νόμο ή αδιαμφισβήτητη περιφρόνηση των θεμελιωδών αρχών του διοικητικού δικαίου.»
Ο ορισμός της «έκδηλης παρανομίας» απαντάται επίσης στην υπόθεση Λοϊζίδης ν. Yπ. Εξωτερικών (1995) 3 Α.Α.Δ. 233 ως εξής:
«έκδηλη παρανομία είναι εκείνη που, αν δεν αναδύεται αυτόματα ανακύπτει κατόπιν αναλογισμού ως προς τις επιπτώσεις στοιχείων ενυπαρχόντων στο διαθέσιμο υλικό εφόσον βέβαια ότι απορρέει παραμένει αντικειμενικά αναντίλεκτο και μη υποκείμενο σε στάθμιση για έκφραση κρίσης».
Το πιο κάτω απόσπασμα σε μετάφραση από την απόφαση Sofocleous ν. Republic (1971) 3 Α.Α.Δ. 345, δίδει πιστεύω το στίγμα και προσδιορίζει τις παραμέτρους μέσα από τις οποίες το Δικαστήριο μπορεί να προχωρήσει για να διαπιστώσει την ύπαρξη ανεπανόρθωτης ζημιάς
«αποτελεί καλώς θεμελιωμένη αρχή του διοικητικού δικαίου ότι η κατ΄ισχυρισμόν ζημιά που θα προκύψει από την επικείμενη εκτέλεση της επίδικης διοικητικής πράξης πρέπει να εξειδικεύεται στην αίτηση με συγκεκριμένο τρόπο. Ασαφείς ισχυρισμοί για τη ζημιά καθιστούν δύσκολη την αξιολόγηση της και γι΄αυτό και μόνο το λόγο η αίτηση για προσωρινό διάταγμα μπορεί να απορριφθεί.»
Στην προκείμενη περίπτωση δεν τίθεται θέμα ανεπανόρθωτης ζημιάς αλλά προβάλλεται μόνο η ύπαρξη έκδηλης παρανομίας. Αποτελεί αποδεχτό δεδομένο από τον αιτητή ότι είχε συλληφθεί, μετά από μια συμπλοκή, με ομοεθνείς του στις 21 Μαρτίου 2011. Το κράτος μέλος, η Κυπριακή Δημοκρατία θεώρησε, μέσω των διαδικασιών που προβλέπονται από τον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο, Κεφ.105, ως άτομο τρίτης χώρας, απαγορευμένο μετανάστη και τερμάτισε ουσιαστικώς τη νόμιμη παραμονή του στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τούτο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί έκδηλη παρανομία. Επί του προκειμένου είχα το ευεργέτημα να μελετήσω την απόφαση Asghar του αδελφού δικαστή Ναθαναήλ, και συμφωνώ με τη σκέψη του ότι ενδεχομένως η Οδηγία 2008/115 ΕΚ να μην έχει εφαρμογή στην προκείμενη περίπτωση. Εν πάση περιπτώσει η προβλεπόμενη με την εν λόγω Οδηγία προθεσμία κράτησης, με σκοπό την απέλαση, δεν έχει παρέλθει έτσι ώστε να τίθεται θέμα ενεργοποίησης του άρθρου 15 της Οδηγίας. Από το ίδιο το περιεχόμενο της εν λόγω Οδηγίας και ιδιαιτέρως τα άρθρα 2 και 3 καταφαίνεται ότι ο σκοπός της Οδηγίας ήταν η καθιέρωση αποτελεσματικών διαδικασιών απομάκρυνσης και επαναπατρισμού επηρεαζομένων υπηκόων τρίτων χωρών. Ο ίδιος ο ορισμός της «παράνομης» παραμονής, που απαντάται στο άρθρο 3 της Οδηγίας, δεικνύει το εύρος της εφαρμογής της.
Για επίρρωση της θέσης του ο κ.Παρασκευά έκαμε αναφορά στην υπόθεση C-61/1 PPU Ηassen El Dridi ή Soufi Karim, ημερ. 28 Απριλίου 2001. Με όλο το σεβασμό προς το συνήγορο η εν λόγω υπόθεση δεν έχει εφαρμογή στην προκείμενη περίπτωση αφού από το ΔΕΚ (σήμερα ΔΕΕ) συζητήθηκε η αρχή της αναλογικότητας και η αναγκαιότητα περιορισμού του διαστήματος κράτησης ενός προσώπου εναντίον του οποίου εκκρεμεί η διαδικασία απέλασης. Συζητήθηκε περαιτέρω η εμβέλεια εφαρμογής των άρθρων 15 και 16 της Οδηγίας που στόχο έχει την απαγόρευση επιβολής ποινών φυλάκισης σε υπηκόους τρίτων χωρών που αρνούνται να εγκαταλείψουν το έδαφος κράτους μέλους.
Τέλος ο συνήγορος αναφέρθηκε και στην Irfam Ahmad Πολιτική Αίτηση 5/2011, ημερ. 20.1.2011 στην οποία ο αδελφός δικαστής Χατζηχαμπής εξέδωσε προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus γιατί ο συγκεκριμένος αιτητής κρατείτο για περίοδο πέραν των 6 μηνών κατά αντίθεση προς το άρθρο 15(6) της Οδηγίας. Τα γεγονότα είναι εντελώς διαφορετικά γιατί στην υπόθεση εκείνη δεν υπήρχε απόφαση της διοίκησης ως προς το χρόνο κράτησης του τότε αιτητή.
Με γνώμονα τα πιο πάνω βρίσκω ότι ο αιτητής απέτυχε να στοιχειοθετήσει την ύπαρξη έκδηλης παρανομίας και η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Κ.Παμπαλλής,
Δ.