|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 489/2009)
16 Μαρτίου, 2011
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΟΥΛΛΑ ΜΙΛΤΙΑΔΟΥΣ ΦΥΛΑΚΤΟΥ,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
Κ. Κνώφος για Κ. Δημητριάδη, για την Αιτήτρια.
Κ. Σταυρινός, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Η Αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή ζητά ακύρωση της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 19.2.2009, με την οποία απέρριψαν αίτησή της ημερ. 27.5.2008 για την ανάκληση και/ή μερική ανάκληση της απαλλοτρίωσης (ΑΔΠ 1437, ημερ. 16.8.1991 και ΑΔΠ 1878, ημερ. 8.11.1991), δύο κτημάτων της και την επιστροφή τους στην ίδια, καθότι αν και πέρασαν πάνω από 5 χρόνια από την απαλλοτρίωση, τα κτήματα δεν έχουν αξιοποιηθεί για το σκοπό που απαλλοτριώθηκαν. Επίσης προσβάλλει την παράλειψή τους να πράξουν τα πιο πάνω, τα οποία όπως ισχυρίζονται, αποτελούν νόμιμη οφειλόμενη ενέργεια.
Τα γεγονότα της υπόθεσης
Η Αιτήτρια είναι ιδιοκτήτρια των τεμαχίων 464/1 και 465/2, Φ/Σχ. ΧΧΧVII.9, στο χωριό Γερακιές στην Επαρχία Λευκωσίας και τα οποία εφάπτονται του κύριου δρόμου. Όταν το 1989 το Τμήμα Δημοσίων Έργων εκτελούσε έργα βελτίωσης και διαπλάτυνσης του δρόμου, η Αιτήτρια υπέβαλε αίτημα στον τότε Υπουργό, ο οποίος το αποδέχθηκε, όπως η διοίκηση κατά την εκτέλεση έργων στην περιοχή, ισοπεδώσει και το κτήμα της Αιτήτριας, ώστε να αποφευχθεί η απαλλοτρίωση μεγάλου μέρους των κτημάτων της ώστε να μπορέσει, στη συνέχεια, να ανεγείρει οικία. Όπως ισχυρίζονται οι Καθ' ων η αίτηση, το αίτημα έγινε αποδεχτό, υπό τον όρο ότι η Αιτήτρια δεν θα αξίωνε αποζημίωση για χρήση μέρους των τεμαχίων της για σκοπούς διαπλάτυνσης του δρόμου. Επιπλέον, θα αναλάμβανε με δικά της έξοδα να δημιουργήσει τοίχους αντιστήριξης των πρανών που θα δημιουργούνταν από την ισοπέδωση.
Όπως περαιτέρω ισχυρίζονται οι Καθ' ων η αίτηση, ενώ η διοίκηση τον Μάιο του 1989 προέβη στην ισοπέδωση του κτήματος, η Αιτήτρια αθέτησε την υπόσχεσή της και δεν κατασκεύασε τους τοίχους αντιστήριξης, επικαλούμενη το ψηλό κόστος. Επειδή παρά τις προειδοποιήσεις, η Αιτήτρια αρνείτο να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και επειδή η πλαγιά θα έπρεπε να προστατευθεί από επικίνδυνες κατολισθήσεις, ο Υπουργός άφησε τη διαδικασία της απαλλοτρίωσης των τεμαχίων να προχωρήσει. Αρχικά υπήρξε επίταξη των κτημάτων (16.11.90). Όταν η Αιτήτρια πληροφορήθηκε τις προθέσεις της κυβέρνησης, υπέβαλε στις 17.11.1990 αίτηση για άδεια οικοδομής, δηλώνοντας έτοιμη να προχωρήσει στην κατασκευή των τοίχων αντιστήριξης, ταυτόχρονα με την ανέγερση της οικοδομής και ζήτησε την ανάκληση της επίταξης.
Το Τμήμα Δημοσίων Έργων το οποίο εκ πρώτης όψεως τοποθετείτο ευνοϊκά στην αίτηση, αφού την εξέτασε, διαπίστωσε ότι τα κατασκευαστικά έργα για τους τοίχους αντιστήριξης, ήταν ελλιπή και ζήτησε να υποβληθούν νέα σχέδια και πλήρης στατική μελέτη. Ταυτόχρονα, υπενθύμισε τον όρο για παραχώρηση μέρους του κτήματος της Αιτήτριας, πλάτους 1.54, για διαπλάτυνση του δρόμου (βλ. επιστολή προς Αιτήτρια ημερ. 13.6.1991). Στις 16.8.1991 δημοσιεύθηκε η Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης ΔΠ 1437. Η Αιτήτρια δεν φαίνεται να είχε συμμορφωθεί, συνεχίζοντας να επικαλείται το ψηλό κόστος των τοίχων αντιστήριξης. Η διοίκηση, με διάφορες επιστολές της ημερ. 9.9.1991 και 1.11.1991, αλλά και προφορικά, προσπάθησε να εξακριβώσει τις πραγματικές προθέσεις της Αιτήτριας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Στις 8.11.1991 δημοσιεύθηκε με τη ΔΠ 1878, Διάταγμα Απαλλοτρίωσης ολόκληρου του μέρους των τεμαχίων της Αιτήτριας για σκοπούς κατασκευής, βελτίωσης και ευθυγράμμισης του δρόμου Καλοπαναγιώτη-Γερακιών.
Στη συνέχεια, όπως αναφέρεται σε Υπηρεσιακό Σημείωμα που επισυνάφθηκε στην ένσταση, ιδιοκτήτρια γειτονικού τεμαχίου που υπέρκειται των τεμαχίων της Αιτήτριας, υπέβαλε παράπονο στην Επίτροπο Διοίκησης, ισχυριζόμενη ότι το κτήμα της επηρεάστηκε από τις κατολισθήσεις των εκσκαφών. Τεχνικός του Τμήματος Δημοσίων Έργων εξήγησε στους Μελετητές που διόρισε η Αιτήτρια, τις τεχνικές και στατικές μελέτες που απαιτούνταν να υποβληθούν και τα έργα που θα έπρεπε να γίνουν, ώστε να γίνει αποδεχτό το αίτημα για άδεια οικοδομής ώστε να τροχιοδρομηθεί η ανάκληση της απαλλοτρίωσης που ζητούσε η Αιτήτρια. Όμως, και πάλιν η Αιτήτρια μέχρι το 1994 δεν ανταποκρίθηκε.
Η Αιτήτρια συνέχισε να μη συμμορφώνεται και με διάφορες επιστολές της επέμενε στο να ζητά ανάκληση του Διατάγματος Απαλλοτρίωσης. Το Μάιο του 2007, καταχώρησε παραπομπή την οποία όμως αργότερα απέσυρε, ώστε να προχωρήσει με αίτημα για επιστροφή των κτημάτων της. Πράγματι στις 27.5.2008 οι δικηγόροι της Αιτήτριας με επιστολή τους προς το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, αξίωναν ανάκληση της απαλλοτρίωσης και επιστροφή των κτημάτων στην Αιτήτρια, επειδή αυτά δεν είχαν αξιοποιηθεί τότε για το σκοπό που απαλλοτριώθηκαν.
Στις 19.2.2009 οι Καθ' ων η αίτηση πληροφόρησαν τους δικηγόρους της Αιτήτριας, ότι στο ακίνητο της Αιτήτριας είχαν γίνει εργασίες κατά τη διαπλάτυνση-βελτίωση του δρόμου Καλοπαναγιώτη-Γερακιών και ότι λόγω γεωτεχνικών προβλημάτων, προγραμματίζονταν πρόσθετες εργασίες για σταθεροποίηση των πρανών για σκοπούς προστασίας, όχι μόνο του δρόμου, αλλά και της υπερκείμενης οικίας, η οποία απειλείτο λόγω της μη κατασκευής από την Αιτήτρια του τοίχου αντιστήριξης εντός των απαλλοτριωθέντων τεμαχίων. Μεταξύ των εργασιών που προγραμματίζονταν, περιλαμβάνετο η κατασκευή τοίχων αντιστήριξης και αναβαθμίδων εντός των τεμαχίων που απαλλοτριώθηκαν. Ως εκ τούτου, πληροφόρησαν τους δικηγόρους της Αιτήτριας ότι δεν μπορεί να προωθηθεί η αιτούμενη από την Αιτήτρια ανάκληση της απαλλοτρίωσης.
Οι λόγοι ακύρωσης
Η Αιτήτρια προς ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης για τη μη ανάκληση των απαλλοτριώσεων και επιστροφή των κτημάτων της, προβάλλει δύο λόγους ακύρωσης, ότι:- (1) Ο σκοπός της απαλλοτρίωσης δεν έχει καταστεί εφικτός, και σύμφωνα με τα Άρθρα 23.5 του Συντάγματος και 14 και 15 του περί Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962 (Ν.15/1962), τα κτήματα έπρεπε να είχαν επιστραφεί και (2) επιδιώκεται σκοπός άλλος από αυτόν για τον οποίον έγινε η απαλλοτρίωση.
Θα εξετάσω τους δύο λόγους ακύρωσης μαζί. Αναφορικά με τον πρώτο, η Αιτήτρια προβάλλει ότι ανάμεσα στους επιδιωκόμενους σκοπούς του επίδικου διατάγματος απαλλοτρίωσης, ήταν και η κατασκευή τοίχου αντιστήριξης στα απαλλοτριωθέντα τεμάχιά της, ώστε να καταστεί δυνατή η επιστροφή της πλεονάζουσας ιδιοκτησίας που ήταν αχρείαστη για σκοπούς της απαλλοτρίωσης. Όμως, ενώ έγινε η επίδικη ανακατασκευή του δρόμου και η ισοπέδωση των τεμαχίων της, εδώ και πολλά χρόνια οι Καθ' ων η αίτηση δεν προχώρησαν στη δημιουργία τοίχου αντιστήριξης στα απαλλοτριωθέντα κτήματα, ώστε αυτά να επιστραφούν στην ίδια, ως ήταν η υπόσχεση των Καθ' ων η αίτηση, για να μπορέσει να τα αναπτύξει.
Οι Καθ' ων η αίτηση απορρίπτουν τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας και προβάλλουν ότι ο σκοπός της επίδικης απαλλοτρίωσης ήταν η ανακατασκευή του δρόμου Καλοπαναγιώτη-Γερακιών και επιτεύχθηκε. Περαιτέρω η μόνη υποχρέωση τους απέναντι στην Αιτήτρια, σύμφωνα με την μεταξύ τους συμφωνία ως προς το ζήτημα της αποζημίωσης, ήταν η ισοπέδωση των κτημάτων, την οποία υλοποίησαν. Με βάση αυτή τη συμφωνία, η κατασκευή τοίχου αντιστήριξης ήταν υποχρέωση της Αιτήτριας και επειδή παρέλειψε να συμμορφωθεί, γι' αυτό και μόνο τον λόγο δεν ανακλήθηκαν οι απαλλοτριώσεις εφόσον δεν ξεκαθάρισε, εξ υπαιτιότητάς της, τυχόν πλεονάζουσα έκταση ώστε να της επιστραφεί.
Ο λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί.
Κατ' αρχάς, δεν συμφωνώ ότι σκοπός ή μέρος του σκοπού της απαλλοτρίωσης ήταν η δημιουργία τοίχου αντιστήριξης. Με βάση τα πραγματικά περιστατικά ο σκοπός της επίδικης απαλλοτρίωσης, ήταν η κατασκευή, βελτίωση και ευθυγράμμιση του δρόμου Καλοπαναγιώτη-Γερακιών. Αυτός ο σκοπός, σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης, έχει επιτευχθεί. Η Αιτήτρια δεν αμφισβήτησε τη νομιμότητα της απαλλοτρίωσης. Για το θέμα των αποζημιώσεων φαίνεται να συμφωνήθηκε όπως αντί αποζημίωσης, γίνουν από πλευράς των Καθ' ων η αίτηση, κάποιες ισοπεδωτικές εργασίες, με την προϋπόθεση ότι η Αιτήτρια θα κατασκεύαζε τοίχους αντιστήριξης ώστε να μπορέσει να θέσει τη βάση για ανάκληση ή περιορισμό των διαταγμάτων απαλλοτρίωσης, ούτως ώστε να της επιστραφεί το πλεονάζον μέρος που θα προέκυπτε. Ενώ η διοίκηση συμμορφώθηκε, η Αιτήτρια παρέλειψε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που ανέλαβε ή εν πάση περιπτώσει τις προϋποθέσεις που τέθηκαν από τη διοίκηση, ώστε να τροχιοδρομηθεί η μερική ανάκληση της απαλλοτρίωσης. Έγιναν πολλές προσπάθειες για να εξευρεθεί αμοιβαία λύση. Μέχρι το 1994 η διοίκηση προσπάθησε να ανιχνεύσει τις προθέσεις της Αιτήτριας, χωρίς αποτέλεσμα. Ακόμη και το 2007 η Αιτήτρια καταχώρησε παραπομπή στο δικαστήριο για το θέμα των αποζημιώσεων. Την απέσυρε για να αλλάξει πορεία και να ζητήσει επιστροφή λόγω μη επίτευξης του σκοπού. Όμως, ο σκοπός της απαλλοτρίωσης επιτεύχθηκε προ πολλού, ενώ η Αιτήτρια δεν αμφισβήτησε ούτε τη νομιμότητα του διατάγματος απαλλοτρίωσης, ούτε τον αναγκαίο της έκτασης που απαλλοτριωνόταν. Εκείνο που επιδίωξε από την αρχή, ήταν να εξεύρει τρόπους να ισοπεδωθεί το κτήμα της, ώστε να προκύψει πλεονάζων μέρος που θα της επέτρεπε να ζητήσει ανάκληση. Όμως για πάρα πολλά χρόνια η Αιτήτρια δεν συνεργάστηκε, ενώ η διοίκηση ενήργησε κατά πάντα ουσιώδη χρόνο με καλή πίστη. Τα πράγματα σήμερα έχουν ξεκαθαρίσει, τουλάχιστον όσον αφορά τις προθέσεις της Αιτήτριας. Με δεδομένο ότι η Αιτήτρια όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται πλέον να προχωρήσει με την ανέγερση του τοίχου αντιστήριξης, αλλά αντίθετα, προσπαθεί να εκμεταλλευθεί την καθυστέρηση προς όφελός της, οι Καθ' ων η αίτηση οφείλουν να οριστικοποιήσουν το συντομότερο δυνατό τα όσα εκκρεμούν σε σχέση με τα απαλλοτριωθέντα κτήματα, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικές δικαστικές διαδικασίες.
Με βάση τα πιο πάνω και με δεδομένη την κατάληξη μου ότι επιτεύχθηκε ο σκοπός της επίδικης απαλλοτρίωσης, κρίνω ότι δεν ευσταθεί ούτε ο δεύτερος λόγος ακύρωσης ότι επιδιώκεται σκοπός άλλος από αυτόν για τον οποίον έγινε η απαλλοτρίωση.
Με βάση τα πιο πάνω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται, με €1300 έξοδα υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, δυνάμει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠσ