ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

                                                                            (Υπόθεση αρ. 2384/2006)

 

1 Φεβρουαρίου, 2010

 

[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στης)

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

                      KAROYLLAS ΚΑΙ MARKOULLIS LTD

Αιτητών

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

1. Υπουργικού Συμβουλίου

2. Υπουργού Εσωτερικών

Καθ' ων η Αίτηση

                                      -------------------------

κ. Αγγελίδης για Α.Σ. Αγγελίδη, για τους Αιτητές

κα Χατζηχάννα, για τους Καθ' ων η αίτηση

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ. Οι Αιτητές με την παρούσα προσφυγή ζητούν την ακύρωση του Διατάγματος του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 24.11.2006, με το οποίο καθόρισε προσωρινά ως Λευκή Ζώνη για σκοπούς περιορισμού της οικονομικής ανάπτυξης, την περιοχή γνωστή ως «Λόφος του Πρωτάρα», στην οποία περιλαμβάνονται και τα τεμάχια υπ. Αρ. 409, 385 και 386/1 Φ/Σχ. 42/8 Ε2, τα οποία ανήκουν στους Αιτητές.

 

Στις 29.1.1993 οι Αιτητές υπέβαλαν αίτηση προς το Δήμο Παραλιμνίου για έκδοση άδειας οικοδομής για ανέγερση οκτώ εξοχικών επαύλεων στα πιο πάνω τρία τεμάχια γης. Η αίτηση συνοδευόταν από αρχιτεκτονικά σχέδια. Το 1994 κατόπιν υποδείξεως του Δήμου Παραλιμνίου καταχωρίστηκαν νέα τροποποιημένα αρχιτεκτονικά σχέδια.

 

Όπως αναφέρεται στην ένορκη δήλωση που καταχώρησε ο Διευθύνων Σύμβουλος των Αιτητών, ο Δήμος Παραλιμνίου στις 19.6.1997 απέρριψε την αίτηση για άδεια οικοδομής, επειδή όπως ισχυρίζεται προηγήθηκε απόφαση για προστασία του Λόφου. Καταχωρίστηκε η προσφυγή 38/98 κατά της απόρριψης της αίτησης. Στις  9.9.1999 η προσφυγή έγινε δεκτή και η απόφαση ακυρώθηκε λόγω κακής σύνθεσης του διοικητικού οργάνου.  Στη συνέχεια καταχωρίστηκε η αγωγή 437/2000 κατά του Δήμου Παραλιμνίου για αποζημιώσεις δυνάμει του άρθρου 146.6 του Συντάγματος. Μετά από εισήγηση του Δήμου για επίλυση της διαφοράς, υποβλήθηκε αίτηση για ανταλλαγή των τριών τεμαχίων με κρατική γη. Ενόψει αυτής της εξέλιξης, οι Αιτητές απέσυραν την αγωγή 437/2000. Πλην όμως και παρά τις αντίθετες υποσχέσεις των αρμοδίων, η αίτηση για ανταλλαγή απορρίφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Οι Αιτητές κατά της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, κατάθεσαν την προσφυγή 1631/06.

 

Στο μεταξύ στις 16.5.2005 σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε υπό τον Υπουργό Εσωτερικών, αποφασίστηκε να προωθηθεί διαδικασία κήρυξης του Λόφου του Πρωταρά  σε Λευκή Ζώνη για την προσωρινή προστασία του, μέχρι τη μόνιμη ρύθμιση του ζητήματος.

 

Στην συνέχεια και αφού έγινε προεργασία από μέρους του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, το ζήτημα τέθηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο στις 9.11.2005 αποφάσισε όπως εκδώσει διάταγμα με το οποίο καθοριζόταν ως Λευκή Ζώνη, για περίοδο ενός έτους, για σκοπούς περιορισμού της οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή, γνωστής ως «Λόφος του Πρωτάρα». Το εν λόγω διάταγμα δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 23.12.2005 και είχε ισχύ μέχρι την 9.11.2006.

 

Λίγο πριν τη λήξη της ισχύος του Διατάγματος και συγκεκριμένα την 1.11.2006, το Υπουργικό Συμβούλιο, κατόπιν πρότασης του Υπουργού Εσωτερικών, αποφάσισε την ανανέωση του Διατάγματος για περίοδο ακόμη ενός έτους ήτοι μέχρι τις 9.11.07. Το Διάταγμα αυτό δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 24.11.2006 (ΚΔΠ 436). Όμως, στις 5.4.2007 όταν δημοσιεύτηκε το Τοπικό Σχέδιο που ρυθμίζει την ανάπτυξη ακίνητης ιδιοκτησίας μέσα στα όρια του Δήμου Παραλιμνίου, την ίδια μέρα, δημοσιεύτηκε και ο τερματισμός της ισχύος του επίδικου Διατάγματος.

 

Αυτό το Διάταγμα ανανέωσης ημερομηνίας 24.11.2006, είναι που προσβάλλουν οι Αιτητές με την παρούσα προσφυγή τους. Ως λόγους ακύρωσης προβάλλουν ότι η επίδικη απόφαση και οι περιορισμοί που προκύπτουν από αυτή παραβιάζει τα δικαιώματα του αιτητή δυνάμει του άρθρου 23 του Συντάγματος, εφόσον καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή. Συναφώς ισχυρίζονται ότι οι μόνιμοι περιορισμοί και στέρηση, στην ουσία αποτελούν συγκαλυμμένη απαλλοτρίωση. Περαιτέρω προβάλλουν ότι η απόφαση είναι άκυρη επειδή παραβιάζει το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης, την αρχή της αναλογικότητας και ότι λήφθηκε χωρίς δέουσα έρευνα και επαρκή αιτιολογία.

 

Οι καθ' ων η αίτηση προς απόρριψη της παρούσας προσφυγής προβάλλουν προδικαστική ένσταση ότι από την στιγμή που το προσβαλλόμενο διάταγμα έπαυσε να ισχύει, η προσφυγή είναι άνευ αντικειμένου.

 

Ο συνήγορος των Αιτητών ζητά απόρριψη της προδικαστικής ένστασης   αφού, ανεξάρτητα του τερματισμού του διατάγματος, οι Αιτητές κατά τη διάρκεια της ισχύος του, έχουν υποστεί υλική ζημία. Εισηγείται ότι το επίδικο διάταγμα θα πρέπει να ακυρωθεί με απόφαση του Δικαστηρίου, ώστε οι Αιτητές  βάσει του Άρθρου 146.6 του Συντάγματος, να μπορούν να στραφούν εναντίον των καθ' ων η αίτηση με αγωγή για να διεκδικήσουν αποζημιώσεις. Περαιτέρω προς απόδειξη της ζημίας που έχουν υποστεί, προσκόμισαν προφορική μαρτυρία υπό την μορφή ενόρκων δηλώσεων κάποιας Ειρήνης  Κάρουλλα, η οποία δήλωνε την ιδιότητα του Διευθύνοντος Συμβούλου των Αιτητών.  Στην ένορκη δήλωσή της, επισυνάπτει αντίγραφα της αίτησης για χορήγηση άδειας οικοδομής, αρχιτεκτονικών σχεδίων, μελέτη από ειδικούς συμβούλους ανάπτυξης γης, σε σχέση με το κόστος ανέγερσης οικιών στο επίδικο ακίνητο, το κόστος πώλησης τους και το κέρδος που θα αποκόμιζαν οι Αιτητές. Επίσης επισύναψε αντίγραφα αποδείξεων πληρωμής της αμοιβής των συμβούλων ανάπτυξης γης. Ισχυρίζεται επίσης ότι οι Αιτητές έχουν υποστεί ζημιές που υπερβαίνουν τα £2,000,000. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει, όπως ισχυρίζεται, £55,000 για ετοιμασία αρχιτεκτονικών σχεδίων καθώς και το ποσό που θα έπαιρναν από την πώληση 8 κατοικιών με τιμή πώλησης £220,000 έκαστη. Για δύο από αυτές ισχυρίζεται ότι είχαν ετοιμάσει και πωλητήρια έγγραφα. Με βάση τους υπολογισμούς της οι Αιτητές θα πραγματοποιούσαν κέρδος ύψους £1,050,000. Τέλος ισχυρίζονται ότι στις 19.6.07 ο Δήμος Παραλιμνίου απέρριψε την αίτησή των Αιτητών για άδεια οικοδομής, επειδή είχε προηγηθεί απόφαση για μόνιμη προστασία του «Λόφου του Πρωταρά».

 

Οι καθ' ων η αίτηση απορρίπτουν τα περί ύπαρξης ζημίας των Αιτητών. Με ένορκη δήλωση λειτουργού του Υπουργείου Εσωτερικών προβάλλουν κατ' αρχάς ότι δεν ευθύνονται, γιατί το γεγονός ότι οι Αιτητές υπέβαλαν αίτηση για χορήγηση οικοδομικής άδειας από το Δήμο Παραλιμνίου δεν προεξοφλεί και τη χορήγηση της σχετικής άδειας. Επίσης εάν οι Αιτητές έχουν υποστεί έξοδα από αρχιτεκτονικές εργασίες ή από ακύρωση πωλητήριων συμβολαίων, δεν ευθύνονται οι Καθ' ων η αίτηση, ως αποτέλεσμα της έκδοσης του επιδίκου Διατάγματος, αλλά οι ίδιοι Αιτητές που ανέλαβαν τον κίνδυνο να ενεργήσουν χωρίς άδεια. Το Διάταγμα αποσκοπούσε στο να προστατεύσει μια περιοχή με ιδιαίτερο χαρακτήρα και όπως αναφέρει η λειτουργός στην ένορκο δήλωση της, «τέθηκε σε εφαρμογή το κατάλληλο πλαίσιο μακροπρόθεσμης πολεοδομικής πολιτικής που αποσκοπεί στην επίτευξη ισόρροπης ανάπτυξης και πολεοδομικής εξυγίανσης της περιοχής Παραλιμνίου.». Όσον αφορά την πρόταση για ανταλλαγή, οι καθ' ων η αίτηση δεν είχαν τέτοια υποχρέωση, αλλά ούτε και προβλέπεται από σχετικούς Κανονισμούς. Επίσης δεν ευθύνονται αν οι Αιτητές, χωρίς να είναι σίγουροι ότι θα πάρουν οικοδομική άδεια, προχώρησαν στην προπώληση κατοικιών.

 

Η προδικαστική ένσταση ευσταθεί.

 

Στην υπόθεση Στράκκα Λτδ ν. Δημοκρατίας (1991) 3 ΑΑΔ 643 νομολογήθηκε ότι:

 

«Αποτελεί βασική αρχή του διοικητικού δικαίου ότι η δίκη καταργείται για διάφορους λόγους στους οποίους περιλαμβάνεται η έλλειψη αντικειμένου. Κατά κανόνα η προσφυγή δεν μπορεί να προωθηθεί και πρέπει να διαγραφεί αν μετά την καταχώριση και πριν την εκδίκαση της επισυμβούν γεγονότα που έχουν ως συνέπεια την εξαφάνιση του αντικειμένου της, όπως π.χ. η ρητή ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης στο σύνολο της, η σιωπηρά ανάκληση της η οποία εξυπακούεται από νέα πράξη του ίδιου οργάνου που ρυθμίζει το ίδιο θέμα και η πλήρης ικανοποίηση της αξίωσης του αιτητή. Στις περιπτώσεις αυτές η δίκη καταργείται γιατί η συνέχιση της δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό. Στην περίπτωση όμως που έχουν προκύψει στον αιτητή ζημιογόνες συνέπειες από την προσβαλλόμενη διοικητική πράξη ή παράλειψη ενώ αυτή βρισκόταν ακόμα σε ισχύ, η δίκη δεν καταργείται. Εναπόκειται, βέβαια, στον εκάστοτε αιτητή να αποδείξει ότι έχουν ήδη προκύψει σ' αυτόν ζημιογόνες συνέπειες από την προσβαλλόμενη πράξη πριν την ανάκληση της ή την ικανοποίηση της αξίωσής του και συντρέχει, επομένως, λόγος για τη συνέχιση της δίκης.»

 

Στη προκειμένη περίπτωση, το προσβαλλόμενο Διάταγμα έπαυσε να ισχύει μεσούσης της προσφυγής. Όμως η εκδίκαση της μπορεί να συνεχιστεί  για σκοπούς διεκδίκησης αποζημιώσεων βάσει του άρθρου 146.6 του Συντάγματος, υπό την προϋπόθεση ότι οι Αιτητές  θα αποδείξουν, πρώτο ότι ενώ ίσχυε το Διάταγμα έχουν προκύψει σ' αυτούς ζημιογόνες συνέπειες και δεύτερο ότι αυτές  είναι το αποτέλεσμα της προσβαλλόμενης πράξης, κάτι που κατά την άποψη μου  απέτυχαν να αποδείξουν.  Οι Αιτητές προβάλλουν ότι έχουν προβεί σε αρκετά έξοδα για αρχιτεκτονικές εργασίες. Συγκεκριμένα αναφέρονται στο ποσό των £50,000. Επίσης ισχυρίζονται ότι από την πώληση οκτώ οικιών, τις οποίες σχεδίαζαν να ανεγείρουν στο επίδικο ακίνητο, θα κέρδιζαν εκατοντάδες χιλιάδες λίρες και αναφέρουν μάλιστα ότι για τις δύο από αυτές είχαν συνάψει πωλητήρια συμβόλαια. Όμως και θα συμφωνήσω με τη συνήγορο των καθ' ων η αίτηση, όλες αυτές οι ενέργειες, και έξοδα στα οποία όπως ισχυρίζονται  έχουν προβεί, έγιναν εν αναμονή της άδειας οικοδομής, η οποία τελικά δεν δόθηκε από το Δήμο Παραλιμνίου. Όλα τα έξοδα, έγιναν με δική τους πρωτοβουλία και χωρίς να έχουν προηγουμένως εξασφαλίσει την αναγκαία οικοδομική άδεια και ως εκ τούτου  δεν μπορούν να τα συνδέουν με το επίδικο Διάταγμα ανανέωσης. Στην υπόθεση της ολομέλειας Papaefstathiou and others v Republic (1983) 3 CLR 434, το Δικαστήριο εφαρμόζοντας την αρχή «ex turpi causa non oritur actio», [1] ανέφερε ότι το συμφέρον για να είναι έννομο δεν θα πρέπει να έχει προκύψει ως αποτέλεσμα των παράνομων ενεργειών του Αιτητή.  Η ίδια αρχή εφαρμόζεται και στην παρούσα περίπτωση. (βλ. επίσης Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, σελ. 260).

 

Περαιτέρω, οι Αιτητές φαίνεται να ενήργησαν πολύ πριν την έκδοση του επίδικου Διατάγματος, το οποίο θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν στην διακριτική ευχέρεια της διοίκησης να εκδώσει, με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.  Επίσης ισχυρίζονται ότι ο Δήμος Παραλιμνίου, ως τοπική αρχή, τους προέτρεψε να αποδεχθούν την έκδοση του επίδικου Διατάγματος, με αντάλλαγμα να τους δινόταν κρατική γη. Πάλι όμως αγνόησαν το γεγονός ότι για το ζήτημα αυτό, απόφαση θα ελάμβανε το Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο μάλιστα στην περίπτωση τους, δεν μπορούσε να πράξει κάτι τέτοιο.  Κατά την άποψη μου οι καθ' ων η αίτηση δεν ευθύνονται, αφού οι Αιτητές ενήργησαν με δική τους πρωτοβουλία εκλαμβάνοντας ως δεδομένα κάποια ζητήματα τα οποία ήταν στην διακριτική εξουσία της Διοίκησης, την οποία φαίνεται να ασκείται νόμιμα.

 

Ενόψει των πιο πάνω η προδικαστική ένσταση γίνεται δεκτή. Λόγω του τερματισμού της ισχύος του Διατάγματος και της μη απόδειξης ζημιάς, ως αποτέλεσμα του διατάγματος, εξέλειπε το έννομο συμφέρον για προώθησή της.

 

 

 

Η προσφυγή κρίνεται ως μη παραδεκτή και απορρίπτεται με €1300 έξοδα υπέρ των καθ΄ ων η αίτηση.

 

 

 

                                                                   (Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.

         

 

 

 

 

 

 

 

/ΑΙ