|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 339/2007)
24 Ιουλίου 2009
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δικαστής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤA ΑΡΘΡA 28, 12, 26, 30 KAI 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΑΝΔΡΕΑ ΧΡΙΣΤΟΥ
2. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΧΡΙΣΤΟΥ
3. ΠΑΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
4. ΑΝΔΡΟΥΛΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
5. ΝΙΚΟΥ ΜΙΧΑΗΛ
6. ΠΑΓΚΥΠΡΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΥΦΛΩΝ
Αιτητών,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ
ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
2. ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Καθ΄Ων η Αίτηση
_________
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Λ. Ουστά, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ΄Ων η Αίτηση.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Οι Αιτητές 1 έως 5 οι οποίοι είναι τυφλά πρόσωπα και διαμένουν στους ξενώνες του Παγκύπριου Συνδέσμου Ευημερίας Τυφλών, με την προσφυγή τους ζητούν δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των Καθ΄Ων η Αίτηση με την οποία η παροχή σ΄αυτούς αναπηρικού επιδόματος για τις προσωπικές τους ανάγκες τερματίστηκε, είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη εννόμου αποτελέσματος.
Η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε κατόπιν επανεξέτασης μετά την επιτυχία των Αιτητών στην προσφυγή 183/2003 όπου κρίθηκε ότι:
«Η παράλειψη της διοίκησης να καταθέσει το φάκελο και τα στοιχεία που συνθέτουν την απόφαση, έχει, όπως αποφασίστηκε και στην υπόθεση Dome Investments Ltd v. Συμβουλίου Βελτιώσεως Αγίας Νάπας κ.α. (1989) 3 Α.Α.Δ. 741 (αλλά και Βραχίμης ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 1058/94, ημερ. 23.6.1995), ως αναπόφευκτη συνέπεια την ακύρωση της πράξης. Στην παρούσα υπόθεση όχι μόνο ελλείπει η απόφαση και το όργανο το οποίο κατ΄ισχυρισμό την έχει πάρει, αλλά και το πλαίσιο και οι συνθήκες λήψης της απόφασης.»
Σύμφωνα με τα γεγονότα, στους Αιτητές στάληκαν επιστολές της ίδιας ημερομηνίας το περιεχόμενο των οποίων και παραθέτω:
«Επικοινωνούμε μαζί σας για να σας πληροφορήσουμε ότι από 1.11.2006 τερματίζεται η καταβολή αναπηρικού επιδόματος, στα πλαίσια παροχής Δημοσίου Βοηθήματος.
Παράλληλα ήθελα να σας ενημερώσω ότι θα προχωρήσουμε σε αναδρομική καταβολή αναπηρικού επιδόματος από 1.6.2002 έως και την 31.10.2006.
Η απόφαση τερματισμού παροχής αναπηρικού επιδόματος βασίζεται στα ακόλουθα:
Με βάση τον περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμο του 2006 (Ν. 95(Ι)/2006) σχετικά με τον τομέα παροχής διαμονής, περίθαλψης και μέριμνας ορίζονται τα εξής:
Το άρθρο 14(1) και (2) αναφέρεται στην εξουσία του διευθυντή να παρέχει διαμονή, περίθαλψη και μέριμνα σε άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 18 ετών, τα οποία λόγω προχωρημένης ηλικίας, αναπηρίας ή οποιωνδήποτε άλλων συνθηκών χρειάζονται περαιτέρω περίθαλψη και μέριμνα και διαμένουν σε υποστατικά που βρίσκονται υπό την ευθύνη του ή σε οποιαδήποτε άλλα υποστατικά που είναι εγκριμένα από τον ίδιο, όπως για παράδειγμα σε στέγες υπερηλίκων και στη δική σας περίπτωση στους ξενώνες του Παγκύπριου Συνδέσμου Ευημερίας Τυφλών.
Με βάση την διάταξη αυτή για τους ενοίκους Στεγών καταβάλλονται τροφεία και όχι δημόσιο βοήθημα για κάλυψη των βασικών αναγκών τους.
Το άρθρο 8(ζ) του ιδίου νόμου ορίζει ότι 'επιπρόσθετα από οποιοδήποτε ποσό που χορηγείται για ειδικές ανάγκες, σε περίπτωση αναπήρου προσώπου θα παρέχεται και ειδικό επίδομα για προσωπικές ανάγκες, ίσο με το μισό του επιδόματος που χορηγείται στο εν λόγω ανάπηρο πρόσωπο για βασικές ανάγκες΄.
Το πιο πάνω άρθρο περιορίζει την καταβολή επιδόματος αναπήρου στις περιπτώσεις προσώπων στα οποία καταβάλλεται δημόσιο βοήθημα για βασικές ανάγκες.
Με βάση τα πιο πάνω η καταβολή επιδόματος αναπήρου στους ενοίκους των ξενώνων του Παγκύπριου Συνδέσμου Ευημερίας Τυφλών, θα ήταν αντίθετη με τις διατάξεις της Νομοθεσίας.
Ανδρούλλα Αναστασίου
Για Επαρχιακή Λειτουργό Ευημερίας»
Για ακύρωση της πιο πάνω απόφασης οι Αιτητές προβάλλουν διάφορους λόγους οι οποίοι, κατά τους ισχυρισμούς τους, οδηγούν σε ακύρωση. Ως πρώτο λόγο προβάλλουν την ανυπαρξία απόφασης. Ελλείψει, ισχυρίζονται, απόφασης του αρμοδίου οργάνου, που δεν είναι άλλο από τον Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, η κοινοποιηθείσα στους Αιτητές απόφαση είναι άκυρη. Πέραν από τις επιστολές οι οποίες υπογράφονται από την πιο πάνω λειτουργό για την Επαρχιακή Λειτουργό Ευημερίας χωρίς καν να αναφέρεται ότι αυτή ενεργούσε στη βάση οδηγιών της, δεν ικανοποιεί τις ανάγκες του νόμου. Η μη παρουσίαση της απόφασης του Διευθυντή ότι η Επαρχιακή Λειτουργός Ευημερίας ενεργούσε ως εξουσιοδοτημένη αντιπρόσωπος του παραβιάζει, καταλήγει ο συνήγορος των Αιτητών, και το Δικαστικό δεδικασμένο της Προσφυγής Αρ. 183/2003.
Οι Καθ΄Ων η Αίτηση προς υποστήριξη του νόμιμου της απόφασης παραπέμπουν στο άρθρο 2 του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου του 2006 (Ν. 95(Ι)/2006) (ο Νόμος) όπου η ερμηνεία της λέξης «Διευθυντής» δίδεται να σημαίνει «το Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ή τον κατάλληλα εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο του» και στο άρθρο 5 του Νόμου όπου αναφέρεται ότι «ο Διευθυντής δύναται να αναθέσει σε οποιοδήποτε Λειτουργό των Υπηρεσιών του ή σε επιτροπή αποτελούμενη από Λειτουργούς των Υπηρεσιών ή από άλλα άτομα, να εξετάζει ορισμένα θέματα που αναφύονται από την αίτηση και να υποβάλλει στον ίδιο σχετική έκθεση». Παραπέμπουν επίσης στο Εγχειρίδιο Οργάνωσης και Λειτουργίας των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, Μέρος Α, ΙΙΙ 2, και σε δύο επιστολές της Διευθύντριας ημερ. 28.6.2006 και 3.10.2006 προς την Κυρία Ανδρούλλα Αναστασίου, Ανώτερη Λειτουργό Ευημερίας, με τις οποίες την εξουσιοδοτεί, σύμφωνα με την εξουσία που της παρέχεται από το αρ. 2 του Νόμου, να εκτελεί συγκεκριμένες εξουσίες που έχει η ίδια. Υπάρχει, κατέληξε η κα Ουστά, η απαραίτηση εξουσιοδότηση στη λειτουργό Ανδρούλλα Αναστασίου.
Δεν υπήρξε αμφισβήτηση ότι αρμόδιος για τη λήψη απόφασης σε σχέση με επιδόματα όπως αυτά των Αιτητών είναι ο Διευθυντής.
Με όμοιο ζήτημα ασχολήθησα στην Fereos Limited v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Προσφ. Αρ. 647/2004, ημερ. 7.11.2008, απ΄όπου τα πιο κάτω:
«Στην υπόθεση Κούτσιου ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987, αναφέρεται ότι:- (σελ. 994-995)
'΄Εχει νομολογηθεί ότι τα διοικητικά όργανα πρέπει να τηρούν έγγραφες καταχωρίσεις (written records) των αποφάσεων τους. Αυτό επιβάλλεται από τις αρχές της χρηστής διοίκησης (Georghiades v. Republic (1966) 3 C.L.R. 252, 283, Medcon Construction and Others v. Republic (1968) 3 C.L.R. 535, 543, Kyprianou and Others (No. 2) v. Republic (1975) 3 C.L.R. 187).
Στην απουσία έγγραφης καταχώρισης που να επιβεβαιώνει ότι η απόφαση για τη μετάθεση έχει ληφθεί από το όργανο στο οποίο ο Νόμος έχει εναποθέσει την σχετική αρμοδιότητα θεωρούμε ότι το τεκμήριο της κανονικότητας των διοικητικών πράξεων δεν διαθέτει την εμβέλεια να ενδύει με τον μανδύα της νομιμότητας τα όσα χρειάζονται να συντελεσθούν για να διενεργηθεί νόμιμα μια μετάθεση - καταγράφονται στις παραγ. (1) - (3), πιο πάνω. Αντίθετη προσέγγιση θα ισοδυναμούσε με καταστρατήγηση των αρχών της χρηστής διοίκησης οι οποίες υπαγορεύουν την τήρηση εγγράφων καταχωρίσεων το δε τεκμήριο της κανονικότητας θα προσέφερε ασυλία σε πράξεις αναρμοδίων οργάνων με τη δικαιολογία ότι είχαν ενεργήσει ύστερα από οδηγίες των αρμοδίων οργάνων.
Διαπιστώνουμε, επομένως, ότι η πρόταση για μετάθεση έχει γίνει από αναρμόδιο όργανο.
Έχω διεξέλθει το διοικητικό φάκελο και δεν έχω εντοπίσει σ' αυτόν να υπάρχει οποιαδήποτε απόφαση της Εφόρου Φ.Π.Α., που να αφορά στην επιβληθείσα φορολογία, ή ότι η απόφαση λήφθηκε νομίμως εκ μέρους της. Η επιστολή, η οποία απεστάλη στους αιτητές, δηλαδή η προσβαλλόμενη απόφαση, είναι απλά υπογεγραμμένη από λειτουργό για λογαριασμό της Εφόρου Φ.Π.Α.
Ζήτημα απουσίας απόφασης της Εφόρου Φ.Π.Α., για το χρόνο που ίσχυε ο Ν. 246/90 - (1/11/1996 - 31/1/2002) - εξετάστηκε στην P. Tofinis Estates Ltd ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 453/03, 16/9/04. Με τα εκεί αποφασισθέντα συμφωνώ και τα παραθέτω:-
'Βάσει του σχετικού νόμου η αρμοδιότητα για τη λήψη της απόφασης ανήκε σε μόνο τον Έφορο Φ.Π.Α., στον οποίο αναφέροντο τα άρθρα 2 και 3. Δεν περιλαμβανόταν πρόνοια ότι αυτή η εξουσία μπορούσε να ασκηθεί και από εξουσιοδοτημένους λειτουργούς, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με ρητή πρόνοια στους περί Φορολογίας Εισοδήματος Νόμους: βλ. τον περί Φορολογίας Εισοδήματος Νόμο του 1961 (Ν. 58/1961 όπως τροποποιήθηκε) και τον ομώνυμο Νόμο του 2002, Ν. 118(Ι)/2002 που κατάργησε τον προηγούμενο. ΄Οπως υπέδειξε ο συνήγορος της αιτήτριας, ο νόμος που εδώ ενδιαφέρει παρείχε τη δυνατότητα εξουσιοδότησης μόνο για παραλαβή δειγμάτων, βάσει του άρθρου 41, και για έρευνα σε υποστατικά ή τόπο, βάσει του άρθρου 42. Σημειώνω εξ άλλου πως δεν έχει γίνει εισήγηση ότι υπήρξε εκχώρηση εξουσίας δυνάμει του περί Εκχωρήσεως και Ενασκήσεως των Εξουσιών των Απορρεουσών εκ τινός Νόμου, Νόμο του 1962 (Ν. 23/62), και ούτε εντοπίστηκε ο,τιδήποτε το σχετικό. Καταλήγω λοιπόν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε αναρμοδίως.'»
Έχω εξετάσει το περιεχόμενο των επιστολών ημερ. 28.6.2006 και 3.10.2006 τις οποίες επικαλέστηκαν οι Καθ΄Ων η Αίτηση για να στηρίξουν την αρμοδιότητα της λειτουργού που έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση. Διαπιστώνω, όμως, ότι τα όσα εισηγούνται να προκύπτουν από αυτές δεν ευσταθούν. Με τις επιστολές πράγματι παρέχεται εξουσία στην Ανώτερη Λειτουργό Ευημερίας Ανδρούλλα Αναστασίου να ενεργεί για λογαριασμό της Αν. Διευθύντριας, για συγκεκριμένα όμως ζητήματα και μέχρι ορισμένο ποσό. Σ΄αυτά δεν περιλαμβάνεται οτιδήποτε από το αρ. 8(ζ) του Νόμου το οποίο αφορά στο αναπηρικό επίδομα των Αιτητών. Το επιχείρημα των Καθ΄Ων η Αίτηση ακόμη κι΄αν ευσταθούσε, δηλαδή ότι η λειτουργός Ανδρούλλα Αναστασίου είχε εξουσιοδότηση, δεν φαίνεται ότι η απόφαση λήφθηκε από αυτή αλλά από την Επαρχιακή Λειτουργό Ευημερίας για λογαριασμό της οποίας υπογράφεται η επιστολή και η οποία δεν προκύπτει να είχε τέτοια εξουσία.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με €1000 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των Αιτητών. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Ε. Παπαδοπούλου
Δ.
/ΚΧ"Π