|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 731/2002)
4 Ιουνίου, 2003
[ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΔΕΣΠΩ ΚΟΝΙΖΙΔΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ/Η
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΡΙΣΕΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
____________________
Σ. Οικονομίδης,
για τους Αιτητές.Λ. Ουστά (κα.), για τους Καθ' ων η αίτηση.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια ζητά τις πιο κάτω θεραπείες:
«1. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση του Καθ΄ ου η αίτηση Υπουργού Άμυνας να κυρώσει την κρίση ως 'παραμένουσα στον ίδιο βαθμό', που η Αιτήτρια έτυχε από το Συμβούλιο Κρίσεων Γυναικών Υπαξιωματικών κατά τις τακτικές ετήσιες κρίσεις έτους 2002, που γνωστοποιήθηκε στην Αιτήτρια με διαταγή του Αρχηγού ΓΕΕΦ ημερ. 31.7.2002, είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή εστερημένη οποιασδήποτε έννομης συνέπειας.
Τα πραγματικά περιστατικά τα οποία περιβάλλουν την προσφυγή.
Η αιτήτρια είναι μόνιμη Υπαξιωματικός του Όπλου των Διαβιβάσεων του Στρατού Ξηράς του Στρατού της Δημοκρατίας. Υπηρετεί με απόσπαση στην Εθνική Φρουρά. Αρχικά προσλήφθηκε στο Στρατό της Δημοκρατίας ως Εθελόντρια Υπαξιωματικός με το βαθμό της Λοχία, με σύμβαση απασχόλησης διάρκειας τριών (3) χρόνων, από 18.4.1990 μέχρι 17.4.1993. Η σύμβαση απασχόλησης της ανανεώθηκε για περαιτέρω τριετείς περιόδους. Την 1.7.1997 διορίστηκε σε μόνιμη θέση Λοχία ως Γυναίκα Υπαξιωματικός με βάση τις σχετικές διατάξεις των περί Γυναικών Υπαξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990 μέχρι 2002 (Κ.Δ.Π. 311/93).
Το έτος 2002 η αιτήτρια πληρούσε τις προβλεπόμενες από τις σχετικές διατάξεις των πιο πάνω Κανονισμών προϋποθέσεις κρίσης. Συμπεριλήφθηκε στη σχετική διαταγή του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς με την οποία γνωστοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων Μελών του Στρατού και τα ονόματα των Γυναικών Υπαξιωματικών που εδικαιούντο να κριθούν από το αρμόδιο για την περίπτωση τους Συμβούλιο Κρίσεων, κατά την τακτική σύνοδό του για το τρέχον έτος.
Το Συμβούλιο Κρίσεων, με σχετική απόφαση του που λήφθηκε κατά τη συνεδρία του στις 4.7.2002, έκρινε την αιτήτρια ως παραμένουσα στον ίδιο βαθμό κατά πλειοψηφία. Παραθέτω το σκεπτικό της πλειοψηφίας:
«Τρία μέλη του Συμβουλίου κατέληξαν στην πιο πάνω απόφαση, καίτοι η βαθμολογία της στα ουσιαστικά προσόντα στις εκθέσεις ικανότητας της στον κατεχόμενο βαθμό είναι 'εξαίρετη', 'πολύ καλή' και 'καλή' και δικαιολογούσαν κρίση ανώτερης διαβάθμισης, αφού έλαβαν σοβαρά υπόψη τη φύση και τη σοβαρότητα των δέκα (10) πειθαρχικών παραπτωμάτων με τα οποία βαρύνεται, πέντε (5) εκ των οποίων στον κατεχόμενο βαθμό, για τα οποία της επιβλήθηκαν διάφορες πειθαρχικές ποινές μεταξύ των ετών 1993 μέχρι 2000, καθώς και τα δυσμενή σχόλια σε βάρος της στις εκθέσεις Ικανότητας της από 01/01/97 - 31/12/97, από 04/03/98 -
Τα άλλα δύο μέλη του Συμβουλίου διαφώνησαν με την απόφαση της πλειοψηφίας και έκριναν την αιτήτρια προακτέα κατ΄ αρχαιότητα.
Οι Πίνακες των Γυναικών Υπαξιωματικών που κρίθηκαν από το Συμβούλιο Κρίσεων κατά την τακτική σύνοδό του για το έτος 2002, μαζί με τα πρακτικά του Συμβουλίου και τα συνοπτικά στοιχεία των κριθέντων, υποβλήθηκαν από το 1ο Επιτελικό Γραφείο του ΓΕΕΦ στον Υπουργό Άμυνας για κύρωση των Πινάκων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού 32 των πιο πάνω Κανονισμών (βλ. επιστολή του ΓΕΕΦ ημερ. 15.7.2002). Οι Πίνακες κυρώθηκαν από τον Υπουργό Άμυνας με απόφαση του ημερ. 25.7.2002.
Οι λόγοι ακύρωσης
.Με το αιτητικό της Προσφυγής η αιτήτρια ζητούσε δύο θεραπείες. Ωστόσο στη γραπτή του αγόρευση ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας ανέφερε ότι η προσπάθεια του θα επικεντρωθεί στο να αποδείξει ότι η απόφαση του Συμβουλίου Κρίσεων Γυναικών Υπαξιωματικών να κρίνει την αιτήτρια κατά τις τακτικές κρίσεις του έτους 2002 ως παραμένουσα στον ίδιο βαθμό, η οποία
κυρώθηκε από τον Υπουργό Άμυνας χωρίς οποιαδήποτε μεταβολή, πάσχει ουσιωδώς.Ο κ. Οικονομίδης, εκ μέρους της αιτήτριας, υπέβαλε ότι οι κρίσεις των Γυναικών Υπαξιωματικών διέπονται από τους Καν. 26(1) και 31(4) της πιο πάνω Κ.Δ.Π. 311/93. Ο Καν. 26(1) - συνέχισε ο κ. Οικονομίδης- δίδει καθαρό και ουσιαστικό προβάδισμα ως προς την αξία και ικανότητα των Γυναικών Υπαξιωματικών και ως προς την κρίση τους στα ουσιαστικά προσόντα έναντι των οποιωνδήποτε άλλων στοιχείων τους.
Τα 10 ουσιαστικά προσόντα που μνημονεύονται στον πιο πάνω Καν. 26(1) βαθμολογούνται με αριθμητική βαθμολογία στις ετήσιες εκθέσεις ικανότητας των Γυναικών Υπαξιωματικών. Ο κ. Οικονομίδης υπέβαλε ότι η αιτήτρια έχει αξιολογηθεί σε όλα τα 10 ουσιαστικά προσόντα και σε όλες τις Εκθέσεις Ικανότητας που συντάχθηκαν για αυτήν στη διάρκεια της όλης σταδιοδρομίας της ως Γυναίκα Υπαξιωματικός, με βαθμολογία που της επιτρέπει να θεωρείται ως ικανή και άξια και να κριθεί ως προακτέα. Σε τέτοια περίπτωση - συνέχισε ο κ. Οικονομίδης - το Συμβούλιο Κρίσεων δεν μπορεί να παρακάμψει ή/και να αγνοήσει, σύμφωνα με τους σχετικούς Κανονισμούς, το ουσιαστικό προβάδισμα ή/και πλεονέκτημα και βασιζόμενο σε άλλα μη ουσιαστικά στοιχεία να τη θεωρήσει ως μη ικανή και άξια και να την κρίνει ως μη προακτέα χωρίς να παραθέσει ειδική, επαρκή και συγκεκριμένη αιτιολογία.
Σύμφωνα με την απόφαση της πλειοψηφίας η βαθμολογία της στα ουσιαστικά προσόντα στις εκθέσεις ικανότητας της στον κατεχόμενο βαθμό «δικαιολογούσε κρίση, ανώτερης διαβάθμισης». Τα ουσιαστικά προσόντα τα οποία περιλαμβάνονται στον πιο πάνω Καν. 26(1) βαθμολογούνται με αριθμητική βαθμολογία. Ένα από αυτά είναι η «πειθαρχικότητα». Σε σχέση με το ουσιαστικό αυτό προσόν η βαθμολογία της αιτήτριας δικαιολογούσε κρίση ανώτερης διαβάθμισης. Σύμφωνα με τον Καν. 26(1) τα
ουσιαστικά προσόντα προσδιορίζουν «την εν γένει ικανότητα και αξία των Γυναικών Υπαξιωματικών και αποτελούν τα βασικά στοιχεία πάνω στα οποία στηρίζεται η κρίση τους». Παρά τη διάπραξη πειθαρχικών αδικημάτων η βαθμολογία της αιτήτριας σε σχέση με το ουσιαστικό προσόν της «πειθαρχικότητας» δικαιολογούσε κρίση ανώτερης διαβάθμισης. Έχοντας λοιπόν υπόψη αυτή την παράμετρο της υπόθεσης σε συνδυασμό με τις πρόνοιες του Καν. 26(1), ο οποίος καθιστά τα ουσιαστικά προσόντα το βασικό στοιχείο πάνω στο οποίο στηρίζεται η κρίση, θεωρώ ότι τα πειθαρχικά παραπτώματα δεν αποτελούν παράγοντα ουσιώδους σημασίας. Κρίνω, επομένως, ότι δεν μπορούσε να τους δοθεί αποφασιστική βαρύτητα. Η απόδοση αποφασιστικής βαρύτητας σε ένα μη ουσιώδη παράγοντα - τον παράγοντα των παραπτωμάτων - απολήγει σε πλημμελή άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του αρμοδίου οργάνου (Konnaris and Another v. Republic (1974) 3 C.L.R. 377, Tseriotis v. Municipality of Nicosia (1968) 3 C.L.R. 215 και HjiPanayiotou v. Republic (1968) 3 C.L.R. 159). Σε τέτοια περίπτωση η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί γιατί αποτελεί απόφαση αντίθετη προς το Νόμο και απόφαση που λήφθηκε καθ' υπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας (βλ. HjiPanayiotou, πιο πάνω).Περαιτέρω: Εφόσον σε σχέση με το ουσιαστικό προσόν της «πειθαρχικότητας» η βαθμολογία της αιτήτριας δικαιολογούσε κρίση ανώτερης διαβάθμισης η κρίση του Συμβουλίου Κρίσεων έπρεπε να περιέχει επαρκή αιτιολογία. Σχετική είναι η απόφαση Αρ. 4752/87 του Ελληνικού Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία υιοθετήθηκε στην Δημοκρατία ν. Χατζηκωνσταντίνου, Α.Ε. 2380/11.11.99. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από την Απόφαση Αρ. 4752/87:
«Μη νομίμως και ανεπαρκώς αιτιολογημένη η κρίση του εφεσιβλήτου ως παραμένοντος στο βαθμό του ανθυπασπιστού αεροπορίας, καθ' όσον στηρίζεται σε πειθαρχικές ποινές οι οποίες επεβλήθησαν σ' αυτόν σε παρωχημένο χρόνο για παραπτώματα μη χαρακτηριστικά και δεν εμπόδισαν την εξέλιξή του στον κατεχόμενο βαθμό
.... δεδομένου ότι στα προσόντα της πειθαρχικότητας και αισθήματος ευθύνης, των οποίων την έλλειψη διαπιστώνει το συμβούλιο από την επιβολή των ως άνω ποινών, ο εφεσίβλητος βαθμολογείται στις εκθέσεις ικανότητας του
κατεχομένου βαθμού με λίαν καλώς (8 και 9) εκτός μιάς στην οποία βαθμολογείται με 7.»Στην παρούσα υπόθεση δεν έχει αιτιολογηθεί με οποιοδήποτε τρόπο η λήψη υπόψη των πειθαρχικών ποινών δεδομένου ότι σε σχέση με το ουσιαστικό προσόν της «πειθαρχικότητας» η βαθμολογία της αιτήτριας δικαιολογούσε ανώτερη διαβάθμιση. Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί και λόγω έλλειψης αιτιολογίας
.Μια άλλη εισήγηση του κ. Οικονομίδη αφορούσε τη λήψη υπόψη από το Συμβούλιο Κρίσεων των δυσμενών σχολίων σε βάρος της αιτήτριας στις εκθέσεις ικανότητας της. Υπέβαλε ότι τα εν λόγω σχόλια δεν αποτελούν ξεχωριστό στοιχείο κρίσεως αλλά περιορίζονται στην αιτιολόγηση της αριθμητικής βαθμολογίας.
Τα επίδικα σχόλια βρίσκονται στο τελευταίο μέρος της έκθεσης ικανότητας κάτω από το εξής κεφάλαιο:
«Αιτιολογείστε κάθε βαθμολογία ουσιαστικού προσόντος κάτω από το 8. Σημειώστε πλεονεκτήματα και προσόντα που δεν αναφέρονται στο Έντυπο αυτό, καθώς και αδυναμίες και ελαττώματα. Προσθέστε στοιχεία που θα ενίσχυαν την αντικειμενικότητα της κρίσης σας.»
Παραθέτω τα επίδικα σχόλια:
(α) Έκθεση ικανότητας για το έτος 1997: «Δεν την χαρακτηρίζει η επιμέλεια στην εκτέλεση των καθηκόντων της».
(β) Έκθεση ικανότητας της περιόδου 4.3.98 - 31.12.98: «Πρόκειται για Υπαξιωματικό που δεικνύει μειωμένο ενδιαφέρον για την υπηρεσία, καθυστερεί συστηματικά να προσέλθει στην υπηρεσία της, πράγμα για το οποίο τιμωρήθηκε δυο (2) φορές και κάποιες άλλες δέκτηκε παρατηρήσεις και συστάσεις για το παράπτωμά της».
(γ) Έκθεση ικανότητας της περιόδου 1.1.99 - 27.10.99: «Πρόκειται για στέλεχος με δύστροπο χαρακτήρα. Δεν καταβάλλει ικανοποιητική προσπάθεια για βελτίωση».
Όλα τα πιο πάνω σχόλια συνιστούν αδυναμίες και ελαττώματα. Ωστόσο, σύμφωνα με το σχετικό Έντυπο, πρέπει να σημειώνονται «πλεονεκτήματα και προσόντα που δεν αναφέρονται στο έντυπο αυτό, καθώς και αδυναμίες και ελαττώματα».
Τα σχόλια για το έτος 1997 - έλλειψη επιμέλειας - καλύπτονται από την παραγ. 5(β) του Εντύπου «Αφοσίωση στο καθήκον - επιμέλεια και τυπικότητα στην εκτέλεση των καθηκόντων».
Τα σχόλια της περιόδου 4.3.98 μέχρι 31.12.98 καλύπτονται από την παραγ. 6 του Εντύπου - «Αφοσίωση στο καθήκον - ζήλος και ενδιαφέρον για την υπηρεσία». Τέλος τα σχόλια της περιόδου 1.1.99 - 27.10.99 - δύστροπος χαρακτήρας - καλύπτονται από την παραγ. 4 του Εντύπου. Η τελευταία αναφέρεται στο χαρακτήρα κάτω από τα κεφάλαια: τιμιότητα, ειλικρίνεια, ευσυνειδησία, αξιοπρέπεια, σεμνότητα, υπευθυνότητα, αμεροληψία, συνέπεια και αξιοπιστία, αίσθημα δικαιοσύνης.
Εφόσον, σύμφωνα με το σχετικό Έντυπο, τα σχόλια πρέπει να αναφέρονται σε αδυναμίες και ελαττώματα «που δεν αναφέρονται στο Έντυπο αυτό» και εφόσον, όπως έχει αποδειχθεί τα επίδικα σχόλια αφορούν σε ελαττώματα που έχουν βαθμολογηθεί στο Έντυπο, θεωρώ ότι τα σχόλια εκείνα είναι εξωγενή και άσχετα. Ως τέτοια δεν έπρεπε να τους είχε αποδοθεί οποιαδήποτε βαρύτητα. Η απόδοση βαρύτητας σε εξωγενή και άσχετα στοιχεία οδηγεί σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Η τελευταία ακυρώνεται και γι΄ αυτό το λόγο (βλ.
Tzavelas and Another v. Republic (1975) 3 C.L.R. 490, Nicolaou v. Republic (1967) 3 C.L.R. 308 και Christou v. Republic (1969) 3 C.L.R. 134).Για όλους τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.