|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΑΡ. 1596/00
ΕΝΩΠΙΟΝ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, Δ.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Μεταξύ -
RADIO ELIOS NETWORK LTD
εμπορευόμενη υπό την εμπορική επωνυμία «Ράδιο Ήλιος»
Αι τητών
και
Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου
Καθ΄ων η αίτηση
28 Φεβρουαρίου 2002
Για τους αιτητές - Σ. Δράκος
Για τους καθ΄ων η αίτηση - Ν. Χαραλάμπους
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με επιστολή του προς την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (η Αρχή), ημερομηνίας 24.8.99, ο Χ. Καψός κατήγγειλε πως ιδιωτικοί τηλεοπτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, μεταξύ των οποίων και οι αιτητές, τον είχαν «εκθέσει και διαπομπεύσει κατά τρόπον ανεπίτρεπτο στα δελτία ειδήσεών τους». Παρέθεσε τις πληροφορίες που έλεγε ότι μεταδόθηκαν σε σχέση με κατ΄ ισχυρισμόν ενέργειες του ως πρεσβευτή της Δημοκρατίας στο Κάϊρο, τις χαρακτήρισε ως μή ανταποκρινόμενες στην πραγματικότητα και η Αρχή ανέλαβε έρευνα. Ζήτησε τις εξηγήσεις ή παραστάσεις των καταγγελθέντων τους οποίους και κάλεσε να φυλάξουν και διατηρήσουν τις σχετικές ταινίες - κασέτες και οι αιτητές, με την επιστολή τους ημερομηνίας 28.8.99, αρνήθηκαν ότι μετέδωσαν οτιδήποτε που να «καθάπτεται της αξιοπρέπειας του Κ. Καψού». Δεν δέχτηκαν ότι παραβίασαν τα άρθρα 26(1)(ε) και 26(2) του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου του 1998 (Ν.7/(Ι)/98 όπως τροποποιήθηκε) (ο Νόμος) στα οποία αναφέρθηκε η Αρχή και πρόσθεσαν τα ακόλουθα: «Διότι το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) επίσημο όργανο της Κυβέρνησης μας έχει αποστείλει καθώς και δημοσιεύματα και ανασκόπηση του καθημερινού κυπριακού τύπου».
Αυτά σχολιάστηκαν από τον Χ. Καψό με τις μεταγενέστερες επιστολές του προς την Αρχή ημερομηνίας 22.9.99 και 17.10.99. Εξήγησε πως το «Ράδιο Ήλιος αναμετάδωσε αβάσιμες και ανυπόστατες πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν σε πρωϊνές εφημερίδες και σε άλλους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς», μάλιστα παρά τις κατηγορηματικές διαψεύσεις του, το περιεχόμενο των οποίων και αναφέρει. Διατυπώνει την άποψη πως παραβιάστηκε ο Νόμος και εισηγείται πως «εάν έχει μεταδώσει ή όχι οτιδήποτε που θίγει τα νόμιμα δικαιώματα και ιδιαίτερα τη τιμή και υπόληψή μου, είναι εύκολο να διαπιστωθεί από τις κασέτες».
Διεξάχθηκε «ακροαματική διαδικασία» και αποφασίστηκε η συνεκδίκαση όλων των υποθέσεων. Περιλαμβάνεται, επομένως, στην πολυσέλιδη απόφαση της Αρχής αναφορά στα δεδομένα του καθενός από τους σταθμούς στους οποίους αφορούσε η καταγγελία. Πρώτα ακούστηκε ο Χ. Καψός ο οποίος, σύμφωνα με την απόφαση, «ανέφερε ότι οι καταγγελίες του εναντίον των υπό καταγγελία σταθμών περιέχονται στις επιστολές που απέστειλε στην Αρχή και ανέφερε ότι θα καταθέσει ενώπιον της Αρχής τις κασέτες, οι οποίες αποδεικνύουν τις καταγγελίες του.». Ο εκπρόσωπος του κάθε σταθμού αναφέρθηκε στα δικά του και, σε σχέση με τους αιτητές, σημειώνονται τα ακόλουθα:
«Για το ραδιοφωνικό σταθμό «ΡΑΔΙΟ ΗΛΙΟΣ», o κ. Καψός ανέφερε ότι δεν είναι βέβαιος αν ο σταθμός μετέδωσε τις διαψεύσεις του καθότι δεν είχε την κασέτα και ανέμενε ότι η κασέτα θα εζητείτο από την Αρχή.
Η κα Μαρία Κυριάκου, εκ μέρους του «ΡΑΔΙΟ ΗΛΙΟΣ» ανέφερε ότι δεν έχει τίποτε να προσθέσει στην επιστολή του σταθμού ημερομ. 28.8.1999, την οποίαν και ανέγνωσε και ανέφερε ότι ο σταθμός μετέδωσε μόνο ό,τι αναφέρεται στην ανασκόπηση του ΚΥΠΕ εκτός - είπε - αν αμφισβητείται η επίσημη ιδιότητα του ΚΥΠΕ. Ο σταθμός, ισχυρίστηκε, δεν σχολίασε, απλώς μετέδωσε όσα δημοσίευσε το ΚΥΠΕ και ανέφερε ότι θα στείλει στην Αρχή την κασέτα ως τεκμήριο».
Η εικόνα συμπληρώνεται με τις εξελίξεις σε σχέση με τις κασέτες των εκπομπών. Η Αρχή έθεσε προθεσμία για την προσκόμιση τους τόσο από το Χ. Καψό όσο και από τους αιτητές και το έχουμε πως, με την επιστολή τους ημερομηνίας 7.3.00 οι αιτητές πληροφόρησαν πως «η φύλαξη και διατήρηση των ταινιών ..... δεν κατέστη δυνατή λόγω τεχνικής βλάβης του μηχανήματος που βιντεογραφούσε τις ειδήσεις και άλλες εκπομπές». Πρόσθεσαν στην επιστολή τους την εμμονή τους πως «οποιαδήποτε πληροφορία δόθηκε είναι αυτή του ΚΥΠΕ, η οποία αποτελεί, εν πάση περιπτώσει, εύλογο σχόλιο». Παρεμβάλλω την αναφορά των μερών σε πρόστιμο £500 που επιβλήθηκε στους αιτητές σε σχέση με τη μή προσκόμιση της κασέτας, αντικείμενο όπως επεξηγήθηκε άλλης προσφυγής.
Η Αρχή εξήγησε πρώτα όσα θεωρούσε ό,τι αφορούσαν στο νομικό υπόβαθρο. Κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν ίσχυαν οι Κανονισμοί που αργότερα εκδόθηκαν. Επομένως, οι καταγγελίες θα κρίνονταν «υπό το φως των προνοιών του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου 7(Ι)/98 και των τροποποιήσεων τούτου αγνοουμένων των Κανονισμών οι οποίοι μεταγενέστερα ετέθησαν σε εφαρμογή».
Αντικείμενο της διαδικασίας ήταν πιθανές παραβάσεις των άρθρων 26(1)(ε) και 26(2) του Νόμου. Κατά το άρθρο 26(1)(ε) οι εκπομπές κάθε ιδιωτικού σταθμού πρέπει να διέπονται από «τις αρχές του σεβασμού της προσωπικότητας, της υπόληψης και του ιδιωτικού βίου του ατόμου». Και ήταν η τελική κρίση της Αρχής πως δεν στοιχειοθετήθηκε παράβασή του. Κατά το άρθρο 26(2) «τα δελτία ειδήσεων και τα επικαιρικά προγράμματα
πρέπει να χαρακτηρίζονται από αντικειμενικότητα και πολυφωνία, ιδιαίτερα αναφορικά με πολιτικά θέματα αλλά και οποιαδήποτε κοινωνικά θέματα που απασχολούν την κοινή γνώμη», και ήταν η τελική κρίση της Αρχής πως στοιχειοθετήθηκε παράβασή του, ειδικότερα της αρχής της αντικειμενικότητας, και από τους αιτητές.Το σκεπτικό της καταδικαστικής απόφασης ήταν ενιαίο για όλες τις περιπτώσεις που συνεκδικάστηκαν. Το παραθέτω:
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλες οι πιο πάνω εκπομπές χαρακτηρίζονται ως προς το ύφος, τη γλώσσα και το περιεχόμενο από υπερβολή στα καταμαρτυρούμενα από διάφορες πηγές εναντίον του κ. Καψού ως Πρέσβη της Κυπριακής δημοκρατίας. Σημειώνεται ότι όλες οι πληροφορίες και καταμαρτυρούμενα εναντίον του κ. Καψού προβάλλονται ως δοσμένα γεγονότα και υποστηρίζονται ενίοτε από παραπλανητικό οπτικό υλικό.
Έχει προβληθεί μεταξύ άλλων, ισχυρισμός περί του ότι οι σταθμοί έχουν μεταδώσει όσα το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων τους έχει αποστείλει. Δεν είναι δεκτό ένα τέτοιο επιχείρημα για σκοπούς απονομής ευθυνών για τις συγκεκριμένες παραβάσεις. Κατ΄ αρχήν οι σταθμοί στις επίδικες εκπομπές δεν έχουν αναφέρει το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ως πηγή των πληροφοριών τους. ΄Αλλωστε, το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων προβαίνει σε ανασκόπηση του Κυπριακού Τύπου και όχι σε έλεγχο της ακρίβειας των πληροφοριών των δημοσιευμάτων. Ο έλεγχος της ακρίβειας των πληροφοριών είναι έργο του σταθμού που μεταδίδει τις πληροφορίες.».
Ωστόσο δεν υπήρχε η κασέτα των εκπομπών των αιτητών και σ΄αυτό επικεντρώνεται και η επιχειρηματολογία τους. Η αρχή κατέγραψε στην απόφασή της ενδεικτικά αποσπάσματα των εκπομπών όλων των άλλων σταθμών για να σημειώσει τα ακόλουθα σε σχέση με τους αιτητές.
«Αποσπάσματα δεν καταγράφονται λόγω της μη παράδοσης από το σταθμό των κασετών με τις σχετικές εκπομπές. Σημειώνεται και λαμβάνεται υπόψη η δήλωση-παραδοχή της εκπροσώπου του 'ΡΑΔΙΟ ΗΛΙΟΣ' ».
Βασίμως εγείρεται ζήτημα σε σχέση με το πραγματικό υπόβαθρο της προσβαλλόμενης απόφασης με την οποία, ενόψει της διαπίστωσης για παράβαση του άρθρου 26(2), επιβλήθηκε στους αιτητές πρόστιμο £300. Τίποτε από όσα αναφέρονται στην αιτιολόγηση της απόφασης, μάλιστα στην πρώτη παράγραφό της η οποία, όπως εισηγούνται οι καθ΄ων η αίτηση, περιέχει την 'κύρια αιτιολογία', δεν είναι δυνατό να συσχετιστεί προς τους αιτητές. Η αναφορά στο ύφος, στη γλώσσα, σε υπερβολή από το περιεχόμενο των εκπομπών και σε πληροφορίες που εμφανίζονταν ως δοσμένα γεγονότα, προϋποθέτει γνωστό κείμενο των εκπομπών, που δεν υπήρχε. Η δε ιδιαίτερη αναφορά σε προγενέστερο σημείο της απόφασης σε «δήλωση
- παραδοχή της εκπροσώπου του «ΡΑΔΙΟ ΗΛΙΟΣ» προκαλεί και πρόσθετο ερωτηματικό. Δεν παρέχει καμιά εξήγηση αναφορικά με το ποιά δήλωση των αιτητών συνιστά παραδοχή που να ήταν δυνατό να δώσει στήριγμα σε ενοχοποιητική κατάληξη. Τις δηλώσεις δε που έγιναν τις έχω καταγράψει και δεν μπορώ να διακρίνω τί από αυτές συνιστά τέτοια παραδοχή. Περιλαμβάνονται αρνήσεις και παραπομπή στις ανασκοπήσεις του ΚΥΠΕ. Οι αιτητές ισχυρίζονται πως μόνο αυτές μετέδωσαν και ούτε στο περιεχόμενο αυτών των ανασκοπήσεων περιλαμβάνεται οτιδήποτε που θα ήταν δυνατό να αντιστοιχίσει προς την αιτιολογία της κρίσης για την ενοχή των αιτητών.Οι καθ΄ων η αίτηση θεωρούν πως αφού αποχωριστούν από την «κύρια αιτιολογία» όσα σαφώς δεν αφορούν σε ραδιοφωνικό σταθμό («παραπλανητικό οπτικό υλικό») οι διαπιστώσεις της Αρχής συνάδουν πλήρως με τα όσα ο παραπονούμενος αναφέρει για τους αιτητές στις προαναφερθείσες επιστολές τους. Θα ήταν θέμα για συζήτηση η δυνατότητα διαμόρφωσης άποψης σε σχέση με το ύφος ή τη γλώσσα ή ακόμα και για τα άλλα, με αναφορά στις επιστολές του Χ. Καψού. Δεν νομίζω, όμως, ότι δικαιολογείται να επεκταθώ προς τέτοιες κατευθύνσεις. Η Αρχή αιτιολόγησε την απόφασή της με αναφορά «στις πιο πάνω εκπομπές». Δεν περιλαμβάνεται σ΄αυτές εκπομπή των αιτητών, και το μόνο που εξειδικεύεται ως πραγματικό υπόβαθρο στην περίπτωσή τους ήταν η υποτιθέμενη «δήλωση - παραδοχή» τους.
Καταλήγω πως οι αδυναμίες που επισήμανα σε σχέση με την αιτιολόγηση της προσβαλλόμενης απόφασης και το ενδεχόμενο της πλάνης, στοιχειοθετούν λόγο ακυρότητας. Η προσφυγή επιτυγχάνει, με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Γ. Κωνσταντινίδης
Δ.
/Μσι.
C:\My Documents\2002\PART4\1596-00.doc