|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 1511
25 Ιουνίου, 1997
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΝΤΩΝΗ ΣΤΑΥΡΗ, ΣΥΖΥΓΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΤΑΥΡΟΥ,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
Καθ'ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 281/96)
Φορολογία — Φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών—Άρθρο 10(δ) του Ν.52/80 όπως τροποποιήθηκε — Απαλλαγή από το φόρο λόγω μη θεώρησης ως διάθεσης της δωρεάς προς οικογενειακή των δωρητών εταιρεία — Η απαίτηση διατήρησης της ιδιότητας της εταιρείας ως οικογενειακής για πέντε έτη από τη δωρεά — Ερμηνεία και εφαρμογή της διάταξης στην κριθείσα περίπτωση.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Σωρευτική αβασιμότητα πολλοστών λόγων προβληθέντων με στόχο την ακύρωση απόφασης περί καθορισμού της αξίας ακινήτου που εκποιήθηκε για σκοπούς φορολογίας.
[Πέραν των ανωτέρω τίτλων η απόφαση του Δικαστηρίου διαβάζεται ως σύνολο.]
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Γεωργίου ν. Δημοκρατίας (1994) 4 ΑΛΑ. 770,
Αντωνίου ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 2102,
Ρούσος ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 517,
Θωμά ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 157.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η ειδοποίηση τελικής φορολογίας ύψους £74.419,20 η οποία επιβλήθηκε στην αιτήτρια.
Α. Λάντος, για την Αιτήτρια.
Στ. Χούρη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Α.: Η αιτήτρια ήταν η ιδιοκτήτρια ακινήτου στο Παραλίμνι (Φ/Σχ. 33/64W2, τεμ. 6). Η ίδια δε και ο σύζυγός της ήσαν οι μόνοι μέτοχοι της εταιρείας Pythia Hotel Apts Ltd. Κατά τους όρους σύμβασης που συνήψε η αιτήτρια με την εταιρεία Diomedes Hotels Ltd το ακίνητο θα μεταβιβαζόταν στην Pythia και η Diomedes, που θα αναλάμβανε την πλήρη χρηματοδότηση της ανέγερσης τουριστικού συγκροτήματος, θα αποκτούσε το 50% των μετοχών της Pythia.
Στις 23.11.94 η αιτήτρια μεταβίβασε το ακίνητο δυνάμει δωρεάς στην Pythia. Έθεσε ενώπιον του Διευθυντή Εσωτερικών Προσόδων πιστοποιητικό της Εφόρου Εταιρειών αναφορικά με τους μετόχους και αναγνωρίστηκε πως δεν υπόκειτο σε φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών. Η εταιρεία ήταν "οικογενειακή" και η δωρεά προς αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 10(δ) του περι Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου του 1980 Ν. 52/80, [όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 135/90 και το Ν. 70(Ι)/94] δεν συνιστούσε διάθεση για τους σκοπούς του Νόμου.
Η κατάσταση μεταβλήθηκε μόλις λίγες μέρες αργότερα. Κατά τα εξ αρχής συμφωνηθέντα, η εταιρεία Diomedes κατέστη μέτοχος της εταιρείας Pythia κατά 50%. Σύμφωνα με νέο πιστοποιητικό της Εφόρου Εταιρειών, μέτοχοι της τελευταίας ήταν πλέον η αιτήτρια, ο σύζυγός της και η Diomedes. Και ο Διευθυντής, με βάση την εκτίμησή του για την αγοραία αξία του ακινήτου στις 23.11.1994, απέστειλε ειδοποίηση αρχικής και αφού στη συνέχεια απέρριψε την ένσταση της αιτήτριας, τελικής φορολογίας, ύψους £74.419,20 σεντ. Με το αιτιολογικό πως το άρθρο 10(δ) του Νόμου δεν μπορούσε να εφαρμοστεί στην περίπτωση. Η προσφυγή αφορά σ' αυτή την κρίση αλλά και στον καθορισμό της αξίας του ακινήτου.
Το άρθρο 1.0(δ)
Σύμφωνα με το άρθρο 10(δ) (οι επιφυλάξεις του δεν έχουν σημασία εδώ) δεν αποτελεί διάθεση για τους σκοπούς του Νόμου,
"Δωρεά που γίνεται σε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, της οποίας οι μέτοχοι είναι μέλη και εξακολουθούν για μια πενταετία μετά τη δωρεά να είναι μέλη της οικογένειας του διαθέτη".
Είναι η εισήγηση της αιτήτριας πως το άρθρο 10(δ) εξακολουθεί να καλύπτει την περίπτωση παρά το γεγονός ότι, πριν παρέλθει η καθορισμένη περίοδος, δεν είναι πλέον όλοι οι μέτοχοι της δωρεοδόχου εταιρείας μέλη της οικογένειάς της. Και αφού, όπως υποστηρίζει, "εξακολουθεί να είναι κάτοχος του ίδιου αριθμού μετοχών όπως ήταν και κατά την ημέρα της μεταβιβάσεως, το ίδιο συμβαίνει και με το σύζυγό της τον άλλο μέτοχο, και δεν έχουν προβεί σε καμιά αποξένωση ώστε να πληρωθεί η προϋπόθεση του άρθρου 2 που περιλαμβάνει τους ερμηνευτικούς όρους", δεν προέβη σε διάθεση υποκείμενη σε φορολογία. Όπως προσθέτει, "από τη στιγμή που μεταβίβασε το κτήμα στην εταιρεία της και πληρούσε τις προϋποθέσεις του Νόμου, η μόνη ευθύνη που απορρέει από το 10(δ) όπως ανωτέρω έχει εκτεθεί είναι τόσον η ίδια, όσο και ο άλλος μέτοχος της Παναγιώτης Σταύρου να μήν διαθέσουν τις μετοχές των διά μιαν 5ετίαν". Και καταλήγει με την πρόταση πως, "αν η έκδοση νέων μετοχών περιλαμβάνεται εις τις πρόνοιες της παρούσας νομοθεσίας τότε θα έπρεπε να υπάρχει φορολογία κατά της εταιρείας Pythia Hotel Apts Ltd ότι διάθεσε το 50% του Μετοχικού Κεφαλαίου της στις 30 Νοεμβρίου 1994 και να πληρώσει φόρο με βάση την πιο πάνω ημερομηνία". Όπως υπαγορεύει, συμπληρώνει, η αυτοτελής υπόσταση της εταιρείας Pythia ως οντότητας ανεξάρτητης από τους μετόχους της.
Υπάρχει παράνοηση και της ουσίας της προσβαλλόμενης απόφασης και των διατάξεων του Νόμου. Είναι γεγονός πως κατά τις ερμηνευτικές διατάξεις "ιδιοκτησία" είναι και "μετοχές εταιρειών η ιδιοκτησία των οποίων συνίσταται και από ακίνητη ιδιοκτησία", (βλ. Ανδρέας Γεωργίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 770). Δεν αφορά, όμως, η προσβαλλόμενη απόφαση σε διάθεση που πραγματοποιήθηκε μετά τη δωρεά για να δικαιολογείται να δούμε την υπόθεση κάτω από τέτοιο πρίσμα. Αυτό είναι άλλο θέμα και οι αρχές περί την αυτοτέλεια των εταιρειών δεν είναι σχετικές. Εξετάζεται εδώ η ίδια η δωρεά προς την Pythia και η κάλυψή της η μή από το άρθρο 10(δ).
Η πρώτη θέση των καθ' ων η αίτηση είναι πως η μεταβίβαση του ακινήτου δεν ήταν καν δωρεά αφού πραγματοποιήθηκε προς εκπλήρωση συμβατικών υποχρεώσεων που είχε ήδη αναλάβει η εταιρεία έναντι της Diomedes η οποία και, όπως ήταν έκτοτε το πρόγραμμα, θα καθίστατο μέτοχος της Pythia. Δεν φαίνεται να είδε από τέτοια σκοπιά το θέμα ο Διευθυντής (βλ. την επιστολή ημερομηνίας 12.2.96 σε συνδυασμό με το σημείωμα ημερομηνίας 17.5.95 στο φάκελλο) και, πάντως, τα αντικειμενικά κριτήρια προς τα οποία συναρτάται η λειτουργία του άρθρου 10(δ) καθιστούν αχρείαστες τέτοιες αναζητήσεις. Όπως ορθά, σε άλλο σημείο της αγόρευσής τους επισημαίνουν οι καθ' ων η αίτηση, εκείνο που έχει σημασία είναι η απαίτηση για να ισχύει η εξαίρεση όχι μόνο να είναι (και αναφέρθηκαν στην υπόθεση Ανδριανή Αντωνίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1993) 4 ΑΛΛ. 2102, αλλά και να εξακολουθούν να είναι οι μέτοχοι της δωρεοδόχου εταιρείας μέλη της οικογένειας του διαθέτη για περίοδο πέντε ετών μετά τη δωρεά.
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως εκπληρούνται οι προϋποθέσεις απλώς επειδή παραμένουν ως μέτοχοι και οι αρχικοί, έστω και με τον ίδιο αριθμό μετοχών. Τέτοια ερμηνεία θα ήταν ασυμβίβαστη προς το γράμμα αλλά και προς τον εμφανή σκοπό του Νόμου που είναι η εξαίρεση δωρεών που απολήγουν σε αποκλειστικό όφελος μελών της οικογένειάς του δωρητή, νοουμένου βέβαια ότι είναι τα ίδια, ως φυσικά πρόσωπα, οι μόνοι μέτοχοι της δωρεοδόχου εταιρείας, (βλ. συναφώς την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Γεώργιος Χρίστου Ρούσος ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1996) 3 ΑΛΛ. 517).
Κατά το σαφές νόημα της διάταξης, η εξαίρεση τέτοιας δωρεάς τελεί υπό την αίρεση να εξακολουθούν όλοι οι μέτοχοι της δωρεοδόχου εταιρείας να είναι μέλη της οικογένειας του δωρητή, για περίοδο πέντε ετών από τη δωρεά. (Βλ. σχετικά Ανδρέας Γεωργίου Θωμά ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 157). Ακριβώς, και ως είδος ασφαλιστικής δικλείδας προς εξουδετέρωση κατ' επίφαση δωρεών, όπως σημείωσα πιο πριν, πάνω στη βάση αντικειμενικού κριτηρίου. Χωρίς να χρειάζεται εμπλοκή στις κατά περίπτωση λεπτομέρειες αναφορικά με τις περιστάσεις της εισδοχής ξένου ως μετόχου. Η διαπίστωση τέτοιας εισδοχής μέσα στην περίοδο των πέντε ετών, εκβάλλει την περίπτωση από την εξαίρεση και ορθά ο Διευθυντής έκρινε πως επιβαλλόταν η φορολόγηση της δωρεάς ως διάθεσης κατά το νόμο, πάνω στη βάση των δεδομένων του χρόνου της πραγματοποίησής της.
Η αξία του ακινήτου.
Για το σκοπό του καθορισμού των τελών μεταβίβασης του ακινήτου, το Κτηματολογιο εκτίμησε την αξία του σε £500.000 εξαιρουμένης της αξίας κτιρίων που βρίσκονταν υπό ανέγερση σ' αυτό. Η αιτήτρια είχε αποδεχθεί αυτή την εκτίμηση ενυπογράφως αλλά ενέστη όταν ο Διευθυντής υπολόγισε τον επίδικο φόρο πάνω σ' αυτή τη βάση. Μετά δε από υπενθυμίσεις και παρατάσεις υποβλήθηκε εκ μέρους της έκθεση των εκτιμητών ΡΜΚ Associates Ltd σύμφωνα με την οποία η αξία του ακινήτου ανερχόταν σε £330,000. Ο Διευθυντής απέρριψε αυτή την εκτίμηση για λόγους που εξήγησε. Δεν προσδιοριζόταν σ' αυτή η μέθοδος εκτίμησης που χρησιμοποιήθηκε και το ακίνητο φερόταν να εμπίπτει στην πολεοδομική ζώνη Β ενώ στην πραγματικότητα εμπίπτει στην πολεοδομική ζώνη Α. Ο Διευθυντής υιοθέτησε την εκτίμηση φοροθέτη που συνέπιπτε ουσιαστικά με εκείνη του Κτηματολογίου. Η αξία του ακινήτου υπολογίστηκε στις £510.000 περίπου και τη στρογγύλεψε στις £500.000.
Μεγάλο μέρος της κυρίας αγόρευσης για την αιτήτρια, ως προς αυτό το θέμα, αφιερώθηκε στην αντίκρουση της αιτιολόγησης της απόρριψης της έκθεσης των εκτιμητών της. Και για να φανεί η πλάνη του Διευθυντή, επισυνάφθηκε στην αγόρευση έκθεση εκτίμησης. Διαπιστώθηκε πως παραπλανήθηκε ο δικηγόρος της αιτήτριας. Η έκθεση που του δόθηκε για να την επισυνάψει στην αγόρευσή του ουδέποτε τέθηκε ενώπιον του Διευθυντή. Προερχόταν από άλλο εκτιμητή, τον Αντρέα Πανταζή, και τα ερωτηματικά επιτείνονται αφού και αυτή και η τεθείσα ενώπιον του Διευθυντή φέρουν την ίδια ημερομηνία. Η δεύτερη εκτίμηση ανεβάζει την αξία του ακινήτου στις 398,000. Απετράπη η παραπλάνηση και του Δικαστηρίου και η αιτήτρια, με την απαντητική της αγόρευση, ακολούθησε άλλη γραμμή. Εγκατέλειψε όσους ισχυρισμούς της αναφέρονταν στην απόρριψη της έκθεσης που είχε θέσει ενώπιον του Διευθυντή, για να ισχυριστεί πλέον πως ο Διευθυντής, ενόψει των αδυναμιών που διαπίστωσε όφειλε να είχε καλέσει τους εκτιμητές για διευκρινίσεις. Και πως η παράλειψή του να το κάμει συνιστά λόγο ακυρότητας.
Δεν προβάλλεται με την προσφυγή τέτοιο νομικό σημείο και είναι απαράδεκτη η εισαγωγή του με την απαντητική αγόρευση. Εν πάση περιπτώσει είναι και στην ουσία του αστήρικτος ο ισχυρισμός πως είχε τέτοια υποχρέωση ο Διευθυντής.
Κατά τα λοιπά, ενώ δέχεται η αιτήτρια πως δεν είναι έργο του Δικαστηρίου η αξιολόγηση της εκτίμησης που επισύναψε στην αγόρευση της, ισχυρίζεται πως το περιεχόμενό της αποκαλύπτει σφάλματα στην έκθεση που υιοθέτησε ο Διευθυντής. Πάνω στη βάση των ίδιων συγκριτικών ο Α. Πανταζής κατέληξε σε μικρότερο ποσό, στο οποίο θα κατέληγε και ο φοροθέτης αν λάμβανε υπόψη το χρόνο πώλησης των συγκριτικών, τα πωληθέντα μερίδια, το ποσοστό της ετήσιας αύξησης και το συσχετισμό του επίδικου ακινήτου προς τα συγκριτικά. Είναι εντελώς αδικαιολόγητοι αυτοί οι ισχυρισμοί. Όπως ορθά επισημαίνεται στην αγόρευση των καθ' ων η αίτηση, από την ανάγνωση της έκθεσης του Φοροθέτη προκύπτει πως όλα τα πιο πάνω ήταν γνωστά, σημειώθηκαν και λήφθηκαν υπόψη.
Η αιτήτρια, με εκτεταμένη αναφορά στη νομολογία, ανέπτυξε τα θέματα της αιτιολογίας, της πλάνης περί τα πράγματα και το Νόμο και, ως ξεχωριστό, τις αρχές ως προς την έρευνα. Δεν έχει στοιχειοθετηθεί κανένας λόγος ακυρότητας, η απόφαση του Διευθυντή ήταν ορθή και η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται. Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή για να εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.