|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1996) 4 ΑΑΔ 3520
23 Δεκεμβρίου, 1996
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΠΑΧΙΤΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 408/95)
Αναγκαστική Απαλλοτρίωση — Συντέλεση — Απαιτείται για τη συντέλεση και η πληρωμή της αποζημίωσης — Μόνο τότε αρχίζει και η τριετής περίοδος για την διαπίστωση της ματαίωσης του σκοπού της απαλλοτρίωσης — Υιοθέτηση της Cyprus Tannery v. Republic — Πρόωρη η προσφυγή στην κριθείσα περίπτωση.
Ο αιτητής επεδίωξε την ανάκτηση της απαλλοτριωθείσας ιδιοκτησίας του πριν παρέλθει τριετία από την τελευταία πληρωμή προς εξόφληση της αποζημίωσης του.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας ως απαράδεκτη την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Το θέμα που θα απασχολήσει πρώτα το δικαστήριο είναι η εισήγηση της Δημοκρατίας ότι η προσφυγή είναι πρόωρη. Αυτό στηρίζεται στο γεγονός ότι η τελευταία πληρωμή για £30.000 προς εξόφληση της αποζημίωσης στην οποία δικαιούται ο αιτητής έγινε στις 8/3/93. Επομένως η προσφυγή, που καταχωρήθηκε στις 18/4/95 σε χρόνο μικρότερο των τριών ετών που προβλέπει ο Νόμος (ο περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμος του 1962 (Ν. 15/62) και το Σύνταγμα είναι πρόωρη.
Η άποψη αυτή υποστηρίζεται από την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Cyprus Tannery v. Republic (1980) 3 C.L.R. 405, στην οποία απορρίφθηκε αίτημα για ανάκληση απαλλοτρίωσης και επιστροφή κτήματος για το λόγο ότι δε χρειαζόταν πια για την κατασκευή του λιμένος Λάρνακος.
Προκύπτει σαφώς ότι στην υπό κρίση υπόθεση η απαλλοτρίωση συντελέστηκε στις 8/3/93 που εξοφλήθηκε η αποζημίωση και το κτήμα περιήλθε στην απαλλοτριούσα αρχή σύμφωνα με το Άρθρο 13 του Νόμου. Δεν παρήλθε η προβλεπόμενη τριετία έτσι ώστε να γεννηθεί δικαίωμα προς επανάκτηση του κτήματος. Με αποτέλεσμα η προσφυγή να είναι πράγματι πρόωρη.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Cyprus Tannery v. Republic (1980) 3 C.L.R. 405.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών με την οποία απέρριψε την αίτηση του Αιτητή για την επιστροφή απαλλοτριωθέντος τεμαχίου γης, ιδιοκτησίας του Αιτητή.
Ν. Γιαπανάς, για τον Αιτητή.
Γ. Παπαϊωάννου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η υπόθεση αφορά απόρριψη αιτήματος για την επιστροφή απαλλοτριωθέντος τεμαχίου γης, ιδιοκτησίας του αιτητή, το οποίον κείται στον Άγιο Δομέτιο στη συμβολή των λεωφόρων Κυριάκου Μάτση και Δημοκρατίας. Τα γεγονότα μπορούν να δηλωθούν με συντομία. Η γνωστοποίηση για τη σκοπούμενη απαλλοτρίωση δημοσιεύθηκε στις 2/3/90. Η απαλλοτρίωση κρίθηκε αναγκαία, όπως αναφέρεται σε αυτή, "για τη δημιουργία, βελτίωση και ανάπτυξη των συγκοινωνιών στη Δημοκρατία" και επιβαλλόταν "για τη βελτίωση της Λεωφόρου Κυριάκου Μάτση στον Άγιο Δομέτιο και Έγκωμη". Ο αιτητής όχι μόνο δεν εναντιώθηκε, αλλά συγκατατέθηκε ρητά στην επιλογή της διοίκησης (βλέπε πρακτικό συνάντησης στο Δημαρχείο Αγ. Δομετίου, ημερ. 9/2/90 στην οποία κλήθηκε και παρέστη ο αιτητής). Ακολούθησε το διάταγμα απαλλοτρίωσης, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 15/6/90.
Με επιστολή του δικηγόρου του ημερ. 27/10/94, ο αιτητής ζήτησε πίσω την περιουσία του, αλλά η απαλλοτριώνουσα αρχή επέμεινε ότι το ακίνητο εξακολουθούσε να είναι αναγκαίο για το σκοπό δημόσιας ωφέλειας για τον οποίο απαλλοτριώθηκε. Η βασική αιτιολογία περιέχεται στην τρίτη παράγραφο της απόφασης της διοίκησης, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή στις 14/2/95 και η οποία αποτελεί το αντικείμενο της κρινόμενης προσφυγής.
"Οι εργασίες που έγιναν για τη βελτίωση της Λεωφόρου Κυριάκου Μάτση, δεν αποτελούν την τελική μορφή της Λεωφόρου με βάση τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, αλλά απλώς ένα μέρος του Ρυθμιστικού Σχεδίου του όλου πολεοδομικού έργου το οποίο διαλαμβάνει και τη διαμόρφωση του πιο πάνω αναφερομένου κυκλοφοριακού κόμβου στο σημείο ακριβώς όπου βρίσκεται το υπ' αναφορά τεμάχιο και το οποίο έργο θα εκτελείται σταδιακά. Οι εργασίες που έγιναν στη Λεωφόρο Κ. Μάτση και περιλαμβάνουν την ανακατασκευή και ασφαλτόστρωση του δρόμου, την κατασκευή πεζοδρομίων και τη δημιουργία χώρων στάθμευσης κατά μήκος του οδοστρώματος του δρόμου για διατήρηση της εμπορικότητας του δρόμου, αποτελούσαν την πρώτη φάση του Ρυθμιστικού Σχεδίου το οποίο θα ολοκληρωθεί με τη διαμόρφωση του πιο πάνω αναφερόμενου κόμβου."
Είναι συνοπτικά η υπόθεση του αιτητή ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης επιτεύχθηκε χωρίς να καταστεί αναγκαία η χρησιμοποίηση της περιουσίας του ή διαζευκτικά ο σκοπός αυτός εγκαταλείφθηκε. Σε επίρρωση μάλιστα της θέσης του ο δικηγόρος του αιτητή ισχυρίστηκε στη συμπληρωματική του αγόρευση ότι λήφθηκε, κατά παρέκκλιση του δεδηλωμένου σκοπού απαλλοτρίωσης, απόφαση να διαμορφωθεί ο χώρος αυτός με τρόπο ώστε να καταστεί κατάλληλος για τη δημιουργία μνημείου των πεσόντων, κατά την τουρκική εισβολή, οπλιτών της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛ.ΔΥ.Κ.). Όντως είχε ληφθεί τέτοια απόφαση, αλλά η Δημοκρατία, ως απαλλοτριώνουσα αρχή, εναντιώθηκε γιατί ξέφευγε του αρχικού σκοπού με αποτέλεσμα να ακυρωθεί από το Δήμο Αγ. Δομετίου που την έλαβε. Ο αιτητής ισχυρίστηκε ακόμη ότι η υπόθεσή του δεν μπορούσε να συσχετισθεί με το Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας δεδομένου ότι τούτο θεσπίστηκε μερικούς μήνες μετά την απαλλοτρίωση της περιουσίας του.
Η παράγραφος 3 της επίδικης απόφασης, η οποία προεκτέθηκε, συγκεντρώνει την πεμπτουσία των επιχειρημάτων που ανέπτυξε ο δικηγόρος της Δημοκρατίας, ο οποίος υπέβαλε τελικά ότι δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την επέμβαση του δικαστηρίου. Περαιτέρω έχει λεχθεί ότι πράγματι λήφθηκε απόφαση από το Δημοτικό Συμβούλιο Αγ. Δομετίου για μετατροπή του χώρου σε μνημείο, όπως δείχνουν τα προσκομισθέντα έγγραφα, αλλά ανακλήθηκε ύστερα από υποδείξεις της καθής η αίτηση ότι ο χώρος θα χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση του προγραμματισθέντος οδικού έργου.
Το θέμα που θα μας απασχολήσει πρώτα είναι η εισήγηση της Δημοκρατίας ότι η προσφυγή είναι πρόωρη. Αυτό στηρίζεται στο γεγονός ότι η τελευταία πληρωμή για £30.000 προς εξόφληση της αποζημίωσης στην οποία δικαιούται ο αιτητής έγινε στις 8/3/93. Επομένως η προσφυγή, που καταχωρήθηκε στις 18/4/95 σε χρόνο μικρότερο των τριών ετών που προβλέπει ο νόμος {(ο περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμος του 1962 (ν. 15/62)} και το Σύνταγμα είναι πρόωρη.
Η άποψη αυτή υποστηρίζεται από την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Cyprus Tannery v. Republic (1980) 3 C.L.R. 405, στην οποία απορρίφθηκε αίτημα για ανάκληση απαλλοτρίωσης και επιστροφή κτήματος για το λόγο ότι δεν χρειαζόταν πια για την κατασκευή του λιμένος Λάρνακος. Σημασία έχει το παρακάτω απόσπασμα στη σελ. 413:
"Nor can we accept the contention of counsel for the appellant that this was a case of an omission, in the sense of Article 146, supra, and that, therefore, the recourse of the appellant was not premature:
....................................................................
It is useful to refer, also, at this stage, to section 15(1) of the Compulsory Acquisition of Property Law, 1962 (Law 15/62), which has been enacted as a result of the provisions of Article 23.5 of the Constitution.
It is, in our opinion, clear from the provisions of both Article 23.5 and section 15(1), above, that they are only applicable in cases where the compulsory acquisition has been completed through the payment of compensation in respect thereof, under Article 23.4(c) of the Constitution and section 13 of Law 15/62, and not in a case, such as the present one, in which the compensation payable to the appellant has not yet even been assessed."
Προκύπτει σαφώς ότι στην υπό κρίση υπόθεση έχουμε συντελεσμένη απαλλοτρίωση στις 8/3/93 που εξοφλήθηκε η αποζημίωση και το κτήμα περιήλθε στην απαλλοτριώνουσα αρχή σύμφωνα με το άρθρ. 13 του νόμου. Συμφωνώ επομένως ότι δεν παρήλθε η προβλεπόμενη τριετία έτσι ώστε να γεννηθεί δικαίωμα προς επανάκτηση του κτήματος. Με αποτέλεσμα η προσφυγή να είναι πράγματι πρόωρη, που είναι και ο λόγος για τον οποίο την απορρίπτω. Χωρίς έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.