|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1992) 4 ΑΑΔ 4577
4 Δεκεμβρίου, 1992
[ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146, 7,28 ΚΑΙ 169 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΙΔΑΛΙΟΥ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΑΡΧΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΩΡΙΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΙΔΑΛΙΟΥ ΩΣ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΙΔΑΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 320/92).
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 τον Συντάγματος — Έννομο Συμφέρον — Χαρακτηριστικά — Πρέπει να είναι άμεσο — Αιτιώδης σχέση προσβαλλόμενης πράξης και ζημιάς — Συνδέσμοι και οργανώσεις δεν έχουν ιδιαίτερο άμεσο συμφέρον για την προστασία τον φυσικού περιβάλλοντος.
Στην προσφυγή αυτή εξετάστηκε προδικαστικά η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος των αιτητών να προσβάλουν την απόφαση παραχώρησης προνομίου λατομείου στο ενδιαφερόμενο μέρος. Οι αιτητές υπ' αριθμό 1 ισχυρίστηκαν ότι είχαν έννομο συμφέρον καθ' ότι η επίδικη απόφαση θα επέφερε υλική και ηθική ζημιά στην κοινότητα Ιδαλίου και θα καταστρέφονταν οι αρχαιολογικοί χώροι που βρίσκονταν στα διοικητικά όρια του χωριού Ιδαλίου, Αγίου Σωζομένου και Ποταμιάς.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Με βάση το Άρθρο 146(2) του Συντάγματος το Δικαστήριο τούτο έχει δικαιοδοσία μόνο αν ο αιτητής έχει έννομο συμφέρον και το Δικαστήριο εξετάζει το θέμα τούτο σαν προκαταρκτικό σημείο.
Όπως έχει λεχθεί από το Δικαστή Στυλιανίδη στην υπόθεση Saint Dominion Estates Ltd κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (Υπόθεση Αρ. 67/89 - απόφαση δόθηκε τη 19/5/1989):
" .... Η προσφυγή δεν είναι λαϊκή αγωγή (actio popularis) με την οποία ο κάθε πολίτης μπορεί να επιδιώξει για το γενικό ή δημόσιο συμφέρον τον έλεγχο και την καταστολή των φερομένων πράξεων. Το ένδικο μέσο της προσφυγής για ακύρωση διοικητικής πράξης αποβλέπει στην αποκατάσταση της νομιμότητας από δράση της Διοίκησης που αναφέρεται σε συγκεκριμένο πρόσωπο. Προσφυγή μπορεί να καταχωρίσει κάθε ένας στον οποίο αναφέρεται η πράξη, απόφαση ή παράλειψη προσώπου, οργάνου ή αρχής, ή του οποίου προσβάλλονται ευθέως τα έννομα συμφέροντα.
Το συμφέρον πρέπει να είναι άμεσο με το νόημα ότι πρέπει να υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ της έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης και της προκαλούμενης στον αιτητή ζημιάς. Δεν πρέπει, δηλαδή, να παρεμβάλλεται συμφέρον τρίτου σε τρόπο ώστε η ζημιά του αιτητή να εμφανίζεται ως αντανακλαστική συνέπεια εκείνης που υφίσταται το πρόσωπο που θίγεται άμεσα από την πράξη.
Στην υπόθεση Κοινότητα Πυργών μέσω τον Κοινοτάρχη και της Χωριτικής Αρχής Πυργών κ.α. ν. Δημοκρατίας, (Υπόθεση Αρ. 671/91 - απόφαση δόθηκε την 7/11/1991), ο Δικαστής Πικής αποφάσισε ορθά κατά τη γνώμη μου ότι "κάτοικος κοινότητας έχει λόγο στη διαμόρφωση του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο διαβιεί, το οποίο, εφόσον είναι κοινό σε όλους τους κατοίκους της κοινότητας, μπορεί να προασπισθεί συλλογικά από την κοινοτική αρχή η οποία τους εκπροσωπεί".
Όμως, στην απόφασή του ο Δικαστής Πικής αποφάσισε ότι :-
".... οι συνδέσμοι, οργανώσεις και επιτροπές που έχουν συνενωθεί ως διάδικοι δεν έχουν ιδιαίτερο συμφέρον το οποίο νομιμοποιούνται να προστατεύσουν με προσφυγή στο δικαστήριο".
Στην υπόθεση αυτή το προνόμιο λατομείου που δόθηκε στο ενδιαφερόμενο μέρος από τους καθ'ων η αίτηση σαν τέτοιο δεν επηρεάζει τους αιτητές και αν υπάρχει οποιαδήποτε ζημιά σε αρχαιολογικούς χώρους, που δεν φαίνεται από τα έγγραφα που κατατέθηκαν, είναι θέμα του Τμήματος Αρχαιοτήτων και όχι των αιτητών. Όσον αφορά τις υλικές και ηθικές ζημιές που οι αιτητές ισχυρίζονται ότι υφίστανται, δεν φαίνεται από την ένορκη μαρτυρία που καταχωρήθηκε, ότι αυτές οφείλονται στην εξόρυξη των λατομικών υλικών.
Για τους πιο πάνω λόγους έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Saint Dominion Estates Ltd κ.α. ν. Δημοκρατίας (Αρ.2) (1989) 3(Γ) Α.Α.Δ. 1145·
Κοινότητα Πυργών μέσω Κοινοτάρχη και της Χωριτικής Αρχής Πυργών κ.α. ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 3498.
Προδικαστική ένσταση.
Προδικαστική ένσταση σε προσφυγή σχετικά με το αν οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρο να ζητούν την ακύρωση της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία παραχώρησαν προνόμιο λατομείου στην LATOUROS TRANSPORTATION Co. LTD, στην περιοχή του χωριού Άγιος Σωζόμενος.
Ε. Φλουρέντζου, για τους αιτητές.
Γ. Γιωργαλλής, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.
Σ. Μαμαντόπονλος, για το ενδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ σε Προδικαστική Ένσταση των Καθ' ων η Αίτηση και του Ενδιαφερόμενου Μέρους
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Οι αιτητές υπ' αρ. 1 είναι η Κοινότητα Ιδαλίου η οποία καταχώρησε την προσφυγή μέσω του Κοινοτάρχη και της Χωριτικής Αρχής Ιδαλίου. Οι αιτητές υπ' αρ. 2 είναι επιτροπή που συστάθηκε από μέλη της κοινότητας Ιδαλίου για την προστασία του περιβάλλοντος και των αρχαιοτήτων.
Το ενδιαφερόμενο μέρος είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης στην οποία οι καθ' ων η αίτηση παραχώρησαν προνόμιο λατομείου.
Την προσφυγή τους με την οποία οι αιτητές ζητούν
"Δήλωση ή Διαταγή του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση των καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 24/1/92 η οποία κοινοποιήθηκε στο ενδιαφερόμενο μέρος την 28/1/92 με την οποία παρεχωρήθη προνόμιο λατομείου και/ή έγινε δεκτή η αίτηση παραχώρησης προνομίου λατομείου υπ. αρ. 8132 της LATOUROS TRANSPORTATION CO LTD., στην περιοχή του χωρίου Αγίου Σωζομένου είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή εστερημένη εννόμου αποτελέσματος."
τη βασίζουν πάνω στα πιο κάτω γεγονότα:-
"1. Οι αιτητές εγείρουν την παρούσα προσφυγή υπό την ιδιότητα με την οποία παρουσιάζονται στο τίτλο της προσφυγής, τονίζουν δε ότι έχουν προς τούτο την ομόθυμη υποστήριξη και εντολή όλης της Κοινότητας. Ιδαλίου και επιφυλάττονται να παρουσιάσουν ενώπιον του Δικαστηρίου καταλόγους εκατοντάδων εντολέων για την έγερση της παρούσης προσφυγής.
2. Η Κοινότητα Ιδαλίου αποτελεί μια συνεχώς αναπτυσσόμενη Κοινότητα σαν αποτέλεσμα των φιλότιμων και αξιέπαινων προσπαθειών των κατοίκων της και λόγω του θαυμάσιου περιβάλλοντος της και των αρχαιολογικών της χώρων μέσα στους οποίους ευρίσκεται και οι οποίοι αποτελούν πόλο έλξης εκατοντάδων επισκεπτών. Ο δε πληθυσμός της Κοινότητας αναπτύσσεται ραγδαία.
3. Σε ελάχιστη απόσταση από την κατοικημένη περιοχή, σε μία από τις ωραιότερες περιοχές της Κοινότητας οι καθ' ων η αίτηση παρεχώρησαν άδεια προνομίου λατομείου στην LATOUROS TRANSPORTATION CO LTD., ιδιωτική Εταιρεία την 28/1/92. Η εν λόγω περιοχή γειτνιάζει της κατοικημένης περιοχής της Κοινότητας Ιδαλίου.
4. Η απόφαση των καθ' ων η αίτηση είναι προσβλητή για τους πιο κάτω λόγους:
(1) Η περιοχή όπου εργάζεται το λατομείο επηρεάζει και καταστρέφει τις καλλιέργειες της περιοχής και θα έχει επιπτώσεις στην κτηνοτροφία της περιοχής ως επίσης και τα υπόγεια νερά.
(2) Όλα τα συναφή και ανακλαστικά και κατά συνέπειαν της λειτουργίας λατομείου μειονεκτήματα και οι ενδεχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις θα επιπίπτουν μετά βεβαιότητος επί της Κοινότητας Ιδαλίου. Αντιθέτως τα ωφελήματα από την εκμετάλλευση και τα πάσης φύσεως άλλα εισοδήματα θα περιέχονται σε ιδιωτική Εταιρεία.
(3) Μοναδικός γνώμονας της εκδοθείσης αποφάσεως ήταν όχι το Δημόσιο Συμφέρον αλλά η προνομιακή μεταχείριση Ιδιωτικής Εταιρείας και/ή ομάδος ιδιωτικών συμφερόντων εις βάρος της ευημερίας και των συμφερόντων των κατοίκων της Κοινότητας Ιδαλίου.
5. Γενικώς η απόφαση στηρίχθηκε επί πεπλανημένων κριτηρίων, δεν ελήφθησαν υπ' όψιν πλείστες όσες γραπτές και άλλες παραστάσεις οι οποίες υπεβλήθησαν στους αρμοδίους πριν την έκδοση της αποφάσεως.
6. Οι καθ' ων η αίτηση έκαναν δεκτό αόριστο και νεφελώδη ισχυρισμό ότι η κοινότητα δεν θα επηρεάζετο από τη λειτουργία του λατομείου."
Με αίτηση που οι αιτητές καταχώρησαν ταυτόχρονα με την προσφυγή τους ζήτησαν προσωρινό Διάταγμα του Δικαστηρίου για την προσωρινή αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης των καθ' ων η αίτηση.
Στην αίτηση των αιτητών για την έκδοση του προσωρινού διατάγματος τόσον οι καθ' ων η αίτηση όσον και το ενδιαφερόμενο μέρος, δηλαδή η εταιρεία στην οποία παραχωρήθηκε το προνόμιο λατομείου, καταχώρησαν ένσταση. Οι καθ' ων η αίτηση με την ένσταση τους ισχυρίζονται ότι οι υπ' αρ. 2 αιτητές στην προσφυγή δεν έχουν έννομο συμφέρον. Το ενδιαφερόμενο μέρος υπέβαλε ότι και οι δύο αιτητές στην προσφυγή δεν έχουν έννομο συμφέρον.
Οι διάδικοι στην προσφυγή συμφώνησαν πως πριν το Δικαστήριο ακούσει την αίτηση για το παρεμπίπτον διάταγμα θα έπρεπε να αποφασίσει το θέμα του κατά πόσον οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρον για να καταχωρήσουν την προσφυγή αυτή.
Είναι παραδεχτό γεγονός ότι ο χώρος του λατομείου για τον οποίο δόθηκε το προσβαλλόμενο προνόμιο είναι μέσα στα όρια του χωριού Άγιος Σωζόμενος.
Είναι ο ισχυρισμός των αιτητών στην προσφυγή ότι οι αιτητές υπ' αριθμόν 1 έχουν έννομο συμφέρον για τους πιο κάτω (σε σύνοψη) λόγους.
Η παραχώρηση προνόμιου λατομείου στο ενδιαφερόμενο μέρος προκαλεί:-
(α) Υλική και ηθική ζημιά στην κοινότητα Ιδαλίου, και
(β) Με τη διάνοιξη δρόμων προσπέλασης προς το λατομείο γίνεται καταστροφή αρχαιολογικών χώρων ή τάφων που είναι μέρος ενός ενιαίου αρχαιολογικού χώρου ο οποίος περιβάλλει όλα τα εδάφη τα οποία βρίσκονται στα διοικητικά όρια του Ιδαλίου, του Αγίου Σωζόμενου και του χωριού Ποταμιά.
Με βάση το Άρθρο 146(2) του Συντάγματος το Δικαστήριο τούτο έχει δικαιοδοσία μόνο αν ο αιτητής έχει έννομο συμφέρον και το Δικαστήριο εξετάζει το θέμα τούτο σαν προκαταρκτικό σημείο.
Όπως έχει λεχθεί από το Δικαστή Στυλιανίδη στην υπόθεση Saint Dominion Estates Ltd. κ.α. v. Κυπριακής Δημοκρατίας (Υπόθεση Αρ. 67/89 - η απόφαση δόθηκε τη 19/5/1989):-
"... Η προσφυγή δεν είναι λαϊκή αγωγή (actio popularis) με την οποία ο κάθε πολίτης μπορεί να επιδιώξει για το γενικό ή δημόσιο συμφέρον τον έλεγχο και την καταστολή των φερομένων πράξεων. Το ένδικο μέσο της προσφυγής για ακύρωση διοικητικής πράξης αποβλέπει στην αποκατάσταση της νομιμότητας από δράση της Διοίκησης που αναφέρεται σε συγκεκριμένο πρόσωπο. Προσφυγή μπορεί να καταχωρίσει κάθε ένας στον οποίο αναφέρεται η πράξη, απόφαση ή παράλειψη προσώπου, οργάνου ή αρχής, ή του οποίου προσβάλλονται ευθέως τα έννομα συμφέροντα. (Kritiotis v. Municipality of Paphos and Others (1986) 3 C.L.R. 322. Papaleontiou v. E.S.C. (1987) 3 C.L.R. 1341).
To συμφέρον πρέπει να είναι άμεσο με το νόημα ότι πρέπει να υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ της έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης και της προκαλούμενης στον αιτητή ζημιάς. Δεν πρέπει, δηλαδή, να παρεμβάλλεται συμφέρον τρίτου σε τρόπο ώστε η ζημιά του αιτητή να εμφανίζεται ως αντανακλαστική συνέπεια εκείνης που υφίσταται το πρόσωπο που θίγεται άμεσα από την πράξη. (Βλ. Μιχαήλ Δένδια "Διοικητικόν Δίκαιον", Τόμος Γ', σελ. 273-277, Τσάτσου "Η Αίτησις Ακυρώσεως", 3η Έκδοση, σελ. 53)".
Στην υπόθεση Κοινότητα Πυργών μέσω τον Κοινοτάρχη και της Χωριτικής Αρχής Πυργών κ.α. ν. Δημοκρατίας (Υπόθεση Αρ. 671/91 - απόφαση δόθηκε την 7/11/1991) ο Δικαστής Πικής αποφάσισε ορθά κατά τη γνώμη μου ότι
"... κάτοικος κοινότητας έχει λόγο στη διαμόρφωση του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο διαβιεί, το οποίο, εφόσον είναι κοινό σε όλους τους κατοίκους της κοινότητας, μπορεί να προασπισθεί συλλογικά από την κοινοτική αρχή η οποία τους εκπροσωπεί".
Όμως στην απόφασή του ο Δικαστής Πικής αποφάσισε ότι:-
"... οι συνδέσμοι, οργανώσεις και επιτροπές που έχουν συνενωθεί ως διάδικοι δεν έχουν ιδιαίτερο συμφέρον το οποίο νομιμοποιούνται να προστατεύσουν με προσφυγή στο δικαστήριο."
Στην υπόθεση αυτή το προνόμιο λατομείου που δόθηκε στο ενδιαφερόμενο μέρος από τους καθ' ων η αίτηση σαν τέτοιο δεν επηρεάζει τους αιτητές και αν υπάρχει οποιαδήποτε ζημιά σε αρχαιολογικούς χώρους, που δεν φαίνεται από τα έγγραφα που κατατέθηκαν, είναι θέμα του Τμήματος Αρχαιοτήτων και όχι των αιτητών. Όσον αφορά τις υλικές και ηθικές ζημιές που οι αιτητές ισχυρίζονται ότι υφίστανται, δεν φαίνεται από την ένορκη μαρτυρία που καταχωρήθηκε, ότι αυτές οφείλονται στην εξόρυξη των λατομικών υλικών.
Για τους πιο πάνω λόγους έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος και ότι επομένως η προσφυγή τους πρέπει να απορριφθεί.
Οι αιτητές να πληρώσουν τα έξοδα των καθ' ων η αίτηση και του ενδιαφερόμενου μέρους.
Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.