|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:C303
(2014) 3 ΑΑΔ 123
9 Μαΐου, 2014
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, ΠΑΝΑΓΗ, ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΛΙΑΤΣΟΣ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Αιτητής,
v.
ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Αναφορά 2/2013)
Ο περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2013 ― Κατά πόσο βρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2006/123/ΕΚ ― Η διεύρυνση της εφαρμογής του Άρθρου 140 του Συντάγματος λόγω της εισαγωγής του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η εφαρμογή του στην κριθείσα περίπτωση.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας άσκησε το δικαίωμά του της Αναφοράς ως προς την συμβατότητα του περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικού) Νόμου του 2013 με την κοινοτική Οδηγία 2006/123/ΕΚ.
Η Πλήρης Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, γνωματεύοντας υπέρ των θέσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας, αποφάνθηκε ότι:
1. Την 24.10.2013 η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε τον περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικό) Νόμο του 2013, όπως αναφέρεται στο προοίμιο του, για σκοπούς συμμόρφωσης με την Οδηγία 2006/123/ΕΚ. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας άσκησε το δικαίωμα της Αναφοράς δυνάμει του Άρθρου 140 του Συντάγματος, το οποίο καλύπτει τώρα και περιπτώσεις αντίθεσης νόμου προς «το δίκαιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή της Ευρωπαϊκής Ενώσεως». Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας εισηγείται ότι τα Άρθρα 2(α) και 2(β) του επίδικου Νόμου είναι ασύμφωνα με τις διατάξεις της εν λόγω Οδηγίας και δη τα Άρθρα 9, 10 και 12 αυτής. Η Πλήρης Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν είναι δυνατό να γνωμοδοτήσει άλλως παρά συμφωνώντας με τις εισηγήσεις του εντίμου Γενικού Εισαγγελέα. Ως προς την παράγραφο (γ) που εισάγεται στο εδάφιο (1), αυτό ανατρέπει την προηγούμενη σαφή πρόνοια του Άρθρου (1)(α)(β) ότι οι άδειες για υπηρεσίες και διευκολύνσεις χορηγούνται με προσφορές, πρόνοια που υπαγορεύεται από την Οδηγία, και έτσι την αντιστρατεύεται ευθέως, και δη το Άρθρο 10(2)(α) αυτής το οποίο δεν επιτρέπει διακρίσεις και απαιτεί αντικειμενικά κριτήρια, οπισθοδρομώντας μάλιστα τα πράγματα, εφ' όσον προσκρούει και στο Άρθρο 12 το οποίο απαιτεί διαδικασία επιλογής διεπόμενη από αμεροληψία και διαφάνεια. Αυτή ταύτη η προτεραιότητα και προτίμηση που δίδεται από την παράγραφο (γ) στους διαχειριστές παράκτιων ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής, είναι ακριβώς εκείνο το οποίο η Οδηγία επιδιώκει να αποτρέψει, δηλαδή τη δημιουργία και συντήρηση μίας προνομιούχας τάξης παροχέων υπηρεσιών. Η προτεραιότητα που επιδιώκει η παράγραφος (γ) απλώς δεν έχει θέση στην τάξη πραγμάτων που καθορίζει η Οδηγία.
2. Η επίκληση από τους ευπαιδεύτους συνηγόρους για τη Βουλή επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούν την προστασία των διαχειριστών παράκτιων ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής, η οποία παρέχεται από την παράγραφο (γ) είναι εντελώς χωρίς έρεισμα. Οι επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος εντάσσονται στα πλαίσια της διαδικασίας επιλογής και των κριτηρίων της και όχι καθ' υπέρβαση αυτής, πρέπει δε πάντοτε να είναι σύμφωνοι με το κοινοτικό δίκαιο. Και το κοινοτικό δίκαιο έχει καθιερώσει την αρχή της αντικειμενικής διαδικασίας επιλογής, την εφαρμογή της οποίας η προτεραιότητα της παραγράφου (α) αποκλείει εντελώς. Έπειτα, ουδείς των αναφερομένων στο Άρθρο 12(ζ) επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος φαίνεται να συντρέχει εν πάση περιπτώσει, ούτε και άλλος που να συνάδει με το κοινοτικό δίκαιο.
3. Ούτε σώζεται η παράγραφος (γ) από την αναφορά «τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2)», που παραπέμπει στους χρονικούς περιορισμούς που εκεί τίθενται (τη συμπλήρωση συντάξιμης ηλικίας ή τη συμπλήρωση δέκα ετών), αφού και το ίδιο το εδάφιο (2)(α), όπως διαμορφώθηκε, προσκρούει στην Οδηγία και δη το Άρθρο 12.
4. Η αναφορά από τους ευπαιδεύτους συνηγόρους για τη Βουλή στην αρχή των δικαιολογημένων προσδοκιών και της εμπιστοσύνης του πολίτη στη διατήρηση μιας έννομης κατάστασης δεν μπορεί να έχει εφαρμογή εδώ.
5. Η Πλήρης Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου γνωματεύει ότι ο υπό αναφορά περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2013 βρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2006/123/ΕΚ.
Γνωμάτευση ως ανωτέρω.
Αναφορά.
Κ. Λυκούργος, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, με κα Μ. Κυπριανού , Δικηγόρο της Δημοκρατίας, για τον Αιτητή.
Θ. Ιωαννίδης με Αρ. Γεωργίου και Γ. Ρούσου (κα), για την Καθ' ης η Αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η Γνωμάτευση είναι ομόφωνη.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Π.: Μετά από την έγκριση του από το Υπουργικό Συμβούλιο την 25.7.2012, νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2012» κατετέθη στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση, για σκοπούς συμβατότητας με την Οδηγία 2006/123/ΕΚ, η οποία, σύμφωνα με το Άρθρο 44, θα έπρεπε να είχε εφαρμοσθεί με την ανάλογη εισαγωγή στο εθνικό δίκαιο μέχρι την 28.12.2009. Επιδίωξη του νομοσχεδίου ήταν η τροποποίηση του βασικού περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου (Κεφάλαιο 59) με την κατάργηση της παραχώρησης των αδειών παροχής διευκολύνσεων ή υπηρεσιών σε δικαιούχους αδειών χωρίς προσφορές, ώστε να υπάρχει συμμόρφωση με την εν λόγω Οδηγία σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά. Συγκεκριμένα, προνοείτο η διαγραφή του όρου «δικαιούχος άδειας» στο Άρθρο 2 και η διαγραφή των εδαφίων (2) και (2Α) του Άρθρου 5Θ του βασικού νόμου, όπως και συναφής αναφορά στο εδάφιο (2) που γίνεται στο εδάφιο (1). Το Άρθρο 5Θ έχει ως εξής:
"5Θ.—(1)(α) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2), σε περίπτωση που αρχή Τοπικής διοικήσεως αποφασίσει να μην παρέχει η ίδια υπηρεσίες σύμφωνα με το εδάφιο (2) του Άρθρου 5Γ, θα χορηγεί σχετικές άδειες σε πρόσωπα, μόνο έπειτα από προσφορές.
(β) Άδειες για παροχή διευκολύνσεων χορηγούνται από την οικεία αρχή σε πρόσωπα, έπειτα από προσφορές���·
(2)(α) Χωρίς να επηρεάζονται οι πρόνοιες του σχεδίου και οι πρόνοιες του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, άδεια παροχής διευκολύνσεων ή υπηρεσιών σε δικαιούχους άδειας παραχωρείται χωρίς προσφορές, σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις του Άρθρου 5Η και των δυνάμει του παρόντος Νόμου εκδιδόμενων Κανονισμών:
Νοείται ότι το δικαίωμα παραχώρησης άδειας στους δικαιούχους άδειας χωρίς προσφορές παύει να ισχύει, στην περίπτωση άδειας παροχής διευκολύνσεων μετά παρέλευση επτά ετών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου και στην περίπτωση άδειας παροχής υπηρεσιών μετά παρέλευση δύο ετών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου
(β) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις της επιφύλαξης της παραγράφου (α) του παρόντος εδαφίου, το δικαίωμα παραχώρησης άδειας στους δικαιούχους άδειας παροχής υπηρεσιών χωρίς προσφορές εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010.
(2Α) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις των εδαφίων (1) και (2), το δικαίωμα παραχώρησης άδειας στους δικαιούχους άδειας παροχής διευκολύνσεων ή υπηρεσιών χωρίς προσφορές εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2014:
Νοείται ότι, ανεξάρτητα από τις διατάξεις του παρόντος εδαφίου, οι προσφορές για την ανάθεση σε πρόσωπα της παροχής διευκολύνσεων ή υπηρεσιών, προκηρύσσονται το αργότερο κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου που αρχίζει από την 31η Οκτωβρίου 2013, έτσι ώστε η διαδικασία για τη χορήγηση των αδειών για παροχή διευκολύνσεων ή υπηρεσιών έπειτα από προσφορές να ολοκληρωθεί μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2014 και οι εν λόγω άδειες να ισχύουν από την 1η Νοεμβρίου 2014.»
Το νομοσχέδιο συζητήθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών κατ' επανάληψη, με κατάληξη τη διαμόρφωση του από αυτή ως εξής:
- Να προστεθεί στο εδάφιο 1 η ακόλουθη νέα παράγραφος (γ):
«Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2) και των Κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος Νόμου, κατά τη χορήγηση αδειών για παροχή υπηρεσιών δίνεται κατά προτεραιότητα δικαίωμα επιλογής στο διαχειριστή παράκτιου ξενοδοχείου ή κέντρου αναψυχής που επιδεικνύει ενδιαφέρον και υποβάλλει σχετική προσφορά για εξασφάλιση των εν λόγω αδειών για το μέρος της παραλίας που εφάπτεται αυτών, υπό τον όρο ότι, σε περίπτωση που υποβληθεί από οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο υψηλότερη προσφορά, αυτός θα καταβάλει το ποσό της υψηλότερης προσφοράς που υποβλήθηκε.»
- Να αντικατασταθεί η επιφύλαξη της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) με την ακόλουθη:
«Νοείται ότι το δικαίωμα παραχώρησης άδειας στους δικαιούχους άδειας χωρίς προσφορές παύει να ισχύει κατά την ημερομηνία συμπλήρωσης της συντάξιμης ηλικίας αυτών, όπως αυτή καθορίζεται με βάση τις διατάξεις του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου, ή κατά την ημερομηνία συμπλήρωσης δέκα ετών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικού) Νόμου του 2013, οποιαδήποτε από τις δύο ημερομηνίες είναι η προγενέστερη.»
- Να διαγραφεί το εδάφιο 2(Α).
Ουσιαστικά δηλαδή η Βουλή, αποδεχόμενη τη διαγραφή του εδαφίου 2(Α), δεν απεδέχθη τη διαγραφή του εδαφίου (2) και προσέθεσε σε αυτό νέα επιφύλαξη αντί της υφιστάμενης, ενώ προσέθεσε και νέα επιφύλαξη στο εδάφιο (1). Με τη νέα επιφύλαξη του εδαφίου (2) δίδεται περαιτέρω παράταση των αδειών για παροχή διευκολύνσεων άνευ προσφορών και με την επιφύλαξη του εδαφίου (1) παρέχεται προτεραιότητα στους διαχειριστές παράκτιων ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής στη χορήγηση αδειών για παροχή υπηρεσιών.
Την 24.10.2013 η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε το ούτω διαμορφωθέν νομοσχέδιο σε νόμο - τον περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικό) Νόμο του 2013, όπως αναφέρεται στο προοίμιο του, για σκοπούς συμμόρφωσης με την Οδηγία 2006/123/ΕΚ.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στον οποίο ο Νόμος εστάλη για δημοσίευση σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος, την 7.11.2013 άσκησε το δικαίωμα αναπομπής του δυνάμει του Άρθρου 51.1 του Συντάγματος, εξηγώντας τους λόγους της αναπομπής με αναφορά στην αντίθεση των εν λόγω τροποποιήσεων της Βουλής προς την εν λόγω Οδηγία. Καθ' όσον δε η Βουλή ενέμεινε στην απόφασή της, ο Πρόεδρος άσκησε το δικαίωμα της Αναφοράς δυνάμει του Άρθρου 140 του Συντάγματος το οποίο καλύπτει τώρα και περιπτώσεις αντίθεσης νόμου προς «το δίκαιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή της Ευρωπαϊκής Ενώσεως», επιδιώκοντας τη γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά πόσο ο εν λόγω νόμος βρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος με τις διατάξεις της εν λόγω Οδηγίας.
Ο έντιμος Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας εισηγείται ότι τα Άρθρα 2(α) και 2(β) του επίδικου Νόμου, τα οποία και προνοούν τα ως άνω, είναι ασύμφωνα με τις διατάξεις της εν λόγω Οδηγίας και δη τα Άρθρα 9, 10 και 12 αυτής, τα οποία προνοούν:
«9. 1. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να εξαρτούν την πρόσβαση σε δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών και την άσκησή τους από σύστημα χορήγησης άδειας, παρά μόνον εάν πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) το σύστημα χορήγησης άδειας δεν εισάγει διακρίσεις εις βάρος του παρόχου της υπηρεσίας·
β) η ανάγκη ύπαρξης συστήματος χορήγησης άδειας δικαιολογείται από επιτακτικό λόγο δημόσιου συμφέροντος·
γ) ο επιδιωκόμενος στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί με λιγότερο περιοριστικό μέτρο, ιδίως επειδή οι εκ των υστέρων έλεγχοι θα λάμβαναν χώρα με πολύ μεγάλη καθυστέρηση για να είναι πραγματικά αποτελεσματικοί.
..........................
10. 1. Τα συστήματα χορήγησης άδειας βασίζονται σε κριτήρια τα οποία δεν επιτρέπουν στις αρμόδιες αρχές να ασκούν την εξουσία τους αυθαίρετα.
2. Τα κριτήρια της παραγράφου 1:
α) δεν εισάγουν διακρίσεις·
β) δικαιολογούνται από επιτακτικό λόγο δημόσιου συμφέροντος·
γ) είναι αναλογικά προς τον προαναφερόμενο στόχο δημόσιου συμφέροντος·
δ) είναι σαφή και δεν επιδέχονται αμφισβήτηση·
ε) είναι αντικειμενικά·
στ) έχουν δημοσιοποιηθεί εκ των προτέρων·
ζ) είναι διαφανή και προσβάσιμα.
..........................
12. 1. Σε περίπτωση που ο αριθμός των διαθέσιμων αδειών για συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι περιορισμένος, λόγω της σπανιότητας των διαθέσιμων φυσικών πόρων ή τεχνικών δυνατοτήτων, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαδικασία επιλογής μεταξύ των δυνητικών υποψηφίων, η οποία προβλέπει όλες τις εγγυήσεις αμεροληψίας και διαφάνειας και ιδίως την κατάλληλη δημοσιοποίηση της έναρξης, της διεξαγωγής της και της ολοκλήρωσης της διαδικασίας.
2. Στις περιπτώσεις της παραγράφου 1, η άδεια χορηγείται για την ενδεδειγμένη περιορισμένη χρονική περίοδο και δεν μπορεί να ανανεώνεται αυτόματα ούτε να προβλέπει κάποιο άλλο πλεονέκτημα για τον πάροχο υπηρεσιών η άδεια του οποίου μόλις έληξε ή για όσους έχουν ιδιαίτερους δεσμούς με αυτόν.
3. Με την επιφύλαξη της παραγράφοπυ 1 του παρόντος άρθρου και των Άρθρων 9 και 10, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν υπόψη, κατά τη θέσπιση των κανόνων για τη διαδικασία επιλογής, θέματα δημόσιας υγείας, στόχους κοινωνικής πολιτικής, την υγεία και την ασφάλεια των μισθωτών ή των αυτοαπασχολουμένων, την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και άλλους επιτακτικούς λόγους δημόσιου συμφέροντος, σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο.»
Εισηγείται λοιπόν ο έντιμος Γενικός Εισαγγελέας ότι η παράγραφος (γ) του εδαφίου (1) εισάγει διάκριση προς όφελος των διαχειριστών παράκτιων ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής κατά παράβαση της απαγόρευσης των διακρίσεων που προνοείται στα Άρθρα 9(1)(α) και 10(2)(α). Ακόμη, εισηγείται, νομολογία του Δ.Ε.Ε., στην οποία και αναφέρεται, δεν επιτρέπει αιτιολόγηση της εν λόγω πρόνοιας της παραγράφου (γ) με αναφορά σε «επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος» (Άρθρο 10(2)(β)), καθ΄όσον έχει κριθεί ότι σκοποί αμιγώς οικονομικής φύσης δεν αποτελούν επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος. Εξ άλλου, καθ΄όσον, ως εκ του περιορισμένου των παραλιών και των αναλόγως διαθέσιμων αδειών για παροχή υπηρεσιών ή διευκολύνσεων σε αυτές, εφαρμόζεται και το Άρθρο 12 το οποίο απαιτεί διαδικασία επιλογής με όλες τις εγγυήσεις αμεροληψίας και διαφάνειας, με παραπομπή και στα Άρθρα 9 και 10, η παράγραφος (γ) αντίκειται και προς το Άρθρο 12.
Ανάλογες εισηγήσεις γίνονται και ως προς τη νέα επιφύλαξη της παραγράφου (α) του εδαφίου 2, με ιδιαίτερη αναφορά στη μη συμβατότητα της προς το Άρθρο 12. Η νέα παράγραφος (α) του εδαφίου 2, εισηγείται ο έντιμος Γενικός Εισαγγελέας, προδήλως αντίκειται προς το Άρθρο 12, παρέχοντας δικαίωμα παραχώρησης άδειας χωρίς προσφορές και διαδικασία επιλογής και παρατείνοντας άδειες που δεν επιτρέπεται να παραταθούν, παραπέμποντας και στην εξηκοστή δεύτερη αιτιολογική σκέψη της Οδηγίας που εξηγεί τις επιδιώξεις της και δη την προώθηση του ελεύθερου ανταγωνισμού και των αρχών της αμεροληψίας και διαφάνειας. Οι εν λόγω υφιστάμενες άδειες θα έληγαν την 31.10.2014 και δεν παρέχεται δυνατότητα ανανέωσης τους δυνάμει της Οδηγίας, καταλήγει ο έντιμος Γενικός Εισαγγελέας.
Γίνεται επίσης εισήγηση ότι και η κατάργηση του εδαφίου 2(Α) του Άρθρου 5Θ αντίκειται στην Οδηγία και δη τα Άρθρα 9, 10 και 12. Τούτο, όμως, μπορεί να συναρτάται μόνο προς την κατάργηση του εδαφίου 2(Α) με παράλληλη εισαγωγή της παραγράφου (γ) του εδαφίου (1) και την αντικατάσταση της επιφύλαξης της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) (αφού μάλιστα η ίδια η κατάργηση του Άρθρου 2Α προβλέπετο στο νομοσχέδιο το οποίο υπεβλήθη στη Βουλή), ώστε η εισήγηση αυτή να μην προσθέτει οτιδήποτε στις άλλες εισηγήσεις.
Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι για τη Βουλή, παραπέμποντας στην ένατη και στην τεσσαρακοστή σκέψη της Οδηγίας ως προς την παράγραφο (γ) του εδαφίου (1), εισηγούνται ότι υπάρχουν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούν την προστασία των διαχειριστών παράκτιων ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής όπως επιδιώκεται με τον επίδικο νόμο, με αναφορά στην κοινωνική πολιτική. Ως προς τη νέα επιφύλαξη του εδαφίου (α), εισηγούνται ότι τούτο συνάδει με το Άρθρο 25 του Συντάγματος που διασφαλίζει το δικαίωμα άσκησης επαγγέλματος. Θέτουν δε την έμφαση στην αρχή της κατοχύρωσης και ασφάλειας των εννόμων σχέσεων και των δικαιολογημένων προσδοκιών και της εμπιστοσύνης του πολίτη στη διατήρηση μιας έννομης κατάστασης, η οποία επιτάσσει ότι μία έννομη κατάσταση, τη διατήρηση της οποίας ο πολίτης μπορεί ευλόγως να εμπιστεύεται, δεν μπορεί νομίμως να μεταβάλλεται με αιφνίδια μέτρα, εκτός αν τούτο επιβάλλεται από λόγο δημοσίου συμφέροντος, χωρίς πρόβλεψη μεταβατικών μέτρων ή αποζημίωσης.
Δεν μας είναι δυνατό να γνωμοδοτήσουμε άλλως παρά συμφωνώντας με τις εισηγήσεις του εντίμου Γενικού Εισαγγελέα. Ως προς την παράγραφο (γ) που εισάγεται στο εδάφιο (1), αυτό ανατρέπει την προηγούμενη σαφή πρόνοια του Άρθρου (1)(α)(β) ότι οι άδειες για υπηρεσίες και διευκολύνσεις χορηγούνται με προσφορές, πρόνοια που υπαγορεύεται από την Οδηγία, και έτσι την αντιστρατεύεται ευθέως, και δη το Άρθρο 10(2)(α) αυτής το οποίο δεν επιτρέπει διακρίσεις και απαιτεί αντικειμενικά κριτήρια, οπισθοδρομώντας μάλιστα τα πράγματα, εφ' όσον προσκρούει και στο Άρθρο 12 το οποίο απαιτεί διαδικασία επιλογής διεπόμενη από αμεροληψία και διαφάνεια. Αυτή ταύτη η προτεραιότητα και προτίμηση που δίδεται από την παράγραφο (γ) στους διαχειριστές παράκτιων ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής είναι ακριβώς εκείνο το οποίο η Οδηγία επιδιώκει να αποτρέψει, δηλαδή τη δημιουργία και συντήρηση μίας προνομιούχας τάξης παροχέων υπηρεσιών. Η προτεραιότητα που επιδιώκει η παράγραφος (γ) απλώς δεν έχει θέση στην τάξη πραγμάτων που καθορίζει η Οδηγία.
Η επίκληση από τους ευπαιδεύτους συνηγόρους για τη Βουλή επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούν την προστασία των διαχειριστών παράκτιων ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής η οποία παρέχεται από την παράγραφο (γ) είναι εντελώς χωρίς έρεισμα. Κατά πρώτον, η αναφορά σε «επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος» στο Άρθρο 10(2) γίνεται ως προς τη διαμόρφωση των κριτηρίων και όχι ως προς εξαίρεση στις αρχές που διέπουν τα κριτήρια. Τούτο είναι σαφές και από το Άρθρο 12 το οποίο, καθιερώνοντας την αρχή της αντικειμενικής διαδικασίας επιλογής, καθορίζει στο εδάφιο (3) τους επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος οι οποίοι μπορούν να λαμβάνονται υπ' όψη «κατά τη θέσπιση των κανόνων για τη διαδικασία επιλογής», και οι οποίοι είναι η δημόσια υγεία, η κοινωνική πολιτική, η υγεία και η ασφάλεια των εμπλεκομένων, η προστασία του περιβάλλοντος, η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς «και άλλοι επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο». Οι επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος δηλαδή εντάσσονται στα πλαίσια της διαδικασίας επιλογής και των κριτηρίων της και όχι καθ' υπέρβαση αυτής, πρέπει δε πάντοτε να είναι σύμφωνοι με το κοινοτικό δίκαιο. Και το κοινοτικό δίκαιο έχει καθιερώσει την αρχή της αντικειμενικής διαδικασίας επιλογής, την εφαρμογή της οποίας η προτεραιότητα της παραγράφου (α) αποκλείει εντελώς. Έπειτα, ουδείς των αναφερομένων στο Άρθρο 12(ζ) επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος φαίνεται να συντρέχει εν πάση περιπτώσει, ούτε και άλλος που να συνάδει με το κοινοτικό δίκαιο. Η κοινωνική πολιτική στην οποία αναφέρθησαν οι ευπαίδευτοι συνήγοροι για τη Βουλή δεν παρέχει έρεισμα για προστασία μίας τάξεως οικονομικών συμφερόντων, τοσούτο μάλλον αφού η θεμελιακή οικονομική αρχή, εκφραζόμενη μέσα από τις πρόνοιες της Οδηγίας όσο και την εξηκοστή δεύτερη σκέψη της στην οποία έγινε παραπομπή, είναι η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και της αντικειμενικής επιλογής.
Ούτε σώζεται η παράγραφος (γ) από την αναφορά «τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2)», που παραπέμπει στους χρονικούς περιορισμούς που εκεί τίθενται (τη συμπλήρωση συντάξιμης ηλικίας ή τη συμπλήρωση δέκα ετών), αφού και το ίδιο το εδάφιο (2)(α), όπως διαμορφώθηκε, προσκρούει στην Οδηγία και δη το Άρθρο 12. Η ούτω προνοούμενη παράταση αδειών αναιρεί ευθέως την υποχρέωση του Άρθρου 12 για διαδικασία επιλογής και μάλιστα υποκείμενη στις αρχές της αμεροληψίας και της διαφάνειας. Ήδη δε η Οδηγία δεν είχε εφαρμοσθεί ως εκ των διαδοχικών παρατάσεων που εδίδοντο από διάφορους τροποποιητικούς νόμους, με κατάληξη τις παρατάσεις που περιέχονται στα υφιστάμενα παρατεθέντα εδάφια 2 και 2Α μέχρι 31.10.2014, πολύ πέραν δηλαδή της ημερομηνίας της 28.12.2009 που προνοείται στην Οδηγία για σκοπούς εφαρμογής της. Να σημειωθεί μάλιστα ότι το Άρθρο 12(2) ρητώς απαγορεύει την αυτόματη ανανέωση πέραν της καθοριζομένης χρονικής διάρκειας της άδειας, καθώς και την παροχή οποιουδήποτε πλεονεκτήματος στον πάροχο υπηρεσιών του οποίου η άδεια λήγει - ή ακόμα και σε όσους έχουν ιδιαίτερους δεσμούς με αυτόν.
Η αναφορά από τους ευπαιδεύτους συνηγόρους για τη Βουλή στην αρχή των δικαιολογημένων προσδοκιών και της εμπιστοσύνης του πολίτη στη διατήρηση μιας έννομης κατάστασης δεν μπορεί να έχει εφαρμογή εδώ. Κατά πρώτον, πρόκειται για άδειες συγκεκριμένης χρονικής ισχύος εκδιδόμενες περιοδικώς, ώστε να μην προκύπτει εύλογη προσδοκία επ' άπειρον συνέχισης της έννομης σχέσης που οι άδειες καθιερώνουν. Έπειτα, η ίδια η Οδηγία, θεσπισθείσα το Δεκέμβριο του 2006, έδωσε τριετή περίοδο για την εφαρμογή της. Η Βουλή, υπερβαίνοντας και τα πλαίσια της Οδηγίας, που ήταν η 28.12.2009, έδωσε διαδοχικές παρατάσεις της ισχύος των αδειών, μέχρι και την 31.10.2014. Δεν μπορεί λοιπόν να λέγεται ότι υπήρξε αιφνίδια μεταβολή η οποία να αντιστρατεύθηκε τις δικαιολογημένες προσδοκίες των επηρεαζομένων για διατήρηση της έννομης κατάστασης, αφού αντιθέτως εδόθη πολύ περισσότερος του κριθέντος από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ευλόγου χρόνου (28.12.2009), με παράταση μέχρι 31.10.2014.
Γνωματεύουμε λοιπόν ότι ο υπό αναφορά περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2013 βρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2006/123/ΕΚ.
Γνωμάτευση ως ανωτέρω.
ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΝΟΜΟ
Προοίμιο. Για σκοπούς συμβατότητας με την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο -
Επίσημη «Οδηγία 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινο-Εφημερίδα της βουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρί- ΕE: L 376 ου 2006, σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερι- 27.12.2006 κή αγορά»
σ. 36
Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:
Συνοπτικός
Τίτλος
Κεφ. 59.
22 του 1961 1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί
17 του 1964 Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικός)
8 του 1972 Νόμος τους 2013 και θα διαβάζεται μαζί με τον
52 του 1975 περί Προστασίας της Παραλίας Νόμο (που στο
21 του 1987 εξής θα αναφέρεται ως «ο βασικός νόμος»).
126 του 1989
11 του 1990
251 του 1990
40 του 1991
87 του 1991
234 του 1991
15(Ι) του 1992
41(Ι) του 1992
61(Ι) του 1992
103(Ι) του 1992
7(Ι) του 1993
19(Ι) του 1993
27(Ι) του 1993
37(Ι) του 1993
4(Ι) του 1994
34(Ι) του 1994
51(Ι) του 1994
75(Ι) του 1994
98(Ι) του 1997
85(Ι) του 1999
72(Ι) του 2000
165(Ι) του 2000
37(Ι) του 2002
235(Ι) του 2002
34(Ι) του 2003
90(Ι) του 2003
192(Ι) του 2003
3(Ι) του 2004
206(Ι) του 2004
44(Ι) του 2006
68(Ι) του 2006
113(Ι) του 2008
123(Ι) του 2010
142(Ι) του 2011
Τροποποίηση 2. Το Άρθρο 5Θ του βασικού νόμου τροπο-
Του Άρθρου 5Θ ποιείται ως ακολούθως:
Του βασικού
Νόμου (α) Με την προσθήκη, αμέσως μετά την πα-
ράγραφο (β) του εδαφίου (1) αυτού, της ακόλουθης νέας παραγράφου (γ):
«(γ) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2) και των Κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος Νόμου, κατά τη χορήγηση αδειών για παροχή υπηρεσιών δίνεται κατά προτεραιότητα δικαίωμα επιλογής στο διαχειριστή παράκτιου ξενοδοχείου ή κέντρου αναψυχής που επιδεικνύει ενδιαφέρον και υποβάλλει σχετική προσφορά για εξασφάλιση των εν λόγω αδειών για το μέρος της παραλίας που εφάπτεται αυτών, υπό τον όρο ότι, σε περίπτωση που υποβληθεί από οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο υψηλότερη προσφορά, αυτός θα καταβάλει το ποσό της υψηλότερης προσφοράς που υποβλήθηκε.
Για σκοπούς της παρούσας παραγράφου-
ο όρος «παράκτιο ξενοδοχείο» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού και
29 του 1985 «κέντρο αναψυχής» σημαίνει το κέντρο
214 του 1991 που λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις
104(I) του 1999 του περί Κέντρων Αναψυχής Νόμου.»
90(I) του 2000
151(Ι) του 2005
65(I) του 2007 (β) με την τροποποίηση του εδαφίου (2)
αυτού, ως ακολούθως:
(i) με την αντικατάσταση της επιφύλαξης της παραγράφου (α) αυτού, με την ακόλουθη νέα επιφύλαξη:
«Νοείται ότι το δικαίωμα παραχώρησης
άδειας στους δικαιούχους άδειας χωρίς
59(Ι) του 2010 προσφορές παύει να ισχύει κατά την ημε-
114(Ι) του 2010 ρομηνίας συμπλήρωσης της συντάξιμης
126(Ι) του 2010 ηλικίας αυτών, όπως αυτή καθορίζεται με
2(Ι) του 2012 βάση τις διατάξεις του περί Κοινωνικών
37(Ι) του 2012 Ασφαλίσεων Νόμου, ή κατά την ημερομη-
170(Ι) του 2012 νία συμπλήρωσης έναρξης της ισχύος του
193(Ι) του 2012 περί Προστασίας της Παραλίας (Τροπο-
...(Ι) του 2013 ποιητικού) Νόμου του 2013, οποιαδήποτε
από τις δύο ημερομηνίες είναι η προγενέ-
στερη.» και
(ii) με τη διαγραφή της παραγράφου (β) αυτού και τη διόρθωση, αμέσως μετά, της αρίθμησης «(2)(α)» σε «(2)» και
(γ) με τη διαγραφή του εδαφίου (2Α) αυτού.