Mαραγκός Aνδρέας ν. Θεατρικού Oργανισμού Kύπρου (1990) 3 ΑΑΔ 1351

(1990) 3 ΑΑΔ 1351

20 Απριλίου, 1990

[ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΡΑΓΚΟΣ,

Αιτητής,

ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,

Καθ' ων η αίτηση.

(Υπόθεση Αρ. 554/89).

Σχέδια Υπηρεσίας — Διορισμοί και προαγωγές — Προσόντα — Yποχρέωση διαπίστωσής τους από το ίδιο το διορίζον όργανο που έχει και την ευθύνη ερμηνείας και εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας.

Aναθεωρητική Δικαιοδοσία — Δικαστικός Έλεγχος — Επέμβαση Δικαστηρίου — Σε προσβολή διορισμού ή προαγωγής.

Διοικητικό Δίκαιο — Συλλογικές συμβάσεις — Δε δημιουργούν από μόνες τους δικαιώματα στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου.

Συνταγματικό Δίκαιο — Σύνταγμα — Άρθρο 28 — Aρχή της ισότητος— Aπαγόρευση προτεραιότητας των εντός της υπηρεσίας υποψηφίων για διορισμό ως εξειδίκευση της αρχής της ισότητας — Περιστάσεις παραβίασης της αρχής στην κριθείσα περίπτωση.

Aίτηση Aκυρώσεως — Λόγοι ακυρώσεως — Έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, υπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας — Nομολογία και θεωρία — Στοιχειοθέτηση των λόγων αυτών σωρευτικά στην κριθείσα περίπτωση.

O αιτητής προσέβαλε το διορισμό των ενδιαφερομένων μερών ως ηθοποιών με σύμβαση, στο Θ.O.K.

Tο Aνώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:

1. Yπήρξε παράλειψη στη διεξαγωγή έρευνας αναφορικά με τα προσόντα, τουλάχιστον δύο ενδιαφερομένων μερών.

Ανεξάρτητα από τη γνώμη της Καλλιτεχνικής Επιτροπής ή του Διευθυντή, το Συμβούλιο έχει με το Νόμο καθήκον να ερμηνεύσει το ίδιο το σχέδιο υπηρεσίας, να διακριβώσει τα προσόντα του υποψηφίου ως πραγματικό γεγονός και τελικά να εφαρμόσει το σχέδιο υπηρεσίας στα γεγονότα της κάθε περίπτωσης και να αποφασίσει αν ένας υποψήφιος κατέχει τα προσόντα που προβλέπονται στο σχέδιο υπηρεσίας. Το Συμβούλιο έχει την αρμοδιότητα και φέρει την ευθύνη για την ερμηνεία, έρευνα και εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας.

2. Το Δικαστήριο επεμβαίνει σε διορισμό ή προαγωγή αν η ερμηνεία και εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας από τη διορίζουσα αρχή δεν είναι εύλογα επιτρεπτή στην ειδική περίπτωση.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό 6(2) των Κανονισμών, τα απαιτούμενα προσόντα για διορισμό στη θέση Ηθοποιού καθορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Υπήρχαν εγκεκριμένα σχέδια για τις θέσεις Ηθοποιού Α' και Β', Ανώτερου Ηθοποιού και Πρώτου Ηθοποιού. Τα προσόντα που καθορίζονται είναι ακαδημαϊκά, μεγάλη πείρα και αποδεδειγμένη καλλιτεχνική ικανότητα και ευδόκιμη υπηρεσία καθορισμένης διάρκειας στον Οργανισμό, στην Κύπρο ή στο εξωτερικό.

Τόσο η Καλλιτεχνική Επιτροπή όσο και το Συμβούλιο του Οργανισμού όφειλαν να συνεκτιμήσουν και δώσουν τη δέουσα βαρύτητα στα προσόντα που προβλέπονται από τα σχέδια υπηρεσίας για διορισμό στις αντίστοιχες θέσεις.

3. Δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα σε άλλα κριτήρια, η οποία επηρέασε σημαντικά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. Τα κριτήρια αυτά είναι οι πρόνοιες συλλογικής σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού και της Ε.Η.Κ., που δεν ενσωματώθηκε σε οποιοδήποτε Κανονισμό. Οι συλλογικές συμβάσεις δε δημιουργούν δικαιώματα στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου και δεν προέχουν των σχεδίων υπηρεσίας ή των Κανονισμών του Οργανισμού.

Είναι πρόδηλο ότι δεν έγινε συνεκτίμηση κριτηρίων που προβλέπει ο Νόμος και οι Κανονισμοί, αλλά η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε με τη χρησιμοποίηση κριτηρίων άλλων από τα νομοθετημένα, αντίθετα με το Νόμο, συμπεριλαμβανομένων και των αρχών του διοικητικού δικαίου.

4. Εκτός εάν ο Νόμος ορίζει διαφορετικά, οι εντός της υπηρεσίας δεν μπορούν να τυγχάνουν προτεραιότητας.

Η αρχή της ισότητας, όπως διακηρύσσεται και διασφαλίζεται με το Άρθρο 28 του Συντάγματος, επιβάλλει στη Διοίκηση ίση μεταχείριση ομοίων περιπτώσεων αλλά και διαφορετική μεταχείριση διαφορετικών περιπτώσεων. Αιτητής ο οποίος ισχυρίζεται άνιση μεταχείριση έχει το βάρος να ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι η αρχή της ισότητας παραβιάστηκε από τη Διοίκηση στην περίπτωσή του. Παράβαση της αρχής της ισότητας υπάρχει αν διαπιστωθεί διαφορετική μεταχείριση η οποία να μην είναι εύλογα δικαιολογημένη με αντικειμενικά κριτήρια. Ισότητα ενώπιον του νόμου προστατεύει τον πολίτη από διαφορετική μεταχείριση.

Από τα στοιχεία του φακέλου είναι κατάδηλο ότι ο αιτητής, ως ένας από τους εξωτερικούς υποψήφιους, έτυχε αδικαιολόγητα διαφορετικής μεταχείρισης από τους εσωτερικούς υποψήφιους, χωρίς η Διοίκηση να ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι η πράξη της ήταν εύλογα δικαιολογημένη με αντικειμενικά κριτήρια ή για το δημόσιο συμφέρον, το οποίο να καθορίσει. Η διαφορετική μεταχείριση ήταν αυθαίρετη.

H αιτιολογία που δόθηκε για την επιλογή των συγκεκριμένων υποψηφίων ήταν ελαττωματική και δεν ικανοποιεί τις αρχές του διοικητικού δικαίου.

5. Όργανο το οποίο ασκεί τη διακριτική του ευχέρεια έξω από τις πρόνοιες του νόμου και τα νομοθετημένα κριτήρια ενεργεί καθ' υπέρβαση εξουσίας, γιατί η εξουσία του είναι περιορισμένη από τα νομοθετικά πλαίσια. Μια διοικητική αρχή οφείλει να ασκεί τη διακριτική της ευχέρεια εύλογα, σύμφωνα με το Νόμο και τις αρχές του διοικητικού δικαίου και για τους σκοπούς του Νόμου, άλλως η τοιαύτη άσκηση αποτελεί κατάχρηση εξουσίας.

Στην παρούσα υπόθεση η διαδικασία επιλογής είναι έξω από τα νομοθετημένα πλαίσια, ασύμφωνη με το Νόμο και τις αρχές του διοικητικού δικαίου και ως εκ τούτου η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε με κατάχρηση και/ή υπέρβαση εξουσίας.

H προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.

Aναφερόμενες υποθέσεις:

Thalassinos v. Republic (1973) 3(A) C.L.R. 386,

Michael and Another v. Public Service Commission (1982) 3 C.L.R. 726,

Mytides and Another v. Republic (1983) 3(B) C.L.R. 1096,

Ιωνά και Άλλος ν. Δημοκρατίας (1989) 3(Γ) A.A.Δ. 1775,

Karis v. Republic (1985) 3(B) C.L.R. 496,

Μιλτιάδους και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1989) 3(Γ) A.A.Δ. 1318,

Papaleontiou v. Karageorghis and Another (1987) 3(A) C.L.R. 211,

Mavrommatis and Others v. Land Consolidation Authority and Another (1984) 3(B) C.L.R. 1006,

Λιμνάτου και Άλλες ν. Δημοκρατίας και Άλλων (1989) 3(Δ) A.A.Δ. 2480,

Gavris ν. Republic 1 R.S.C.C. 88,

Σταυρινίδης ν. Δημοκρατίας (1990) 3 A.A.Δ. 111,

Republic and Another v. Christoudhia and Another (1988) 3(C) C.L.R. 2622,

Κυριάκου ν. Δημοκρατίας (1989) 3(E) A.A.Δ. 3349,

Aρμονία Eστέϊτς Λτδ και Άλλη ν. Δημοκρατίας (1989) 3(Γ) A.A.Δ. 1127.

Προσφυγή.

Προσφυγή εναντίον της απόφασης του Θεατρικού Oργανισμού Kύπρου, με την οποία διορίστηκαν τα ενδιαφερόμενα μέρη στη θέση του ηθοποιού με σύμβαση για την περίοδο 1989-1990, αντί του αιτητή.

Α. Κωνσταντίνου, για τον Αιτητή.

Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΣTYΛIANIΔHΣ, Δ.: O αιτητής με την προσφυγή αυτή ζητά την ακύρωση της απόφασης του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, (ο "Οργανισμός"), με την οποία διόρισε τα ενδιαφερόμενα μέρη στη θέση του ηθοποιού με σύμβαση για την περίοδο 1989-90.

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου είναι οργανισμός δημοσίου δικαίου, που ιδρύθηκε και λειτουργεί με βάση τους περί Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου Νόμους 1970 έως 1979, (Αρ. 71/70, 36/72 και 68/79), (ο "Νόμος").

Σύμφωνα με το Άρθρο 4, όπως τροποποιήθηκε, το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού αποτελείται από ένα Πρόεδρο και οκτώ μέλη, διοριζόμενα από το Υπουργικό Συμβούλιο από πρόσωπα τα οποία, στην κρίση του Υπουργικού Συμβουλίου, έχουν διοικητική πείρα και γνώσεις για τα θεατρικά και γενικά τα καλλιτεχνικά πράγματα.

Με το Άρθρο 5 του Νόμου 71/70, όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο 68/79, ιδρύθηκε Καλλιτεχνική Επιτροπή Θεάτρου. Το εδάφιο (4) προβλέπει:-

"(4) H Eπιτροπή έχει καθήκον όπως συμβουλεύη το Διοικητικόν Συμβούλιον, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αναφοράς του Διοικητικού Συμβουλίου προς την Επιτροπή, επί παντός καλλιτεχνικού ζητήματος:

Νοείται ότι επί παντός θέματος αφορώντος εις καλλιτεχνικά ζητήματα, τον καταρτισμόν του δραματολογίου, τον προγραμματισμόν των παραστάσεων και των περιοδειών, και της προσλήψεως, αξιολογήσεως και απολύσεως του καλλιτεχνικού και του διά τας καλλιτεχνικάς εργασίας τεχνικού προσωπικού το Διοικητικόν Συμβούλιον προ πάσης αποφάσεως αυτού δέον να ζητή την επί του θέματος γνώμην της Επιτροπής, ήτις συνιστά βαρύνουσαν γνώμην καίτοι συμβουλευτικού χαρακτήρος."

Άλλο όργανο του Οργανισμού είναι ο Διευθυντής, του οποίου η θέση προβλέπεται στα Άρθρα 8 και 9 του Νόμου. Είναι το ανώτατο εκτελεστικό όργανο που προΐσταται της υπηρεσίας του Οργανισμού και μεριμνά για την εκτέλεση των αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου.

Οι Κανονισμοί που διέπουν το θέμα είναι οι περί Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (Διάρθρωσις και Όροι Υπηρεσίας) Κανονισμοί του 1974 που εκδόθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο δυνάμει του Άρθρου 18, (τώρα 19), του Νόμου και δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, Αρ. 1116, ημερομηνίας 9 Αυγούστου, 1974, Παράρτημα ΙΙΙ (Ι), σελ. 641, Κ.Δ.Π. 229/74.

Στις 10 Μαΐου, 1989, ο Οργανισμός ζήτησε την υποβολή αιτήσεων από μέρους πολιτών της Δημοκρατίας για την ανασύσταση του θιάσου - πλήρωση των κενών θέσεων ηθοποιών για τη θεατρική περίοδο 1989-90. Οι αιτήσεις θα έπρεπε να υποβληθούν στο Διευθυντή όχι αργότερα από τις 3 Ιουνίου, 1989. Οι διορισμοί θα ήταν με σύμβαση για περίοδο ενός έτους από 1 Οκτωβρίου, 1989, μέχρι 30 Σεπτεμβρίου, 1990. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού διατήρησε το δικαίωμα να κατατάξει τους ηθοποιούς που θα προσλαμβάνονταν σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχέδια υπηρεσίας των θέσεων - Ηθοποιός Β', Ηθοποιός Α', Ανώτερος Ηθοποιός και Πρώτος Ηθοποιός.

Υποβλήθηκαν 21 αιτήσεις από εσωτερικούς ηθοποιούς που υπηρετούσαν στον Οργανισμό στην περίοδο 1988-89 και 13 αιτήσεις από εξωτερικούς ηθοποιούς.

Αφού ακολουθήθηκε σχετική διαδικασία, στην οποία αναφορά θα γίνει πιο κάτω, το Συμβούλιο στις 13 Ιουλίου, 1989, αποφάσισε το διορισμό των 21 εσωτερικών ηθοποιών και ενός εξωτερικού.

Το ουσιώδες μέρος του πρακτικού έχει:-

"Mε βάση όλα όσα αναφέρονται στο Μέρος Α' πιο πάνω για τους υποψήφιους εσωτερικούς αιτητές ηθοποιούς, το Διοικητικό Συμβούλιο υιοθετεί ομόφωνα την εισήγηση της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και αποφασίζει την προσφορά επαναδιορισμού επί συμβάσει για τη νέα θεατρική περίοδο 1989/90 (1.10.89 - 30.9.90) στους πιο κάτω 21 εσωτερικούς υποψήφιους αιτητές που υπηρετούν ήδη στον Οργανισμό με σύμβαση που λήγει στις 30.9.1989, στην ίδια θέση που υπηρετούν σήμερα, τους οποίους ευρίσκει ότι υπερτερούν αισθητά σε καλλιτεχνική ικανότητα, απόδοση και πείρα από τους εξωτερικούς αιτητές ηθοποιούς που αναφέρονται στο Μέρος Β' πιο πάνω:"

Στις 14 Ιουλίου, 1989, ο αιτητής ειδοποιήθηκε ότι δεν κατέστη δυνατό να επιλεγεί στη θέση τακτικού ηθοποιού στον Οργανισμό.

Οι λόγοι που προβάλλονται για την ακύρωση της κρινόμενης απόφασης είναι:-

1. Δεν ερευνήθηκε αν τα ενδιαφερόμενα μέρη είχαν τα απαιτούμενα προσόντα σύμφωνα με τα σχέδια υπηρεσίας και τους Κανονισμούς και έτσι αποφασίστηκε η πρόσληψη υποψήφιου που καταδικάστηκε σε ποινικό αδίκημα κατά παράβαση του Κανονισμού 8(γ) και άλλου που δεν είχε το προσόν υπηρεσίας.

2. Δεν λήφθηκαν υπόψη τα προσόντα που καθορίζονται στα σχέδια υπηρεσίας, αλλά άσχετα κριτήρια.

3. Το Συμβούλιο δεν είχε ενώπιόν του, ούτε ερεύνησε τους προσωπικούς φακέλους των υποψηφίων, ενώ τόσο ο αιτητής όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη είχαν τέτοιους φακέλους.

4. Άνιση μεταχείριση μεταξύ των εσωτερικών και των εξωτερικών υποψηφίων και χρήση διάφορης διαδικασίας και μέτρου κρίσεως -

(ι) Ο Διευθυντής σύνταξε "εκθέσεις" μόνο για τους εξωτερικούς υποψήφιους.

(ιι) Λήφθηκαν διαφορετικά κριτήρια επιλογής για τους εξωτερικούς και διαφορετικά για τους εσωτερικούς υποψήφιους.

(ιιι) Έγινε σύγκριση σε δύο ομάδες - των εξωτερικών και των εσωτερικών υποψηφίων - και έτσι δεν συγκρίθηκαν οι εξωτερικοί με τους εσωτερικούς ή όλοι οι υποψήφιοι μαζί.

5. Το Συμβούλιο άσκησε δέσμια εξουσία.

6. Δόθηκε υπερβολική βαρύτητα στις συστάσεις του Διευθυντή και/ή της Καλλιτεχνικής Επιτροπής, που ήταν αντίθετες με το περιεχόμενο των εμπιστευτικών εκθέσεων ορισμένων υποψηφίων.

7. Έλλειψη νόμιμης αιτιολογίας και πλάνη περί τα πράγματα.

Ο Κανονισμός 8 προβλέπει:-

"8. Ουδείς διορίζεται εις οργανικήν θέσιν εκτός εάν:

(α) κατέχη τα απαιτούμενα διά την θέσιν προσόντα·

(β) είναι καλού χαρακτήρος·

(γ) δεν κατεδικάσθη δι' αδίκημα ενέχον έλλειψιν τιμιότητος ή ηθικήν αισχρότητα·

(δ) .............................................................................................

(ε) .............................................................................................

(στ) ............................................................................................"

To ενδιαφερόμενο μέρος αρ. 14 καταδικάστηκε στις 27 Φεβρουαρίου, 1986, από Ποινικό Δικαστήριο στην Υπόθεση Αρ. 2085/86, σε τετράμηνη φυλάκιση με τριετή αναστολή για καλλιέργεια, κατοχή και χρήση ναρκωτικών. (Βλ. σελ. 150-149 του προσωπικού φακέλου του Π.Η.81, επίσημο αντίγραφο της καταδικαστικής απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας).

Ο δικηγόρος του αιτητή υπόβαλε ότι καμιά έρευνα δεν έγινε από την Καλλιτεχνική Επιτροπή, ούτε από το Διοικητικό Συμβούλιο, για να διαπιστωθεί αν οι υποψήφιοι κατείχαν τα προσόντα ή αποκλείονταν από διορισμό με βάση τον Κανονισμό 8.

Ο δικηγόρος του Οργανισμού ισχυρίστηκε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού εφάρμοσε τον Κανονισμό 58(1) στις 3 Νοεμβρίου, 1986, χωρίς να κρίνει ή να χαρακτηρίσει το ίδιο το Συμβούλιο με ή χωρίς νομική συμβουλή ότι το αδίκημα ενέχει έλλειψη τιμιότητας ή ηθική αισχρότητα όπως προβλέπεται στον Κανονισμό 58(1) και αποφάσισε να μην επιβάλει στον ηθοποιό πειθαρχική ποινή. Για το λόγο τούτο θεωρήθηκε ότι το αδίκημα για το οποίο καταδικάστηκε δεν εμπίπτει στον Κανονισμό αυτό, ο οποίος έχει:-

"58. - (1) Όταν υπάλληλος καταδικασθή υπό Δικαστηρίου δι' αδίκημα ενέχον έλλειψιν τιμιότητος ή ηθικήν αισχρότητα και είτε η καταδίκη επικυρωθή κατ' έφεσιν είτε δεν ασκηθή έφεσις το Διοικητικόν Συμβούλιον λαμβάνει το ταχύτερον αντίγραφον των πρακτικών του Δικαστηρίου το οποίον εξεδίκασε την υπόθεσιν και του Δικαστηρίου εις το οποίον τυχόν ησκήθη έφεσις. Το Συμβούλιον άνευ περαιτέρω ερεύνης της υποθέσεως και αφού παράσχη εις τον υπάλληλον την ευκαιρίαν όπως υποβάλη οιασδήποτε παραστάσεις, προβαίνει εις την επιβολήν πειθαρχικής ποινής την οποίαν θα εδικαιολόγουν αι περιστάσεις.

(2) Υπάλληλος καταδικασθείς διά τοιούτον ποινικόν αδίκημα δεν λαμβάνει οιονδήποτε μέρος των απολαβών του από της ημερομηνίας της καταδίκης μέχρι της συμπληρώσεως της εξετάσεως της υποθέσεως του υπό του Διοικητικού Συμβουλίου."

Σχετικό είναι το απόσπασμα των πρακτικών της συνεδρίας του Διοικητικού Συμβουλίου ημερομηνίας 3 Νοεμβρίου, 1986.

To πρακτικό αυτό δεν αφήνει καμιά αμφιβολία ότι το Συμβούλιο έκρινε ότι ο ηθοποιός αυτός καταδικάστηκε από Δικαστήριο για αδίκημα "ενέχον έλλειψιν τιμιότητος ή ηθικήν αισχρότητα" και γι' αυτό εφάρμοσε τις διατάξεις του πιο πάνω Κανονισμού.

Η μη επιβολή ποινής για τους λόγους που αναφέρονται δεν επηρεάζει το γεγονός της καταδίκης, ή το χαρακτήρα του αδικήματος.

Καμιά αναφορά δεν έγινε σε οποιοδήποτε πρακτικό στη διαδικασία που κατάληξε στην προσβαλλόμενη απόφαση στην καταδίκη ή στην απόφαση του Συμβουλίου ημερομηνίας 3 Νοεμβρίου, 1986. Ο λόγος είναι ένας. Καμιά έρευνα δεν έγινε και έτσι το Συμβούλιο ενήργησε με πλάνη περί τα πράγματα και διόρισε πρόσωπο που αποκλείεται από τον Κανονισμό 8.

Το ενδιαφερόμενο μέρος αρ. 18, που διορίστηκε στη θέση Ηθοποιού Α', είχε μόνο τέσσερα χρόνια προϋπηρεσία ως τακτικός ηθοποιός (1/10/85 - 30/9/89).

Το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης Ηθοποιού Α' προβλέπει:-

"(α) Δίπλωμα Δραματικής Σχολής τριετούς φοιτήσεως ή άλλης Σχολής Θεάτρου το δίπλωμα της οποίας θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ισότιμο από το Διοικητικό Συμβούλιο, και ευδόκιμη προϋπηρεσία τουλάχιστο έξη (6) ετών στο θέατρο στην Κύπρο ή στο εξωτερικό

(β) Ευδόκιμη προϋπηρεσία τουλάχιστο έξη (6) ετών στη θέση Ηθοποιού Β' ή/και στις πρώην θέσεις τακτικών Ηθοποιών ή/και ως Βοηθός Σκηνοθέτης- Ηθοποιός στον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου."

Aπό τα πιο πάνω και από όλα τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιο του Δικαστηρίου, προκύπτει ότι υπήρξε παράλειψη στη διεξαγωγή έρευνας αναφορικά με τα προσόντα, τουλάχιστον των δύο πιο πάνω ενδιαφερομένων μερών.

Είναι καθήκον του Συμβουλίου να εξετάσει και ερευνήσει και αποφασίσει αν υποψήφιος κατέχει τα προσόντα που καθορίζονται στο σχέδιο υπηρεσίας. Ούτε ο Διευθυντής, ούτε η Καλλιτεχνική Επιτροπή λαμβάνουν δεσμευτικές αποφάσεις. Η αρμοδιότητα τους είναι συμβουλευτικού χαρακτήρα. Αντιστοιχούν με τις τμηματικές επιτροπές στη Δημόσια Υπηρεσία και μπορεί να λεχθεί, σε κάποια έκταση, με τον προϊστάμενο τμήματος στη Δημόσια Υπηρεσία. Οι Αποφάσεις Gregoris Thalassinos v. Republic (Public Service Commission) (1973) 3 C.L.R. 386· Michael and Another v. P.S.C. (1982) 3 C.L.R. 726· Mytides and Another v. Republic (1983) 3 C.L.R. 1096· Iωάννης Κ. Ιωνά και Άλλος ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1989) 3(Γ) Α.Α.Δ. 1775, είναι σχετικές με την υποχρέωση της αρχής που έχει εξουσία να διορίζει. Ανεξάρτητα από τη γνώμη της Καλλιτεχνικής Επιτροπής ή του Διευθυντή, το Συμβούλιο έχει με το Νόμο καθήκον να ερμηνεύσει το ίδιο το σχέδιο υπηρεσίας, να διακριβώσει τα προσόντα του υποψήφιου ως πραγματικό γεγονός και τελικά να εφαρμόσει το σχέδιο υπηρεσίας στα γεγονότα της κάθε περίπτωσης και να αποφασίσει αν ένας υποψήφιος κατέχει τα προσόντα που προβλέπονται στο σχέδιο υπηρεσίας. Το Συμβούλιο έχει την αρμοδιότητα και φέρει την ευθύνη για την ερμηνεία, έρευνα και εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας. (Βλ. Mytides and Another v. Republic (1983) 3 C.L.R. 1096, σελ. 1111· Karis v. Republic (1985) 3 C.L.R. 496· Ιωάννης Κ. Ιωνά και Άλλος ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (ανωτέρω), Κλέαρχος Μιλτιάδους και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, (1989) 3(Γ) Α.Α.Δ. 1318.)

Το Δικαστήριο επεμβαίνει σε διορισμό ή προαγωγή αν η ερμηνεία και εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας από τη διορίζουσα αρχή δεν είναι εύλογα επιτρεπτή στην ειδική περίπτωση. (Βλ. Papaleontiou v. Republic (1987) 3 C.L.R. 211, στην οποία αναφέρεται η προηγούμενη νομολογία του Δικαστηρίου και Κλέαρχος Μιλτιάδους και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (ανωτέρω).)

Σύμφωνα με τον Κανονισμό 6(2) των Κανονισμών τα απαιτούμενα προσόντα για διορισμό στη θέση Ηθοποιού καθορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Υπήρχαν εγκεκριμένα σχέδια για τις θέσεις Ηθοποιού Α' και Β', Ανώτερου Ηθοποιού και Πρώτου Ηθοποιού. Τα προσόντα που καθορίζονται είναι ακαδημαϊκά, μεγάλη πείρα και αποδεδειγμένη καλλιτεχνική ικανότητα και ευδόκιμη υπηρεσία καθορισμένης διάρκειας στον Οργανισμό, στην Κύπρο ή στο εξωτερικό.

Δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα σε άλλα κριτήρια, η οποία επηρέασε σημαντικά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. Τα κριτήρια αυτά είναι οι πρόνοιες συλλογικής σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού και της Ε.Η.Κ., που δεν ενσωματώθηκε σε οποιοδήποτε Κανονισμό. Οι συλλογικές συμβάσεις δεν δημιουργούν δικαιώματα στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου και δεν προέχουν των σχεδίων υπηρεσίας ή των Κανονισμών του Οργανισμού. (Βλ. Mavrommatis and Others v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1006· Αλίκη Λιμνάτου και Άλλες ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1889) 3(Δ) Α.Α.Δ. 2480.)

Η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ακυρωτέα - (βλ. Andreas N. Gavris v. The Republic (Minister of Interior - Minister of Justice) 1 R.S.C.C. 88, σελ. 93· Σταύρος Σταυρινίδης ν. Της Κυπριακής Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 111).

Η διαδικασία για την πλήρωση των θέσεων στην παρούσα υπόθεση καθορίστηκε από το Συμβούλιο του Οργανισμού στη συνεδρία του της 5ης Μαΐου, 1989. Στα πρακτικά ημερομηνίας 5 Μαΐου, 1989, διαβάζουμε μεταξύ άλλων:-

"(δ) Κατά την εξέταση των αιτήσεων των ηθοποιών από την Καλλιτεχνική Επιτροπή και το Διοικητικό Συμβούλιο, θα λαμβάνονται υπόψη τα προσόντα τους, η καλλιτεχνική τους αξία, η επαγγελματική τους ευσυνειδησία και πείρα, η χρησιμότητά τους, η απόδοσή τους ιδιαίτερα κατά την προηγούμενη θεατρική περίοδο και τυχόν υπηρεσιακές εκθέσεις που τους αφορούν (οι προσωπικοί φάκελοι των ηθοποιών που υπηρετούν στον ΘΟΚ θα είναι στη διάθεση τόσο της Καλλιτεχνικής Επιτροπής όσο και του Συμβουλίου, κατά την εξέταση των αιτήσεων), ως και οι ανάγκες του ρεπερτορίου της νέας θεατρικής περιόδου.

(ε) Επειδή ο Διευθυντής του Οργανισμού κ. Άντης Παρτζίλης ανέλαβε καθήκοντα την 1.1.1989 το Συμβούλιο δεν θεωρεί σκόπιμο να ετοιμάσει έκθεση με τις παρατηρήσεις του για την απόδοση των ηθοποιών που υπηρετούν στον ΘΟΚ κατά την περίοδο 1988/89. Ο Διευθυντής θα ετοιμάσει και υποβάλει στην Καλλιτεχνική Επιτροπή και το Διοικητικό Συμβούλιο μόνο κατάσταση με τα έργα που έλαβαν μέρος οι ηθοποιοί κατά τη θεατρική περίοδο 1988/89.

(στ) Για τους εξωτερικούς αιτητές ηθοποιούς θα γίνει έκθεση από τον Διευθυντή για τις σπουδές τους, την προϋπηρεσία τους και την καταλληλότητα τους για υπηρεσία στον ΘΟΚ. Για να ετοιμάσει την έκθεση του ο Διευθυντής, αν χρειασθεί, μπορεί να έχει μαζί με τον Πρόεδρο ή/και άλλα μέλη της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και προσωπικές ακροάσεις με τους νέους ηθοποιούς. H έκθεση αυτή να τεθεί υπόψη της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και του Διοικητικού Συμβουλίου κατά την εξέταση των αιτήσεων."

Δε θεωρήθηκε σκόπιμο να ετοιμαστεί έκθεση από τον Διευθυντή για την απόδοση των ηθοποιών που υπηρετούσαν στον Οργανισμό κατά την περίοδο 1988-89 επειδή ανέλαβε καθήκοντα τη 1 Ιανουαρίου, 1989.

Για τους εξωτερικούς ηθοποιούς θα γινόταν έκθεση.

Ο δικηγόρος του αιτητή εισηγήθηκε ότι, αφού ο Διευθυντής ήταν νέος και δεν εγνώριζε εκείνους που ήδη υπηρετούσαν στον ΘΟΚ, πώς ήταν σε θέση να γνωρίζει τους εξωτερικούς υποψηφίους και τον αιτητή;

Ο αιτητής υπηρέτησε στον Οργανισμό από το 1975 συνεχώς μέχρι 30 Σεπτεμβρίου, 1988. Δεν έγινε καμιά προσωπική ακρόαση από τον Διευθυντή και όμως χαρακτήρισε στην έκθεση του τον αιτητή "δύσπλαστο" χωρίς κανένα αιτιολογικό. Δεν έγινε προσωπική ακρόαση, ούτε από το Διευθυντή ούτε από την Καλλιτεχνική Επιτροπή, γιατί δεν κρίθηκε αναγκαίο, γιατί "τόσο η Καλλιτεχνική Επιτροπή στο σύνολο της όσο και ο Διευθυντής είχαν την ευκαιρία να δουν όλους τους ενδιαφερόμενους σε παραστάσεις".

Ο Διευθυντής και το Διοικητικό Συμβούλιο στην τελική τους κρίση εφάρμοσαν διαφορετικά κριτήρια επιλογής για τους εσωτερικούς και διαφορετικά για τους εξωτερικούς υποψήφιους.

Χώρισαν τους υποψηφίους σε δυο ομάδες - ομάδα Α τους εσωτερικούς υποψήφιους και ομάδα Β τους εξωτερικούς υποψήφιους. Οι εσωτερικοί υποψήφιοι κρίθηκαν ως μία ομάδα και έγινε η σύγκριση μεταξύ τους.

Για τους εσωτερικούς υποψήφιους χρησιμοποιήθηκαν επτά διαβαθμίσεις αξιολόγησης από το 1 "άριστος" ως το 7 "μέτριος". Λήφθηκε υπόψη ως κριτήριο αξιολόγησης τους "η θέση στην οποία υπηρετούν σήμερα στον Οργανισμό", κριτήριο που δημιουργεί ανισότητα σε βάρος των εξωτερικών υποψηφίων.

Για τους εξωτερικούς υποψήφιους χρησιμοποιήθηκαν ολότελα διαφορετικές διαβαθμίσεις αξιολόγησης. Το στοιχείο που επηρέασε και στο οποίο δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα ήταν "η χρησιμότητα τους στον Οργανισμό κατά την επόμενη θεατρική περίοδο 1989-90".

Εκτός εάν ο Νόμος ορίζει διαφορετικά οι εντός της υπηρεσίας δεν μπορούν να τυγχάνουν προτεραιότητας - (βλ. Κλέαρχος Μιλτιάδους και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, (ανωτέρω)).

Η αρχή της ισότητας, όπως διακηρύσσεται και διασφαλίζεται με το Άρθρο 28 του Συντάγματος, επιβάλλει στη Διοίκηση ίση μεταχείριση ομοίων περιπτώσεων αλλά και διαφορετική μεταχείριση διαφορετικών περιπτώσεων. Αιτητής ο οποίος ισχυρίζεται άνιση μεταχείριση έχει το βάρος να ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι η αρχή της ισότητας παραβιάστηκε από τη Διοίκηση στην περίπτωση του. Παράβαση της αρχής της ισότητας υπάρχει αν διαπιστωθεί διαφορετική μεταχείριση η οποία να μην είναι εύλογα δικαιολογημένη με αντικειμενικά κριτήρια. Ισότητα ενώπιον του νόμου προστατεύει τον πολίτη από διαφορετική μεταχείριση. (Βλ. The Republic of Cyprus and Another v. Maria Christoudhia and Another (1988) 3(C) C.L.R. 2622).

Από τα στοιχεία του φακέλου και από τα όσα έχω αναφέρει πιο πάνω είναι κατάδηλο ότι ο αιτητής, ως ένας από τους εξωτερικούς υποψήφιους, έτυχε αδικαιολόγητα διαφορετικής μεταχείρισης από τους εσωτερικούς υποψήφιους, χωρίς η Διοίκηση να ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι η πράξη της ήταν εύλογα δικαιολογημένη με αντικειμενικά κριτήρια ή για το δημόσιο συμφέρον, το οποίο να καθορίσει. Η διαφορετική μεταχείριση ήταν αυθαίρετη.

Αναφορικά με την αιτιολογία, θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω το πιο κάτω απόσπασμα από την Απόφαση Ανδρέας Κυριάκου ν. Της Δημοκρατίας της Κύπρου (1989) 3(Ε) Α.Α.Δ. 3349:-

"Έχει με πάγια νομολογία καθιερωθεί ότι η διοικητική απόφαση πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Η αιτιολογία πρέπει να είναι επαρκής και σαφής για πληροφόρηση του ενδιαφερομένου και ευχέρεια του δικαστικού ελέγχου. Η αιτιολογία μίας διοικητικής πράξης αποτελεί την έκθεση των πραγματικών και νομικών λόγων που οδήγησαν τη διοίκηση στην απόφαση της, καθώς και παράθεση κριτηρίων με βάση τα οποία η διοίκηση άσκησε τη διακριτική της ευχέρεια. Η απόφαση διοικητικής αρχής πρέπει να περιέχει πλήρη, επαρκή και σαφή αιτιολογία. Αυτή μπορεί να συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου. Η πλήρης αιτιολογία περιέχει ή δείχνει τη νομική βάση της διοικητικής απόφασης. Συνδέεται άμεσα με τη νομική έκθεση και νομιμότητα της διοικητικής πράξης. Αν η διοίκηση δεν λάβει υπόψη όλα τα στοιχεία που ασκούν επιρροή στην ουσιαστική εκτίμηση για την έκδοση της πράξης η αιτιολογία κρίνεται ανεπαρκής."

Λαμβάνοντας υπόψη τη λακωνική έκθεση του Διευθυντή για τους εξωτερικούς υποψήφιους, τις σημειώσεις που υπάρχουν στο τέλος για τα στοιχεία που έλαβε υπόψη του στην αξιολόγηση, την έκθεση και κρίση της Καλλιτεχνικής Επιτροπής για τους εσωτερικούς υποψηφίους και για τους εξωτερικούς - που ουσιαστικά υιοθέτησε την κρίση του Διευθυντή, την απόφαση του Συμβουλίου, το Δικαστήριο κατάληξε στο συμπέρασμα ότι η αιτιολογία είναι ελαττωματική και δεν ικανοποιεί τις αρχές του διοικητικού δικαίου.

Όργανο το οποίο ασκεί τη διακριτική του ευχέρεια έξω από τις πρόνοιες του νόμου και τα νομοθετημένα κριτήρια ενεργεί καθ' υπέρβαση εξουσίας, γιατί η εξουσία του είναι περιορισμένη από τα νομοθετικά πλαίσια. Μια διοικητική αρχή οφείλει να ασκεί τη διακριτική της ευχέρεια εύλογα, σύμφωνα με το Νόμο και τις αρχές του διοικητικού δικαίου και για τους σκοπούς του Νόμου, άλλως η τοιαύτη άσκηση αποτελεί κατάχρηση εξουσίας. (Βλ. 1. Aρμονία Εστέϊτς Λτδ 2. Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1989) 3(Γ) Α.Α.Δ. 1127).

Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.

Καμιά διαταγή για έξοδα.

H προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία