|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2023:B134
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 44/2021)
7 Απριλίου, 2023
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΛΕΙΛΙ ΜΑΧΑΜΑΝΤ
Εφεσείων
v.
ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Εφεσίβλητου
_________________________
Αλ. Αλεξάνδρου με Ε. Αλεξάνδρου (κα) για Αλέξανδρος Χρ. Αλεξάνδρου & Συνεργάτες, για τον Εφεσείοντα.
Λ. Σίγαρ (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας με Ειρ. Χριστοφορίδου (κα), Ασκούμενη Δικηγόρο, για τον Εφεσίβλητο.
__________________________
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Ιωαννίδη, Δ.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.: Στον Εφεσείοντα, επεδόθη ειδοποίηση βεβαίωσης Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), ημερ. 26.2.2014, από τον Έφορο Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, με το ακόλουθο περιεχόμενο:
«Αναφέρομαι στην επίσκεψη ελέγχου που ολοκληρώθηκε στις 06/02/2014 στο Επαρχιακό Γραφείο Φ.Π.Α. στην Πάφο σας και σας πληροφορώ ότι ποσό φόρου εκροών ύψους €16,012.99 που αφορούν τις Υπηρεσίες Διερμηνέα καθώς και τις υπηρεσίες ελαιοχρωματιστή δεν δηλώθηκε και δεν αποδόθηκε στις φορολογικές σας δηλώσεις.
2 . Ενόψει του πιο πάνω:
● Το συνολικό ποσό των €16.012,99 (δεκαέξι χιλιάδες δώδεκα ευρώ και ενενήντα εννέα σέντς) βεβαιώνεται ως οφειλόμενος φόρος από εσάς δυνάμει του άρθρου 49 του Περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμων του 2000 - 2013 (Ν.95(Ι)/2000όπως παρουσιάζεται στα Παράρτημα Ι.
● Καλείστε δυνάμει του άρθρου 43 παράγραφος 4 του Δέκατου Παραρτήματος του Ν.95(Ι)/2000 να καταβάλετε €16.012,99 (δεκαέξι χιλιάδες δώδεκα ευρώ και ενενήντα εννέα σέντς). Το ακριβές πληρωτέο ποσό που οφείλετε θα σας κοινοποιηθεί από το Κεντρικά Γραφεία της Υπηρεσίας Φ.Π.Α. αφού ληφθούν υπόψη τυχόν χρηματικές επιβαρύνσεις και τόκοι που προβλέπονται από τη σχετική Νομοθεσία.
3. Η πληρωμή του πιο πάνω ποσού πρέπει να γίνει μέσα σε 30 ημέρες από την ημερομηνία της επιστολής αυτής σε ένα από τα καταστήματα των Εμπορικών Τραπεζών ή των Συνεργατικών Ιδρυμάτων που συνεργάζονται με την Υπηρεσία Φ.Π.Α. , χρησιμοποιώντας το έντυπο πληρωμής που εσωκλείεται. Μετά την πληρωμή το πρώτο αντίτυπο θα πρέπει να αποσταλεί στον Έφορο Φ.Π.Α. , 1471 Λευκωσία.
4. Παρακαλώ σημειώστε ότι το ποσό αυτό αποτελεί αστικό χρέος προς τη Δημοκρατία και ότι η πληρωμή του δεν αποκλείει την επιβολή διοικητικών ή ποινικών κυρώσεων.
5. Παρακαλώ όπως ενημερώσετε ανάλογα τα βιβλία και αρχεία της επιχείρησης σας.
6. Εναντίον της πιο πάνω διοικητικής πράξης μπορείτε να υποβάλετε γραπτώς:
● Ένσταση στον Έφορο Φ.Π.Α. με βάση το άρθρο 51 Α των περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμων του 2000 μέχρι 2013 (N.95(I) 2000- 2013) εντός 60 ημερών από την ημερομηνία της παρούσας επιστολής.
● Ένσταση στον Υπουργό Οικονομικών , εντός 60 ημερών από την ημερομηνία της παρούσης επιστολής δυνάμει του άρθρου 53 των περί Φ.Π.Α. Νόμων του 2000 μέχρι 2013 (Ν.95(Ι)/2000)και των δυνάμει αυτών εκδοθέντων Κανονισμών (ΚΔΠ 320/2001).
Πρόσθετα μπορείτε να καταχωρήσετε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο , με βάση το άρθρο 146 του Συντάγματος, εντός 75 ημερών από την ημερομηνία της παρούσης επιστολής.
7. Αναφορικά με την ποινική πτυχή της υπόθεσης σας, σημειώνεται ότι η διερεύνηση των διαπραχθέντων αδικημάτων κατά παράβαση διατάξεων της περί Φ.Π.Α. Νομοθεσίας, βρίσκεται σε εξέλιξη. Με την ολοκλήρωση των αναγκαίων ενεργειών που απαιτούνται για τεκμηρίωση των διαπραχθέντων αδικημάτων , θα καταχωρηθεί σχετικό κατηγορητήριο ενώπιον ποινικού δικαστηρίου.»
Στην πιο πάνω ειδοποίηση βεβαίωσης φόρου, είχε επισυναφθεί αναλυτική κατάσταση των περιόδων, των εκροών και των ποσών φόρου εκροών. Συνεπώς, εύκολα κάποιος θα μπορούσε να αντιληφθεί πώς προέκυπτε το συνολικό ποσό φόρου εκροών, το οποίο ανήλθε σε €16.012,99.
Ο Εφεσείων ουδέποτε υπέβαλε ένσταση, διοικητικό μέσο για την αμφισβήτηση της επιβληθείσας φορολογίας, και ουδέποτε καταχώρισε προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, ένδικο μέσο για την αμφισβήτηση της επιβληθείσας φορολογίας. Και βεβαίως, ουδέποτε κατέβαλε το πιο πάνω ποσό που βεβαιώθηκε ως οφειλόμενος Φ.Π.Α..
΄Ετσι, στις 27.3.2015, καταχωρίστηκε εναντίον του, στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου, κατηγορητήριο στο οποίο είχαν συμπεριληφθεί έξι κατηγορίες. Αυτός παραδέχθηκε τις κατηγορίες 2-5 (το περιεχόμενο των οποίων δεν ενδιαφέρει) ενώ αρνήθηκε τις κατηγορίες 1 και 6. Οι εν λόγω δύο κατηγορίες αφορούσαν σε παράλειψη του Εφεσείοντα να καταβάλει Φ.Π.Α. ύψους €16.012,99 που βεβαιώθηκε με την πιο πάνω ειδοποίηση (1η κατηγορία) και σε παράλειψη του να καταβάλει το ποσό των €5.144,51 που αφορούσε σε χρηματικές επιβαρύνσεις και τόκους, λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής του πιο πάνω Φ.Π.Α. (6η κατηγορία).
Κατά την ακροαματική διαδικασία, ο Έφορος κάλεσε μάρτυρες οι οποίοι κρίθηκαν αξιόπιστοι από το πρωτόδικο Δικαστήριο. Για τη μαρτυρία του Εφεσείοντα, ο οποίος επίσης κατέθεσε, το πρωτόδικο Δικαστήριο σημείωσε πως αυτή «δεν ικανοποιούσε τα κριτήρια αξιοπιστίας». Στη βάση της αξιόπιστης μαρτυρίας, προέβη σε ευρήματα τα οποία κατά το ίδιο απεδείκνυαν, πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, τις κατηγορίες, και κατ΄ επέκταση έκρινε ένοχο τον Εφεσείοντα, εξού και η καταχώριση της υπό εκδίκαση έφεσης, με την οποία αυτός προσβάλλει ως εσφαλμένη την καταδικαστική απόφαση. Τρεις είναι οι λόγοι έφεσης, το περιεχόμενο των οποίων παραθέτουμε αυτολεξεί:
«1ος Λόγος Έφεσης.
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα και αντινομικά κατέληξε σε ενοχή του εφεσείοντα στις κατηγορίες 1 και 6, καθ΄ ότι από το μαρτυρικό υλικό που είχε ενώπιον του, και δη του τεκμ. 17, που αφορούσε βεβαίωση φόρου, προέκυπτε πραγματική πλάνη και σύγχυση στον εφεσείοντα, και ως εκ τούτου το Πρωτόδικο Δικαστήριο όφειλε να αποδεχθεί την εισήγηση του εφεσείοντα για πλάνη και να αθωώσει αυτόν στις κατηγορίες, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ποινικού Κώδικα.
2ος Λόγος Έφεσης.
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα και αντινομικά έκρινε στην απόφαση του, ότι ο εφεσείοντας δεν τελούσε κάτω από πραγματική πλάνη και απέτυχε να αξιολογήσει σωστά τόσον το τεκμήριο 14, που αφορούσε βεβαίωση του πρωτοκολλητείου του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, για μη καταβολή ΦΠΑ στον εφεσείοντα, από το κράτος, για τις υπηρεσίες ως διερμηνέας στο Δικαστήριο, όσον και την εκδοχή του εφεσείοντα, για την μη είσπραξη ΦΠΑ, σε σχέση με τις υπηρεσίες αυτές, γεγονότα που αδιαμφισβήτητα συνιστούσαν πραγματική πλάνη.
3ος Λόγος Έφεσης.
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε εσφαλμένα την μαρτυρία του εφεσείοντα, καθ΄ ότι δεν υπήρχε καμία ουσιαστική αντίφαση στην μαρτυρία του, και κατ΄ επέκταση λανθασμένα απέρριψε αυτήν.»
Με κάθε σεβασμό, δεν συμφωνούμε με τις θέσεις του ευπαίδευτου συνηγόρου του Εφεσείοντα ότι το περιεχόμενο της πιο πάνω Βεβαίωσης «δημιουργούσε πλάνη και σύγχυση στον μέσο λογικό άνθρωπο» και ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο όφειλε, βάσει του Άρθρου 10 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, να είχε αθωώσει και απαλλάξει τον Εφεσείοντα. Μελετώντας προσεκτικά το περιεχόμενο της εν λόγω Βεβαίωσης, βρίσκουμε πως ουδεμία πλάνη και ουδεμία σύγχυση μπορεί να προκληθεί από αυτό. Το νόημα του εν λόγω εγγράφου γίνεται αμέσως κατανοητό και δεν αφήνει κανένα περιθώριο για οποιαδήποτε σύγχυση ή αμφιβολία σε σχέση με τη Βεβαίωση Φ.Π.Α., ύψους €16.012,99, τον οποίο ο Εφεσείων κλήθηκε να καταβάλει εντός 30 ημερών. Το γεγονός ότι στη Βεβαίωση δεν γινόταν αναφορά σε συγκεκριμένο ποσό χρηματικών επιβαρύνσεων και τόκων, ποσά τα οποία προβλέπονται από τον Νόμο, δεν δημιουργούσε οποιαδήποτε σύγχυση στον Εφεσείοντα σε σχέση με την συγκεκριμένη οφειλή Φ.Π.Α. ύψους €16.012,99. Μάλιστα, με την ίδια Βεβαίωση, ο Εφεσείων ενημερώθηκε πως θα μπορούσε να αμφισβητήσει τη συγκεκριμένη διοικητική πράξη με συγκεκριμένους τρόπους. Όμως ουδέν έπραξε. Ερωτηθείς, αντεξεταζόμενος, για αυτή την απραξία του, απάντησε πως «Εγώ θεωρούσα ότι είναι αδικαιολόγητο και δεν πρέπει να φθάσουμε σε τέτοιο σημείο».
Σε συμφωνία με το πρωτόδικο Δικαστήριο, βρίσκουμε ότι ο Εφεσείων είχε σαφή αντίληψη του Φ.Π.Α., ύψους €16.012,99, που του επιβλήθηκε δυνάμει της πιο πάνω Βεβαίωσης. Τα όσα περί αντιθέτου αυτός ανέφερε στην πρωτόδικη διαδικασία, ορθά απορρίφθηκαν από το Δικαστήριο, το οποίο σημείωσε, ως ελέχθη, πως η μαρτυρία του «δεν ικανοποιούσε τα κριτήρια αξιοπιστίας». Με άλλα λόγια, τον έκρινε αναξιόπιστο μάρτυρα. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο παρέμβασης μας στον τρόπο που το πρωτόδικο Δικαστήριο προσέγγισε τη μαρτυρία του Εφεσείοντα και δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε τα χιλιοειπωμένα για το πότε το Εφετείο παρεμβαίνει στα ευρήματα αξιοπιστίας (Αψερός ν. Παρασκευόπουλος, Πολ. Έφ. Αρ. 17/15, ημερ. 29.3.2023, ECLI:CY:AD:2023:A114).
Προχωρούμε στο επόμενο θέμα, που εγείρεται με τον δεύτερο λόγο έφεσης. Ο Εφεσείων, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, παρέχει υπηρεσίες διερμηνέα στα Κυπριακά Δικαστήρια και στην Κυπριακή Αστυνομία, θεωρεί ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αξιολόγησε ορθά το τεκμήριο 14, το οποίο είναι μια Βεβαίωση ημερ. 13.1.2014, του Πρωτοκολλητείου του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, στην οποία είχαν καταγραφεί, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «Δια του παρόντος βεβαιούται, ότι ο κ. Leili Mohammad, με αρ. Alien card [ ], παρουσιάζεται ως Διερμηνέας στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου όταν αυτό κριθεί αναγκαίο από τον Σεπτέμβριο του 2008 μέχρι σήμερα. Πιστοποιείται ότι δεν πληρώνεται Φ.Π.Α. για τις υπηρεσίες που προσφέρει». Δεν χρειάζεται να σχολιάσουμε το γεγονός ότι η επίδικη Βεβαίωση Φόρου δεν αφορούσε μόνο σε υπηρεσίες διερμηνέα αλλά και σε υπηρεσίες ελαιοχρωματιστή που εκτελούσε ο Εφεσείων, αφού το ουσιώδες είναι άλλο, στο οποίο κάνουμε αναφορά αμέσως πιο κάτω.
Με τα όσα αναφέρονται στον δεύτερο λόγο έφεσης και με τα όσα ανέπτυξε ενώπιον μας ο ευπαίδευτος συνήγορος του Εφεσείοντα, ουσιαστικά μας κάλεσε να προβούμε σε έλεγχο της νομιμότητας του επιβληθέντος φόρου ύψους €16.012,99 που βεβαιώθηκε με την ειδοποίηση ημερ. 26.2.2014. Μάλιστα στον Μ.Κ. 1, Δημήτρη Ιωάννου, ο ευπαίδευτος συνήγορος υπέβαλε πως ο πελάτης του «. τελούσε κάτω από πραγματική πλάνη που του έχουν προκαλέσει όλες οι αρμόδιες Αρχές αυτού του κράτους και για αυτό δεν έπαιρνε Φ.Π.Α. για τις υπηρεσίες του ως διερμηνέας».
Η νομολογία μας ρητά επαναλαμβάνει πως αποκλειστική δικαιοδοσία για τον έλεγχο της νομιμότητας των αποφάσεων, των πράξεων και/ή παραλείψεων των αρχών ή οργάνων που ασκούν εκτελεστική ή διοικητική λειτουργία, έχει άλλο Δικαστήριο και όχι το Ποινικό (Ηλία ν. Συμβ. Βελτιώσεως Ξυλοφάγου (1994) 2 ΑΑΔ 137, 143 και Μελίδης ν. Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, Ποιν. Έφ. Αρ. 248/16, ημερ. 20.2.2018, ECLI:CY:AD:2018:B85).
Στην Κυριακίδης κ.ά. ν. Εφόρου Φ.Π.Α. (1999) 2 ΑΑΔ 75, 85, στην οποία ορθά παρέπεμψε το πρωτόδικο Δικαστήριο, επαναλαμβάνεται πως η υποχρέωση για καταβολή φορολογικής οφειλής, εκπηγάζει από διοικητική απόφαση, η οποία μπορεί να προσβληθεί δυνάμει των προνοιών του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Η ποινική δίκη δεν αποτελεί, συνεχίζει η απόφαση, εφαλτήριο για την αμφισβήτηση της εγκυρότητας διοικητικής πράξης, από την οποία απορρέει υποχρέωση, η μη εκπλήρωση της οποίας στοιχειοθετεί ποινικό αδίκημα.
Τα ίδια ισχύουν και για την δημιουργία αστικής ευθύνης, εκεί όπου υπάρχει (Χρίστου ν. Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελ. Κύπρου (1998) 1(Γ) ΑΑΔ 1847 και Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2010) 1(Β) ΑΑΔ 1079). Να σημειώσουμε πως στην επίδικη Βεβαίωση, γινόταν ειδική αναφορά πως «το ποσό φόρου εκροών ύψους €16.012,99» συνιστά αστικό χρέος προς τη Δημοκρατία και ότι η πληρωμή του δεν αποκλείει την επιβολή διοικητικών ή ποινικών κυρώσεων. Πρόκειται για κυρώσεις που απειλούνται από το νόμο σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, και για τις οποίες ο Εφεσείων ενημερώθηκε δεόντως. Όπως αναφέρεται στο Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου του Επαμεινώνδα Π. Σπηλιωτόπουλου, 15η έκδοση, Τόμος 1, Ενημέρωση Ιούλιος 2017, «Η εκτελεστότητα των διοικητικών πράξεων εξασφαλίζεται με τις κυρώσεις που απειλούνται σε περίπτωση που δεν τηρηθεί η επιβαλλόμενη από αυτές συμπεριφορά και οι οποίες μπορεί να είναι ποινικές, πειθαρχικές, διοικητικές ή αστικές (καταναγκασμός με την ευρεία έννοια του όρου). Τις κυρώσεις αυτές καθορίζουν κάθε φορά οι γενικές ή ειδικές διατάξεις».
Συνεπώς, ο Εφεσείων, με την επίδικη Βεβαίωση Φόρου, είχε ενημερωθεί τόσο για την φορολογική του οφειλή, ύψους €16.012,99, όσο και για την αστική/ποινική του ευθύνη, χωρίς όμως να πράξει οτιδήποτε. Όταν καταχωρίστηκε εναντίον του Κατηγορητήριο, ένα και πλέον χρόνο μετά, ουσιαστικά επεδίωξε να αμφισβητήσει, μέσω της ποινικής δίκης, την εγκυρότητα της φορολογικής του οφειλής. Για την κατ΄ ισχυρισμόν σύγχυση έχουμε ήδη κάνει αναφορά. Το πρωτόδικο Δικαστήριο πολύ ορθά σημείωσε, πως η εγκυρότητα της εν λόγω απόφασης επιβολής Φ.Π.Α., δεν μπορούσε να εξεταστεί από το ίδιο. Ορθά βρήκε, στη βάση της αξιόπιστης μαρτυρίας που είχε τεθεί ενώπιον του, πως είχαν αποδειχθεί, πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, οι δύο κατηγορίες που ο Εφεσείων αρνήθηκε, και ορθά τον έκρινε ένοχο σ΄ αυτές.
Και οι τρεις λόγοι έφεσης είναι αβάσιμοι. Η Έφεση απορρίπτεται.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
/ΕΑΠ.