|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2018:B469
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 6/18
31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018
[Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.Δ.Δ.]
XXXXX ΔΑΜΙΑΝΟΥ
ΕΦΕΣΕΙΟΝΤΑ
και
XXXXX ΚΑΝΑΡΗ
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ
--------------------
Αντ. Νικολάου για Γ. Χαραλαμπίδη, για τον Εφεσείοντα
Π. Κλεοβούλου, για τον Εφεσίβλητο
--------------------------------
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Παρπαρίνο, Δ.
-------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ. Ο Εφεσίβλητος αντιμετώπισε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου μια κατηγορία δυνάμει του Άρθρου 305Α(2) του Ποινικού Κώδικα, ΚΕΦ. 154, όπως έχει τροποποιηθεί. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Εφεσίβλητος/Κατηγορούμενος στις 30.8.2016 εξέδωσε και παρέδωσε στον Εφεσείοντα/Παραπονούμενο, επιταγή επί της Alpha Bank Ltd, με αρ. XXXXX9725 πληρωτέα την 30.8.2016 για το ποσό των €1.100, η πληρωμή της οποίας ανεκλήθηκε χωρίς εύλογη αιτία από τον Εφεσίβλητο.
Δηλώθηκαν ως παραδεκτά γεγονότα ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, το οποίο με τη σειρά του τα ενέκρινε, τα ακόλουθα:
- Η επίδικη επιταγή εκδόθηκε από τον Κατηγορούμενο με τα στοιχεία τα οποία αναγράφονται στην επιταγή.
- Η επίδικη επιταγή κατατέθηκε εκ συμφώνου στο πρωτόδικο Δικαστήριο ως Τεκμήριο (Τεκμήριο 1). Σύμφωνα δε με τις γραπτές οδηγίες ανάκλησης της ημερ. 29.8.2016, Τεκμήριο 5, η ανάκληση έγινε λόγω "αθέτησης συμφωνίας".
Τα αναμφισβήτητα γεγονότα που περιβάλλουν την παρούσα υπόθεση είναι ότι η επίδικη επιταγή αποτελεί μια εκ των τριών επιταγών που εξέδωσε ο Εφεσίβλητος προς όφελος του Εφεσείοντα για αγορά δύο γεωργικών μηχανημάτων. Μιας "τσάππας" ή "τσάππες" και ενός "ψεκαστήρα" αντί των συμφωνηθέντων ποσών €2.200 και €1.100 αντίστοιχα. Οι δύο πρώτες επιταγές ύψους €1.100 έκαστη, εξαργυρώθηκαν στις 2.6.16 και 15.7.16.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αφού αξιολόγησε το σύνολο της ενώπιον του μαρτυρίας και αποδέκτηκε μερικώς την μαρτυρία του Εφεσίβλητου/Κατηγορούμενου, κατέληξε στ' ακόλουθα ευρήματα στη σελ. 12 της απόφασης του.
"- ... Η επίδικη επιταγή εκδόθηκε από τον κατηγορούμενο με τα στοιχεία τα οποία αναγράφονται εις την επιταγή.
- Η πληρωμή της ανακλήθηκε από τον κατηγορούμενο στις 29.8.16.
- Η επίδικη επιταγή ήταν μεταχρονολογημένη και εκδόθηκε περί τον Απρίλιο 2016 κατά την αγορά των εργαλείων.
- Ο κατηγορούμενος έδωσε οδηγίες ανάκλησης της επίδικης επιταγή μέσω του εντύπου Τεκμήριο 5 όπου αναφέρεται ως λόγος ανάκλησης η αθέτηση συμφωνίας.
- Ο κατηγορούμενος ενημέρωσε τον παραπονούμενο κατά την πρώτη εβδομάδα όπου αγόρασε την τσάππα ότι αυτή είχε κάποιο πρόβλημα και χρειαζόταν να επισκευαστεί. Πλήρωσε εν τέλει το ποσό των €297.50σ. Περί τον Ιούνιο διαπίστωσε κάποιο πρόβλημα στον ψεκαστήρα.
- Ο κατηγορούμενος ανέμενε από τον παραπονούμενο να διευθετηθεί η διαφορά τους πριν την ημερομηνία πληρωμής της επίδικης επιταγής.
- Ενόψει της μη επιστροφής της επίδικης επιταγής και αντικατάστασης της με άλλη για χαμηλότερο ποσό λαμβανομένου υπόψη το κόστος επιδιόρθωσης, ο κατηγορούμενος έδωσε οδηγίες ανάκλησης της επίδικης επιταγής."
Εν συνεχεία το πρωτόδικο Δικαστήριο καθοδηγούμενο από την Ttozios Management Ltd κ.α. v. Κυριάκου κ.α. Ποιν. Εφ. 96/2014 ημερ. 15.4.2016, ECLI:CY:AD:2016:B201 αναφορικά με την ύπαρξη εύλογης αιτίας στην ανάκληση της πληρωμής της επιταγής κατέληξε ως ακολούθως:
"Ενόψει της αξιολόγησης της μαρτυρίας αναφορικά με το εναπομείναν επίδικο ζήτημα, όπου επαναλαμβάνω ότι αποτελεί αδιαμφησβήτητο γεγονός ότι ο κατηγορούμενος ενημέρωσε τον παραπονούμενο ότι υπήρχε βλάβη στην τσάπα, για την οποία κατά τον κατηγορούμενο ανέμενε να διευθετηθεί το ζήτημα αυτό πριν την εξαργύρωση της επίδικης επιταγής, κρίνω ότι η αιτία που επικαλέστηκε ο κατηγορούμενος για την ανάκληση της πληρωμής της επιταγής, ήταν ειλικρινής και συνιστά εύλογη αιτία μέσα στην έννοια του πιο πάνω άρθρου εφόσον δόθηκε ως λόγος ανάκλησης η αθέτηση συμφωνίας, οι όροι της οποίας δεν εξετάζονται στα πλαίσια της παρούσας.
Συνεπώς ο κατηγορούμενος έχει αποσείσει το βάρος απόδειξης που τον βαρύνει και δεν είναι άλλο από το ισοζύγιο των πιθανοτήτων."
Ο Εφεσείων με 12, αρχικά, λόγους έφεσης αμφισβήτησε την πιο πάνω ετυμηγορία του πρωτόδικου Δικαστηρίου ως εσφαλμένη. Περιόρισε εν συνεχεία αυτούς σε εννέα λόγους. Οι πρώτοι τέσσερις λόγοι (λόγοι έφεσης 1-4) αφορούν την αποδεκτότητα και αξιολόγηση του Τεκμηρίου 5, που είναι το έγγραφο ημερ. 29.8.2016, ανάκλησης της πληρωμής της επίδικης επιταγής και οι λόγοι έφεσης πέντε και έξι, αφορούν την εσφαλμένη, σύμφωνα με τον Εφεσείοντα, βαρύτητα που προσέδωσε το Δικαστήριο στα Τεκμήρια 3 και 4, που αφορούσαν "βεβαίωση" και Τιμολόγια των εξόδων που υπεβλήθηκε ο Εφεσίβλητος για την επιδιόρθωση των δύο μηχανημάτων. Οι υπόλοιποι τρεις αφορούν την απόδειξη της κατά άρθρο 305Α(2) προβλεπόμενης υπεράσπισης της ευλόγου αιτίας ανάκλησης της επίδικης επιταγής.
Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι, με τις ικανές αγορεύσεις τους, προώθησαν αντίστοιχα τις θέσεις του διάδικου που εκπροσωπούν.
Θα εξετάσουμε πρώτα τον 11ο λόγο Έφεσης. Σύμφωνα με αυτόν, ουσιαστικά προσβάλλεται ως εσφαλμένη η κρίση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για ύπαρξη εύλογης αιτίας ανάκλησης της επίδικης επιταγής εφόσον στα ευρήματα του Δικαστηρίου δεν καταγράφεται ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ των διαδίκων που να δικαιολογούσε ανάκληση.
Ο λόγος έφεσης θα πρέπει να επιτύχει.
Όπως κατ' επανάληψη έχουμε τονίσει, τα συστατικά στοιχεία του ποινικού αδικήματος κάτω από το Άρθρο 305Α(2) είναι:
"(1) Η έκδοση της επιταγής
(2) Η πρόκληση της μη εξόφλησης της επιταγής από τον εκδότη της με οποιαδήποτε πράξη του πριν ή κατά την ημερομηνία που αυτή κατέστη πληρωτέα.
Για χάριν πληρότητας παραθέτουμε το μέρος του Άρθρου 305Α, εδάφιο (2) που ενδιαφέρει για σκοπούς της παρούσας υπόθεσης.
«305Α.- (2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1), πρόσωπο το οποίο, χωρίς εύλογη αιτία, προκαλεί με οποιαδήποτε πράξη τη μη εξόφληση επιταγής που εκδόθηκε από το ίδιο, οποτεδήποτε πριν ή κατά την ημερομηνία που η επιταγή έχει καταστεί πληρωτέα, είναι ένοχο ποινικού αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες ευρώ (€10.000,00) ή και στις δύο ποινές:
Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, επίκληση της υπεράσπισης της εύλογης αιτίας, δυνατό να γίνει από τον κατηγορούμενο εφόσον, κατά ή πριν από την παρουσίαση της επιταγής για σκοπούς πληρωμής της, ο κατηγορούμενος ως εκδότης παρέθεσε γραπτώς στο πιστωτικό ίδρυμα, επί του οποίου εκδόθηκε η επιταγή, το λόγο ή τους λόγους για τους οποίους δόθηκε εντολή μη πληρωμής της.»
Εφόσον τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος που στοιχειοθετούνται με το Άρθρο 305Α(2) αποδειχθούν ή γίνουν παραδεκτά γεγονότα που αποδεικνύουν αυτά, τότε το βάρος απόδειξης μετατίθεται επί των ώμων του Κατηγορουμένου (εκδότη) να αποδείξει την ύπαρξη εύλογης αιτίας, για την ανάκληση της επιταγής. Το βάρος απόδειξης από τον Κατηγορούμενο (εκδότη) είναι εκείνο του ισοζυγίου των πιθανοτήτων.
Εδώ, όπως ορθά αναφέρει και το πρωτόδικο Δικαστήριο, τα γεγονότα που οδηγούσαν στην απόδειξη των συστατικών στοιχείων του αδικήματος δηλώθηκαν ως παραδεκτά γεγονότα. Επομένως, μετετέθη το βάρος απόδειξης επί των ώμων του Εφεσίβλητου/Κατηγορούμενου να αποδείξει στον απαιτούμενο βαθμό την ύπαρξη εύλογης αιτίας για την ανάκληση πληρωμής της επίδικης επιταγής. Αυτός, όπως είναι παραδεκτό, προκάλεσε την ανάκληση της για το λόγο "αθέτηση συμφωνίας" (βλ. Τεκμήριο 5). Η συμφωνία την οποία επικαλέσθη προς τον σκοπό αυτό ήταν όχι η αρχική που αφορούσε την πώληση των γεωργικών μηχανημάτων. Αυτά ουδέποτε τ' απέρριψε ή επέστρεψε επικαλούμενος πλήρη αποτυχία αντιπαροχής (total failure of consideration). Εκείνο που επικαλείτο ήταν η δήθεν συμφωνία τους για αντικατάσταση της επίδικης επιταγής με άλλη δική του των €750 ώστε να καλύψει την δαπάνη επιδιόρθωσης τους. Το πρωτόδικο Δικαστήριο όμως δεν προέβη σε εύρημα ύπαρξης τέτοιας συμφωνίας μεταξύ των διαδίκων ώστε να τίθεται θέμα "αθέτησης της". Και δεν μπορούσε να προβεί σε τέτοιο εύρημα το πρωτόδικο Δικαστήριο διότι η μαρτυρία του Εφεσίβλητου επί του θέματος είναι αντιφατική. Ενώ στην κύρια εξέταση του, (Γραπτή Δήλωση του Τεκμήριο Β, §22-23), ισχυρίστηκε ότι συνεφωνήθη με τον Εφεσείοντα ν' αντικαταστήσει την επίδικη επιταγή των €1.100, με άλλη δική του ύψους €750 ώστε να καλυφθεί το κόστος επιδιόρθωσης των δύο γεωργικών μηχανημάτων, τα οποία αγόρασε από τον Εφεσίβλητο. Στην αντεξέταση του διαφοροποίησε τους ισχυρισμούς του, προβάλλοντας αρχικώς, ότι ο Εφεσίβλητος ουσιαστικά συμφώνησε να καλύψει το άνω κόστος και σε κατοπινό στάδιο ότι θα μετέβαινε στην Πάφο και "θα τα κανονίσουν" χωρίς όμως να συμφωνηθεί ακριβώς το ποσό που θα έπρεπε να του πιστωθεί.
Εν ελλείψει συνεπώς συμφωνίας, δεν ετίθετο θέμα "αθέτησης της" που ήταν ο προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πληρωμής της επίδικης επιταγής. Περαιτέρω, αποτέλεσμα αυτού, είναι ότι ο Εφεσίβλητος/Κατηγορούμενος απέτυχε να αποδείξει στον αναγκαίο βαθμό, την Υπεράσπιση της ύπαρξης εύλογης αιτίας κατά το χρόνο που αυτός προέβη στην ανάκληση της επίδικης επιταγής και επομένως είναι ένοχος στο αδίκημα που κατηγορείται.
Η Έφεση επιτυγχάνει χωρίς να παρίσταται ανάγκη να εξεταστούν οι άλλοι λόγοι Έφεσης.
Η πρωτόδικη απόφαση ημερ. 22.11.2017 παραμερίζεται και ο Εφεσίβλητος βρίσκεται ένοχος για το αδίκημα για το οποίο κατηγορήθηκε.
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
/γκ