ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ECLI:CY:AD:2018:D129
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Ποινική Έφεση 95/17
26 Μαρτίου, 2018
(ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΨΑΡΑ - ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/στές)
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσείων,
ν.
ANDRII TVARDOVSKYI
Εφεσίβλητου.
_ _ _ _ _ _
Ζαχ.Συμεού, για τον Εφεσείοντα.
Α.Μαππουρίδης, για τον Εφεσίβλητο.
Εφεσίβλητος παρών.
_ _ _ _ _ _
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τη Δικαστή Τ.Ψαρά-Μιλτιάδου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ψαρά-Μιλτιάδου,Δ.: Με την παρούσα έφεση ο Γενικός Εισαγγελέας εφεσιβάλλει την ποινή που επιβλήθηκε στις 15.3.2017, από το Κακουργιοδικείο Λεμεσού σε αδικήματα που αφορούσαν κατοχή παιδικής πορνογραφίας, καθώς και απόκτηση πρόσβασης σε παιδική πορνογραφία ως έκδηλα ανεπαρκή. Συγκεκριμένα, ο εφεσίβλητος βρέθηκε ένοχος, κατόπιν παραδοχής στις εξής κατηγορίες:
(1) Κατοχή παιδικής πορνογραφίας κατά παράβαση των άρθρων 2 και 8(1) του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου του 2014, Ν.91(Ι)/2014, ο κατηγορούμενος την 2.2.2016 κατείχε 1864 αρχεία φωτογραφίας τα οποία απεικόνιζαν ρεαλιστικές εικόνες των γεννητικών οργάνων παιδιών και παιδιά που συμμετέχουν σε ερωτικές στάσεις χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα. (κατηγορία 1)
(2) Κατοχή παιδικής πορνογραφίας κατά παράβαση των άρθρων 2 και 8(1) του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου του 2014, Ν.91(Ι)/2014, ο κατηγορούμενος κατά τον ίδιο τόπο και χρόνο που αναφέρεται στην 1η κατηγορία κατείχε 1687 αρχεία φωτογραφίας και 1 αρχείο βίντεο τα οποία απεικόνιζαν ρεαλιστικές εικόνες των γεννητικών οργάνων παιδιών και παιδιά που συμμετέχουν σε σεξουαλικές δραστηριότητες χωρίς διείσδυση μεταξύ παιδιών, ή αυνανισμό σόλο από ένα παιδί. (κατηγορία 2)
(3) Κατοχή παιδικής πορνογραφίας κατά παράβαση των άρθρων 2 και 8(1) του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου του 2014, Ν.91(Ι)/2014, ο κατηγορούμενος κατά τον ίδιο τόπο και χρόνο που αναφέρεται στην 1η κατηγορία κατείχε 480 αρχεία φωτογραφίας και 1 αρχείο βίντεο τα οποία απεικόνιζαν ρεαλιστικές εικόνες των γεννητικών οργάνων παιδιών και παιδιά που συμμετέχουν σε σεξουαλικές δραστηριότητες χωρίς διείσδυση μεταξύ ενηλίκων και παιδιών. (κατηγορία 3)
(4) Κατοχή παιδικής πορνογραφίας κατά παράβαση των άρθρων 2 και 8(1) του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου του 2014, Ν.91(Ι)/2014, ο κατηγορούμενος κατά τον ίδιο τόπο και χρόνο που αναφέρεται στην 1η κατηγορία κατείχε 300 αρχεία φωτογραφίας τα οποία απεικόνιζαν ρεαλιστικές εικόνες των γεννητικών οργάνων παιδιών και παιδιά που συμμετέχουν σε σεξουαλικές δραστηριότητες με διείσδυση μεταξύ ενηλίκων και ένα ή περισσότερα παιδιά. (κατηγορία 4)
(5) Κατοχή παιδικής πορνογραφίας κατά παράβαση των άρθρων 2 και 8(1) του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου του 2014, Ν.91(Ι)/2014, ο κατηγορούμενος κατά τον ίδιο τόπο και χρόνο που αναφέρεται στην 1η κατηγορία κατείχε 17 αρχεία φωτογραφίας τα οποία απεικόνιζαν ρεαλιστικές εικόνες των γεννητικών οργάνων παιδιών και παιδιά που συμμετέχουν σε σαδιστικές δραστηριότητες ή με διείσδυση από ή με ζώο. (κατηγορία 5)
(6) Κατοχή παιδικής πορνογραφίας κατά παράβαση των άρθρων 2, 8(1) και 8(6) του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου του 2014, Ν.91(Ι)/2014, ο κατηγορούμενος κατά τον ίδιο τόπο και χρόνο που αναφέρεται στην 1η κατηγορία κατείχε 1183 αρχεία φωτογραφίας και 1 αρχείο βίντεο τα οποία απεικόνιζαν ρεαλιστικές εικόνες των γεννητικών οργάνων παιδιών κάτω των 13 ετών και παιδιά κάτω των 13 ετών που συμμετέχουν σε πράξεις σεξουαλικού χαρακτήρα. (κατηγορία 6)
(7) Απόκτηση πρόσβασης σε παιδική πορνογραφία κατά παράβαση των άρθρων 2 και 8(2) του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου του 2014, Ν.91(Ι)/2014, ο κατηγορούμενος την 14η Μαΐου 2015, εν γνώσει του απέκτησε πρόσβαση σε παιδική πορνογραφία μέσω της τεχνολογίας της πληροφορικής και των επικοινωνιών, δηλαδή αναζήτησε αρχεία των οποίων οι ονομασίες παραπέμπουν σε παιδικό πορνογραφικό υλικό. (κατηγορία 7)
Το Κακουργιοδικείο επέβαλε συντρέχουσες ποινές φυλάκισης, 2 ετών στις κατηγορίες 1-5, 3 ετών στην κατηγορία 6, ενώ δεν επέβαλε ποινή στην κατηγορία 7 επειδή τα γεγονότα της περιλαμβάνονταν στις λοιπές.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσείοντα εξέθεσε ενώπιον του Κακουργιοδικείου τα γεγονότα, τα οποία αρχικά το Δικαστήριο θεώρησε ελλιπή και ζήτησε όπως η κατηγορούσα αρχή επανατοποθετηθεί. Εν τέλει προσδιορίσθηκαν τα γεγονότα από την απόφαση ως εξής:
"Την 07/01/2016 ο ΜΚ7 επί του κατηγορητηρίου έλαβε πληροφορία από το πρόγραμμα CPS - Child Protection System στο οποίο το Γραφείο Καταπολέμησής Ηλεκτρονικού Εγκλήματος είναι μέλος, ότι ο κάτοχος - χρήστης του i.p. address με στοιχεία 128.0.225.86 κατέβασε 531 αρχεία με παιδικό πορνογραφικό υλικό, την 5.1.2016. Το πρόγραμμα CPS, έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης όλων των γνωστών αρχείων παιδικού πορνογραφικού υλικού, καθώς επίσης και αρχείων πορνογραφικού υλικού των οποίων οι ονομασίες παραπέμπουν σε παιδικό πορνογραφικό υλικό και τα οποία ανταλλάσσονται μέσω προγραμμάτων άμεσης ανταλλαγής αρχείων (peer 2 peer), δηλαδή σε δίκτυο που επιτρέπει σε δύο ή περισσότερους υπολογιστές να μοιράζονται τους πόρους τους ισοδύναμα.
Ο ΜΚ7 διενήργησε διαδικτυακές εξετάσεις και διαπίστωσε ότι το ως άνω i.p address ανήκε στον διαδικτυακό παροχέα CYTA. Την 11/01/2016 ο ΜΚ7 πληροφορήθηκε από τη CYTA ότι κάτοχος του ως άνω i.p address, κατά το δεδομένο χρόνο, ήταν η ΜΚ4 επί του κατηγορητηρίου, η οποία είναι ιδιοκτήτρια της κατοικίας η οποία βρίσκεται στην οδό Αλικαρνασσού 8Α, 4003, στη Μέσα Γειτονία της Επαρχίας Λεμεσού. Πληροφοριακά αναφέρουμε ότι τα πιο πάνω στοιχεία δόθηκαν από τη CYTA στα πλαίσια διατάγματος αποκάλυψης εγγράφων.
Την 02/02/2016 οι ΜΚ7 και ΜΚ6 επί του κατηγορητηρίου, με άλλα μέλη της Αστυνομίας διενήργησαν έρευνα στην πιο πάνω κατοικία δυνάμει δικαστικού εντάλματος, παρουσία του κατηγορούμενου ό οποίος ήταν ο ένοικος της κατοικίας. Αφού ο ΜΚ7 του εξήγησε τον λόγο της παρουσίας της Αστυνομίας στο χώρο, τον πληροφόρησε για την έκδοση εντάλματος έρευνας και του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο αυτός απάντησε «You can check my computer».
Κατά την διάρκεια της έρευνας, ο ΜΚ6 διενήργησε προκαταρτικό έλεγχο σε φορητό υπολογιστή, ο οποίος εντοπίστηκε στο υπνοδωμάτιο του κατηγορούμενου. Κατά τον προκαταρτικό έλεγχο του πιο πάνω υπολογιστή, ο ΜΚ6 εντόπισε 43 αρχεία εικόνας με παιδικό πορνογραφικό υλικό. Ο ΜΚ7 επέδειξε τα εν λόγο αρχεία στον κατηγορούμενο και του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο, στην Αγγλική γλώσσα και αυτός απάντησε «οκ yes». Ακολούθως ο ΜΚ7 συνέλαβε τον κατηγορούμενο για το αυτόφωρο αδίκημα της κατοχής παιδικής πορνογραφίας, του επέστησε την προσοχή του στον Νόμο και ο κατηγορούμενος απάντησε «when I was in Ukraine, I was in a community to fight child pornography. Those files are from 2007 when I was in that community». Κατά την έρευνα της αστυνομίας στην ως άνω οικία εντοπίστηκαν και λήφθηκαν ως τεκμήρια δύο ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ένα κινητό τηλέφωνο.
Στη συνέχεια ο κατηγορούμενος οδηγήθηκε στα γραφεία του ΤΑΕ Λεμεσού, όπου ο ΜΚ7 του έλαβε ανακριτική κατάθεση. Στην κατάθεση του ο κατηγορούμενος ανέφερε ότι ο ένας φορητός υπολογιστής μάρκας που εντόπισε η αστυνομία κατά την έρευνα ανήκε στη σύζυγό του και ο άλλος στον ίδιο. Περαιτέρω ανέφερε ότι τον δικό του υπολογιστή τον χρησιμοποιεί μόνο ο ίδιος και τον υπολογιστή της συζύγου του τον χρησιμοποιεί η ίδια και μερικές φορές και αυτός.
Την 05/02/2016, ο ΜΚ7, μέσω του λογισμικού προγράμματος CNET Clean, εντόπισε στο σκληρό δίσκο του ηλεκτρονικού υπολογιστή, στον οποίο είχε πρόσβαση μόνο ο κατηγορούμενος, το πιο κάτω πορνογραφικό υλικό, ο συνολικός αριθμός του οποίου ανέρχεται σε 5531 αρχεία:
1864 αρχεία φωτογραφίας τα οποία απεικόνιζαν παιδιά που συμμετέχουν σε ερωτικές στάσεις χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα.
1687 αρχεία φωτογραφίας και ένα αρχείο βίντεο τα οποία απεικόνιζαν παιδιά που συμμετέχουν σε σεξουαλικές δραστηριότητες χωρίς διείσδυση μεταξύ παιδιών, ή αυνανισμό σόλο από ένα παιδί.
480 αρχεία φωτογραφίας και 1 αρχείο βίντεο τα οποία απεικόνιζαν ι παιδιά που συμμετέχουν σε σεξουαλικές δραστηριότητες χωρίς διείσδυση μεταξύ ενηλίκων και παιδιών.
300 αρχεία φωτογραφίας τα οποία απεικονίζουν παιδιά που συμμετέχουν σε σεξουαλικές δραστηριότητες με διείσδυση μεταξύ ενηλίκων με ένα ή περισσότερα παιδιά.
17 αρχεία φωτογραφίας τα οποία απεικόνιζαν παιδιά που συμμετέχουν σε σαδιστικές δραστηριότητες ή με διείσδυση από ή με ζώο.
1183 αρχεία φωτογραφίας και 1 αρχείο βίντεο τα οποία απεικόνιζαν παιδιά κάτω των 13 ετών που συμμετέχουν σε πράξεις σεξουαλικού χαρακτήρα».
Το Κακουργιοδικείο τόνισε τη σοβαρότητα των κατηγοριών που ο εφεσίβλητος αντιμετώπιζε με αναφορά στην προνοούμενη ποινή που ήταν για τις κατηγορίες 1-5 ανωτέρω, που αφορούν πορνογραφικό υλικό με παιδιά άνω των 13 ετών, τα 10 χρόνια φυλάκιση, ενώ για την κατηγορία 6 που αφορούσε παιδιά κάτω των 13 ετών η διά βίου φυλάκιση.
Το Κακουργιοδικείο δε ορθά προσέφυγε στην κλασσική και άκρως βοηθητική νομολογία για τον προσδιορισμό της σοβαρότητας μέσω των επιβαρυντικών ή ελαφρυντικών στοιχείων, δηλαδή την υπόθεση R v. Oliver a.o. (2003)1 Cr.App.R. 28 όπου καταγράφονται σε επίπεδα 1-5 οι διαβαθμίσεις του υλικού με βάση το περιεχόμενο του - και όχι μόνο με τον όγκο. Χρήσιμο είναι να επαναλάβουμε τα πέντε επίπεδα.
I. Εικόνες που απεικονίζουν παιδιά σε ερωτικές πόζες χωρίς όμως σεξουαλική δραστηριότητα.
II. Εικόνες που απεικονίζουν σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ παιδιών ή πράξη αυνανισμού από ένα παιδί.
ΙΙΙ. Εικόνες που απεικονίζουν σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ενηλίκων και παιδιών, χωρίς όμως να υπάρχει διείσδυση.
IV. Εικόνες που απεικονίζουν σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ενηλίκων και παιδιών, με διείσδυση.
V. Εικόνες που απεικονίζουν πράξεις σαδισμού ή κτηνοβασίας.
Να σημειώσουμε ότι στην Αγγλία υπήρξε διαφοροποίηση των 5 επιπέδων, ως άνω, με 3 επίπεδα όπως καθορίζονται στο Sexual Offences Definitive Guideline effective from 1st April 2014, p.77.[1]
Eν πάση περιπτώσει, η εκκαλούμενη απόφαση ακολούθησε τα επίπεδα της Oliver και αυτό ήταν ορθό.
Το Κακουργιοδικείο επίσης τόνισε την ανάγκη αποτελεσματικής προστασίας του παιδιού από αυτή την καλπάζουσα αύξηση του εγκλήματος έναντι παιδιών με κατοχή πορνογραφικού υλικού στο διαδίκτυο. Διαπίστωση που πηγάζει από την ίδια γνώση του Κακουργιοδικείου ως εκ της ενασχόλησης του με τέτοιες υποθέσεις.
Παράλληλα, το Κακουργιοδικείο προσμέτρησε ως ελαφρυντικά - στο μέτρο του θεμιτού - τις προσωπικές περιστάσεις του εφεσίβλητου, την παραδοχή και το λευκό ποινικό του μητρώο, είναι 29 ετών και βρισκόταν στην Κύπρο μαζί με τη σύζυγο του από το 2014 και από το 2015 εργαζόταν σε ιδιωτική εταιρεία ως προγραμματιστής λογισμικού. Συγκεκριμένες αναφορές που έγιναν από την υπεράσπιση του για ελαφρυντικά σε συνάρτηση με τις συνθήκες διάπραξης των αδικημάτων δεν έγιναν αποδεκτά. Υπήρξε εισήγηση της υπεράσπισης ότι τα αρχεία αυτά διαγράφησαν. Θα μπορούσαν ωστόσο να επαναφερθούν από τον εφεσίβλητο, ενόψει και των ειδικών του γνώσεων ως προς τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Το Κακουργιοδικείο, αντιμετώπισε την εισήγηση ως εξής: «το γεγονός ότι τα αρχεία βρίσκονταν στην κρυφή μνήμη ("cashe memory") του ηλεκτρονικού υπολογιστή δεν αποτελεί ελαφρυντικό παράγοντα . Τα αρχεία δεν ήταν διαγραμμένα αλλά ήταν αποθηκευμένα στην κρυφή μνήμη». Επίσης το Κακουργιοδικείο δεν αποδέκτηκε τη θέση της υπεράσπισης ότι ο εφεσίβλητος επέστρεψε στην Κύπρο οικειοθελώς μεταφέροντας μαζί του και το φορητό του υπολογιστή, παρά το ότι ως προγραμματιστής γνώριζε πως οτιδήποτε διέγραφε μπορούσε να ανακτηθεί. Το Κακουργιοδικείο θεώρησε ότι επέστρεψε στην Κύπρο ως ήταν προγραμματισμένο, καθότι δεν υποψιάστηκε ότι η Αστυνομία τον αναζητούσε, λόγω της κατοχής πορνογραφικού υλικού.
Αντίστοιχα, θεώρησε ως επιβαρυντικό ότι ο εφεσίβλητος δεν περιορίστηκε να δει τις εικόνες στο διαδίκτυο αλλά τις μετέφερε (downloaded) στον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Το ερώτημα που τίθεται εν προκειμένω ως εκ της έφεσης είναι εάν ο εφεσείων έχει πείσει το Εφετείο ότι πρόκειται για έκδηλα ανεπαρκή ποινή, ώστε εξ αντικειμένου, να διαφαίνεται ότι δεν εξυπηρετούνται οι σκοποί του Νόμου.
Για να απαντηθεί το ερώτημα θα πρέπει να επανέλθουμε στο περιεχόμενο των αρχείων. Με βάση την κατάταξη που έγινε από το Κακουργιοδικείο το οποίο ακολούθησε την κατάταξη της κατηγορούσας αρχής παρουσιάζονται τα εξής δεδομένα:
«τα 1854, ήτοι αυτά που αναφέρονται στις λεπτομέρειες του αδικήματος της 1ης κατηγορίας, είναι επιπέδου 1 (level 1),
τα 1687, ήτοι αυτά που αναφέρονται στις λεπτομέρειες του αδικήματος της 2ης κατηγορίας, είναι επιπέδου 2 (level 2),
τα 480, ήτοι αυτά που αναφέρονται στις λεπτομέρειες του αδικήματος της 3ης κατηγορίας, είναι επιπέδου 3 (level 3),
τα 300, ήτοι αυτά που αναφέρονται στις λεπτομέρειες του αδικήματος της 4ης κατηγορίας, είναι επιπέδου 4 (level 4),
τα 17, ήτοι αυτά που αναφέρονται στις λεπτομέρειες του αδικήματος της 5ης κατηγορίας, είναι επιπέδου 5 (level 5), και
τα 1183, ήτοι αυτά που αναφέρονται στις λεπτομέρειες του αδικήματος της 6ης κατηγορίας, είναι επιπέδου 6 (level 6)».
Προκύπτει από το περιεχόμενο των πιο πάνω αρχείων ότι οι κατηγορίες 1 και 2 αφορούν το επίπεδο 1 και 2. Ωστόσο πρόκειται για τεράστιο αριθμό αρχείων. Η δε κατηγορία 3 αφορά εικόνες επιπέδου 3 και η κατηγορία 4 εικόνες επιπέδου 4. Τα 17 αρχεία της κατηγορίας 5 είναι του επιπέδου 5.
Μας προβλημάτισε η 6η κατηγορία που αφορά το σοβαρότερο αδίκημα, δηλαδή αυτό της κατοχής πορνογραφικού υλικού με παιδιά κάτω των 13 ετών. Το Κακουργιοδικείο, παρά το ότι χαρακτήρισε το περιεχόμενο του ως "level 6" αυτό, δεν εντάσσεται σαφώς, σ΄ένα από τα επίπεδα της Oliver. Προκύπτει ωστόσο, από αναφορές του Κακουργιοδικείου σε συνάρτηση με προβολή μέρους των αρχείων στην αίθουσα του Δικαστηρίου, ότι σίγουρα περιέχει και το επίπεδο 5. Επιπλέον, η περιγραφή του περιεχομένου των αρχείων της κατηγορίας 6 «απεικονίζει παιδιά κάτω των 13 ετών που συμμετέχουν σε πράξεις σεξουαλικού χαρακτήρα» παραπέμπει τουλάχιστον στα επίπεδα 2 και 3. Τονίζουμε ότι πρόκειται για σύνολο αρχείων 1183.
Θα αναμέναμε βέβαια ότι η κατηγορούσα αρχή θα προσδιόριζε με ακρίβεια το περιεχόμενο σε αντιστοιχία με το επίπεδο. Δραττόμενοι δε της ευκαιρίας, θα λέγαμε ότι είναι ο προσδιορισμός του επιπέδου από τα γεγονότα που επιβάλλεται να γίνεται και όχι το ότι αναγκαστικά θα πρέπει να προβάλλεται το υλικό ή μέρος αυτού, ενώπιον του Κακουργιοδικείου (εννοώντας σε περίπτωση παραδοχής ή αποδεκτών γεγονότων). Η τήρηση της υποχρέωσης της κατηγορούσας αρχής προς το Δικαστήριο για καθορισμό του αριθμού των αρχείων ανά επίπεδο, είναι αρκετή για να προσδιορίσει τη σοβαρότητα των αδικημάτων.
΄Εχουμε εξετάσει την πρωτόδικη απόφαση κάτω από το πρίσμα των αρχών που καθορίζουν το πότε το Εφετείο δυνατό να θεωρήσει έκδηλα ανεπαρκή ποινή. (Βλ. Γεωργίου ν. Αστυνομίας (1991)2 Α.Α.Δ. 525).
΄Εχοντας υπόψη την τραγική αύξηση στο έγκλημα αυτής της φύσεως τα τελευταία χρόνια και τον τεράστιο όγκο αρχείων σε όλα τα επίπεδα, θεωρούμε την ποινή έκδηλα ανεπαρκή.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει προσφάτως εκφράσει την έντονη ανησυχία του για την αύξηση των αδικημάτων σεξουαλικής φύσεως εναντίον παιδιών και ειδικά για κατοχή πορνογραφικού υλικού που αφορά παιδιά. Στην υπόθεση Niland v. Δημοκρατίας, ποιν.εφ.18/2017, 14.2.2018, ECLI:CY:AD:2018:B79 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα συναφή:
«Με το Νόμο, Ν.91(Ι)/2014, εισάγονται αυστηρότερες ποινές για τα αδικήματα της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής πορνογραφίας. Αναγνωρίζεται ότι αυτής της μορφής τα εγκλήματα συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιακών δικαιωμάτων των παιδιών, όσον αφορά την προστασία και τη φροντίδα, που είναι αναγκαίες για την ευημερία τους. Η Κυπριακή Δημοκρατία, κατ΄ ακολουθία του άρθρου 34 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία έχει υπογράψει και κυρώσει, ανέλαβε την υποχρέωση προστασίας των παιδιών από κάθε μορφή σεξουαλικής εκμετάλλευσης και σεξουαλικής κακοποίησης. Συνεπώς, η εισαγωγή αυστηρότερων ποινών από το Νόμο προέκυψε ως επιτακτική, αφού τέτοιας φύσεως αδικήματα βρίσκονται σε έξαρση και επιφέρουν ολέθριες συνέπειες».
Στη δε υπόθεση Γενικού Εισαγγελέα ν. ΄Αδωνη Νικολάου, Ποιν.εφ. 185/16, 20.3.2018, ECLI:CY:AD:2018:B118 αναφέρθηκαν και τα ακόλουθα:
Στην Κύπρο, όπως επισημάναμε ήδη, η ανώτατη προνοούμενη ποινή είναι αυτή της ισόβιας φυλάκισης, για αδικήματα που αφορούν παιδιά κάτω των 13 ετών, οπότε η εκ του νόμου σοβαρότητα είναι ουσιωδώς μεγαλύτερη, ώστε να μην είναι απόλυτα συγκρίσιμες οι ποινές, αν και οι αρχές όπως αναδύονται από Oliver και επόμενες είναι άκρως βοηθητικές στη διαβάθμιση των επιβαρυντικών στοιχείων. ΄Αλλωστε, όπως μπορέσαμε να διαγνώσουμε από τις υποθέσεις που τίθενται ενώπιον των κυπριακών δικαστηρίων, αυτή - ας μας επιτραπεί ο όρος - η διαδικτυακή διαστροφή στρεφόμενη άμεσα και καίρια εναντίον του παιδιού και της αθωότητας του, εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους και τα Δικαστήρια πρέπει να αντιμετωπίσουν το έγκλημα αυτής της μορφής με ποινές που πρέπει να έχουν έντονα τον αποτρεπτικό χαρακτήρα. Αυτή η ανάγκη δεν ήταν τόσο προεξάρχουσα όταν τέτοια αδικήματα ήταν σπάνια και σίγουρα όχι της σοβαρότητας που τελευταίως απαντώνται.
Από τη στιγμή που διαπιστώνεται - δυστυχώς - με τέτοιους ρυθμούς αύξηση του εγκλήματος αυτής της φύσεως οι ποινές θα πρέπει ανάλογα να αντιμετωπίσουν - και να αναχαιτίσουν κατά το δυνατό - το φαινόμενο».
Ιδιαίτερα, η εμπλοκή του εφεσίβλητου με κατοχή υλικού των σοβαρότερων επιπέδων ακόμη και με παιδιά, κάτω των 13 ετών, περιλαμβανομένου του επιπέδου 5 που αναφέρεται σε συμμετοχή παιδιών σε σαδιστικές δραστηριότητες ή με διείσδυση από ή με ζώο, προκαλεί αποτροπιασμό που πρέπει να αντανακλάται στην ποινή.
Όπως δε αναφέρουμε στην ΄Αδωνη Νικολάου (ανωτέρω) «θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ότι την παραγωγή τέτοιου υλικού που όχι απλώς προσβάλλει αλλά εξουδετερώνει κάθε ανθρώπινη αξία, είναι η ανώμαλη και διαστροφική αναζήτησή του από άτομα όπως ο εφεσίβλητος που την προκαλεί».
΄Εχοντας λοιπόν υπόψη τα ανωτέρω, θεωρούμε πως παρά το ότι το Κακουργιοδικείο επεσήμανε ορθά τους επιβαρυντικούς παράγοντες και σχολίασε έντονα την ανησυχητική αύξηση των αδικημάτων αυτής της φύσεως, οι ποινές που, εντέλει, επέβαλε ήσαν έκδηλα ανεπαρκείς ως μη ανταποκρινόμενες στο σκοπό του Νόμου. Εν προκειμένω, επρόκειτο για μεγάλο αριθμό αρχείων και η συνολική εγκληματική δραστηριότητα του εφεσίβλητου εμπεριείχε σοβαρούς κινδύνους έναντι παιδιών, αφού, όπως επισημάνθηκε στη Γενικός Εισαγγελέας ν. Μακαμιάν (2007)2 Α.Α.Δ. 405, η αναζήτηση και η κατοχή τέτοιου πορνογραφικού υλικού αυξάνει τη ζήτηση και ενθαρρύνει τους εμπνευστές της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων να συνεχίσουν το έργο τους.
Συνεκτιμώντας όλους τους σχετικούς παράγοντες θεωρούμε ότι επιβάλλεται επέμβαση μας για αύξηση των ποινών ως εξής:
Κατηγορίες 1, 2, 3, 4 και 5, τα 2 έτη φυλάκισης αυξάνονται σε 3 έτη φυλάκισης.
Κατηγορία 6, τα 3 έτη φυλάκισης αυξάνονται σε 5 έτη φυλάκισης.
΄Ολες βεβαίως οι ποινές να συντρέχουν. Η έφεση επιτρέπεται, ως άνω.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
[1] 76 Sexual Offences Definitive Guideline
Effective from 1 April 2014
INDECENT IMAGES OF CHILDREN
STEP ONE
Determining the offence category
The court should determine the offence category using the table below.
Possession Distribution* Production**
Category A Possession of images involving Sharing images involving Creating images involving
penetrative sexual activity penetrative sexual activity penetrative sexual activity
Possession of images involving Sharing images involving Creating images involving
Sharing images involving sexual activity with an animal sexual activity with an animal
sexual activity with an animal or sadism or sadism or sadism
Category B Possession of images involving Sharing of images involving Creating images involving
non-penetrative sexual activity non-penetrative sexual activity non-penetrative sexual activity
Category C Possession of other indecent Sharing of other indecent Creating other indecent images
images not falling within images not falling within not falling within categories A
categories A or B categories A or B or B