ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

(Ποινική Έφεση Αρ. 110/11)

 

1 Nοεμβρίου, 2013

[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ., ΠΑΝΑΓΗ Δ., ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.]

 

Μεταξύ: 

 

ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

                                        Εφεσείοντα

 

ν.

 

ΠΑΥΛΟΥ ΑΡΑΜΠΙΔΗ

                                                                      Εφεσίβλητου

--------

Για Εφεσείοντα:  Α. Παπανικολάου

Για Εφεσίβλητο: Π. Κυπριανού

-------

     EΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.:  Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Μ. Χριστοδούλου.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.:  Ο Εφεσίβλητος αθωώθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στην κατηγορία της αποφυγής παροχής ικανοποιητικού δείγματος εκπνοής για τελική εξέταση, κατά παράβαση του άρθρου 7(4) του περί Οδικής Ασφάλειας Νόμου του 1986 (Ν.174/86), καθ΄ όσον εκρίθη ότι η Κατηγορούσα Αρχή απέτυχε «. να αποδείξει τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος και δη το συστατικό στοιχείο της αποφυγής του κατηγορούμενου να δώσει δείγμα εκπνοής».

 

Ο Γενικός Εισαγγελέας (Εφεσείων) θεωρεί λανθασμένη την αθωωτική απόφαση για τρεις λόγους, τους οποίους θα εξετάσουμε αφού πρώτα αναφερθούμε στα γεγονότα και την πρωτόδικη απόφαση.

 

Τα μεσάνυκτα της 24.7.2009, ο Αστ. 1865 Α. Χαραλάμπους βρισκόταν σε περιπολία στην οδό Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, στη Λευκωσία, όπου και ανέκοψε για  έλεγχο το αυτοκίνητο ΗΤΑ 470 που οδηγούσε ο εφεσίβλητος.

 

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους, διαπιστώθηκε από τον αστυνομικό ότι ο εφεσίβλητος  μύριζε οινόπνευμα και, ενόψει τούτου, τού ζήτησε να δώσει δείγμα εκπνοής για προκαταρκτικό έλεγχο, πράγμα που ο εφεσίβλητος έπραξε με ένδειξη 50mg% αντί της επιτρεπόμενης 22mg%.

 

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο αστυνομικός προχώρησε σε σύλληψη του εφεσίβλητου για το αδίκημα της οδήγησης υπό την επήρεια του οινοπνεύματος και, ακολούθως, του ζήτησε -  νομοτύπως - να δώσει δύο ικανοποιητικά δείγματα εκπνοής στη συσκευή Lion Infoxylizer 8000, η οποία βρισκόταν σε παρακείμενη μηχανοκίνητη μονάδα άλκοτεστ, για τελική εξέταση.  Ο εφεσίβλητος δεν αρνήθηκε, αλλά στο έντυπο που εκτύπωσε η συσκευή  ανεγράφη «ΝΟ ΒREATH FLOW DETECTED - NO SPECIMEN» και όταν ο εφεσίβλητος  πληροφορήθηκε ότι διέπραξε το αδίκημα της αποφυγής παροχής ικανοποιητικού δείγματος, απάντησε πως η συσκευή «εν χαλασμένη».  Ακολούθως, τόσο το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο εφεσίβλητος όσο και ο ίδιος, μεταφέρθηκαν στον Αστυνομικό σταθμό Ομορφίτας, όπου οι επί καθήκοντι αστυνομικοί Η. Χαραλάμπους και Χ. Πελεγκάρης ανέλαβαν τα περαιτέρω.  Ό,τι  εδώ χρειάζεται  να σημειωθεί, είναι ότι όταν ο εφεσίβλητος κατηγορήθηκε γραπτώς για το αδίκημα της αποφυγής παροχής ικανοποιητικού δείγματος εκπνοής για τελική εξέταση, απάντησε:  «Ήπια δύο μικρά ποτήρια βότκα.  Για το ότι δεν έδειξε στον τελικό έλεγχο δεν φταίω εγώ, διότι εγώ φύσηξα τρεις φορές».

 

Για απόδειξη της κατηγορίας κατέθεσαν οι προαναφερθέντες τρεις  αστυνομικοί, ενώ ο εφεσίβλητος όταν κλήθηκε σε απολογία επέλεξε να ασκήσει το δικαίωμα της σιωπής.  Από τους τρεις αυτούς μάρτυρες, η Υπεράσπιση αμφισβήτησε μόνο την αξιοπιστία του αστυφύλακα 1865 (ΜΚ.3), αλλά το Δικαστήριο είχε διαφορετική άποψη, την οποία και παραθέτουμε αυτούσια. 

 

«Σε ότι αφορά τον Μ.Κ.3 που είναι ο ουσιαστικός μάρτυρας για την κατηγορούσα Αρχή είναι η θέση μου ότι έχει πει στο Δικαστήριο την αλήθεια, χωρίς να διστάσει να αναφέρει ότι δεν θυμόταν ουσιώδη γεγονότα, όπως για παράδειγμα το πρόσωπο του Κατηγορούμενου.  Θεωρώ ότι έχει αναφέρει την αλήθεια, σε σχέση με τις ενέργειες του από τη στιγμή που ανέκοψε τον Κατηγορούμενο μέχρι και το πέρας της διαδικασίας, δηλαδή μέχρι που τον παρέδωσε στον Αστυνομικό σταθμό Ομορφίτας.  Θεωρώ ότι έχει εξηγήσει στον Κατηγορούμενο όπως έχει αναφέρει τη λειτουργία των συσκευών προκαταρκτικής και τελικής εξέτασης, όπως και τα δικαιώματα του Κατηγορούμενου.  Θεωρώ επίσης, ότι έχει αναφέρει στο Δικαστήριο την αλήθεια σε σχέση με τα προσόντα του για να υποβάλλει πρόσωπα σε τελικούς και προκαταρκτικούς ελέγχους αλκοόλης αλλά και για τους ελέγχους τους οποίους προέβηκε τη συγκεκριμένη μέρα για να διαπιστωθεί η ορθότητα λειτουργίας των μηχανών.»

 

Το Δικαστήριο, λοιπόν, αποδέχτηκε στο σύνολο της τη μαρτυρία που προσκόμισε η Κατηγορούσα Αρχή και κατέληξε σε μια σειρά από ευρήματα, μεταξύ των οποίων ήταν και τα ακόλουθα:-

«Ο Μ.Κ.3 είναι εξουσιοδοτημένος χειριστής μηχανών άλκοτεστ, τόσο για προκαταρκτικό έλεγχο, όσο και για τελικό έλεγχο.

 

Ο Κατηγορούμενος έδωσε δείγμα εκπνοής στη συσκευή προκαταρκτικού ελέγχου αλκοόλης με αρ. 036928 και η ένδειξη ήταν 50mg% αντί 22mg%.

 

Η εν λόγω συσκευή λειτουργούσε κανονικά, αφού πριν τη χρήση της ο ΜΚ.3 έκανε σε αυτή τους απαραίτητους ελέγχους.

 

Ο Μ.Κ.3 μετά το αποτέλεσμα της προκαταρκτικής εξέτασης, ζήτησε από τον Κατηγορούμενο να δώσει δείγμα εκπνοής για σκοπούς τελικής εξέτασης, αφού προηγουμένως τον συνέλαβε για το αδίκημα της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλης και τον πληροφόρησε ότι είχε το δικαίωμα επικοινωνίας με δικηγόρο ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ήθελε.

 

Ακολούθως ο Μ.Κ.3, οδήγησε τον Κατηγορούμενο στο υπηρεσιακό όχημα KLA276, στην οδό Κ. Παλαιολόγου εντός του οποίου βρισκόταν η συσκευή τελικής εξέτασης LION INTOXILYZER 8000 s/n 80-001761 και αφού του εξήγησε τη λειτουργία της συσκευής του ζήτησε να δώσει ικανοποιητικό δείγμα εκπνοής για σκοπούς τελικής εξέτασης εξηγώντας του ταυτόχρονα ότι αποφυγή ή άρνηση να δώσει δείγμα συνιστά τροχαίο αδίκημα.

 

Μετά τις προσπάθειες του Κατηγορούμενου να δώσει δείγμα εκπνοής, η συσκευή τελικής εξέτασης εκτύπωσε έντυπο, το Τεκμήριο 8, με την ένδειξη NO BREATH FLOW DETECTED - NO SPECIMEN.

 

Ακολούθως, ο Μ.Κ.3 πληροφόρησε τον Κατηγορούμενο για το αδίκημα που διέπραξε και συγκεκριμένα της αποφυγής να δώσει δείγμα εκπνοής για σκοπούς τελικής εξέτασης και ο Κατηγορούμενος απάντησε «είναι χαλασμένη».

 

Παρά το γεγονός, όμως, ότι το (πρωτόδικο) Δικαστήριο αποδέχτηκε στο σύνολο της τη μαρτυρία που προσκόμισε η Κατηγορούσα Αρχή, εντούτοις έκρινε ότι  απέτυχε να αποδείξει ότι ο εφεσίβλητος απέφυγε να δώσει δείγμα εκπνοής, με επακόλουθο την αθώωση και απαλλαγή του.  Παραθέτουμε επί τούτου αυτούσιο το σκεπτικό του.

 

«Επομένως εκείνο που πρέπει να εξεταστεί με βάση τη μαρτυρία όπως έχει δοθεί, αλλά και τα ευρήματα μου, ως αναφέρονται πιο πάνω, είναι κατά πόσο ο Κατηγορούμενος «απέφυγε» με οποιοδήποτε τρόπο να παράσχει δείγμα εκπνοής για σκοπούς τελικής εξέτασης, το οποίο αναπόφευκτα εξυπακούει και την ερμηνεία του σχετικού όρου.

 

Αναφέρω ότι στον εν λόγω Νόμο δεν υπάρχει η ερμηνεία της λέξης αποφυγή σε σχέση με το συγκεκριμένο αδίκημα.  Εκείνο το οποίο εξηγείται, σχετικό είναι το άρθρο 8(1) του ίδιου Νόμου, είναι τι αποτελεί εύλογη αιτία για την άρνηση παροχής δείγματος εκπνοής.  Επομένως θα πρέπει να αποδοθεί στη λέξη αποφυγή η φυσική της ερμηνεία.

 

Το ρήμα αποφεύγω στην κανονική του ερμηνεία προέρχεται από τις λέξεις «από» και «φεύγω», που σημαίνει απομακρύνομαι από κάτι.  Με βάση την υπάρχουσα μαρτυρία ο Κατηγορούμενος δεν επέδειξε τέτοια συμπεριφορά.

 

Αντίθετα, είναι δεδομένο με βάση τη μαρτυρία του ίδιου του Μ.Κ.3 ότι ο Κατηγορούμενος έδωσε δείγματα για τελική εκπνοή τα οποία όμως δεν τα κατέγραψε η μηχανή, αφού το έντυπο έχει τυπωθεί από τη μηχανή, σχετικό είναι το Τεκμήριο 8, αναφέρει NO BREATH FLOW DETECTED - NO SPECIMEN.  Η μαρτυρία και η θέση του Μ.Κ.3 για το γιατί δεν καταγράφονται δείγματα εκπνοής όπως έχει γενικά τεθεί κατά την κυρίως εξέτασή του, η οποία σε καμία περίπτωση δεν αναφέρθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει το αδίκημα της αποφυγής για τον συγκεκριμένο Κατηγορούμενο, αφού ο Μ.Κ.3 δεν έχει αναφέρει ότι ο Κατηγορούμενος είτε έβαλε τη γλώσσα του μπροστά από το στόμιο της μηχανής, είτε ότι διέκοψε το συνεχές φύσημα στο στόμιο της μηχανής, ούτε και ότι γέμισε σάλιο το στόμιο της μηχανής.  Σε καμία περίπτωση ο Μ.Κ.3 δεν έχει αναφέρει ότι ο Κατηγορούμενος είτε αρνήθηκε να συνεργαστεί, είτε του έδωσε οποιοδήποτε λόγο να πιστεύει ότι χρησιμοποίησε οποιοδήποτε τέχνασμα για να αποφύγει να δώσει δείγμα εκπνοής.

 

Ενόψει της κατάληξης μου αυτής δεν θα υπεισέλθω στα άλλα θέματα που αφορούν την παρούσα υπόθεση δηλαδή κατά πόσο η εν λόγω συσκευή λειτουργούσε κανονικά, της γίνοντο οι συνηθισμένοι τεχνικοί έλεγχοι και κατά πόσο αυτή χρησιμοποιείτο σύμφωνα με το εγχειρίδιο οδηγιών της.»

 

Όπως έχει σημειωθεί, ο εφεσείων προσβάλλει την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για τρεις λόγους.  Ωστόσο, με το διάγραμμα αγόρευσης του περιορίστηκε να προωθήσει τη θέση ότι, το εύρημα του Δικαστηρίου ότι «. ο κατηγορούμενος έδωσε δείγματα για τελική εκπνοή τα οποία όμως δεν κατέγραψε η μηχανή.» αντιστρατεύεται άλλο εύρημα του ότι η συσκευή λειτουργούσε κανονικά.  Συναφώς υποστήριξε ότι στη βάση της μαρτυρίας του ΜΚ.3, την οποία το Δικαστήριο αποδέχτηκε στο σύνολο της, δεν υπήρχαν περιθώρια αθώωσης του εφεσίβλητου και σχετικά ανέλυσε τις πρόνοιες του άρθρου 7(4) του Ν. 174/86 και παρέπεμψε κυρίως στην υπόθεση R. v. Chapman [1969] 2 All E.R. 321 όπου επισημάνθηκε πως στην περίπτωση που οι αστυνομικοί διενεργήσουν ορθά τα αναγκαία προκαταρκτικά - για λήψη των δειγμάτων εκπνοής - και το πρόσωπο που υποβάλλεται σε έλεγχο αποτύχει να δώσει δείγμα με τον τρόπο που του  υποδείχθηκε τότε πρόκειται για καθαρή υπόθεση ενοχής ("It was a clear case of guilt if the necessary preliminaries had been correctly gone through by the police officers").

O ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσίβλητου, δεν διαφώνησε ότι η αθώωση του πελάτη του ήταν προϊόν λανθασμένου σκεπτικού.  Αντίθετα, συμφώνησε ότι το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο εφεσίβλητος έδωσε δείγματα εκπνοής για τελική εξέταση τα οποία δεν κατέγραψε η συσκευή είναι ασυμβίβαστο με την κρίση του (πρωτόδικου) Δικαστηρίου ότι ο ΜΚ.3 ήταν αξιόπιστος.  Επομένως, εισηγήθηκε, της αθώωσης θα έπρεπε να είχε προηγηθεί κήρυξη του ΜΚ.3 ως αναξιόπιστου μάρτυρα, όπως ήταν και η θέση της Υπεράσπισης πρωτοδίκως.  Αντί τούτου, συμπλήρωσε, το πρωτόδικο Δικαστήριο, από τη μια, έκρινε αξιόπιστο τον ΜΚ.3 και, από την άλλη, αθώωσε τον εφεσίβλητο κρίνοντας, λανθασμένα, ότι δεν χρειαζόταν να εξετάσει κατά πόσο η συσκευή λειτουργούσε κανονικά.  Το λάθος αυτό, εισηγήθηκε, είναι κεφαλαιώδους σημασίας και μόνο με επανεκδίκαση της υπόθεσης μπορεί να διορθωθεί, αλλά επειδή παρήλθε μεγάλο χρονικό διάστημα από την κατ΄ ισχυρισμό διάπραξη του αδικήματος δεν θα ΄ταν προς το συμφέρον της δικαιοσύνης η επανεκδίκαση της υπόθεσης και ενόψει τούτων η έφεση θα πρέπει να απορριφθεί.

 

«7-(4) Πας όστις άνευ ευλόγου αιτίας, αρνείται ή αποφεύγει όπως μεταβή εις τον χώρον όπου υπάρχει ο αναγκαίος τεχνικός εξοπλισμός προς διενέργεια τελικής εξετάσεως ή αρνείται ή αποφεύγει δι΄ οιουδήποτε τρόπου να παράσχη δείγμα εκπνοής όταν τούτο ζητηθή παρ΄ αυτού δυνάμει του παρόντος άρθρου είναι ένοχος αδικήματος».

φαίνεται πως το περί ου ο λόγος πρόσωπο  συνεργάζεται στο να δώσει δείγμα, εντούτοις η συνεργασία του δεν είναι γνήσια και κατά τη διαδικασία που ακολουθεί προσπαθεί και κατορθώνει με κάποιο τρόπο να μην δώσει δείγμα.  Αυτό συνέβη και στην παρούσα περίπτωση και αδιάψευστος μάρτυρας ότι ο εφεσίβλητος προσπάθησε και κατόρθωσε με κάποιο τρόπο να μην δώσει δείγμα εκπνοής για τελική εξέταση είναι η σχετική καταγραφή στο έντυπο που εκτύπωσε η μηχανή και ενόψει τούτου οι παρατηρήσεις του Δικαστηρίου ότι ο ΜΚ.3 «. δεν έχει αναφέρει ότι ο κατηγορούμενος είτε έβαλε τη γλώσσα του μπροστά στο στόμιο της μηχανής, είτε ότι διέκοψε το συνεχές φύσημα στο στόμιο της μηχανής, ούτε και ότι γέμισε σάλιο το στόμιο της μηχανής» δεν είχαν θέση στην υπόθεση.  Καταλήγουμε, επομένως, ότι από τη στιγμή που το Δικαστήριο δέχθηκε ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο η συσκευή λειτουργούσε κανονικά και ότι ο ΜΚ.3 προέβη σε όλους τους προκαταρκτικούς ελέγχους για να διαπιστώσει - όπως και διαπίστωσε - την ορθότητα λειτουργίας της συσκευής, επρόκειτο για καθαρή υπόθεση ενοχής του εφεσίβλητου στο αδίκημα που του καταλογίστηκε και ανάλογη είναι και η απόφαση μας.  Όσον δε αφορά την εισήγηση του κ. Κυπριανού ότι το Δικαστήριο θα έπρεπε να κηρύξει αναξιόπιστο τον ΜΚ.3 υπενθυμίζουμε πως σύμφωνα με πάγια θέση της Νομολογίας το Εφετείο επεμβαίνει στο σχετικό τομέα μόνο όταν τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου καταφαίνονται εξ αντικειμένου ανυπόστατα ή όταν είναι παράλογα ή αυθαίρετα ή δεν υποστηρίζονται  από τη μαρτυρία που έχει αποδεχτεί ως αξιόπιστη (βλ. Αθανασίου ν. Κουκούνη (1997) 1(Β) Α.Α.Δ. 614, C & A. Pelekanos Associates Ltd  v. Πελεκάνου (1999) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1273, Γενικός Εισαγγελέας κ.α. ν. Πότση (2000) 2 Α.Α.Δ. 252, Δημητρίου ν. Δημοκρατίας (Αρ.2) (2001) 2 Α.Α.Δ. 326, Κλεοβούλου ν. Αστυνομίας, Ποιν. Εφ. 27/2010 ημερ. 26.1.12 και Αγαθοκλέους ν. Αστυνομίας, Ποιν. Εφ. 89/12, ημερ. 24.7.13). Στην προκειμένη όμως περίπτωση τα ευρήματα στα οποία κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο υποστηρίζονται πλήρως από την, ουσιαστικά αναντίλεκτη, μαρτυρία του ΜΚ.3 την οποία έκρινε αξιόπιστη και κατά συνέπεια καταλήγουμε πως η πρωτόδικη απόφαση είναι λανθασμένη.

 

     Για όλους τους πιο πάνω λόγους η έφεση επιτυγχάνει.  Η πρωτόδικη αθωωτική απόφαση παραμερίζεται και ο εφεσίβλητος κρίνεται ένοχος στην κατηγορία σύμφωνα με το κατηγορητήριο.

                                                            Γ. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.

                                                            Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.

                                                            Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.

 

 

 

 

 

/ΚΒΠ

 

 

 

 

 

 

 

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο