|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2018:A394
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 331/2010)
10 Σεπτεμβρίου 2018
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
1. XXXXX ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ,
2. XXXXX ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ,
3. XXXXX ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ,
Εφεσείοντες/Εναγόμενοι,
ΚΑΙ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ,
Εφεσίβλητη/Ενάγουσα.
_ _ _ _ _ _
Αίτηση υπό εφεσειόντων για παραμερισμό της απόφασης που εκδόθηκε στις 11.11.2015 στην υπό τον άνω αριθμό και τίτλο έφεση
Σ. Δράκος, για τους Εφεσείοντες/Αιτητές.
Ξ. Κόκκινου (κα) για Χρυσαφίνης και Πολυβίου, για την
Εφεσίβλητη/Καθ΄ης η Αίτηση.
_ _ _ _ _ _
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τον Οικονόμου, Δ.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Στις 11.11.2015 το Ανώτατο Δικαστήριο, ασκώντας ως Εφετείο δευτεροβάθμια δικαιοδοσία, εξέδωσε απόφαση με την οποία απέρριψε την υπό τον άνω αριθμό και τίτλο έφεση των νυν αιτητών.
Με την παρούσα οι αιτητές επανέρχονται για να ζητήσουν τον παραμερισμό της εν λόγω τελεσίδικης απόφασης και διάταγμα ώστε η έφεση να επανεδικαστεί από άλλη σύνθεση.
Τούτο γιατί στη σύνθεση που εκδίκασε την έφεση μετείχε δικαστής του οποίου η θυγατέρα ήταν δικηγόρος στο δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπούσε την εφεσίβλητη Τράπεζα, ενώ, κατά την εισήγηση, όφειλε να είχε εξαιρεθεί.
Οι αιτητές, όπως ισχυρίζονται, δεν έθεσαν τότε ζήτημα γιατί το επίμαχο γεγονός περιήλθε στη γνώση τους αργότερα.
Οι πρόνοιες του Συντάγματος και των νόμων που παρατίθενται στη νομική βάση της αίτησης δεν είναι σχετικές. Ούτε και θα μπορούσαν να είναι, εφόσον η άσκηση τριτοβάθμιας δικαιοδοσίας είναι άγνωστη στο Σύνταγμα και το νόμο (Παπακόκκινου κ.ά. ν. Δήμου Πάφου (Αρ.2) (1999) 1 ΑΑΔ 1772). Ούτε ενυπάρχει εγγενώς στην ίδια την άσκηση της δικαστικής λειτουργίας σύμφυτη εξουσία για παραμερισμό απόφασης με σκοπό την επανασυζήτησή της (Αγαθοκλέους ν. ΕΔΑΞΥΛ Λτδ κ.ά. (1997) 1(Α) ΑΑΔ 302).
Οι παραπάνω διαπιστώσεις ισχύουν έτι περαιτέρω για το παρόν Δικαστήριο ενώπιον του οποίου, ως Εφετείο, τέθηκε η αίτηση.
Εν πάση, όμως, περιπτώσει, ακόμα και με αναφορά στο δικαιοδοτικό πλαίσιο της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, εν προκειμένω, έχει παρανοηθεί η περίπτωση της υπόθεσης Δημοκρατία ν. Πουλλή (2001) 3 ΑΑΔ 1060, την οποία επικαλέστηκαν οι αιτητές. Η υπόθεση εκείνη αφορούσε σε μη επίδοση της διαδικασίας σε διάδικο, με αποτέλεσμα την εκδίκαση της υπόθεσης εν αγνοία του. Επί της θεμελιακής αρχής ότι η παροχή ευκαιρίας σε πάντα ενδιαφερόμενο να ακουστεί αποτελεί ανυπέρβατη αρχή του δικαίου και αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα του διαδίκου, η παράλειψη κρίθηκε ως θεμελιακή παραβίαση της φυσικής δικαιοσύνης και το παραχθέν αποτέλεσμα άκυρο ex debito justitiae. Η αναγνώριση τέτοιας ακυρότητας μπορούσε μάλιστα να επέλθει, όπως έγινε δεκτό, χωρίς καν να απαιτείται προδιαγεγραμμένη ενέργεια ή συγκεκριμένο δικονομικό διάβημα.
Εν προκειμένω, ο δικαστής ενήργησε στα πλαίσια ισχύουσας δικαστικής πρακτικής, η οποία δεν επέβαλλε την εξαίρεσή του λόγω συγγένειας με εργοδοτούμενο πρόσωπο στο δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπούσε διάδικο. Ούτε και κατά τη νομολογία του ΕΔΑΔ το γεγονός τέτοιας συγγένειας δημιουργεί άνευ ετέρου υποχρέωση εξαίρεσης (automatic disqualification) (Rambjak v. Croatia no. 5856/13, §29, 27 Ιουνίου 2017). Ό,τι αποφασίστηκε στη Nicholas v. Cyprus no. 63246/10, 9 Ιανουαρίου 2018) που ακολούθησε είναι το εξής:
«It is, however, a situation or affiliation that could give rise to misgivings as to the judge's impartiality. Whether such misgivings are objectively justified would very much depend on the circumstances of the specific case, and a number of factors should be taken into account in this regard. These should include, inter alia, whether the judge's relative has been involved in the case in question, the position of the judge's relative in the firm, the size of the firm, its internal organisational structure, the financial importance of the case for the law firm, and any possible financial interest or potential benefit (and the extent thereof) on the part of the relative.»
Αφού στη συνέχεια έγινε αναφορά στις ιδιαιτερότητες της Κύπρου ως μικρής χώρας με λιγότερα δικηγορικά γραφεία και λιγότερους δικαστές, παρά σε μεγαλύτερες δικαιοδοσίες και επισημάνθηκε ο κίνδυνος παράλυσης του νομικού συστήματος εάν τεθούν υπερβολικά αυστηρά κριτήρια, κρίθηκε ότι:
«.that situation should be disclosed at the outset of the proceedings and an assessment should be made, taking into account the various factors involved in order to determine whether disqualification is actually necessitated in the case.»
Η υπόθεση R. v. Bow Street Metropolitan Stipendiary Magistrate, Exp. Pinochet Ugarte (No.2) [1999] 1 All ER 577, HL, στην οποία παρέπεμψε ο ευπαίδευτος δικηγόρος των αιτητών ήταν εντελώς διαφορετική. Εκεί διαπιστώθηκε η ύπαρξη άμεσου ή προσωπικού συμφέροντος (direct or personal interest) του δικαστή από το αποτέλεσμα της υπόθεσης, ώστε να δημιουργηθεί, έστω κι αν το συμφέρον δεν ήταν οικονομικής φύσεως, τεκμήριο πραγματικής έλλειψης αμεροληψίας (actual bias) (Locabail (UK) Ltd v. Byfield Propetries Ltd [2000] QB 451]. Η εξαίρεση σε τέτοια περίπτωση επιβάλλεται άνευ ετέρου (automatic disqualification) και η παράλειψη οδηγεί σε ακυρότητα.
Εν προκειμένω, η σχέση συγγένειας την οποία επικαλούνται οι αιτητές δεν αποτελούσε από μόνη της λόγο εξαίρεσης του δικαστή, ούτε και η συμμετοχή του στην εκδίκαση της έφεσης κατέστησε την απόφαση άκυρη και υποκείμενη σε παραμερισμό υπό την έννοια της Πουλλή. Εάν ανακύπτει οποιοδήποτε άλλο θέμα, υπό την έννοια της Nicholas, τούτο δεν εγείρει ζήτημα ακυρότητας της δίκης.
Η αίτηση απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ των καθ΄ων η αίτηση, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
/ΧΤΘ