|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2018:D195
(Πολιτική Αίτηση αρ. 175/2017)
25 Απριλίου 2018
[Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 33/64 ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 19 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ 1970 (Ν. 97/70)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ OKTAVIAN SMIRNOV ΝΥΝ ΕΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ, ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ 97/70 (ΕΚΔΟΣΗΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ) ΚΑΙ 95/70 (ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ - ΚΥΡΩΤΙΚΟΣ)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΦΥΓΟΔΙΚΟΥ ΜΕ ΑΡ. 1/17, ΗΜΕΡ. 11.12.2017 ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΑΝΩ OKTABIAN SMIRNOV.
-----------------------
Αίτηση για συμπληρωματική μαρτυρία, ημερομηνίας 14.2.2018
-----------------------
Θεόδωρος Καπάταης για Δημήτριος Παυλίδης και Συνεργάτες ΔΕΠΕ, για τον αιτητή.
Μαρίνα Σπηλιωτοπούλου (κα) εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους καθ΄ων η αίτηση.
--------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας έχει διατάξει την κράτηση του αιτητή με σκοπό την απόδοσή του στις αρμόδιες αρχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας για να εκτίσει ποινή φυλάκισης τριών ετών που του επιβλήθηκε στην απουσία του για το αδίκημα της ένοπλης ληστείας την 1.7.2014, το οποίο διέπραξε στις 19.10.2013.
Ακολούθως ο αιτητής υπέβαλε αίτηση προς έκδοση habeas corpus ζητώντας την αποφυλάκισή του, επικαλούμενος:
(α) κατάχρηση της διαδικασίας έκδοσης
(β) μεταβολή των προσωπικών και/ή οικογενειακών συνθηκών ώστε η απόδοσή του να αποτελεί άδικο και/ή καταπιεστικό μέτρο,
(γ) κακόπιστη διατύπωση κατηγοριών ώστε η απόδοσή του να αποτελεί άδικο και/ή καταπιεστικό μέτρο.
Μεταξύ των λόγων για τους οποίους το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται να διατάξει με διάταγμα habeas corpus την αποφυλάκιση υπό έκδοση προσώπου είναι όταν η απόδοσή του θα αποτελεί άδικο ή καταπιεστικό μέτρο λόγω παρόδου μακρού χρόνου ή λόγω του ότι η κατηγορία δεν έγινε καλόπιστα (άρθρο 10(3)(β) και (γ) του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970).[1] Όταν δε το Ανώτατο Δικαστήριο επιλαμβάνεται αίτησης habeas corpus δύναται να δεχθεί συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία σε σχέση με την άσκηση της δικαιοδοσίας του δυνάμει του εδαφίου (3) [βλ. άρθρο 10(4)].
Ως προς το τελευταίο, στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση του Seif Eldin Mostafa Mohamed Emam, Πολ. Αίτ. 121/2006, ημερ. 19.1.2017 (ενδιάμεση απόφαση αναφορικά με αίτημα για προσαγωγή μαρτυρίας), διαπιστώθηκε διαφορά από τα ισχύοντα στην Αγγλία[2] όπου ο γενικός κανόνας είναι ότι δεν επιτρέπεται η προσαγωγή πρόσθετης μαρτυρίας σε αίτηση habeas corpus με το σκεπτικό ότι η πρόσθετη μαρτυρία εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Υπουργού o οποίος δύναται τελικά να διατάξει την έκδοση και όχι του Δικαστηρίου. Στην Κύπρο, ρητώς είναι που αναγνωρίζεται εκ του Νόμου τέτοια δυνατότητα, όπως διαπιστώθηκε ως ζήτημα αρχής στην προαναφερθείσα Πολιτική Αίτηση 121/2016 και κατ΄έφεσιν στην Emam v. Δημοκρατίας, Πολιτική Έφεση αρ. 35/2017, ημερ. 2.11.2017.
Η παρούσα, αφορά αίτηση του αιτητή όπως του επιτραπεί να παρουσιάσει συμπληρωματική μαρτυρία σε σχέση με τις θέσεις του περί μεταβολής προσωπικών και/ή οικογενειακών συνθηκών και περί μη καλή τη πίστει έγερσης κατηγορίας και/ή για το συμφέρον της δικαιοσύνης.
Σε ότι αφορά την πρόθεση για εισαγωγή μαρτυρίας ως προς το ζήτημα της έλλειψης καλής πίστης στην έγερση της κατηγορίας από τις ρωσικές αρχές, ουδέν συγκεκριμενοποιείται στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση, με αποτέλεσμα αυτή να παραμένει ατεκμηρίωτη. Άδεια δεν μπορεί να δοθεί χωρίς πλαίσια, με μόνη αναφορά σ΄αυτό τούτο τον ορισμό του Νόμου.
Σε ότι αφορά την αλλαγή στις προσωπικές και οικογενειακές συνθήκες δίδεται ένδειξη με αναφορά στο αδρό περιεχόμενο της σκοπούμενης μαρτυρίας. Η πλευρά της Δημοκρατίας έφερε ένσταση επικαλούμενη την πρόσφατη απόφαση σε παρόμοια αίτηση στα πλαίσια της υπόθεσης Αναφορικά με την Αίτηση του Stanislav Paliei, Πολ. Αίτ. Αρ. 145/2017, ημερ. 4.4.2018, όπου η αίτηση για προσαγωγή μαρτυρίας αναφορικά με τη μεταβολή των προσωπικών και οικογενειακών συνθηκών του αιτητή απερρίφθη με το σκεπτικό ότι τέτοια μεταβολή δεν εμπίπτει σε ένα από τους λόγους για τους οποίους είναι δυνατό, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 10(3) του Νόμου, να εκδοθεί habeas corpus. Όμως, ως άνω, περιλαμβάνεται η πάροδος μακρού χρόνου από της καταδίκης, νοουμένου ότι «λαμβανομένων υπ' όψιν απασών των περιστατικών» η απόδοση θα αποτελούσε άδικο ή καταπιεστικό μέτρο.
Συνεπώς, η μεταβολή των προσωπικών και οικογενειακών περιστάσεων υπεισέρχεται υπό την έννοια «απασών των περιστάσεων» που πρέπει να ληφθούν υπόψιν ώστε να κριθεί στο τέλος το καταπιεστικό ή άδικο της απόδοσης.
Η έννοια της παρόδου του χρόνου εν προκειμένω έχει επεξηγηθεί από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση της Drozdova Natalia Sergeevna (Αρ. 2) (2012) 1 ΑΑΔ 1574, με αναφορά στην απόφαση Kakis v. Government of the Republic of Cyprus [1978] 3 All E.R. 634 H.L. ως εξής:
«. το κριτήριο δεν είναι τόσο το μήκος του χρόνου, όσο η ποιότητά του, με την έννοια πρωτίστως ότι η πάροδος μεγάλου χρονικού διαστήματος ενδέχεται να έχει επιφέρει τέτοιες διαφοροποιήσεις στις προσωπικές και οικογενειακές συνθήκες του ζητουμένου προς έκδοση, που θα ήταν άδικο και καταπιεστικό να εκδοθεί, με επακόλουθο την πλήρη ανατροπή των δεδομένων της ζωής του και των ευλόγων προσδοκιών του.»
Υπό το φως των ανωτέρω, με το δέοντα σεβασμό, διατηρώ διαφορετική προσέγγιση από την προαναφερθείσα απόφαση.
Έχω παραπεμφθεί και στα λεχθέντα στην απόφαση εκείνη περί του ότι η εξουσία που προβλέπεται στο εδάφιο (4) του άρθρου 10 ασκείται σε εξαιρετικές και μόνο περιπτώσεις όπου η μαρτυρία που επιδιώκεται να παρουσιαστεί ήταν πρακτικά αδύνατο να προσκομιστεί στο στάδιο της καταχώρισης της αίτησης για habeas corpus. Η αναφορά όμως αυτή δεν τέθηκε σε συνάρτηση με τα όσα ο Νόμος προβλέπει στο εδάφιο (4), ούτε με παραπομπή σε νομολογία. Ως έχει το ευρύ γράμμα του εδαφίου (4) και λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψιν τη φύση της διαδικασίας που άπτεται της προσωπικής ελευθερίας, θεωρώ ότι η προσέγγιση μπορεί να είναι πιο ελαστική και οπωσδήποτε τα πράγματα δεν κρίνονται με τον τρόπο που κρίνεται η εισαγωγή μαρτυρίας σε έφεση.
Εν προκειμένω, ο αιτητής δεν δίδει εξήγηση γιατί δεν παρουσίασε προηγουμένως τη μαρτυρία που τώρα επιδιώκει να παρουσιάσει. Απόρριψη όμως του αιτήματός του, ως έχει ατελώς δομηθεί η αίτηση του για habeas corpus, θα οδηγούσε κατ΄ουσία σε απόρριψη στο τέλος και της αίτησής του για habeas corpus. Συνεπώς, η άρνηση τώρα θα είχε δραστικό αποτέλεσμα, καθοριστικό για ζήτημα που άπτεται της προσωπικής του ελευθερίας, χωρίς κρίση επί της ουσίας. Από την άλλη, αν επιτραπεί τώρα η παρουσίαση της μαρτυρίας που επιδιώκεται, η άλλη πλευρά δεν θα υποστεί οποιοδήποτε δυσμενή επηρεασμό. Θεωρώ ότι, υπό τις περιστάσεις, είναι προς το συμφέρον της δικαιοσύνης να δοθεί η ευκαιρία στον αιτητή να προβάλει τους ισχυρισμούς του.
Πλην, όμως, δεν έχει εξηγηθεί γιατί η σκοπούμενη μαρτυρία που αφορά, όπως προσδιορίζεται στην αίτηση, σε «μαρτυρία σχετικά με τις αλλαγές στην προσωπική, οικογενειακή και οικονομική κατάσταση του αιτητή, τα μέλη της οικογένειας του που κατοικούν στην Κύπρο και την παντελή έλλειψη δεσμών με τη Ρωσική Ομοσπονδία», θα πρέπει να δοθεί από την αδελφή του και το σύζυγό της και όχι από τον ίδιο, όπως ζητείται με την αίτηση. Ο ίδιος είναι που κατέχει πρωτογενή γνώση για τη ζωή του και αυτός είναι που υπέγραψε την αρχική ένορκη δήλωση, η οποία δεν μπορεί παρά να αποτελεί την αφετηρία για κάθε συμπληρωματική μαρτυρία. Συνεπώς, η συμπληρωματική ένορκη δήλωση θα πρέπει να προέρχεται από τον ίδιο, δεδομένου ότι δεν έχει δοθεί λόγος για διαφορετική προσέγγιση.
Δίδεται άδεια για καταχώριση μαρτυρίας υπό τη μορφή ένορκης δήλωσης του αιτητή, αναφορικά με τις κατ΄ισχυρισμό αλλαγές στις προσωπικές και οικογενειακές του περιστάσεις από το χρόνο της καταδίκης του. Η ένορκη δήλωση να καταχωριστεί εντός 5 ημερών.
Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
/ΚΧ»Π
[1] Αίτησις διά habeas corpus, κ.λ.π.
10.-(1) Τo Δικαστήριov, εv πάση περιπτώσει, καθ' ηv ήθελε διατάξει τηv κράτησιv τoυ υπό έκδoσιv πρoσώπoυ δυvάμει τoυ άρθρoυ 9, θέλει πληρoφoρήσει άμα τov εvδιαφερόμεvov, εις κoιvήv γλώσσαv, περί τoυ δικαιώματoς αυτoύ όπως υπoβάλη αίτησιv διά habeas corpus πρoς τoύτoις δε αμελλητί κoιvoπoιήση τηv τoιαύτηv απόφασιv τω Υπoυργώ.
(2) Πρόσωπov, oύτιvoς διετάχθη η κράτησις δυvάμει τoυ ως είρηται άρθρoυ 9 δεv δύvαται δυvάμει τoυ παρόvτoς Νόμoυ vα απoδoθή εις τo Κράτoς ή τηv χώραv, ήτις ητήσατo τηv έκδoσιv αυτoύ-
(α) εv πάση περιπτώσει, μέχρις oυ παρέλθη διάστημα δεκαπέvτε ημερώv από της ημέρας, καθ' ηv εξεδόθη τo περί εκδόσεως διάταγμα·
(β) εv η περιπτώσει ήθελεv υπoβληθή αίτησις διά habeas corpus εφ' όσov εκκρεμεί η εξέτασις της υπoβληθείσης αιτήσεως.
(3) Τo Αvώτατov Δικαστήριov, επιλαμβαvόμεvov της τoιαύτης αιτήσεως, δύvαται, μη επηρεαζoμέvης oιασδήπoτε ετέρας δικαιoδoσίας αυτoύ, vα διατάξη τηv απoφυλάκισιv τoυ υπό έκδoσιv πρoσώπoυ, εφ' όσov ήθελε κρίvει ότι-
(α) λόγω της ασημάvτoυ φύσεως τoυ αδικήματoς, δι' o διώκεται ή κατεδικάσθη· ή
(β) λόγω της παρόδoυ μακρoύ χρόvoυ, αφ' oυ εγέvετo η διάπραξις τoυ αδικήματoς, ή, αvαλόγως της περιπτώσεως, αφ' oυ καταζητείται πρoς έκτισιv πoιvής μετά καταδίκηv αυτoύ· ή
(γ) λόγω τoυ ότι η κατ' αυτoύ κατηγoρία δεv εγέvετo καλή τη πίστει ή εv τω συμφέρovτι της δικαιoσύvης,
η απόδoσις αυτoύ θα απoτελεί, λαμβαvoμέvωv υπ' όψιv απασώv τωv περιστάσεωv, άδικov ή καταπιεστικόv μέτρov.
(4) Τo Αvώτατov Δικαστήριov, επιλαμβαvόμεvov oιασδήπoτε τoιαύτης αιτήσεως, δύvαται vα δεχθή συμπληρωματικά απoδεικτικά στoιχεία, σχετικά πρoς τηv άσκησιv της δικαιoδoσίας αυτoύ δυvάμει τoυ άρθρoυ 4 ή δυvάμει τoυ εδαφίoυ (3) τoυ παρόvτoς άρθρoυ.
(5) Διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς άρθρoυ, η διαδικασία διά τηv εξέτασιv αιτήσεως υπoβληθείσης διά τηv έκδoσιv habeas corpus λoγίζεται εκκρεμoύσα μέχρις oυ εκδικασθή η κατ' αυτής τυχόv ασκηθείσα έφεσις, ή παρέλθη άπρακτoς η πρoθεσμία, εv η δύvαται vα ασκηθή τoιαύτη έφεσις, ή, εφ' όσov απαιτείται άδεια διά τηv άσκησιv εφέσεως, η πρoθεσμία εv η δύvαται vα αιτηθή η παρoχή της τoιαύτης αδείας.
[2] Schtraks v. Government of Israel and Others [1962] UKHL 4