|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2017:D350
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 45/17
10 Οκτωβρίου, 2017
[Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ με τον περί Νομικής Αρωγής Διαδικαστικό Κανονισμό Αρ.1 του 2003
Ο ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΣ Ν.165(Ι)/2002
ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΔΩΡΕΑΝ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:
ΑΗΜΑD HASHEMI
------------------------------------
Αιτητής παρών
K.Παπαδοπούλου, (κα), για τη Δημοκρατία.
------------------- -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Ο αιτητής προσέφυγε στο Δικαστήριο με αίτημα την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής με σκοπό την καταχώρηση αίτησης Habeas Corpus, εφόσον σύμφωνα με τον Τύπο ΙΙ, συνολικά «για 31 μήνες βρισκόταν υπό κράτηση» και επιθυμεί να προσβάλει τη νομιμότητα της κράτησης του ως προς τη διάρκεια αυτής. Η αίτηση επιδόθηκε στη Δημοκρατία, η οποία μετά από οδηγίες του Δικαστηρίου, καταχώρησε γραπτό σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα όσον αφορά τα γεγονότα της υπόθεσης αλλά και τη νομική της θεώρηση. Ως εκ του μακροχρόνιου των δεδομένων που αφορά αυτή η υπόθεση κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσια τα γεγονότα, ως καταγράφονται στο σχετικό σημείωμα, τα οποία, ας σημειωθεί, δεν αμφισβητήθηκαν από τον αιτητή.
«Ο Αhmad Hashemi, με ARC: ΧΧΧΧΧ είναι Ιρανός υπήκοος και η ημερομηνία γέννησης του είναι 11/04/1971. Αφίχθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία με το όνομα Ghasemi Hesari Ahmad στις 30/08/2000 και του παραχωρήθηκε άδεια επισκέπτη μέχρι τις 13/09/2000.
Μετά την λήξη της άδειας παραμονής του ως επισκέπτη, παρέμεινε παράνομα στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στις 07/03/2001 εκδόθηκαν εναντίον του Διατάγματα κράτησης και απέλασης και στις 14/03/2001 απελάθηκε στην χώρα του.
Στη συνέχεια άλλαξε τα στοιχεία του (το όνομα και την ημερομηνία γέννησης του) και αφίχθηκε εκ νέου, παράνομα μέσω κατεχομένων.
Στις 19/12/2003 υπέβαλε αίτημα για πολιτικό άσυλο, το οποίο απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου στις 08/04/2004.
Το Τμήμα με επιστολή ημερομηνίας 09/09/2005 κάλεσε τον Αιτούντα να αναχωρήσει από τη Δημοκρατία και στις 03/03/2006 τα στοιχεία του καταχωρίστηκαν στον κατάλογο αναζητούμενων προσώπων, καθώς δεν κατέστη δυνατό να εντοπιστεί από την Αστυνομία.
Στις 26/01/2007 εντοπίστηκε από την Αστυνομία και συνελήφθη, καθώς εναντίον του εκκρεμούσε δικαστικό ένταλμα σύλληψης για διερευνώμενη υπόθεση ναρκωτικών. Στις 30/01/2007 δόθηκαν οδηγίες από το Γενικό Εισαγγελέα, για μη ποινική δίωξή του και να προωθηθεί η απέλασή του.
Στις 31/01/2007 εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης δυνάμει του άρθρου 6(1)(κ) του Κεφ. 105 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου. Η απέλασή του δεν κατέστη δυνατή και στις 08/05/2008 τα εν λόγω διατάγματα ακυρώθηκαν και αφέθηκε ελεύθερος με οδηγίες του τότε Υπουργού Εσωτερικών. Την ίδια μέρα, δηλαδή στις 08/05/2008, του επιδόθηκε επιστολή ημερομηνίας 07/05/2008 με όρους να διευθετήσει την παραμονή του, την οποία υπέγραψε.
Το Υπουργείο Εσωτερικών με επιστολές ημερομηνίας 20/07/2009 και 14/10/2009 ενέκρινε αιτήματα του Αιτούντος για ανανέωση της άδειας παραμονής και εργασίας του με όρους και με την προϋπόθεση να συνεργαστεί με την Πρεσβεία της χώρας του για την εξασφάλιση διαβατηρίου. Παρ' όλο που ο Αιτών ενημερώθηκε και τηλεφωνικώς από την Αστυνομία για την εν λόγω απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών, σύμφωνα με το ηλεκτρονικό σύστημα αυτός δεν υπέβαλε οποιαδήποτε αίτηση για παραχώρηση άδειας παραμονής και εργασίας, ενώ επιπλέον δεν είχε συμμορφωθεί με τον όρο που του είχε επιδοθεί να παρουσιάζεται μια φορά το μήνα σε αστυνομικό σταθμό. Ως εκ τούτου στις 27/04/2011 τα στοιχεία του καταχωρίστηκαν στον κατάλογο αναζητούμενων προσώπων, καθώς δεν κατέστη δυνατό να εντοπιστεί από την Αστυνομία.
Στις 09/07/2015, ο Αιτών ανακόπηκε από την Αστυνομία για έλεγχο και συνελήφθη για το αυτόφωρο αδίκημα παράνομης κατοχής ναρκωτικών και την ίδια μέρα, δηλαδή στις 09/07/2015, εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης δυνάμει του άρθρου 6(1)(κ)(λ) του Κεφ. 105 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου.
Στις 29/07/2015 ο Αιτητής μαζί με ομοεθνή του απειλούσαν να αυτοκτονήσουν στο κελί τους με θηλιά που είχαν κατασκευάσει με σκοπό να αφεθούν ελεύθεροι.
Στις 07/09/2015 και 19/11/2015 ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος ενέκρινε την παράταση της κράτησής του για περαιτέρω περίοδο 2 μηνών και στις 30/12/2015 για περίοδο 6 μηνών, καθώς αρνείτο να συνεργαστεί με τις αρχές για την επιστροφή του στο Ιράν. Η εν λόγω παράταση της κράτησης γνωστοποιήθηκε στον Αιτούντα με επιστολή ημερομηνίας 30/12/2015, που του επιδόθηκε την ίδια μέρα, την οποία αρνήθηκε να υπογράψει
Στις 06/11/2015 ο Αιτών ξεκίνησε απεργίας πείνας με σκοπό να αφεθεί ελεύθερος για να τελέσει γάμο με φίλη του από την Ολλανδία.
Στις 15/02/2016 ο Αιτών μαζί με άλλο αλλοδαπό κρατούμενο στο ΧΩΚΑΜ επιχείρησαν εικονική απόπειρα αυτοκτονίας δια απαγχονισμού με σκοπό να αφεθούν ελεύθεροι.
Στη συνέχεια σύμφωνα με επιστολή της Αστυνομίας ημερομηνίας 10/03/2016, ο Αιτών εξέφρασε την επιθυμία να συνεργαστεί με την ΥΑ&Μ και να παραδώσει το διαβατήριό του, με σκοπό να τελέσει γάμο με φίλη του υπήκοο Ολλανδίας και να μεταβεί στην Ολλανδία.
Στις 17/03/2016 τα διατάγματα κράτησης και απέλασης που είχαν εκδοθεί εναντίον του ακυρώθηκαν, καθώς είχε συμπληρώσει σχεδόν 18 μήνες κράτησης και αφέθηκε ελεύθερος, με οδηγίες να αναχωρήσει οικειοθελώς από τη Δημοκρατία εντός 30 ημερών. Η εν λόγω απόφαση γνωστοποιήθηκε στον Αιτούντα με επιστολή ημερομηνίας 17/03/2016, την οποία υπέγραψε, αφού κατανόησε το περιεχόμενό της.
Ο Αιτών συνέχισε να διαμένει στη Δημοκρατία παράνομα και στις 22/02/2017 μετέβη στο ΤΑΕ Λευκωσίας με σκοπό να καταγγείλει ότι στις 21/02/2017, ενώ βρισκόταν στο διαμέρισμά του δέχτηκε επίθεση από τρία πρόσωπα, τα οποία του έκλεψαν χρηματικό ποσό και διάφορα προσωπικά του αντικείμενα. Από έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε ότι διέμενε στη Δημοκρατία παράνομα και συνελήφθη.
Εναντίον του Αιτούντος, εκκρεμούσε η ποινική υπόθεση ΥΚΑΝ Σ/132/15 που αφορούσε στα αδικήματα της παράνομης κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου και της παράνομης παραμονής
Στις 22/02/2017 εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης δυνάμει του άρθρου 6(1)(κ) του Κεφ. 105 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου. Η έκδοση των διαταγμάτων γνωστοποιήθηκε στον Αιτούντα με επιστολή ημερομηνίας 22/02/2017, που του επιδόθηκε στις 23/02/2017, την οποία αρνήθηκε να υπογράψει.
Η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης ανεστάλη στις 21/03/2017 με οδηγίες του Αναπληρωτή Διευθυντή του Τμήματος, λόγω της ποινικής διαδικασίας.
Με επιστολή ημερ.15/06/2017 το Υπουργείο Εσωτερικών ενημέρωσε το Τμήμα ότι ο αλλοδαπός είχε υποβάλει παράπονο στην Επίτροπο Διοικήσεως σύμφωνα με το οποίο επιθυμούσε να αφεθεί ελεύθερος για να τελέσει γάμο με Κύπρια υπήκοο. Την 01/08/2017 ο Αν. Διευθυντής του Τμήματος ενέκρινε την παράταση της κράτησής του για περαιτέρω περίοδο 6 μηνών, καθώς αρνείτο να συνεργαστεί με τις αρχές για την επιστροφή του στο Ιράν. Η εν λόγω παράταση της κράτησης γνωστοποιήθηκε στον Αιτούντα με επιστολή ημερομηνίας 02/08/2017, που του επιδόθηκε την ίδια μέρα.»
Ως προς τη νομική θέση η Δημοκρατία εξέφρασε την άποψη ότι ο αιτητής δεν δικαιούται σε δωρεάν νομική αρωγή εφόσον η διαδικασία Habeas Corpus είναι πολιτική διαδικασία και τα δεδομένα της υπόθεσης δεν παρέχουν τέτοιο δικαίωμα στον αιτητή.
Είναι γεγονός ότι η φύση της διαδικασίας αίτησης Habeas Corpus έχει κριθεί από τη νομολογία ότι δεν είναι ποινική, αλλά πολιτική διαδικασία. Το επόμενο ερώτημα που εγείρεται, είναι εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του εδαφίου (α) του άρθρου 5 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002, (Ν.165(1)/2002)[1].
Όπως επίσης έχει κριθεί, σύμφωνα με το άρθρο 5 του πιο πάνω Νόμου σε διαδικασίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή εφόσον πρόκειται για καθορισμένες παραβιάσεις που εκτίθενται στον πίνακα του Νόμου. Περιπτώσεις όπως η παρούσα δεν καλύπτονται από την πρόνοια σύμφωνα με σταθερή γραμμή της νομολογίας. (βλ σχετικά Πολ.Αίτ. 40/2013 FATIMA ALI, 20/12/2012, Πολ. Αίτ.18/2013 AFRAN SIDIGGUE, 21.6.2013, Πολ. Αίτ. 13/2013, MOHSEN GHARAHASANLOO 14.3.2013, Πολ.Αίτ. 36/2016 ΖAKIR ULLAH, 30 Μαΐου 2016 Πολ. Αίτ. 6/2017- SEYED TAGHI HOSSEINI BAYATI, 9.3.2017)[2].
Παραμένει να εξεταστεί η παρούσα και υπό το πρίσμα του άρθρου 6Β (7) του ιδίου Νόμου το οποίο παρέχει δυνατότητα δωρεάν νομικής αρωγής σε αιτητές διεθνούς προστασίας οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus προς έλεγχο της νομιμότητας της διάρκειας κράτησης τους.
Κρίνω ότι ο αιτητής δεν δικαιούται την αιτούμενη θεραπεία, εφόσον δεν απέδειξε ιδιότητα αιτούμενου σε διαδικασία διεθνούς προστασίας. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου του 2002, (Ν.6(Ι)/2000) αιτητής σημαίνει:
«2. -(1) Στο Νό΅ο αυτό, εκτός αν από το κεί΅ενο προκύπτει διαφορετική έννοια
«αιτητής» ση΅αίνει υπήκοο τρίτης χώρας ή ανιθαγενή, ο οποίος έχει υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας και η ιδιότητα αυτή ισχύει για την περίοδο από την η΅ερο΅ηνία υποβολής της αίτησης ΅έχρι τη λήψη τελικής απόφασης σε σχέση ΅ε την αίτηση αυτή· η έννοια του αιτητή περιλα΅βάνει και ανήλικο·
«αιτητής» ση΅αίνει αλλοδαπό, ο οποίος έχει υποβάλλει αίτηση και η ιδιότητα αυτή ισχύει για την περίοδο από την η΅ερο΅ηνία υποβολής της αίτησης ΅έχρι τη λήψη τελικής απόφασης σε σχέση ΅ε την αίτηση αυτή η έννοια του αιτητή περιλα΅βάνει και ανήλικο·»
Δεν προκύπτει από τα τεθέντα ενώπιον μου στοιχεία ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 2 (ανωτέρω).
Για τους λόγους που έχω εξηγήσει η αίτηση απορρίπτεται.
Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου,
Δ.
[1] «5.(1) Για τους σκοπούς του άρθρου αυτού, «διαδικασίες για καθορισ΅ένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιω΅άτων» ση΅αίνει οποιαδήποτε
(α) Πολιτική διαδικασία ενώπιον ∆ικαστηρίου σε οποιοδήποτε στάδιο, που εγείρεται εναντίον της ∆η΅οκρατίας για ζη΅ιά που υπέστη πρόσωπο συνεπεία καθορισ΅ένων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιω΅άτων ή ...»
[2] Στην τελευταία απόφαση 6/17 χρήσιμο είναι να παραθέσουμε το ακόλουθο απόσπασμα:
«Η Δημοκρατία, ενεργώντας στα δοθέντα ως άνω πλαίσια, προσδιόρισε τις διαδικασίες για τις οποίες μπορεί να παρασχεθεί δωρεάν νομική αρωγή στον περί Νομικής Αρωγής Νόμο. Το άρθρο 4 καλύπτει ποινικές διαδικασίες, το άρθρο 5 διαδικασίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το άρθρο 6 προβλέπει την παροχή νομικής αρωγής σε οικογενειακές υποθέσεις, το άρθρο 6Α σε διασυνοριακές υποθέσεις, το άρθρο 6Β σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς ασύλου, το άρθρο 6Γ σε παρανόμως παραμένοντες υπηκόους τρίτης χώρας, το άρθρο 6Δ σε θύματα εμπορίας ανθρώπων, το άρθρο 6Ε σε διαδικασία πώλησης ενυποθήκου ακινήτου και το άρθρο 6ΣΤ σε πολίτες της Ένωσης και στα μέλη των οικογενειών τους.
Οι πρόνοιες του άρθρου 6Γ του περί Νομικής Αρωγής Νόμου, αναφέρονται μεν σε παρανόμως παραμένοντα υπήκοο τρίτης χώρας, προκειμένου όμως για την άσκηση προσφυγής δυνάμει του ’ρθρου 146 του Συντάγματος κατά απόφασης επιστροφής (άρθρο 18ΟΗ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου), κατά απόφασης περί απομάκρυνσης (άρθρο 18Π) και κατά απαγόρευσης εισόδου (άρθρο 18ΠΓ). Η περίπτωση του αιτητή καλύπτεται από το άρθρο 18ΠΣΤ (5)(α) που προβλέπει ότι η διάρκεια κράτησης υπόκειται σε αίτηση για την έκδοση εντάλματος habeas corpus δυνάμει του ’ρθρου 155.4 του Συντάγματος.
Οι αρμοδιότητες του παρόντος Δικαστηρίου καθορίζονται από το Νόμο. Εν πάση περιπτώσει και αν ακόμα υπήρχε δυνατότητα υπέρβασης, δεν έχει υποδειχθεί, καθ΄οιονδήποτε τρόπο, ότι πρόκειται για υπόθεση τέτοιας περιπλοκότητας ή δυσκολίας, ώστε η έλλειψη νομικής αρωγής να επηρέαζε τη δυνατότητα του αιτητή για πραγματική πρόσβαση στο δικαστήριο».