|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2016:D3
(2016) 1 ΑΑΔ 1
8 Ιανουαρίου, 2016
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡO 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ KAI
ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
(ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ TOY 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 12, 30 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 157 ΚΑΙ 158 ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦ. 155 ΩΣ ΕΧΕΙ ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΥΨΕΙ ΣΤΙΣ 21/12/2015 ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΚΔΩΣΕΙ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΣΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ 319/2015,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ Ή/ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙ Ή/ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙ ΩΣ ΑΞΙΟΧΡΕΟ ΕΓΓΥΗΤΗ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΑΝΤΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ
ΤΥΠΟΥ MANDAMUS.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 177/2015)
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Αίτηση για καταχώριση αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus, διά του οποίου να διατασσόταν Πρωτοκολλητής Επαρχιακού Δικαστηρίου όπως διερευνήσει ή/και αποδεχτεί ως αξιόχρεο εγγυητή υπέρ του αιτητή, νομικό πρόσωπο αντί φυσικού προσώπου, προκειμένου ο τελευταίος να μπορέσε να εκπληρώσει τους όρους που του έθεσε το Ανώτατο Δικαστήριο για να αφηνόταν ελεύθερος μέχρι τη δίκη του ― Απορριπτική κατάληξη επί τω ότι, ο τρόπος άσκησης της διακριτικής ευχέρειας δεν μπορεί να υπαγορευθεί.
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Δεν αποσκοπεί στο να ελέγξει μόνο κατώτερα δικαστήρια που αρνούνται να εκτελέσουν ένα καθήκον που τους επιβάλλει ο Νόμος, αλλά και άλλες αρχές ή πρόσωπα για να υποχρεωθούν να εκτελέσουν δημόσιο καθήκον ― Όμως και σε τέτοια περίπτωση, το κατώτερο Δικαστήριο ή άλλη αρχή, μπορεί μόνο να διαταχθεί να εκτελέσει το καθήκον του ― Δεν μπορεί να του υπαγορευθεί συγκεκριμένη απόφαση ή συγκεκριμένος τρόπος άσκησης της διακριτικής του ευχέρειας.
Ο αιτητής επιδίωξε την παραχώρηση αδείας για την καταχώριση αιτήσεως προς έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus δια του οποίου να διατασσόταν ο Πρωτοκολλητής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας, όπως εντός καθορισμένης προθεσμίας διερευνήσει ή/και αποδεχτεί ως αξιόχρεο εγγυητή υπέρ του αιτητή, νομικό πρόσωπο αντί φυσικού προσώπου προκειμένου να μπορέσει ο αιτητής να εκπληρώσει τους όρους που του έθεσε το Ανώτατο Δικαστήριο για να αφηνόταν ελεύθερος μέχρι τη δίκη του.
Τα γεγονότα επί των οποίων στηρίχθηκε το υποβληθέν αίτημα, ήταν η πιο πάνω σχετική διαταγή του Εφετείου, ύστερα από επιτυχή έφεση που είχε ως αντικείμενο απόφαση κράτησης του αιτητή μέχρι τη δίκη η οποία θα διεξαγόταν ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λάρνακας.
Όπως αναφερόταν στην ένορκη δήλωση που συνόδευε την αίτηση, το αίτημα αντίκρυσε, την άρνηση του Πρωτοκολλητή, που δεν αποδέχτηκε να εξετάσει το ενδεχόμενο αποδοχής νομικού προσώπου ως εγγυητή, ούτε ερεύνησε τα περιουσιακά στοιχεία που του παρουσιάστηκαν, για σκοπούς ικανοποίησης της φερεγγυότητας του προσφερόμενου εγγυητή.
Για σκοπούς υποστήριξης της αίτησης, η πλευρά του αιτητή εισηγήθηκε με σχετική επιχειρηματολογία, ότι η μη αποδοχή εκ μέρους του Πρωτοκολλητή, νομικού προσώπου ως εγγυητή, υποδηλοί άρνηση εκτέλεσης νόμιμου καθήκοντος, που επιβάλλεται με βάση το Άρθρο 158 της Ποινικής Δικονομίας. Παράλληλα, σύμφωνα με την εισήγηση, η έννοια του όρου «πρόσωπο» στη βάση του ορισμού που απαντάται στον περί Ερμηνείας Νόμο, περιλαμβάνει και νομικά πρόσωπα.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Υπήρχε μια ασάφεια και παράλληλα αβεβαιότητα, που δεν μπορούσε να τεκμηριωθεί από όλη την έκθεση γεγονότων. Τι ουσιαστικώς αρνήθηκε ο Πρωτοκολλητής; Να εξετάσει τα περιουσιακά στοιχεία ή να μην αποδεχτεί το συγκεκριμένο προτεινόμενο εγγυητή;
2. Αυτή η διαζευκτικότητα ουδόλως βοηθούσε στην αναγκαία θετικότητα που απαιτείται σε άσκηση της δραστικής δυνατότητας που προσφέρει το προνομιακό ένταλμα Mandamus.
3. Υποδηλοί άσκηση μιας διακριτικής ευχέρειας που από μόνη της δεν υποδηλοί άρνηση, κατ' αντίθεση. Εν πάση περιπτώσει, δεν υπήρχε ένα πρακτικό που θα βοηθούσε την τεκμηρίωση.
4. Στις υποθέσεις στις οποίες έκαμε αναφορά ο συνήγορος του αιτητή με στόχο να τεκμηριώσει το υποβληθέν αίτημα, παρατηρείτο μία θετική ενέργεια εκ μέρους είτε δημοσίας αρχής είτε του Δικαστηρίου, να μην εκτελέσει συγκεκριμένο νομικό καθήκον.
5. Όπως ήταν διατυπωμένη η αίτηση και η έκθεση γεγονότων, καταφαινόταν αφενός μεν μια, διαζευκτικότητα στις ενέργειες, και, εν πάση περιπτώσει, τεκμηριωνόταν και άσκηση διακριτικής ευχέρειας. Ο τρόπος άσκησης της διακριτικής ευχέρειας δεν μπορεί να υπαγορευθεί, όπως έχει νομολογηθεί.
6. Ενόψει των πιο πάνω, δεν προέκυπτε εκ πρώτης όψεως υπόθεση έτσι ώστε να παραχωρείτο αιτούμενη άδεια.
Η αίτηση για άδεια απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Leftis v. Police (1973) 2 C.L.R. 87,
In Re S.G. Colocassides Co. Ltd. (1977) 1 C.L.R. 89,
In Re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381,
Kaya (2009) 1(Β) Α.Α.Δ. 953.
Αίτηση.
Γ. Πολυχρόνης, για τον Αιτητή.
Cur. adv. vult.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο αιτητής επιζητεί την παραχώρηση αδείας για την καταχώριση αιτήσεως προς έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus.
Για σκοπούς πληρέστερης εικόνας του εγειρόμενου θέματος θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω αυτούσιο το αίτημα, ήτοι:
"Άδεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου για καταχώριση αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος φύσεως Mandamus, δια του οποίου να διατάσσεται ο Πρωτοκολλητής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας όπως εντός καθορισμένης προθεσμίας διερευνήσει ή/και εξετάσει ή/και αξιολογήσει ή/και αποδεχτεί ως αξιόχρεο εγγυητή υπέρ του Αιτητή Νομικό πρόσωπο αντί φυσικού προσώπου προκειμένου να μπορέσει ο Αιτητής να εκπληρώσει τους όρους που του έθεσε το Ανώτατο Δικαστήριο για να αφεθεί ελεύθερος μέχρι τη δίκη του."
Τα γεγονότα επί των οποίων βασίζεται το υποβληθέν αίτημα, είναι η πιο κάτω διαταγή του Εφετείου, μετά από επιτυχή έφεση για κράτηση του αιτητή μέχρι τη δίκη που θα διεξαχθεί ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λάρνακας:
"Η έφεση επιτρέπεται. Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται. Ο εφεσείων να αφεθεί ελεύθερος υπό τους κάτωθι όρους για να εμφανιστεί ενώπιον του Κακουργιοδικείου που συνεδριάζει στη Λάρνακα στις 19 Ιανουαρίου 2016:
(α) Να καταβάλει χρηματικό ποσό ύψους €50.000 καθώς και να υπογράψει εγγύηση ύψους €1.000.000 με έναν αξιόχρεο εγγυητή.
(β) Να παραδώσει τα ταξιδιωτικά του έγγραφα.
(γ) Να τεθεί το όνομα του στον κατάλογο των προσώπων, των οποίων η έξοδος από την Κύπρο απαγορεύεται και
(δ) Να παρουσιάζεται καθημερινά στον πλησιέστερο, προς την κατοικία του, αστυνομικό σταθμό, δύο φορές την ημέρα."
Όπως αναφέρεται στην έκθεση γεγονότων που συνοδεύουν την αίτηση, σε μια αρχική προσπάθεια που έγινε, συγκεκριμένο άτομο, που παρουσιάστηκε ως εγγυητής, αντίκρυσε, στις 22 Δεκεμβρίου 2015, την άρνηση της Πρωτοκολλητή του Ανωτάτου Δικαστηρίου να εξετάσει τα περιουσιακά στοιχεία του εν λόγω προσώπου. Στη συνέχεια και συγκεκριμένα στις 28 Δεκεμβρίου 2015, το ίδιο πρόσωπο, που αναφέρεται πιο πάνω, επισκέφθηκε τον Πρωτοκολλητή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας και ζήτησε να παρουσιάσει τα περιουσιακά στοιχεία εταιρείας που ο ίδιος είναι διευθυντής και μέτοχος, ανερχομένων, όπως σημειώνεται, σε €6,8 εκατομμύρια, με σκοπό να ικανοποιηθεί ο Πρωτοκολλητής και να εγκρίνει την παραχώρηση εγγύησης από το νομικό πρόσωπο. Το αίτημα αντίκρυσε, όπως αναφέρεται, την άρνηση του Πρωτοκολλητή, που δεν αποδέχτηκε να εξετάσει το ενδεχόμενο αποδοχής νομικού προσώπου ως εγγυητή, ούτε ερεύνησε τα περιουσιακά στοιχεία που του παρουσιάστηκαν, για σκοπούς ικανοποίησης της αφερεγγυότητας του προσφερόμενου εγγυητή.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή, σε μια εκτενή και εμπεριστατωμένη γραπτή αγόρευση, πέραν της νομικής πτυχής του αιτήματος, εισηγήθηκε ότι, η μη αποδοχή εκ μέρους του Πρωτοκολλητή νομικού προσώπου ως εγγυητή, υποδηλεί άρνηση εκτέλεσης νομίμου καθήκοντος, που επιβάλλεται με βάση το Άρθρο 158 της Ποινικής Δικονομίας. Παράλληλα, εισηγήθηκε ο συνήγορος, η έννοια του όρου «πρόσωπο» στη βάση του ορισμού που απαντάται στον περί Ερμηνείας Νόμο, περιλαμβάνει και νομικά πρόσωπα.
Το προνομιακό ένταλμα Mandamus εκδίδεται για να διαταχθούν κατώτερα δικαστήρια να ασκήσουν συγκεκριμένη αρμοδιότητα τους. Εκδίδεται περαιτέρω, ανάλογο ένταλμα, για να υποχρεωθεί να εκτελέσει, δημόσιο καθήκον μια διοικητική αρχή, επιβαλλόμενο από το Νόμο που αρνείται να το εκτελέσει. (Βλ. Halsbury's Laws of England, 4th Ed., Vol. 1, para 89, Leftis v. Police (1973) 2 C.L.R. 87, In Re S.G. Colocassides Co. Ltd. (1977) 1 C.L.R. 89, In Re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381, σύγγραμμα Προνομιακά Εντάλματα, Π. Αρτέμη, 1η Έκδοση (2004) σελ. 248-254).
Στην υπόθεση Kaya (2009) 1(Β) Α.Α.Δ. 953 και συγκεκριμένα στη σελ. 958 τονίστηκε:
"Έρχομαι τώρα στο ένταλμα Mandamus, το οποίο δεν αποσκοπεί στο να ελέγξει μόνο κατώτερα δικαστήρια που αρνούνται να εκτελέσουν ένα καθήκον που τους επιβάλλει ο Νόμος, αλλά και άλλες αρχές ή πρόσωπα για να υποχρεωθούν να εκτελέσουν δημόσιο καθήκον. Όμως και σε τέτοια περίπτωση το κατώτερο δικαστήριο ή άλλη αρχή, μπορεί μόνο να διαταχθεί να εκτελέσει το καθήκον του. Δεν μπορεί να του υπαγορευθεί συγκεκριμένη απόφαση ή συγκεκριμένος τρόπος άσκησης της διακριτικής του ευχέρειας."
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης της αιτήσεως, είχα υποβάλει το ερώτημα κατά πόσο ο Πρωτοκολλητής άσκησε τη δυνατότητα που του προσφέρεται να μην αποδεχτεί ένα εγγυητή, καθότι, είχε κριθεί ως «μη αξιόχρεος», όπως προβλέπει η διαταγή του Δικαστηρίου και όχι άρνηση να εκτελέσει το καθήκον του.
Ο συνήγορος εισηγήθηκε ότι, στη βάση του αιτητικού της αίτησης, προσδιορίζεται η παράλειψη του Πρωτοκολλητή «να διερευνήσει ή/και εξετάσει ή/και αξιολογήσει ή/και αποδεχτεί ως αξιόχρεο εγγυητή υπέρ του Αιτητή Νομικό πρόσωπο ..».
Με όλο το σεβασμό προς τον ευπαίδευτο συνήγορο, η συγκεκριμένη παραπομπή, ουδόλως απαντά το πιο πάνω ερώτημα.
Υπάρχει μια ασάφεια και παράλληλα αβεβαιότητα, που δεν μπορεί να τεκμηριωθεί από όλη την έκθεση γεγονότων. Τι ουσιαστικώς αρνήθηκε ο Πρωτοκολλητής; Να εξετάσει τα περιουσιακά στοιχεία ή να μην αποδεχτεί το συγκεκριμένο προτεινόμενο εγγυητή;
Αυτή η διαζευκτικότητα ουδόλως βοηθά την αναγκαία θετικότητα που απαιτείται σε άσκηση της δραστικής δυνατότητας που προσφέρει το προνομιακό ένταλμα Mandamus. Υποδηλεί άσκηση μιας διακριτικής ευχέρειας που από μόνη της δεν υποδηλεί άρνηση, κατ' αντίθεση. Εν πάση περιπτώσει, δεν υπάρχει ένα πρακτικό που θα βοηθούσε την τεκμηρίωση.
Στις πολλές υποθέσεις στις οποίες έκαμε αναφορά ο ευπαίδευτος συνήγορος με στόχο να τεκμηριώσει το υποβληθέν αίτημα, παρατηρείται μία θετική ενέργεια εκ μέρους είτε δημοσίας αρχής είτε του δικαστηρίου, να μην εκτελέσει συγκεκριμένο νομικό καθήκον. Όπως είναι διατυπωμένη η αίτηση και η έκθεση γεγονότων, καταφαίνεται αφενός μεν μια, όπως ανέφερα πιο πάνω, διαζευκτικότητα στις ενέργειες, και, εν πάση περιπτώσει, τεκμηριώνεται και άσκηση διακριτικής ευχέρειας. Ο τρόπος άσκησης της διακριτικής ευχέρειας δεν μπορεί να υπαγορευθεί, όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Kaya (ανωτέρω).
Ενόψει των πιο πάνω, σ' αυτό το στάδιο δεν έχω πεισθεί ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση έτσι ώστε να παραχωρήσω την αιτούμενη άδεια.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Η αίτηση για άδεια απορρίπτεται.