|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D221
(2014) 1 ΑΑΔ 709
27 Μαρτίου, 2014
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 113.2 ΚΑΙ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 3, 9, 11 ΚΑΙ 15 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 3 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟΥ, ΑΡ. 14/60, ΟΠΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 4, 5, 6, 73-81 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟΥ, ΚΕΦ. 6,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 29/2010, ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΦΟΥ,
ΜΕΤΑΞΥ:
ΠΑΝΙΚΟΥ ΔΡΥΜΙΩΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΦΟ,
ΑΙΤΗΤΗ,
ΚΑΙ
ΣΤΕΛΛΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΦΟ,
ΚΑΘ'ΗΣ Η ΑΙΤΗΣΗ,
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΦΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 6/12/2013 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΤΟΥΣ, ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΕΩΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ ΝΟΜΟΥ 232/91,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 47/2014)
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Αίτηση για παραχώρηση άδειας καταχώρησης αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari, προς ακύρωση διατάγματος Οικογενειακού Δικαστηρίου σε αίτηση περιουσιακών διαφορών, το οποίο μεταξύ άλλων, διέτασσε την απαλλαγή από φορολογίες αναφορικά με ακίνητα που θα μεταβιβάζονταν στα τέκνα των διαδίκων ― Επιτρεπτική κατάληξη.
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Τέτοιου είδους διατάγματα δεν εκδίδονται σε περιπτώσεις που το πρωτόδικο Δικαστήριο ασκεί διακριτική ευχέρεια μέσα στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του, εκτός εάν είναι εμφανές ότι ως αποτέλεσμα του τρόπου άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου, παραβιάζονται τα συνταγματικά δικαιώματα του Αιτητή, χωρίς αυτός να έχει άλλη θεραπεία ή αν υπάρχει υπαλλακτική θεραπεία, υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις, οι οποίες συνηγορούν υπέρ της χορήγησης άδειας για καταχώρηση Certiorari.
Ο Αιτητής επιδίωξε την παραχώρηση άδειας για καταχώρηση αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari με στόχο την ακύρωση διατάγματος Οικογενειακού Δικαστηρίου σε αίτηση περιουσιακών διαφορών, το οποίο μεταξύ άλλων, διέτασσε την απαλλαγή από φορολογίες αναφορικά με ακίνητα που θα μεταβιβάζονταν στα τέκνα των διαδίκων.
Το Οικογενειακό Δικαστήριο έδιδε οδηγίες και απάλλασσε τους διαδίκους από την καταβολή οποιωνδήποτε φόρων κεφαλαιουχικών κερδών και ακίνητης ιδιοκτησίας, καθώς και οποιαδήποτε αποχετευτικά και δημοτικά τέλη για το δεύτερο ακίνητο. Η σχετική δε διαταγή παρέπεμπε σε συγκεκριμένες φορολογικές νομοθεσίες.
Με την αίτηση υποστηρίχθηκε ότι:
α) Με βάση τον περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμο Αρ. 52/1980, όπως τροποποιήθηκε, η εν λόγω μεταβίβαση ακινήτων δεν θεωρείται «διάθεση ιδιοκτησίας» εντός της έννοιας του Άρθρου 10 του πιο πάνω Νόμου.
β) Ούτε στον περί Φορολογίας Ακινήτου Ιδιοκτησίας Νόμο 24/1980 υφίσταται οποιαδήποτε πρόνοια για μη επιβολή και/ή απαλλαγή από τον φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας στις περιπτώσεις διαζυγίου.
γ) Οι οδηγίες που δόθηκαν για απαλλαγή των διαδίκων από την καταβολή οποιωνδήποτε φόρων ακίνητης ιδιοκτησίας για το έτος 2014 ήταν έκδηλα παράνομες και το Οικογενειακό Δικαστήριο ενήργησε υπό νομική πλάνη, και εκτός της δικαιοδοσίας.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Στην προκειμένη περίπτωση, φαινόταν, πάντα εκ πρώτης όψεως, ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο ενδεχομένως να πλανήθηκε ως προς τις εξουσίες και αρμοδιότητες που είχε για να εκδώσει τις επίδικες οδηγίες για απαλλαγή του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών και ακίνητης ιδιοκτησίας για το έτος 2014.
2. Ενόψει των προνοιών του Άρθρου 10 του Νόμου 52/80 και του Άρθρου 18 του Νόμου 24/80 ως έχουν τροποποιηθεί, το αίτημα για παραχώρηση άδειας θα έπρεπε να εγκριθεί, ώστε το θέμα να διερευνάτο περαιτέρω.
Η αίτηση επιτράπηκε.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Re Περρέλλα (Αρ. 2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 692,
Re Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.ά. (2012) 1(Α) Α.Α.Δ. 878,
Re Σιτανάρη (2008) 1(Α) Α.Α.Δ. 631,
Κωνσταντινίδη (2003) 1(Β) Α.Α.Δ. 1298,
Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41,
R. v. Epping and Harlow General Commissioners [1983] 3 All ER 257.
Αίτηση.
Δ. Νικολάτου (κα), για τον Αιτητή.
Cur. adv. vult.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.:-
Ο Αιτητής με μονομερή αίτηση ζητά άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση εντάλματος τύπου Certiorari με στόχο την ακύρωση του δικαστικού διατάγματος ημερομηνίας 6.12.2013 του Οικογενειακού Δικαστηρίου Πάφου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται στην Έκθεση και Ένορκη Δήλωση που συνοδεύουν την αίτηση, στις 6.12.2013, στα πλαίσια της Αίτησης αρ. 29/2010, το Οικογενειακό Δικαστήριο Πάφου εξέδωσε, μεταξύ άλλων, διάταγμα με το οποίο διατάζετο η Καθ' ης η Αίτηση σ' εκείνη τη διαδικασία, όπως μεταβιβάσει δύο ακίνητα, ένα στην Πάφο και ένα στη Λεμεσό, επ' ονόματι και των δύο τέκνων των διαδίκων προς επίλυση όλων των μεταξύ των διαδίκων διαφορών που αφορούσαν στην αύξηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας που είχαν αποκτήσει με την προοπτική του γάμου και κατά τη διάρκεια του γάμου τους. Με την παράγραφο 2 του διατάγματος το Δικαστήριο δίδει οδηγίες και απαλλάσσει τους διαδίκους από την καταβολή οποιωνδήποτε φόρων κεφαλαιουχικών κερδών και ακίνητης ιδιοκτησίας, καθώς και οποιαδήποτε αποχετευτικά και δημοτικά τέλη για το ακίνητο στη Λεμεσό. Συγκεκριμένα, το διάταγμα αναφέρει τα εξής:-
«Περαιτέρω, ενόψει της παρούσας διευθέτησης, δίδονται οδηγίες ως ακολούθως:
1. Όπως, δυνάμει του Άρθρου 14(ΣΤ) του Νόμου 232/91, όπου αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι:
«Σε περίπτωση ................»
απαλλάξει τους διαδίκους από την καταβολή οποιωνδήποτε τελών μεταβίβασης ή δικαιωμάτων.
2. Όπως δυνάμει του Νόμου 52/80, όπως έχει τροποποιηθεί με το Νόμο 66(Ι)/2008 και όπως αναφέρεται στο Άρθρο 10(ι)(i) ότι:
«(i) Σε περίπτωση μεταβίβασης ιδιοκτησίας μεταξύ προσώπων που διετέλεσαν σύζυγοι και που ο γάμος τους έχει λυθεί με την έκδοση απόφασης διαζυγίου από αρμόδιο δικαστήριο, ή σε περίπτωση μεταβίβασης ιδιοκτησίας μεταξύ των ιδίων προσώπων για σκοπούς ρύθμισης των περιουσιακών τους σχέσεων βάσει του περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμου εφόσον προβλέπεται σχετικά σε διάταγμα ή σε απόφαση αρμοδίου δικαστηρίου, με την οποία επιλύονται ή διευθετούνται οι οποιεσδήποτε μεταξύ τους περιουσιακές διαφορές:
Νοείται ότι στην περίπτωση αυτή, ως αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αρχική αξία ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης, οποιαδήποτε είναι μικρότερη κατά το χρόνο κτήσης της ιδιοκτησίας από τον πρώην σύζυγο ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι μεταγενέστερη. Σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από τον πρώην σύζυγο δια δωρεάς, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου (β) του παρόντος άρθρου:
Νοείται περαιτέρω ότι σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από τον πρώην σύζυγο πριν από την 14η Ιουλίου, 1974, ο ιδιοκτήτης δύναται να επιλέξει να λογιστεί ως αξία της ιδιοκτησίας η αξία που είχε αυτή στις 14 Ιουλίου, 1974.
(ii) Οι διατάξεις της υποπαραγράφου (i) ισχύουν αναφορικά με οποιαδήποτε εκκρεμούσα διαδικασία ρύθμισης περιουσιακών σχέσεων των συζύγων βάσει του περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμου ή αναφορικά με οποιαδήποτε εκκρεμούσα αγωγή διαζυγίου ενώπιον οικογενειακού δικαστηρίου ή διαδικασία λύσης γάμου ενώπιον εκκλησιαστικού δικαστηρίου, κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών (Τροποποιητικού) Νόμου του 2008.
απαλλάξει τους διαδίκους από την καταβολή οποιωνδήποτε φόρων κεφαλαιουχικών κερδών και ακίνητης ιδιοκτησίας για το έτος 2014 καθώς επίσης απαλλαγή από οποιαδήποτε αποχετευτικά και δημοτικά τέλη για το ακίνητο στη Λεμεσό.»
Όπως ισχυρίζεται ο Αιτητής, με βάση τον περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμο Αρ. 52/1980, όπως τροποποιήθηκε, η εν λόγω μεταβίβαση ακινήτων δεν θεωρείται «διάθεση ιδιοκτησίας» εντός της έννοιας του Άρθρου 10 του πιο πάνω Νόμου. Ως εκ τούτου δεν απαλλάσσεται του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών, εφόσον αυτή δεν διενεργείται μεταξύ προσώπων που διετέλεσαν σύζυγοι και που ο γάμος τους έχει λυθεί ή στα πλαίσια ρύθμισης των περιουσιακών τους σχέσεων, όπως αναφέρει το Δικαστήριο στο διάταγμα.
Ούτε στον περί Φορολογίας Ακινήτου Ιδιοκτησίας Νόμο 24/1980 υφίσταται οποιαδήποτε πρόνοια για μη επιβολή και/ή απαλλαγή από τον φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας στις περιπτώσεις διαζυγίου. Σύμφωνα με την εισήγηση της ευπαιδεύτου συνηγόρου για τον Αιτητή, το διάταγμα του Δικαστηρίου και οι οδηγίες που δόθηκαν για απαλλαγή των διαδίκων από την καταβολή οποιωνδήποτε φόρων ακίνητης ιδιοκτησίας για το έτος 2014 είναι έκδηλα παράνομες εφόσον αντίκεινται προς τον περί Φορολογίας Ακινήτου Ιδιοκτησίας Νόμο σύμφωνα με τον οποίο ο φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας επιβάλλεται στο ακίνητο και κατ' επέκταση βαρύνει το ακίνητο.
Το Οικογενειακό Δικαστήριο Πάφου δίδοντας τις οδηγίες που έδωσε στο πιο πάνω διάταγμα, τελούσε, κατά την ευπαίδευτη συνήγορο του Αιτητή, υπό νομική πλάνη και δεν είχε εξουσία να εκδώσει τέτοιες οδηγίες. Συνεπώς, εισηγήθηκε η κα Νικολάτου, το Οικογενειακό Δικαστήριο ενήργησε εκτός της δικαιοδοσίας του και των αρμοδιοτήτων του. Τέλος, ήταν η θέση της ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμο θέμα και η έλλειψη εξουσίας, το νομικό σφάλμα και η έκδηλη πλάνη νόμου, συνιστούν εξαιρετικές περιστάσεις ώστε να δοθεί η αιτούμενη άδεια.
Οι αρχές της νομολογίας είναι αποκρυσταλλωμένες και έχουν συνοψιστεί σε πάρα πολλές υποθέσεις (βλ. Re Περρέλλα (Αρ. 2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 692, Re Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.ά. (2012) 1 Α.Α.Δ. 878 και Re Σιτανάρη (2008) 1(Α) Α.Α.Δ. 631). Σύμφωνα με τη νομολογία, άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, χορηγείται μόνο αν καταδειχθεί εκ πρώτης όψεως ότι υπάρχει επί της ουσίας συζητήσιμη υπόθεση. Το Δικαστήριο δεν χρειάζεται να εμβαθύνει στην υπόθεση, αλλά περιορίζεται στο υλικό που τέθηκε ενώπιόν του για να αποφασίσει αν δικαιολογείται η παραχώρηση της αιτούμενης άδειας, (Βλ. Αναφορικά με την Αίτηση του Αλέκου Κωνσταντινίδη (2003) 1(Β) Α.Α.Δ. 1298 και Προνομιακά Εντάλματα, Αρχές και Υποθέσεις, 2004, του Π. Αρτέμη, σελ. 160-65, 195). Στις περιπτώσεις που το Δικαστήριο πειστεί ότι υπάρχει εναλλακτικό ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, το Ανώτατο Δικαστήριο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις και κάτω από εξαιρετικές περιστάσεις παραχωρεί άδεια. (Βλ. Αναφορικά με την Αίτηση του Γεώργιου Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41 και R. v. Epping and Harlow General Commissioners [1983] 3 All ER 257). Επίσης, τέτοιου είδους διατάγματα δεν εκδίδονται σε περιπτώσεις που το πρωτόδικο δικαστήριο ασκεί διακριτική ευχέρεια μέσα στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του. Τέτοια άσκηση διακριτικής ευχέρειας, δεν ελέγχεται με προνομιακό ένταλμα, εκτός εάν είναι εμφανές ότι ως αποτέλεσμα του τρόπου άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου, παραβιάζονται τα συνταγματικά δικαιώματα το Αιτητή, χωρίς αυτός να έχει άλλη θεραπεία ή αν υπάρχει υπαλλακτική θεραπεία, υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις, οι οποίες συνηγορούν υπέρ της χορήγησης της άδειας για καταχώρηση Certiorari.
Στην προκειμένη περίπτωση, από τα όσα έχουν τεθεί ενώπιόν μου, φαίνεται, πάντα εκ πρώτης όψεως, ότι το πρωτόδικο δικαστήριο ενδεχομένως να πλανήθηκε ως προς τις εξουσίες και αρμοδιότητες που είχε για να εκδώσει τις επίδικες οδηγίες για απαλλαγή του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών και ακίνητης ιδιοκτησίας για το έτος 2014. Ενόψει των προνοιών του Άρθρου 10 του Νόμου 52/80 και του Άρθρου 18 του Νόμου 24/80, θεωρώ ότι το αίτημα για παραχώρηση άδειας θα πρέπει να εγκριθεί, ώστε το θέμα να διερευνηθεί περαιτέρω.
Η αίτηση επιτυγχάνει. Χορηγείται άδεια για καταχώρηση αίτησης διά κλήσεως για την έκδοση εντάλματος Certiorari. Η αίτηση να καταχωρηθεί μέσα σε 7 μέρες από σήμερα και να οριστεί από το Πρωτοκολλητείο στις 9.4.2014 και ώρα 9 πμ, για επίδοση.
Η αίτηση επιτρέπεται.