|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 1 ΑΑΔ 1711
20 Οκτωβρίου, 2004
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
ΤΩΝΙΑ ΜΕΝΟΙΚΟΥ,
Εφεσείουσα,
v.
ΚΩΣΤΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ,
Εφεσιβλήτου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11596)
Έξοδα ― Επιδίκαση εξόδων ― Ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου η οποία ασκείται με βάση τα γεγονότα της υπόθεσης και κυρίως το αποτέλεσμα της δίκης ― Κατά κανόνα τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα εκτός αν συντρέχουν λόγοι περί του αντιθέτου ― Προϋποθέσεις επέμβασης του Εφετείου ― Τα δεδομένα της παρούσας υπόθεσης δικαιολογούσαν την επέμβαση του Εφετείου για τροποποίηση της διαταγής εξόδων του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Η εφεσείουσα είχε εμπλακεί και τραυματισθεί σε τροχαίο ατύχημα όταν το μοτοποδήλατο που οδηγούσε συγκρούστηκε με το αυτοκίνητο του εφεσίβλητου που οδηγούσε η κόρη του. Η εφεσείουσα διεκδίκησε αποζημιώσεις από τον εφεσίβλητο, ως εκ προστήσεως υπεύθυνο, και από τη θυγατέρα του. Η αγωγή εναντίον του εφεσίβλητου απορρίφθηκε με έξοδα λόγω μη προσκόμισης μαρτυρίας προς απόδειξη του ισχυρισμού της εφεσείουσας για την ευθύνη του. Υπέρ της εφεσείουσας και εναντίον της κόρης του εφεσίβλητου (εναγομένης 1) επιδικάσθηκαν αποζημιώσεις, τόκοι και έξοδα.
Η εφεσείουσα εφεσίβαλε την απόφαση, που είχε εκδοθεί στις 12.9.02, κατά την έκταση που αυτή αφορά στην επιδίκαση εξόδων σε βάρος της και υπέρ του εφεσίβλητου που ανέρχονταν σε £2.409,10 με νόμιμο τόκο προς 8% ετησίως από 29.11.96 περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Υπό τις δοσμένες περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, που είναι μια απλή υπόθεση τροχαίου ατυχήματος, στην οποία ο εφεσίβλητος και η θυγατέρα του εκπροσωπήθηκαν από τον ίδιο δικηγόρο και πρόβαλαν κοινή υπεράσπιση, που δεν προσφέρθηκε μαρτυρία από πλευράς εφεσείουσας και δεν χρειάστηκε να αντεξεταστούν μάρτυρες σχετικά με τη πτυχή αυτή του θέματος ούτε βέβαια να προσκομιστεί μαρτυρία από πλευράς εναγομένων, θα ήταν δίκαιη η επιδίκαση μόνο του 1/4 των εξόδων του εφεσίβλητου. Ως εκ τούτου διατάσσεται ανάλογη τροποποίηση της πρωτόδικης απόφασης.
2. Η έφεση θεωρείται ως μερικώς επιτυχούσα, ενόψει της μέχρι τέλους επμονής της εφεσείουσας πως δεν θα έπρεπε να είχαν επιδικασθεί καθόλου έξοδα εναντίον της και έτσι ο εφεσίβλητος καταδικάζεται μόνο στα μισά των εξόδων της έφεσης.
Η έφεση επιτράπηκε μερικώς. Εκδόθηκε διαταγή για ανάλογη ως ανωτέρω τροποποίηση της πρωτόδικης απόφασης. Υπέρ του εφεσίβλητου επιδικάσθηκαν τα μισά έξοδα της έφεσης.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Eleftheriou v. Rousou a.o. (1958) 23 C.L.R. 191,
Αρέστη ν. Λαδόκονου (1996) 1 Α.Α.Δ. 646,
Ζαβρού ν. Μιχαηλίδη (1996) 1 Α.Α.Δ. 477,
Χαψή κ.ά. ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας (1997) 1 Α.Α.Δ. 1403,
Νικολάου ν. Βασιλείου (1999) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1566,
Λουκαΐδης κ.ά. ν. Εκδοτική Εταιρεία Αλήθεια Λτδ κ.ά. (2003) 1(Α) Α.Α.Δ. 22,
Κουκούνη κ.ά. ν. Νικολάου κ.ά. (2003) 1(Γ) Α.Α.Δ. 766.
Έφεση.
Έφεση από την ενάγουσα κατά του μέρους της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 12/9/02 (Αρ. Αγωγής 4251/98) με την οποία επιδικάστηκαν μεν υπέρ αυτής και εναντίον της εναγόμενης 1, θυγατέρας του εφεσίβλητου η οποία ενεπλάκη σε τροχαίο ατύχημα όταν οδηγώντας το αυτοκίνητο του πατέρα της συγκρούστηκε με το μοτοποδήλατο το οποίο οδηγούσε η ενάγουσα, γενικές και ειδικές αποζημιώσεις λόγω ζημιών τις οποίες υπέστη, επιδικάστηκαν όμως σε βάρος της έξοδα £2.409,10 πλέον νόμιμο τόκο προς 8% ετησίως από 29/11/96 και Φ.Π.Α..
Λ. Ιωαννίδης, για την Εφεσείουσα.
Κ. Δημητριάδης, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Α. Κραμβής.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα, υπέστη ζημιές εξ αιτίας τροχαίου δυστυχήματος στο οποίο ενεπλάκη. Το μοτοποδήλατο που οδηγούσε, συγκρούστηκε με αυτοκίνητο του εφεσίβλητου που οδηγούσε η κόρη του. Η εφεσείουσα διεκδίκησε αποζημιώσεις από τον εφεσίβλητο και τη θυγατέρα του. Στην αγωγή που κίνησε εναντίον τους, η ευθύνη του εφεσίβλητου προσδιορίζεται ως ευθύνη εκ προστήσεως. Οι εναγόμενοι στην κοινή υπεράσπισή τους, παραδέχθηκαν ότι κατά τον χρόνο του δυστυχήματος ο εφεσίβλητος ήταν ο ιδιοκτήτης και η κόρη του η οδηγός του αυτοκινήτου. Στο δικόγραφο δεν αναφέρονται ο σκοπός και οι συνθήκες οδήγησης του αυτοκινήτου, στοιχεία βασικά για τον καταλογισμό ευθύνης εκ προστήσεως.
Σε κάποιο από τα πρώτα στάδια της διαδικασίας, οι διάδικοι συμφώνησαν το ποσοστό της ευθύνης των οδηγών και έτσι παρέμεινε προς εκδίκαση το θέμα των αποζημιώσεων. Για το θέμα της ευθύνης του εφεσίβλητου δεν έγινε καμιά δήλωση και έτσι παρέμεινε και αυτό ως επίδικο. Η εφεσείουσα δεν προσκόμισε οποιαδήποτε μαρτυρία προς απόδειξη του ισχυρισμού της για ευθύνη του εφεσίβλητου με αποτέλεσμα να απορριφθεί η αγωγή εναντίον του με έξοδα. Υπέρ της εφεσείουσας και εναντίον της κόρης του εφεσίβλητου (εναγομένης 1) επιδικάστηκαν γενικές και ειδικές αποζημιώσεις, τόκοι και έξοδα.
Με την κρινόμενη έφεση αμφισβητείται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης κατά την έκταση που αυτή αφορά στην επιδίκαση εξόδων σε βάρος της εφεσείουσας και υπέρ του εφεσίβλητου. Η θέση της εφεσείουσας είναι ότι η εκκαλούμενη απόφαση είναι επί του προκειμένου αναιτιολόγητη, αντίθετη προς την υπάρχουσα νομολογία και αποτέλεσμα εσφαλμένης άσκησης της διακριτικής εξουσίας του δικάσαντος δικαστηρίου. Παρενθετικά αναφέρουμε πως η κλίμακα της αγωγής ήταν μεταξύ £5.000 - £10.000 τα δε έξοδα που επιδικάστηκαν σε βάρος της εφεσείουσας ήταν £2.409.10 με νόμιμο τόκο προς 8% ετησίως από 29.11.96 συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. Ας σημειωθεί επίσης ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε στις 12.9.02.
Η νομολογία* αναγνωρίζει ότι η επιδίκαση των εξόδων είναι ζήτημα αναγόμενο στη διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου η οποία ασκείται με βάση τα γεγονότα της υπόθεσης και κυρίως το αποτέλεσμα. Κατά κανόνα, τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα εκτός αν συντρέχουν λόγοι περί του αντιθέτου. Το Εφετείο επεμβαίνει προς ανατροπή απόφασης που άπτεται του τρόπου άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του πρωτόδικου δικαστηρίου όταν εξ αντικειμένου διαπιστώνεται ότι το δικαστήριο δεν άσκησε με τρόπο δικαστικό τη διακριτική του ευχέρεια με αποτέλεσμα να εντοπίζεται παράβαση νόμου ή όταν η διαταγή είναι αποτέλεσμα πλάνης περί τα πράγματα ή ο εφεσείων χωρίς επαρκή λόγο, διατάχθηκε να πληρώσει έξοδα που δημιούργησε η άλλη πλευρά ή όπου η απόφαση απολήγει σε πασιφανή αδικία. Βλ. Κουκούνη κ.ά. ν. Νικολάου κ.ά. (2003) 1(Γ) Α.Α.Δ. 766.
Στην παρούσα υπόθεση, ο εφεσίβλητος και η θυγατέρα του, από την αρχή μέχρι το τέλος της διαδικασίας, εκπροσωπήθηκαν από τον ίδιο δικηγόρο. Επρόκειτο για απλή υπόθεση τροχαίου δυστυχήματος στην οποία οι εναγόμενοι υπέβαλαν κοινή υπεράσπιση. Η άρνηση ευθύνης του εφεσίβλητου διατυπώθηκε στο δικόγραφο με τρόπο γενικό χωρίς λεπτομέρειες του σκοπού και των συνθηκών κάτω από τις οποίες ο εφεσίβλητος παραχώρησε το αυτοκίνητο στη θυγατέρα του για να το οδηγήσει. Αφού δεν προσφέρθηκε μαρτυρία από πλευράς εφεσείουσας, δεν χρειάστηκε να αντεξεταστούν μάρτυρες σχετικά με τη πτυχή αυτή του θέματος ούτε βέβαια να προσκομιστεί μαρτυρία από πλευράς εναγομένων. Η δικηγορική εργασία για την οποία δικαιολογείται η πληρωμή αμοιβής περιορίζεται στις οδηγίες προς τον πελάτη και στη σύνταξη της κοινής υπεράσπισης.
Υπό το φως των πιο πάνω στοιχείων, θεωρούμε ότι η πρωτόδικος δικαστής άσκησε λανθασμένα τη διακριτική της ευχέρεια σχετικά με τα έξοδα που επιδίκασε σε βάρος της εφεσείουσας. Η επιδίκαση μέρους μόνο των εξόδων του εφεσίβλητου θα αποτελούσε την πιο ορθή και δίκαιη προσέγγιση. Εκ των πραγμάτων, η επέμβαση μας καθίσταται αναγκαία. Θεωρούμε πως θα ήταν δίκαιη κάτω από τις δοσμένες περιστάσεις η επιδίκαση μόνο του 1/4 των εξόδων του εφεσίβλητου και ως εκ τούτου διατάσσουμε ανάλογη τροποποίηση της πρωτόδικης απόφασης.
Ενόψει της μέχρι τέλους επιμονής της εφεσείουσας πως δεν θα έπρεπε να είχαν επιδικασθεί καθόλου έξοδα εναντίον της, θεωρούμε ως μερικώς επιτυχούσα την έφεση και έτσι ο εφεσίβλητος καταδικάζεται μόνο στα μισά των εξόδων της έφεσης.
Η έφεση επιτυγχάνει μερικώς. Εκδίδεται διαταγή για ανάλογη ως ανωτέρω τροποποίηση της πρωτόδικης απόφασης. Υπέρ του εφεσίβλητου επιδικάζονται τα μισά έξοδα της έφεσης.
Η έφεση επιτράπηκε μερικώς. Εκδόθηκε διαταγή για ανάλογη ως ανωτέρω τροποποίηση της πρωτόδικης απόφασης. Υπέρ του εφεσίβλητου επιδικάσθηκαν τα μισά έξοδα της έφεσης.