|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 1 ΑΑΔ 627
24 Απριλίου, 2002
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΝΙΚΗΤΑΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΠΟΥ
ΕΛΑΒΕ ΧΩΡΑΝ ΤΗΝ 27Η ΜΑΪΟΥ 2001.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΙΣΙΝΟΣ,
Αιτητής,
ν.
1. ΜΑΡΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ,
2. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ, ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΦΟΡΟΥ
ΕΚΛΟΓΩΝ,
3. ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, ΕΦΟΡΟΥ ΕΚΛΟΓΩΝ
ΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
4. ΓΙΩΡΓΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ, ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ
ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΚΛΟΓΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Εκλογική Αίτηση Αρ. 1/2001)
Εκλογική αίτηση ― Εκλογική αίτηση με στόχο την αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που εξασφάλισαν αντίστοιχα ο αιτητής, επιλαχών υποψήφιος, και η καθ' ης η αίτηση, εκλεγείσα βουλευτής ― Κατά πόσο εστοιχειοθετείτο βάσιμο αίτημα για την παροχή της εξαιτούμενης θεραπείας βάσει τoυ περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου του 1979 (Ν. 72/79) ― Ποίες θεραπείες είναι δυνατόν να παρασχεθούν σε εκλογική αίτηση ― Για ποίους λόγους μπορεί να ακυρωθεί εκλογή.
Εκλογική αίτηση ― Τα γεγονότα στα οποία θεμελιώνεται η ζητούμενη θεραπεία πρέπει να εξειδικεύονται στην εκλογική αίτηση ― Κ. 4(2)(γ) του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων (Εκλογικές Αιτήσεις) Διαδικαστικού Κανονισμού του 1981 ― Ανάγκη αυστηρής συμμόρφωσης προς τις πρόνοιες του.
Ο αιτητής, επιλαχών υποψήφιος του Δημοκρατικού Συναγερμού - ΔΗΣΥ - στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας, στις βουλευτικές εκλογές της 27ης Μαΐου 2001, με την αίτηση αυτή αξιώνει την αναμέτρηση των ψήφων προτίμησης που εξασφάλισαν αντίστοιχα ο ίδιος και η εκλεγείσα υποψήφιος Μαρία Κυριακού, η οποία εξασφάλισε 161 ψήφους περισσότερους από τον αιτητή. Η εκλογή των υπολοίπων έξι βουλευτών που ανέδειξε ο ΔΗ.ΣΥ στη Λευκωσία καθώς και το κομματικό αποτέλεσμα της εκλογής, δεν αμφισβητούνται.
Οι καθ' ων η αίτηση υποστήριξαν ότι δεν εστοιχειοθετείτο βάσιμο αίτημα για την παροχή της εξαιτούμενης θεραπείας βάσει του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου του 1979 (Ν. 72/79), (εφεξής ο «Νόμος»). Η δεύτερη τους θέση ήταν ότι η προσαχθείσα μαρτυρία δεν αποδεικνύει τους ισχυρισμούς του αιτητή για την επικράτηση αταξίας κατά την καταμέτρηση των ψήφων, την ύπαρξη παρεκκλίσεων από τη διαδικασία διαλογής των σταυρών προτίμησης, ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου το οποίο να επιμαρτυρεί λάθος στην καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν αντίστοιχα στους δύο υποψηφίους.
Τα γεγονότα τα οποία παρατίθενται στην εκλογική αίτηση προς υποστήριξη του αιτήματος για αναμέτρηση των ψήφων διαιρούνται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η καταμέτρηση και η διαλογή των ψήφων στο Συνεδριακό Κέντρο, όπου έγινε η καταμέτρηση όλων των καλπών της εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας. Η δεύτερη αφορά παραβάσεις του Νόμου κατά την καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων, ειδικά του Κ.12(5)(α) των περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Κανονισμών του 1981 - Κ.Δ.Π. 79/81.
Ως προς τις συνθήκες που επικρατούσαν στο Συνεδριακό Κέντρο προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι επικρατούσε συνωστισμός και θόρυβος και γενικά αταξία σε βαθμό που να δημιουργούσε προϋποθέσεις για λάθη στην καταμέτρηση των ψήφων.
Ο αιτητής δεν υπέβαλε κανένα επίσημο παράπονο για την αταξία που επικρατούσε στο εκλογικό κέντρο πράγμα που δεν έκαμε ούτε και κανένας άλλος αντιπρόσωπος, υποψήφιος ή αξιωματούχος του ΔΗ.ΣΥ.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Άρθρο 57(3) του Νόμου παρέχει τη δυνατότητα για απόκτηση των ακόλουθων θεραπειών σε εκλογική αίτηση:
α) Ακύρωση της εκλογής.
β) Ακύρωση της εκλογής ενός ή περισσοτέρων των εκλεγέντων.
γ) Διακήρυξη ότι υποψήφιος εξελέγη.
δ) Αναμέτρηση των ψήφων κατ' απαίτηση αποτυχόντος υποψηφίου ο οποίος ισχυρίζεται ότι «είχε την πλειοψηφία των νομίμως δοθέντων ψήφων ......».
Ποίοι ψήφοι θεωρούνται ως μη νομίμως δοθέντες και κατά συνέπεια μη υπολογίσιμοι είναι οι ψήφοι που καθορίζονται στο Άρθρο 62 του Νόμου.
2. Η επιζητούμενη θεραπεία είναι άγνωστη στο νόμο μη προβλεπόμενη από το Άρθρο 57(3) του Νόμου. Η αναμέτρηση των ψήφων δεν αποτελεί αυτοσκοπό, ούτε προβλέπεται ως θεραπεία για τη διαπίστωση πιθανού λάθους στην καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων. Ενστάσεις σε σχέση με την καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων μπορεί να διατυπωθούν επί τόπου προς τελέσφορη αντιμετώπισή τους. Σ' αυτό αποβλέπει και η παρουσία των κομματικών αντιπροσώπων προς παρακολούθηση της διαδικασίας επισήμανσης λαθών και υποβολής ενστάσεων επί τόπου.
3. Η θεραπεία της αναμέτρησης των ψήφων την οποία προβλέπει ο Νόμος εδράζεται στη θέση ότι ο υποψήφιος (ο αιτών) εξελέγη ως αποτέλεσμα των νομίμως δοθέντων ψήφων, οπόταν επιζητείται η αναμέτρηση προς επιβεβαίωση αυτού του γεγονότος. Στην προκείμενη περίπτωση δεν υπάρχει ισχυρισμός ότι στη καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης, που δόθηκαν εκατέρωθεν, προσμέτρησε οποιαδήποτε μη νομίμως δοθείσα ψήφος, ή ότι ο ίδιος ο αιτητής εξασφάλισε την πλειοψηφία των νομίμως δοθέντων ψήφων.
4. Δεν στοιχειοθετείται βάσιμο αίτημα στην εκλογική αίτηση για την παροχή θεραπείας στον αιτητή βάσει του Νόμου, είτε για την ακύρωση της εκλογής είτε για την αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν αντίστοιχα στον κ. Παρισινό και στην κα Κυριακού.
5. Έστω και αν εκρίνετο παραδεκτή η έκδοση διαταγής για την αναμέτρηση των ψήφων με αναφορά και μόνο στο ενδεχόμενο λάθους στη μέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν σε εκάτερο των υποψηφίων, και πάλι το αίτημα θα απορρίπτετο υπό το φως της προσαχθείσας μαρτυρίας.
Η αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Γεωργιάδης ν. Χάσικου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1136,
Χριστοδούλου ν. Εφόρου Εκλογής Δημάρχου κ.ά. (1995) 1 Α.Α.Δ. 295,
Ζαχαριάδης ν. Λιβέρα κ.ά. (1987) 1 C.L.R. 397,
Evzonas v. Papadopoulos a.o. (1986) 1 C.L.R. 266.
Αίτηση.
Εκλογική αίτηση από τον αιτητή υποψήφιο του ΔΗ.ΣΥ. στις βουλευτικές εκλογές της 27/5/01 η οποία στρέφεται τόσον εναντίον της εκλεγείσας βουλευτού κας Κυριακού όσο και εναντίον του Γενικού Εφόρου Εκλογών με την οποία αξιώνει, την αναμέτρηση των ψήφων προτίμησης - σταυρών προτίμησης - που εξασφάλισαν αντίστοιχα ο ίδιος και η κα. Κυριακού.
Ελ. Βραχίμη με Λ. Βραχίμη, για τον Αιτητή.
Χρ. Πουργουρίδης, για την Καθ' ης η αίτηση 1.
Γ. Φράγκου, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση 2, 3, και 4.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. Πικής, Π..
ΠΙΚΗΣ, Π.: Στις 27 Μαΐου 2001, διεξήχθησαν εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων. Ο κ. Ανδρέας Παρισινός, ο αιτητής, ήταν ο επιλαχών υποψήφιος του Δημοκρατικού Συναγερμού - ΔΗ.ΣΥ - στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας, όπου το κόμμα εξασφάλισε (δικαιώθηκε) επτά από τις είκοσι-μια βουλευτικές έδρες που αναλογούν στην επαρχία. Ο αιτητής ήταν ο όγδοος στη σειρά προτιμήσεων των εκλογέων του κόμματός του. Η κα. Μαρία Κυριακού, η καθ' ης η αίτηση 1, ήταν η έβδομη και εξελέγη. Η εκλογική αίτηση στρέφεται τόσον εναντίον της κας. Κυριακού όσο και εναντίον του Γενικού Εφόρου Εκλογών. Με αυτή ο κ. Παρισινός, αξιώνει, την αναμέτρηση των ψήφων προτίμησης - σταυρών προτίμησης - που εξασφάλισαν αντίστοιχα ο ίδιος και η κα. Κυριακού.
Η αίτηση δεν στρέφεται εναντίον των υπολοίπων έξι βουλευτών που ανέδειξε ο ΔΗ.ΣΥ στη Λευκωσία των οποίων η εκλογή δεν αμφισβητείται, όπως δεν αμφισβητείται το κομματικό αποτέλεσμα της εκλογής.
Οι δύο θεραπείες οι οποίες επιζητούνται είναι αλληλένδετες. έχουν κοινό παρονομαστή την αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που εξασφάλισαν αντίστοιχα ο αιτητής και η καθ' ης η αίτηση 1, και εφόσον διαφανεί από την επαναμέτρηση ότι ο αιτητής εξασφάλισε περισσότερους σταυρούς, την προσκύρωση σ' αυτόν της επίμαχης βουλευτικής έδρας αντί στην κα. Κυριακού. Οι ζητούμενες θεραπείες είναι:
«Α. Όπως διαταχθεί η αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που έλαβαν ο αιτητής, και η καθ' ης η αίτηση 1.
Β. Όπως σε περίπτωση που κατά την αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που έλαβε ο αιτητής και η καθ' ης η αίτηση 1 Μαρία Κυριακού βρεθεί ότι ο αιτητής έλαβε μεγαλύτερο αριθμό σταυρών προτίμησης από την ειρημμένη Μαρία Κυριακού, το δικαστήριο αποφασίσει ότι η ειρημμένη Μαρία Κυριακού δεν εκλέγηκε δεόντως ως βουλευτής και ότι ο ειρημμένος Ανδρέας Παρισινός εκλέγηκε δεόντως και θα έπρεπε να είχε ανακηρυχθεί βουλευτής κατά την ως άνω εκλογή.
Γ. Όπως δοθεί στον αιτητή οιαδήποτε περαιτέρω ή άλλη θεραπεία ως είναι δίκαιο υπό τις περιστάσεις.»
Ενδιάμεσο αίτημα, για την αναμέτρηση των ψήφων εκκρεμούσης της ακρόασης της κυρίως αίτησης, αφέθηκε να ατονήσει μετά, (α) τη διαπίστωση ότι το αίτημα είναι ταυτόσημο με τη θεραπεία η οποία διεκδικείται με την εκλογική αίτηση, και (β) την ταυτότητα της μαρτυρίας που θα κατατίθετο προς υποστήριξη τόσο της ενδιάμεσης αίτησης όσο και της εκλογικής αίτησης.
Τα γεγονότα στα οποία θεμελιώνεται η ζητούμενη θεραπεία πρέπει να εξειδικεύονται στην εκλογική αίτηση. Στη Γεωργιάδης ν. Χάσικου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1136 (απόφαση εκλογοδικείου), τονίζεται η ανάγκη αυστηρής συμμόρφωσης προς τις πρόνοιες του Κ.4(2)(γ) του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων (Εκλογικές Αιτήσεις) Διαδικαστικού Κανονισμού του 1981, ο οποίος επιβάλλει τον ακριβή προσδιορισμό των γεγονότων στα οποία βασίζεται η εκλογική αίτηση και θεμελιώνεται η θεραπεία η οποία επιδιώκεται. Ποία είναι τα γεγονότα αυτά εξηγείται στην ίδια απόφαση· αυτά είναι:
«... το σύνολο των γεγονότων που θεμελιώνουν το αγώγιμο δικαίωμα. Αυτό σημαίνει κάθε γεγονός που θα ήτο αναγκαίο σε ένα προσφεύγοντα να αποδείξει, αν αμφισβητείται από την άλλη πλευρά, για να υποστηρίξει το δικαίωμά του για απόφαση του δικαστηρίου υπέρ του ...»
Εάν τα γεγονότα τα οποία επικαλείται ο αιτητής δεν στοιχειοθετούν τη θεραπεία την οποία αξιώνει, η αίτηση χάνει το αντικείμενό της. Το ακόλουθο απόσπασμα από τη Χριστοδούλου ν. Εφόρου Εκλογής Δημάρχου κ.ά. (1995)1 Α.Α.Δ. 295 (απόφαση εκλογοδικείου), δεν αφήνει περιθώρια για αντίθετη άποψη:
«Διαπιστώνεται όμως και άλλος λόγος που ανάγεται στην ουσία του αιτήματος που επιβάλλει την απόρριψη της Αίτησης. Τα γεγονότα τα οποία επικαλείται ο αιτητής δε στοιχειοθετούν βάσιμο αίτημα για την παροχή οποιασδήποτε θεραπείας κάτω από τους εκλογικούς νόμους.»
Η πρώτη θέση των καθ' ων η αίτηση η οποία προβλήθηκε στην τελική τους αγόρευση, είναι ότι δεν στοιχειοθετείται βάσιμο αίτημα για την παροχή της εξαιτούμενης θεραπείας βάσει του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου του 1979 (Ν.72/79), (εφεξής ο «Νόμος»). Η δεύτερη τους θέση είναι ότι η προσαχθείσα μαρτυρία δεν αποδεικνύει τους ισχυρισμούς του αιτητή για την επικράτηση αταξίας κατά την καταμέτρηση των ψήφων, την ύπαρξη παρεκκλίσεων από τη διαδικασία διαλογής των σταυρών προτίμησης, ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου το οποίο να επιμαρτυρεί λάθος στην καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν αντίστοιχα στους δύο υποψηφίους.
Αντίθετη είναι η θέση του αιτητή ο οποίος υποστήριξε ότι τα γεγονότα στα οποία στηρίζεται το αίτημά του στοιχειοθετούν τις προϋποθέσεις για την παροχή των θεραπειών που ζητά και ότι τα γεγονότα αυτά αποδείχτηκαν με την προσαχθείσα μαρτυρία.
Προέχει η εξέταση της στοιχειοθέτησης του αιτήματος και η εξ αντικειμένου δυνατότητα παροχής της θεραπείας που επιδιώκεται. Αρχίζουμε με την εξέταση των διατάξεων του Νόμου αναφορικά με τις θεραπείες που είναι δυνατό να αναζητηθούν με εκλογική αίτηση. Το άρθρο 57(3) του Νόμου παρέχει τις ακόλουθες εξουσίες και παρεπόμενα τις ακόλουθες θεραπείες που μπορεί να παρασχεθούν σε εκλογική αίτηση.
(α) Ακύρωση της εκλογής.
(β) Aκύρωση της εκλογής ενός ή περισσοτέρων των εκλεγέντων.
(γ) Διακήρυξη ότι υποψήφιος εξελέγη. Η αξίωση προϋποθέτει αποδοχή του αποτελέσματος και παραμερισμό αντίθετης απόφασης λόγω σφάλματος του Γενικού Εφόρου Εκλογών. Κλασσικό παράδειγμα έκδοσης τέτοιας διακήρυξης αποτελεί η απόφαση στην Εκλογική Αίτηση αρ. 4/81 - Ζαχαριάδης ν. Λιβέρα κ.ά. (1987)1 C.L.R. 397. O Γενικός Έφορος κατένειμε, μετά τη συμπλήρωση της δεύτερης κατανομής εδρών, δύο αδιάθετες έδρες κατ' αντίθεση προς τις διατάξεις του άρθρου 33(4)(γ) του Νόμου· οπόταν ακυρώθηκε η ανακήρυξη των δύο βουλευτών στους οποίους προσκυρώθηκαν οι έδρες βάσει του Άρθρου 58(β) και αντί εκείνων διακηρύχθηκε από το δικαστήριο ότι εξελέγησαν άλλοι δύο βουλευτές, η διαπίστωση της εκλογής των οποίων ήταν το αντικείμενο της εκλογικής αίτησης.
(δ) Αναμέτρηση των ψήφων κατ' απαίτηση αποτυχόντος υποψηφίου ο οποίος ισχυρίζεται ότι «είχε την πλειοψηφία των νομίμως δοθέντων ψήφων .....».
Ποίοι ψήφοι θεωρούνται ως μή νομίμως δοθέντες και κατά συνέπεια μή υπολογίσιμοι είναι οι ψήφοι που καθορίζονται στο άρθρο 62 του Νόμου.
Οι λόγοι για τους οποίους εκλογή μπορεί να ακυρωθεί καθορίζονται στο άρθρο 58 του Νόμου. Εκλογή μπορεί να ακυρωθεί στο σύνολό της ή μερικώς για έξι λόγους, (α) - (στ), μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η διεξαγωγή της εκλογής κατ΄ αντίθεση προς τις διατάξεις του Νόμου, νοουμένου ότι καταδεικνύεται ότι η απόκλιση από τα θέσμια επηρέασε το αποτέλεσμα της εκλογής. Οι σχετικές διατάξεις του Νόμου περιέχονται στην παράγραφο (β) του άρθρου 58 και έχουν ως εξής:
«(β) ότι δεν υπήρξε συμμόρφωσις προς τας διατάξεις του παρόντος Νόμου τας αφορώσας εις εκλογάς εάν ήθελε φανή ότι η εκλογή δεν διεξήχθη συμφώνως προς τας καθιερουμένας αρχάς υπό των διατάξεων τούτων και ότι η μή συμμόρφωσις επηρέασε το αποτέλεσμα της εκλογής.»
Τα γεγονότα τα οποία παρατίθενται στην παρούσα εκλογική αίτηση προς υποστήριξη του αιτήματος για αναμέτρηση των ψήφων διαιρούνται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η καταμέτρηση και η διαλογή των ψήφων στο Συνεδριακό Κέντρο, όπου έγινε η καταμέτρηση όλων των καλπών της εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας. Η δεύτερη αφορά παραβάσεις του Νόμου κατά την καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων, ειδικά του Κ.12(5)(α) των περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Κανονισμών του 1981 - Κ.Δ.Π. 79/81*.
Ως προς τις συνθήκες που επικρατούσαν στο Συνεδριακό Κέντρο προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι επικρατούσε συνωστισμός και θόρυβος και γενικά αταξία σε βαθμό που να δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για λάθη στην καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων, ενδεχόμενο που δεν πρέπει να παραγνωρισθεί ενόψει και της μικρής διαφοράς σε σταυρούς προτίμησης που χωρίζει την κα. Κυριακού από τον κ. Παρισινό που περιορίζεται σε 161 ψήφους. Η σχετικά μικρή διαφορά σε σταυρούς προτίμησης μεταξύ των δύο, καθώς φαίνεται αποτέλεσε το λόγο για τον περιορισμό του αιτήματος για την αναμέτρηση των ψήφων μόνο στην περίπτωση της κας Κυριακού.
Το ενδεχόμενο να έγιναν λάθη στη διαλογή των ψήφων ενισχύεται, κατά τον αιτητή, και από το γεγονός ότι ανακοινώσεις του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών για το εκλογικό αποτέλεσμα, δεν συμπίπτουν με τα επίσημα αποτελέσματα, έστω και αν αυτά εμφανίζουν τη διαφορά σε σταυρούς προτίμησης μεταξύ των δύο να είναι μεγαλύτερη απ' ότι εμφανίζεται στο επίσημο αποτέλεσμα. (Επί του θέματος κατέθεσαν ο κ. Γιαννάκης Σολωμού, Ανώτερος Λειτουργός Τύπου και ο κ. Γιώργος Λιβέρας, Γενικός Διευθυντής του ΔΗ.ΣΥ.)
Παρά το παράπονο του αιτητή για αταξία στο εκλογικό κέντρο, του οποίου είχε ίδια γνώση, διακινούμενος και ο ίδιος κατά το χρόνο της καταμέτρησης στο κέντρο διαλογής των ψήφων, κανένα επίσημο παράπονο δεν υπέβαλε, πράγμα που δεν έκαμε, ως φαίνεται, ούτε και κανένας άλλος αντιπρόσωπος, υποψήφιος ή αξιωματούχος του ΔΗ.ΣΥ.
Αναφορικά με παρεκκλίσεις από τα θέσμια στην καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης, προβάλλονται διιστάμενοι ισχυρισμοί. αφενός ότι η διαλογή έγινε στην απουσία των πλείστων κομματικών αντιπροσώπων, (παρα. 6(α)), και αφετέρου ότι οι σταυροί προτίμησης διαβάζονταν και αναφωνούνταν από τους κομματικούς αντιπροσώπους, (παρα. 6(δ)).
Αποτελεί κοινή θέση, όπως διαφάνηκε από τη μαρτυρία, ότι στις αίθουσες του Συνεδριακού Κέντρου υπήρχαν 250 περίπου συνεργεία καταμέτρησης και διαλογής των ψήφων, τα οποία λειτουργούσαν ξεχωριστά γύρω από ορθογώνιο τραπέζι. Σε κάθε τραπέζι ήταν αποσπασμένοι τρεις Βοηθοί Διαλογής, ορισθέντες από τον Έφορο Εκλογών. Είχαν την ευθύνη για την καταμέτρηση, καταγραφή και έλεγχο της ορθότητας των αποτελεσμάτων. Σε κάθε τραπέζι υπήρχαν εκπρόσωποι των κομμάτων, (όχι πάντα των μικροτέρων κομμάτων), προς έλεγχο της διαδικασίας, χωρίς κανένα δικαίωμα παρέμβασης στην αναφώνηση, ή την καταγραφή των προτιμήσεων των εκλογέων, ή τη συμπλήρωση του εντύπου για το αποτέλεσμα της κάλπης. Σε κάθε τραπέζι καταμετρήθηκαν δύο κάλπες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν προβάλλεται ισχυρισμός στην εκλογική αίτηση ότι παρέκκλιση από τις σχετικές διατάξεις των Κανονισμών επηρέασε το αποτέλεσμα της εκλογής σχετικά με τους ψήφους που εξασφάλισε κάθε κόμμα.
Στην εκλογική αίτηση δεν υποβάλλεται αίτημα για την ακύρωση των εκλογών ή μέρους των εκλογών, ή συγκεκριμένα της εκλογής της κας Κυριακού λόγω διεξαγωγής των εκλογών κατά παρέκκλιση των σχετικών νομοθετικών διατάξεων. Ούτε, όπως έχουμε επισημάνει, διατυπώνεται ισχυρισμός ότι οι παρεκκλίσεις στις οποίες αναφέρεται ο αιτητής επέδρασαν στο αποτέλεσμα. Πέραν τούτου, εκ της φύσεως τους, οι ισχυρισμοί για παρεκβάσεις από τους κανόνες διεξαγωγής των εκλογών θα μπορούσαν να έχουν ως αντικείμενο, εάν αποδεικνυόταν η ύπαρξή τους και συνακόλουθα ως εξ΄αυτού ο επηρεασμός του αποτελέσματος, την ακύρωση της εκλογής στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας στο σύνολό της. Οι κατ' ισχυρισμό παραβάσεις δεν συσχετίζονται με τη διαλογή των ψήφων μόνο μεταξύ του αιτητή και της κας Κυριακού. Ούτε υπάρχει εισήγηση ότι επέδρασαν μόνο στο αποτέλεσμα που αφορά τους δύο.
Κατά πρώτο δεν επιζητείται, με την εκλογική αίτηση, ως διαπιστώνουμε, θεραπεία για την ακύρωση της εκλογής στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας εν όλω ή εν μέρει και ειδικά δεν επιζητείται η ακύρωση της εκλογής της κας Κυριακού. Η διαπίστωση αυτή αποκλείει την εξέταση τέτοιου αιτήματος. Ούτε εκτίθενται, όπως έχουμε εξηγήσει, γεγονότα στην εκλογική αίτηση τα οποία θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν τέτοιο αίτημα.
Επιστρέφουμε στην επιζητούμενη θεραπεία που είναι η αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν στους δύο υποψηφίους άνευ ετέρου. Η θεραπεία, όπως προβλήθηκε, είναι άγνωστη στο νόμο μή προβλεπόμενη από το άρθρο 57(3) του Νόμου. Η αναμέτρηση των ψήφων δεν αποτελεί αυτοσκοπό, ούτε προβλέπεται ως θεραπεία για τη διαπίστωση πιθανού λάθους στην καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων. Ενστάσεις σε σχέση με την καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων μπορεί να διατυπωθούν επί τόπου προς τελέσφορη αντιμετώπισή τους. Σ' αυτό αποβλέπει και η παρουσία των κομματικών αντιπροσώπων προς παρακολούθηση της διαδικασίας επισήμανσης λαθών και υποβολής ενστάσεων επί τόπου.
Η θεραπεία της αναμέτρησης των ψήφων την οποία προβλέπει ο Νόμος εδράζεται στη θέση ότι ο υποψήφιος (ο αιτών) εξελέγη ως αποτέλεσμα των νομίμως δοθέντων ψήφων, οπόταν επιζητείται η αναμέτρηση προς επιβεβαίωση αυτού του γεγονότος. Συσχετίζεται η έκδοση διαταγής για την αναμέτρηση των ψήφων με τον αποκλεισμό των παρανόμως δοθέντων ψήφων, ο παραμερισμός των οποίων θα επιβεβαιώσει και την εκλογή του αιτητή. Ρητά προβλέπεται στο άρθρο 62, του Νόμου ότι κατά την επαναμέτρηση των ψήφων μετά από διαταγή του δικαστηρίου αγνοούνται η μη νομίμως δοθέντες ψήφοι. Στην προκείμενη περίπτωση, δεν υπάρχει κανένας ισχυρισμός ότι στην καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης, που δόθηκαν εκατέρωθεν, προσμέτρησε οποιαδήποτε μη νομίμως δοθείσα ψήφος, ή ότι ο ίδιος ο αιτητής εξασφάλισε την πλειοψηφία των νομίμως δοθέντων ψήφων.
Στην Εvzonas v. Papadopoulos and Others (1986) 1 C.L.R. 266 την οποία επικαλέστηκε ο αιτητής, και στην οποία διατάχθηκε η αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που εξασφάλισαν αντίστοιχα ο αιτητής και ο καθ' ου η αίτηση, η θεραπεία την οποία επιζητούσε ο πρώτος ήταν ότι ο ίδιος είχε εκλεγεί και όχι ο ανακηρυχθείς βουλευτής του κόμματός του. Στην ίδια απόφαση υπογραμμίζεται ότι η αναμέτρηση αποτελεί εξαιρετικό μέτρο το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση κρίθηκε δικαιολογημένο ενόψει του κλίματος αναταραχής που επικρατούσε κατά την καταμέτρηση των ψήφων, γεγονός που επιβεβαίωσε και ο Έφορος Εκλογών. Οι αντεγκλήσεις μεταξύ των εκπροσώπων των κομμάτων ήταν τόσον έντονες ώστε να τους φέρουν στα πρόθυρα της συμπλοκής. Η μικρή διαφορά των σταυρών προτίμησης μεταξύ των δύο υποψηφίων, εξήντα-τέσσερις, ήταν το άλλο γεγονός το οποίο επενέργησε στην έκδοση της σχετικής διαταγής. Προδήλως διακρίνεται η υπόθεση Evzonas από την παρούσα, από τα γεγονότα που έχουμε εκθέσει.
Τα δημοσιεύματα του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών δεν τεκμηριώνουν την ύπαρξη σφάλματος στα επίσημα αποτελέσματα η εγκυρότητα των οποίων παραμένει ασάλευτη. Πού οφείλεται η αναντιστοιχία δεν έχει εξηγηθεί. Και εν πάση περιπτώσει δεν τεκμηριώνει την ύπαρξη λάθους στο αποτέλεσμα που να έχει αδικήσει τον κ. Παρισινό.
Καταλήγουμε, ότι δεν στοιχειοθετείται βάσιμο αίτημα στην εκλογική αίτηση για την παροχή θεραπείας στον αιτητή βάσει του Νόμου, είτε για την ακύρωση της εκλογής είτε για την αναμέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν αντίστοιχα στον κ. Παρισινό και στην κα. Κυριακού.
Και αν κρίναμε ότι είναι παραδεκτή η έκδοση διαταγής για την αναμέτρηση των ψήφων με αναφορά και μόνο στο ενδεχόμενο λάθους στη μέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν σε εκάτερο των υποψηφίων, και πάλιν θα απορρίπταμε το αίτημα υπό το φως της προσαχθείσας μαρτυρίας.
Ο κ. Παρισινός κατέθεσε ότι, παρευρισκόμενος στο Συνεδριακό Κέντρο κατά τη νύχτα της καταμέτρησης και διαλογής των ψήφων διαπίστωσε την ύπαρξη συνωστισμού, πολλού θορύβου και γενικά αταξίας, ως αποτέλεσμα της διακίνησης πολλών ατόμων στον περιορισμένο χώρο που γινόταν η καταμέτρηση και η διαλογή των ψήφων. Ανάφερε το γεγονός αυτό σε ένα των Βοηθών Εφόρων τον κ. Μάνουλλο χωρίς όμως να προβεί σε οιοδήποτε διάβημα ή να υποβάλει ένσταση, πράγμα το οποίο δεν έπραξε και κανένας εκπρόσωπος του ΔΗ.ΣΥ. Ο κ. Μάνουλλος, Βοηθός Έφορος, φίλος του κ. Παρισινού, όπως είπε, ο οποίος κλήθηκε ως μάρτυρας από την κα. Κυριακού σε ερώτηση αν ο κ. Παρισινός του εξέφρασε δυσφορία για τη διαδικασία που ακολουθείτο απάντησε, «Δεν θυμούμαι κάτι τέτοιο.» Ό,τι υπήρξε αταξία στο χώρο του κέντρου διαλογής σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό μάλιστα απ' ότι διέγραψε ο κ. Παρισινός, το κατέθεσε ο κ. Χ" Παύλου, Επιθεωρητής του ΔΗ.ΣΥ στο Συνεδριακό Κέντρο. Εκτός από το συνωστισμό, το θόρυβο και την άσκοπη διακίνηση ατόμων, ο κ. Χ" Παύλου κατέθεσε ότι σημειώθηκε εκτροπή από την καθιερωμένη τάξη, αναφορικά με την καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν στους κομματικούς υποψηφίους. Είναι η μαρτυρία του ότι στις πλείστες περιπτώσεις, μετά το χωρισμό των ψηφοδελτίων κατά κόμμα, η αναφώνηση των σταυρών προτίμησης για κάθε ένα από τους κομματικούς υποψηφίους διενεργείτο από τον κομματικό αντιπρόσωπο και στη συνέχεια καταγραφόταν από τον ένα από τους τρεις βοηθούς διαλογής. Ως προς την καταμέτρηση των κομματικών ψήφων δεν υπήρξε καμία εκτροπή, όπως είπε, από την πρέπουσα τάξη. Παρά την παρέκκλιση που σημειώθηκε, δεν περιήλθε σε γνώση του η ύπαρξη οποιουδήποτε λάθους στη διαλογή των σταυρών προτίμησης που δόθηκαν στους υποψηφίους του κόμματός του. Τη μαρτυρία του κ. Χ"Παύλου αντέκρουσε άλλη Επιθεωρήτρια του ΔΗ.ΣΥ. στο Συνεδριακό Κέντρο, η κα. Βασούλα Ζαχαριάδου η οποία κλήθηκε από την καθ' ης η αίτηση 1. Η συμμετοχή της στην καταμέτρηση των ψήφων ως εκπροσώπου του ΔΗ.ΣΥ. χρονολογείται, ως κατέθεσε, από το 1976. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της, στο χώρο που είχε υπό την επίβλεψή της, όχι μόνο δεν σημειώθηκε οποιαδήποτε εκτροπή από τα θέσμια σε σχέση με τη διαλογή των σταυρών προτίμησης των κομματικών υποψηφίων, αλλά όλα έγιναν σύμφωνα με την προδιαγεγραμμένη τάξη για την οποία είχαν ενημερωθεί πριν τις εκλογές. Η ίδια είχε υπό την επίβλεψή της εξήντα από τα διακόσια, περίπου όπως κατέθεσε τραπέζια, όπου γινόταν η διαλογή, και καμιά παρατυπία δεν σημειώθηκε σχετικά με την καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης. Ούτε περιήλθε σε γνώση της ότι σημειώθηκε οποιαδήποτε παρεκτροπή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του Συνεδριακού Κέντρου.
Η άλλη μάρτυς που κατέθεσε για τον κ. Παρισινό είναι η κα. Ελένη Αβρααμίδου που αντιπροσώπευσε το ΔΗ.ΣΥ σ΄ ένα από τα τραπέζια διαλογής. Όπως και ο κ. Χ" Παύλου, κατέθεσε ότι στην καταμέτρηση των κομματικών ψήφων όλα έγιναν εν τάξει. Παρέκκλιση σημειώθηκε στη διαλογή των σταυρών προτίμησης. Είναι η μαρτυρία της ότι βοηθοί διαλογής αδράνησαν και ότι άφησαν τη αναφώνηση των σταυρών προτίμησης να γίνει από την ίδια. Η ίδια αναφωνούσε σε ποιούς δόθηκαν οι σταυροί προτίμησης των ψηφοφόρων του ΔΗ.ΣΥ με τους βοηθούς διαλογής να περιορίζονται στον ένα από αυτούς να σημειώνει το αποτέλεσμα. Απέκλεισε όμως την πιθανότητα να έγινε λάθος στην καταμέτρηση των σταυρών προτίμησης. Στην ερώτηση, «Έγινε στη διάρκεια που καταμετρούσετε εσείς από τις δύο κοπέλλες οποιοδήποτε λάθος να δοθεί σταυρός προτίμησης σε λάθος πρόσωπο και να γίνει αλλαγή να διαπιστώσετε ότι έγινε λάθος και να το αλλάξετε;» Απάντησε, «Όχι δεν έγινε. Πηγαίναμε κανονικά σιγά σιγά και προχωρούσαμε.»
Ο κ. Προκοπίου, βοηθός διαλογής σε ένα από τα τραπέζια κατέθεσε ότι με σχολαστικότητα τόσο ο ίδιος όσο και οι συνεργάτες του τήρησαν τη διαδικασία καταμέτρησης των ψήφων και της διαλογής τους. Κανένας κομματικός αντιπρόσωπος δεν είχε ανάμειξη στη διαδικασία. Ο ρόλος τους περιοριζόταν στην παρακολούθηση της διαδικασίας. Μετά το πέρας της διαδικασίας οι βοηθοί διαλογής συμπλήρωναν και υπέγραφαν το προβλεπόμενο έντυπο βεβαιώνοντας την ορθότητα των παρεχομένων πληροφοριών. Σ' αυτό το έντυπο η κα. Αβρααμίδου δεν έκαμε καμιά αναφορά.
Η κα. Κυριακού κάλεσε και δύο Βοηθούς Εφόρους που κατέθεσαν για το κλίμα που επικρατούσε στο Συνεδριακό Κέντρο και τη διαδικασία καταμέτρησης και διαλογής των ψήφων. Αυτοί είναι, η κα. Κολιού και ο κ. Μάνουλλος, στον οποίο έχουμε αναφερθεί. Κύρια αποστολή των Βοηθών Εφόρων ήταν η παρακολούθηση της διαδικασίας καταμέτρησης και διαλογής των ψήφων. Από την εξέδρα δε στην οποία ευρίσκονταν είχαν, όπως είπε ο κ. Μάνουλλος, πανοραμική όψη μεγάλου φάσματος των συνεργείων καταμέτρησης και διαλογής των ψήφων. Δεν περιέπεσε στην αντίληψή τους, όπως και οι δύο κατέθεσαν, κομματικοί αντιπρόσωποι να λάμβαναν μέρος στη διαδικασία καταμέτρησης των ψήφων ή των σταυρών προτίμησης. Ούτε τους υποβλήθηκε άμεσα ή έμμεσα οποιοδήποτε παράπονο για κάτι τέτοιο ή για την ύπαρξη οποιουδήποτε προσκόμματος στην καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων στο Συνεδριακό Κέντρο.
Ο άλλος μάρτυρας ο οποίος κατέθεσε για την κα. Κυριακού είναι ο κ. Παπαπολυβίου, συνυποψήφιος του κ. Παρισινού στο συνδυασμό του ΔΗ.ΣΥ, ο οποίος εξασφάλισε βουλευτική έδρα στην περιφέρεια Λευκωσίας. Προηγουμένως ο κ. Παπαπολυβίου κατείχε θέση στην Επαρχιακή Διοίκηση και πολλάκις ενήργησε ως Βοηθός Έφορος σε εκλογές στο παρελθόν και ως Έφορος όταν κατείχε τη θέση του Επάρχου. Όταν ανήκε στη Δημόσια Υπηρεσία, διετέλεσε για μια περίοδο και ως Πρόεδρος της Συντεχνίας Δημοσίων Υπαλλήλων. Η μαρτυρία του συμπίπτει μ' εκείνη των Βοηθών Εφόρων. Απέρριψε εισήγηση που υποβλήθηκε εκ μέρους του κ. Παρισινού ότι χρωμάτισε τη μαρτυρία για να υποστηρίξει τους πρώην συναδέλφους του που ήταν αποσπασμένοι στην καταμέτρηση και διαλογή των ψήφων.
Το γεγονός ότι κανένα παράπονο δεν υποβλήθηκε κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης των ψήφων για τον τρόπο διαλογής των σταυρών προτίμησης είτε από κόμμα είτε από επιθεωρητή είτε από κομματικό εκπρόσωπο, τείνει να κλονίσει τους ισχυρισμούς για παρέκκλιση από τη νενομισμένη διαδικασία. Η απουσία οποιασδήποτε ένστασης για το εκλογικό αποτέλεσμα αναφορικά με τους σταυρούς προτίμησης - που δόθηκαν στους υποψηφίους του ΔΗ.ΣΥ, αποτελεί επίσης γεγονός που αδυνατίζει το κύρος της θέσης του αιτητή.
Συνεκτιμώντας το σύνολο της δοθείσας μαρτυρίας ευρίσκουμε ότι η διαλογή των σταυρών προτίμησης έγινε από τους βοηθούς διαλογής χωρίς να έχει επισημανθεί η ύπαρξη οποιουδήποτε λάθους στα σημειωθέντα αποτελέσματα. Περαιτέρω δεν έχει καταδειχθεί ότι οι συνθήκες που επικρατούσαν στο Συνεδριακό Κέντρο προοιωνίζοντο την πρόκληση λαθών.
Η αίτηση απορρίπτεται, με έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται, με έξοδα.