ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


(2000) 1 ΑΑΔ 1953

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 10524

 

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΝΙΚΗΤΑ, ΑΡΤΕΜΙΔΗ, ΚΑΛΛΗ, ΔΔ

Μεταξύ -

Χρίστος Αγαθοκλέους Λτδ., από τη Λευκωσία

Εφεσείουσας

- και -

Φωτεινής Σοφοκλέους από τη Λευκωσία

Εφεσίβλητης

--------------------------

Ημερομηνία: 30 Νοεμβρίου, 2000

Για την εφεσείουσα: Α. Ποιητής και Απ. Ντορζής

Για την εφεσίβλητη: Χρ. Κιτρομηλίδης

-----------------------

- Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει

ο δικαστής Σ. Νικήτας -

-------------------

Α Π Ο Φ Α Σ Η

ΣΟΛΩΝ ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ: Η εφεσίβλητη κίνησε αγωγή κατά της εφεσείουσας εταιρείας για ιδιωτική οχληρία, ζητώντας διάφορες θεραπείες προς αποκατάσταση των ζημιών που ισχυρίστηκε ότι υπέστη. Μεταξύ άλλων αξίωσε (α) ποσό £100.000 για μείωση της αξίας ακινήτου της (κατοικίας) στην οδό Τεμπών στην Έγκωμη, και (β) ποσό £1.500 μηνιαίως από 10/6/96, που ο τελευταίος ενοικιαστής της εφεσίβλητης κατέβαλλε ως ενοίκιο προτού εγκαταλείψει το σπίτι λόγω της οχληρίας, μέχρι την επανενοικίαση του. Η εταιρεία πρόβαλε διάφορες υπερασπίσεις αρνούμενη ότι υπήρξε πρόξενος οχληρίας. Απέτυχαν. Το δικάσαν δικαστήριο δικαίωσε την εφεσίβλητη. Έδωσε υπέρ αυτής και εναντίον της εφεσείουσας απόφαση για £15.000 ως ειδικές αποζημιώσεις. Ταυτόχρονα διέταξε την τελευταία να άρει την οχληρία.

Η κατοικία, κτισμένη σε δυο οικόπεδα, είναι μεγάλη (εμβαδού 480 τετραγωνικών μέτρων) και πολυτελής. Η εφεσίβλητη διαμένει σ' αυτή με το παιδί της, που έχει ειδικές ανάγκες. Η ψυχολόγος που μόνιμα το παρακολουθεί κατέθεσε ως μάρτυς στην υπόθεση αναφορικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της οχληρίας στην εκπαίδευση του. Η εταιρεία ασχολείται με την εμπορία ειδών υγιεινής. Τα υποστατικά της είναι ακριβώς απέναντι από το σπίτι. Αποτελούνται από εκθεσιακούς χώρους, στεγασμένες και ανοικτές αποθήκες καθώς και υπόγειο. Ορισμένοι από τους χώρους αυτούς κτίστηκαν παράνομα. Η εφεσείουσα όμως και ο διευθυντής της κ. Αγαθοκλής Αγαθοκλέους συνέχισαν να το χρησιμοποιούν, αψηφώντας προκλητικά δικαστικά διατάγματα που εκδόθηκαν για την κατεδάφιση τους.

Τα ευρήματα του πρωτόδικου δικαστή, βασισμένα σε εκτεταμένες αναλύσεις της μαρτυρίας, οδήγησαν στο τελικό συμπέρασμα του για διάπραξη οχληρίας από την εφεσείουσα σε βάρος της εφεσίβλητης. Το ότι δημιουργήθηκε οχληρία δεν αμφισβητείται. Υπάρχει πράγματι συντριπτική μαρτυρία, από πολλές πηγές, για την αφόρητη και απαράδεκτη για τους περιοίκους κατάσταση που είχε προκύψει από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε η επιχείρηση της εφεσείουσας. Τα φορτηγά αυτοκίνητα και οι ανυψωτήρες (fork lifts), που χρησιμοποιούσε για τις φορτοεκφορτώσεις υλικού και εμπορευμάτων, καθώς και η συμπεριφορά των οδηγών ή των υπαλλήλων της εφεσείουσας, προκαλούσαν θορύβους και ενοχλήσεις τέτοιας έντασης που καθιστούσαν τη διαβίωση των όποιων ενοίκων της κατοικίας, όπως και των περιοίκων, προβληματική. Διαπιστώθηκε υπέρβαση κάθε ανεκτού ορίου.

Δε θα εξυπηρετούσε, ειδικά για το θέμα αυτό, η αναφορά σε άλλες λεπτομέρειες. Η στοιχειοθέτηση, αυτή καθαυτή, του αδικήματος της οχληρίας, δεν τίθεται υπό το πρίσμα της κρινόμενης έφεσης. Υιοθετείται πιο περιορισμένη γραμμή πλεύσης. Με τους τρεις πρώτους λόγους προσβάλλεται η ορθότητα του ευρήματος της πρωτόδικης απόφασης ότι η εφεσίβλητη είναι η ιδιοκτήτρια της επίδικης περιουσίας. Ας σημειωθεί ότι δεν προσκομίστηκε κατά τη δίκη ο τίτλος ιδιοκτησίας. Έτσι, κατά το δικηγόρο της εφεσείουσας, ελλείπει ο νομιμοποιητικός λόγος για έγερση της αγωγής. Δεν αποδείχθηκε η ιδιοκτησία της, η ιδιότητα δηλαδή υπό την οποία άσκησε αγωγή. Εφόσον λοιπόν δεν αποδείχθηκε αγώγιμο δικαίωμα εκ μέρους της εφεσίβλητης λανθασμένα επιδικάστηκαν αποζημιώσεις.

Η αναφορά του πρωτόδικου δικαστή στο δικαίωμα του κατόχου ακινήτου να εγείρει αγωγή επικρίθηκε για το λόγο ότι η εφεσίβλητη δεν ισχυρίστηκε στο δικόγραφο της αγωγής ότι ενήργησε υπό την ιδιότητα του κατόχου. Έτσι η υπόθεση κρίθηκε εκτός του πλαισίου της δικογραφίας. Οι υπόλοιποι λόγοι έφεσης αφορούν θέματα συναπτόμενα με τη χορήγηση της αποζημίωσης.

Όπως πρέπει να έγινε αντιληπτό, το δικαίωμα της εφεσίβλητης να ζητήσει θεραπεία από το δικαστήριο τέθηκε και ενώπιον του πρωτόδικου δικαστή, ο οποίος και το εξέτασε από κάθε δυνατή οπτική γωνία και το απάντησε θετικά για την εφεσίβλητη. Προέβη εν πρώτοις σε απευθείας εύρημα ότι αυτή ήταν η ιδιοκτήτρια παρόλο που δεν παρουσιάστηκε το πιστοποιητικό ιδιοκτησίας της. Το συμπέρασμα μπορούσε να εξαχθεί από όλο το φάσμα της μαρτυρίας περιλαμβανομένης και εκείνης της ιδίας της εφεσίβλητης, της οποίας η ιδιότητα ως ιδιοκτήτριας δεν αμφισβητήθηκε σε καμιά περίπτωση.

Παράλληλα, ο δικαστής τόνισε ότι αγώγιμο δικαίωμα η εφεσίβλητη είχε και ως κάτοχος της περιουσίας με βάση το άρθρ. 46 του Κεφ. 148, στοιχείο που η εφεσείουσα όχι μόνο δεν αμφισβήτησε, αλλά ενίσχυσε με την αντεξέταση στην οποία την υπέβαλε. Όπως αναφέρει στο σημείο αυτό η πρωτόδικη απόφαση και δε χρειάζεται κανένα σχόλιο:

"..............ουδέποτε δε αμφισβητήθη η κατοχή του υποστατικού από τους εναγόμενους εκ μέρους της ενάγουσας. Αντίθετα, ήταν μέρος της αντεξέτασης η εισήγηση ότι ήταν και υπερευαίσθητη στους θορύβους που δημιουργούσαν οι εναγόμενοι και ότι, εν πάση περιπτώσει, το ενοίκιο που ζητούσε ήταν εξωφρενικό και γιαυτό δεν ενοικιάζετο η οικία της, εισηγήσεις και ισχυρισμοί που σίγουρα προϋποθέτουν την αποδοχή της κατοχής εκ μέρους της ενάγουσας."

Όπως προελέχθη, το δικαίωμα του κατόχου ακινήτου (occupier) κατοχυρώνεται από τις διατάξεις του άρθρ. 46. Έχει όμως επιβεβαιωθεί πρόσφατα από τη Βουλή των Λόρδων στην Hunter v. Canary Wharf Ltd. (1997) 2 All E.R. 426, 427:

"A person who had no right to the land affected by a nuisance could not bring an action in private nuisance. The tort of nuisance was directed against the plaintiff's enjoyment of his rights over land and, ordinarily, only a person with a right to exclusive possession of the land affected, such as the freeholder, a tenant in possession or a licensee with exclusive possession, could sue, but, exceptionally, a person who was in exclusive possession of land but who was unable to prove title to it could also sue. However, a mere licensee or occupier had no right to sue....."

Ασφαλώς ο ορθόδοξος τρόπος απόδειξης της ιδιοκτησίας ακινήτου είναι η παρουσίαση, καταλλήλως, του κτηματολογικού τίτλου. Αυτό όμως δεν είναι κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες απαραίτητο. Μάλιστα επί ποινή απόρριψης αγωγής που βασίζεται σε τέτοιο ισχυρισμό. Εδώ η υπεράσπιση είχε διεξαχθεί με τρόπο που δεν άφηνε αμφιβολίες ότι η εφεσίβλητη αντιμετωπίστηκε ως η ιδιοκτήτρια της επίδικης περιουσίας. Δεν υπήρξε από μέρους της εφεσείουσας η παραμικρή εναντίωση ή αντίρρηση στην ιδιότητα αυτή της εφεσίβλητης που το πρώτο πράγμα που είπε, όταν άρχισε να καταθέτει ενόρκως, ήταν ότι είναι η ιδιοκτήτρια της κατοικίας στην οδό Τεμπών 5. Και έτσι θεωρήθηκε από την εφεσείουσα σε όλη τη διάρκεια της δίκης. Υπήρχε επομένως το σχετικό υπόβαθρο μαρτυρικού υλικού από το οποίο μπορούσε να συναχθεί το εύρημα ιδιοκτησίας.

Ας σημειωθεί εδώ ότι προκάλεσε την αρνητική κριτική του δικηγόρου της εφεσείουσας η ενισχυτική επίκληση του δικαστή στην υπόθεση K.N.G. Autoparts Ltd. v. Mιχάλη Ιωάννου (1996) 1 Α.Α.Δ. 689. Στην υπόθεση εκείνη η αγωγή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης απορρίφθηκε για το μοναδικό λόγο ότι δεν αποδείχθηκε η οντότητα της, που ήταν αντικείμενο άρνησης στο δικόγραφο υπεράσπισης, με την προσκομιδή του σχετικού πιστοποιητικού εγγραφής της. Το Εφετείο ανέτρεψε την απόφαση και εξέδωσε απόφαση υπερ της εταιρείας για την απαίτηση της. Με το σκεπτικό ότι:

"Μαρτυρία σύμφωνα με την οποία η προβαλλόμενη ως εταιρεία διεξήγαγε εργασίες ως τέτοια, είναι αρκετή προς απόδειξη της ύπαρξης της εταιρείας."

Δε βρίσκουμε άσχετο ή ατυχή τον παραλληλισμό της πρωτόδικης απόφασης.

Είναι γεγονός ότι στην έκθεση απαίτησης δεν γίνεται αναφορά στην ιδιότητα του κατόχου. Περιγράφει όμως το δικόγραφο το ιστορικό κατοχής της περιουσίας από την ίδια και επίσης το ιστορικό των ενοικιάσεων στις οποίες προέβη η εφεσίβλητη. Δεν είναι απαραίτητο η ιδιότητα να περιγράφεται μονολεκτικά. Εκείνο που προκύπτει από το δικόγραφο είναι πως τουλάχιστο η εφεσίβλητη είχε αποκλειστική κατοχή. Η δίκη δεν είχε ξεστρατίσει σε άλλα, ακάλυπτα από τη δικογραφία, ζητήματα, όπως συνέβη στην Kourtis v. Iasonides (1970) 1 C.L.R. 180 που παρέθεσε ο κ. Ποιητής. Αντίθετα η ιδιοκτησιακή ιδιότητα της εφεσίβλητης ήταν ο άξονας γύρω από τον οποίο η κάθε πλευρά έκτισε την υπόθεση της.

Υπάρχει όμως και ένα τελευταίο στοιχείο που αποτελεί άμεση απάντηση στις αιτιάσεις της εφεσείουσας. Οι παράγραφοι 5 και 6 του δικογράφου της υπεράσπισης της περιέχουν καθαρή παραδοχή αναφορικά με τη σχέση της εφεσίβλητης με την επίδικη περιουσία. Στην παράγρ. 5 οι εναγόμενοι (εφεσείουσα):

"..........ισχυρίζονται ότι η ενάγουσα ενοικίασε την ειρημένη οικία της καθ' ότι λόγω του θανάτου του συζύγου της και για συναισθηματικούς και μόνο λόγους δεν μπορούσε να ζήσει στην εν λόγω οικία για κάποιο χρονικό διάστημα.

Και στην παράγρ. 6:

"...............περαιτέρω αναφέρουν ότι δεν εγκατέλειψε την οικία της για τον αναφερόμενο λόγο ήτοι την ισχυριζόμενη οχληρία αλλά για συναισθηματικούς λόγους ως αναφέρεται στην παρ. 6 της Έκθεσης Υπεράσπισης."

Οι τρεις πρώτοι λόγοι έφεσης στερούνται ερείσματος. Απορρίπτονται.

Θα εξεταστεί στη συνέχεια το θέμα της αποζημίωσης στις κυριότερες παραμέτρους του. Τον Ιούνιο του 1994 το σπίτι εκμισθώθηκε σε Ρώσο ενοικιαστή αντί μηνιαίου ενοικίου £1.600. Το εγκατέλειψε πρόωρα σε έξι μήνες αποστέλλοντας επιστολή, η οποία όμως δεν έγινε τεκμήριο για να υπάρχει ευθέως ο λόγος αποχώρησης. Ακολούθησε νέα ενοικίαση σε ρωσική εταιρεία με μειωμένο μηνιαίο ενοίκιο £1.300. Επαναλήφθηκε η ίδια ιστορία. Ο ενοικιαστής εγκατέλειψε πριν εκπνεύσει η συμφωνία. Μετά ταύτα κτηματομεσίτες της εφεσίβλητης, παρά τις πολλές και ποικίλες προσπάθειες τους, δεν κατάφεραν να εξεύρουν ενοικιαστή. Οι ίδιοι απέδωσαν στην οχληρία την αποτυχία. Οι μάρτυρες αυτοί αναφέρθηκαν σε δηλώσεις που τους έκαναν οι υποψήφιοι ενοικιαστές ότι τους απέτρεπε η κατάσταση θορύβου και οχλήσεων που επικρατούσε.

΄Υστερα από εμπεριστατωμένη θεώρηση των μαρτυριών, ο πρωτόδικος δικαστής συμπέρανε ότι η οχληρία, που μόνιμα προκαλούσε η εφεσείουσα, εξηγούσε την αδυναμία της εφεσίβλητης να εκμεταλλευθεί την περιουσία της, για να αντεπεξέλθει στις δαπάνες διαβίωσης της. Αξίζει να έχουμε υπόψη πώς κατέληξε:

"Με τη διαπίστωση όμως της οχληρίας και το εύρημα που έχει γίνει από το Δικαστήριο για το ζήτημα και τη συνακόλουθη μαρτυρία τόσο της ίδιας της ενάγουσας αλλά και των δύο κτηματομεσιτών, προκύπτει συμπερασματικά, και επί του ισοζυγίου των πιθανοτήτων που επαρκεί στις αστικές υποθέσεις, ενόψει και της κατά τ' άλλα αποδοχής ως αξιόπιστης όλης της μαρτυρίας από πλευράς ενάγουσας, ότι πράγματι ο λόγος που και οι δύο ενοικιαστές δεν ανανέωσαν ή εγκατέλειψαν αντίστοιχα το σπίτι, αλλά και η δυσκολία στην ανεύρεση άλλου ενοικιαστή συνδέεται ακριβώς με την ύπαρξη της οχληρίας και δεν σχετίζεται με οποιοδήποτε άλλο λόγο. .................................................. .................................................. ..................

Επομένως, γίνεται σχετικό εύρημα ότι όντως η οχληρία που δημιουργείτο από τους εναγομένους ήταν η γενεσιουργός αιτία του να παραμείνει ξενοίκιαστο το σπίτι της ενάγουσας, παρά τις προς το αντίθετο προσπάθειες."

Ο πρωτόδικος δικαστής είχε ενώπιον του την έκθεση πραγματογνώμονα της κάθε πλευράς αναφορικά με την ενοικιαστική αξία της κατοικίας. Την καθόρισαν ωστόσο σε διαφορετικό ύψος. Για τους λόγους που έδωσε, που δεν αμφισβητήθηκαν σοβαρά, ο δικαστής δέχθηκε τη γνώμη του εκτιμητή της εφεσίβλητης, που προσδιόρισε το λογικό μηνιαίο ενοίκιο σε £1.130. Αφού στη συνέχεια ο δικαστής ενδιέτριψε στους παράγοντες που σχετίζονται με το μέτρο αποζημίωσης, με πυκνές αναφορές του σε συγγράμματα και ξένη βασικά νομολογία, υπέμνησε ότι η ιδιωτική οχληρία συνιστά επέμβαση στη λογική χρήση και νομή ακίνητης ιδιοκτησίας, έννοια που περικλείει και την εκμετάλλευση της από ενοικίαση σε τρίτους.

Ο δικαστής προέβη σε εκτίμηση της αποζημίωσης με δείκτη το ποσό των £1.130. Είναι προτιμότερο να ακολουθήσουμε τη σκέψη του μέσα από το σχετικό απόσπασμα:

"Η βάση υπολογισμού του τύπου αυτού των αποζημιώσεων είναι το ποσό των £1.130 κατα μήνα από το οποίο βέβαια θα αφαιρεθεί (όπως έγινε δεκτό και από τον κ. Κιτρομηλίδη) ποσό £500 μηνιαίως για το ενοίκιο που η ίδια θα κατέβαλλε αλλού για λόγους στέγασης μια και θα μετακινείτο από το σπίτι σε περίπτωση ενοικίασης του και άρα το υπόλοιπο των £630 θα πολλαπλασιαστεί για περίοδο 24 μηνών δηλαδή από τον Ιούνιο του 1996 που δημιουργήθηκε το πρόβλημα μέχρι την ημερομηνία έναρξης της ακρόασης τον Ιούνιο 1998. Λαμβάνεται ο Ιούνιος 1998 ως το τέρμα της περιόδου αποζημίωσης αντί άλλης ημερομηνίας όπως για παράδειγμα μέχρι την έκδοση της απόφασης, διότι σίγουρα η ενάγουσα δεν θα ενοικίαζε μόνιμα το σπίτι της, αλλά ούτε και θα συνέχιζε στο διηνεκές η οχληρία τη στιγμή που υπάρχει η θέση των εναγομένων ότι ήδη το μεγαλύτερο μέρος των υλικών έχει μεταφερθεί σε άλλο χώρο. Ούτε βέβαια μπορεί να επεκταθεί ο χρόνος αποζημίωσης μέχρι την ημερομηνία ενοικίασης όπως ζητείται στην παρ. 12Β που είναι άγνωστη και ασαφής διότι θα μπορούσε η ενάγουσα να μην ενοικίαζε το σπίτι και να εισπράττει την αποζημίωση."

Θα μπορούσαμε εδώ να πούμε ότι το μέτρο της αποζημίωσης σε υποθέσεις οχληρίας δεν είναι πάντοτε το ίδιο. Συνήθως, σε κατάλληλες περιπτώσεις, το κριτήριο είναι η μείωση που προκάλεσε η αδικοπραξία στην αξία του ακινήτου. Στην Hunter v. Canary Wharf Ltd., ανωτέρω, ο κανόνας διατυπώθηκε ως εξής:

"Damages for nuisance are measured by the diminution in value of the land or, in the case of interference with quiet enjoyment, by loss of amenity value. In each case the only persons entitled to sue in nuisance are the owner or occupier with the right to exclusive possession. There is no cause of action in nuisance for personal injury or for interference with personal enjoyment."

Eπισημαίνουμε εντούτοις ότι η αξίωση, που στηρίχθηκε στη βάση αυτή, τελικά εγκαταλείφθηκε.

Ο δικηγόρος της εφεσείουσας υπέβαλε ότι η αποζημίωση στην παρούσα περίπτωση έπρεπε να είχε περιοριστεί σε ένα μικρό ποσό γύρω στις £300, το οποίο θα επιδικαζόταν υπό τη μορφή γενικών αποζημιώσεων. Αυτό συνέβη στην Π.Ε. 10021 Χαραλάμπους κ.α. ν. Αντωνιάδη κ.α. ημερ. 23/11/98. Η εφεσείουσα ισχυρίζεται ότι κακώς ο πρωτόδικος δικαστής παραγνώρισε την απόφαση εκείνη, όπως και το σχετικό γεγονός ότι η ενάγουσα κατοίκησε στο σπίτι αντί να το εκκενώσει, οπόταν θα είχε δικαίωμα μόνο σε γενικές αποζημιώσεις.

Περαιτέρω, κατά την αυτή εισήγηση, λανθασμένα το δικαστήριο κατέληξε ότι η εφεσίβλητη δεν μπορούσε να εξεύρει ενοικιαστή εξαιτίας της οχληρίας. Κι αυτό γιατί δεν κλήθηκαν ως μάρτυρες οι υποψήφιοι ενοικιαστές. Ούτε παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο οι αγγελίες στις εφημερίδες αναφορικά με την προσφορά της κατοικίας προς ενοικίαση. Η μαρτυρία δε των κτηματομεσιτών ότι όσοι επέδειξαν ενδιαφέρον δεν προχώρησαν σε σύναψη συμφωνίας λόγω της οχληρίας δεν ήταν νομικά αποδεκτή μαρτυρία. Τέλος, η επιστολή του ενοικιαστή που κατατέθηκε για σκοπούς αναγνώρισης δεν έγινε τεκμήριο από το συντάκτη της.

Ως θέμα αρχής είναι δυνατή, σε υπόθεση οχληρίας, η επιδίκαση γενικών αποζημιώσεων, όπως στην αγωγή για αμέλεια. Είναι συχνή η επικάλυψη του ενός αδικήματος από το άλλο. Υφίσταται όμως δικαίωμα αποζημίωσης όχι μόνο στη βάση της ζημίας που προξενήθηκε στο ακίνητο αλλά και με γνώμονα τη μείωση ή εξουδετέρωση της ενοικιαστικής του αξίας. Είναι με άλλα λόγια δυνατή η ανάκτηση ζημίας που λογικά απέρρευσε ως συνέπεια της οχληρίας. Αναφέρει στο προκείμενο ο A. I. Ogus, στο σύγγραμμα του "The Law of Damages, (1973), σελ. 166. Ενδιαφέρει ιδιαίτερα η πρόταση με τον λατινικό αριθμό (iii) την οποία και υπογραμμίζουμε:

"In general the principles as to consequential loss developed in relation to damage to chattels apply also to damage to land. Thus the plaintiff is entitled to (i) any reasonable expenses he incurred as a result of the tort; (ii) any loss of profits which was prevented from earning though the damage to his land; (iii) damages for the loss of use of the property to the extent that his use and enjoyment of the property was impaired by the tort."

Το ότι το μέτρο αποζημίωσης δεν περιορίζεται στην ανάκτηση ποσού αντιπροσωπεύοντoς τη μείωση της αξίας της περιουσίας που πλήγηκε προκύπτει και από το παρακάτω σύντομο απόσπασμα από τον Clerk & Lindsell on Torts, 16η έκδοση στη σελ. 1366 (24-16):

"Where the nuisance interferes with amenity and enjoyment of property, the measure of damages may be assessed more by analogy with personal injury than diminution in property value."

H κρινόμενη υπόθεση δε θα μπορούσε, από οποιαδήποτε σκοπιά, να συγκριθεί με την υπόθεση Χαραλάμπους κ.α. ν. Αντωνιάδη κ.α., ανωτέρω, η οποία αφορούσε θόρυβο από κεντρική θέρμανση γειτονικής κατοικίας και από σύστημα κλιματισμού. Οι συνθήκες είναι ριζικά διαφορετικές. Εν πάση περιπτώσει η υπόθεση έχει σημασία γιατί η ονομαστική αποζημίωση των £10.00 αυξήθηκε σε ουσιαστικό ποσό από το Εφετείο. Στην παρούσα περίπτωση ο δείκτης αποζημίωσης, όπως προκύπτει από την πιο πάνω σύντομη ανάλυση, συνδέεται με την ενοικιαστική αξία του ακινήτου.

Θα εξετάσουμε πρώτα το παράπονο που αφορά τη μαρτυρία. Το δικαστήριο δεν έκαμε το λάθος να βασισθεί σε εξ ακοής μαρτυρία, δηλαδή, τις δηλώσεις των ενοικιαστών ή υποψήφιων ενοικιαστών, στην εφεσίβλητη και τους μάρτυρες-κτηματομεσίτες αντίστοιχα, για το λόγο που εγκατέλειψαν το σπίτι ή δε θα το ενοικίαζαν. Αντίθετα αυτοπροειδοποιήθηκε για ένα τέτοιο κίνδυνο. Έτσι έθεσε τη μαρτυρία και την αξιολόγηση στα ορθά πλαίσια από την άποψη του δικαίου της απόδειξης. Δε θεώρησε τις δηλώσεις αυτές καθαυτές αληθινές, αλλά απλώς ότι έγιναν ως, δηλαδή, πρωτογενή μαρτυρία. Εξάλλου υπήρχε πολλαπλή άλλη ικανοποιητική μαρτυρία για να χρησιμεύσει ως έρεισμα των συμπερασμάτων του δικαστηρίου, που επισημαίνεται σε διάφορα σημεία της εκκαλούμενης απόφασης. Για το θέμα των αγγελιών σε εφημερίδες δεν ήταν απαραίτητη η προσαγωγή τους για να αποδειχθούν οι προσπάθειες ενοικίασης δοθέντος ότι υπήρχε η μαρτυρία των κτηματομεσιτών, που το δικαστήριο δέχθηκε ως αξιόπιστη.

Η πρόταση ότι, από την ώρα που επέστρεψε και κατοίκησε στο σπίτι της η εφεσίβλητη, έπαυσε να υπάρχει θέμα αποζημίωσης της, διότι δεν υφίστατο πια καμιά ζημία, είναι έξω από κάθε λογική. Παραγνωρίζεται όλο το φάσμα της μαρτυρίας που αφορά τις συνέπειες μιας ομολογουμένως παράνομης και βάναυσα προκλητικής συμπεριφοράς από την εταιρεία αυτή και το διευθυντή της κ. Αγαθοκλή Αγαθοκλέους. Θα ήταν συγχρόνως η επιβράβευση της παρανομίας τους και της έλλειψης κάθε ανθρώπινης ευαισθησίας. Εν πάση περιπτώσει, η επιστροφή λειτούργησε προς όφελος της εφεσείουσας. Μειώθηκε η αποζημίωση για την οποία είχε ευθύνη.

Ο τελευταίος - και 6ος λόγος - της έφεσης περιέχει ισχυρισμό ότι η εφεσίβλητη δε δικαιούται σε αποζημίωση γιατί η άδεια οικοδομής της κατοικίας έληξε από το 1984 που κτίστηκε και δεν εξασφαλίστηκε πιστοποιητικό έγκρισης. Κατά τη συζήτηση δεν μας έχει λεχθεί ή υποδειχθεί οτιδήποτε στη μαρτυρία που να αποσαφηνίζει το ζήτημα. Πέραν τούτου, στο περίγραμμα αγόρευσης δεν προωθήθηκε ο 6ος λόγος. Καμιά αναφορά. Επομένως δε θα ασχοληθούμε περαιτέρω με αυτόν. Εν πάση περιπτώσει δε θεωρούμε βάσιμο τον παραπάνω ισχυρισμό.

Η έφεση για τους προαναφερθέντες λόγους απορρίπτεται. Με έξοδα σε βάρος της εφεσείουσας.

 

Δ.

Δ.

Δ.

 

 

/Κασ

 
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο