|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 781/2008)
21 Σεπτεμβρίου, 2011
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/ΣΤΗΣ]
1. ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΠΡΩΗΝ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ)
2. ΕΛΠΙΔΑ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ (ΠΡΩΗΝ ΕΛΠΙΔΑ ΝΙΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ)
3. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΠΡΩΗΝ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ)
4. ΣΑΒΒΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΠΡΩΗΝ ΣΑΒΒΑΣ ΝΙΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ)
5. ΕΡΑΣΜΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΩΣ ΝΟΜΙΜΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ)
6. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΩΣ ΝΟΜΙΜΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ)
7. ΧΡΥΣΩ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΩΣ ΝΟMΙΜΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ)
Αιτητές,
ν.
ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
_ _ _ _ _ _
Α. Ταλιαδώρος, για τους Αιτητές.
Α. Ζερβού, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Δυνάμει διατάγματος απαλλοτρίωσης που εκδόθηκε το 1976 οι καθ΄ ων η αίτηση κατέστησαν οι ιδιοκτήτες μέρους του τεμ. 243 του Φ/Σχ. 54/43 στον Αγιο Αθανάσιο Λεμεσού ιδιοκτησίας των αιτητών καθώς και άλλων ιδιωτικών τεμαχίων για σκοπούς ίδρυσης κυβερνητικής βιομηχανικής περιοχής.
Το 2008 οι αιτητές διεκδίκησαν την επιστροφή του απαλλοτριωθέντος μέρους. Ισχυρίστηκαν ότι αυτό ουδέποτε χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό που απαλλοτριώθηκε ή για οποιοδήποτε άλλο σκοπό παρόλο ότι παρήλθαν 32 χρόνια από τότε που έγινε η απαλλοτρίωση. Το αίτημα των αιτητών απορρίφθηκε για τους λόγους που οι καθ΄ ων η αίτηση εξηγούν στην επιστολή τους ημερ. 17.3.2008 προς το δικηγόρο των αιτητών ήτοι,
«(α) Το μέρος του τεμαχίου των πελατών σας μαζί με άλλα ιδιωτικά τεμάχια απαλλοτριώθησαν (Γνωστοποίηση απαλλοτρίωση Δ.Π.99 ημερ. 6.2.1976, Διάταγμα απαλλοτρίωσης Δ.Π. 1022 ημερ. 17.12.1976) με σκοπό δημόσιας ωφέλειας την προαγωγή και ανάπτυξη της βιομηχανίας και η απαλλοτρίωση του επιβάλλετο για την ίδρυση Κυβερνητικής Βιομηχανικής Περιοχής, την ενοικίαση της εν λόγω περιοχής ή μέρος αυτής σε βιομηχάνους για ανάπτυξη της βιομηχανίας ή χρησιμοποίηση της περιοχής ή μέρος της για οποιοδήποτε άλλο σκοπό που συντελεί στην ανάπτυξη της βιομηχανίας.
(β) Με την απαλλοτρίωση της υπό αναφορά ακίνητης ιδιωτικής ιδιοκτησίας το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως ετοίμασε ρυθμιστικό σχέδιο για την ίδρυση της Βιομηχανικής Περιοχής. Βάση του εν λόγω ρυθμιστικού σχεδίου δημιουργήθησαν βιομηχανικά οικόπεδα, δρόμοι, χώροι στάθμευσης, χώροι πρασίνου και ανοικτός χώρος στην είσοδο της περιοχής. Το Υπουργείο μας κατασκεύασε όλα τα αναγκαία έργα υποδομής για τη δημιουργία της Βιομηχανικής Περιοχής σύμφωνα με τους πολεοδομικούς σχεδιασμούς και έχει εκμισθώσει όλα τα βιομηχανικά οικόπεδα πάνω στα οποία έχουν ανεγερθεί εργοστασιακά κτίρια.
(γ) Το ρυθμιστικό σχέδιο της Βιομηχανικής Περιοχής Αγίου Αθανασίου είναι αναπόσπαστο μέρος του ισχύοντος τοπικού Σχεδίου Ανάπτυξης Λεμεσού όπως έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο.
(δ) Το μέρος του τεμαχίου των πελατών σας που έχει απαλλοτριωθεί και χρησιμοποιήθηκε για την ίδρυση της Βιομηχανικής Περιοχής εμπίπτει στο ανοικτό χώρο στην είσοδο της περιοχής. Κατά συνέπεια ο ισχυρισμός των πελατών σας ότι αυτό δεν χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό που απαλλοτριώθηκε δεν ευσταθεί.»
Εναντίον της αρνητικής απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση, οι αιτητές άσκησαν προσφυγή με την οποία ζητούν την ακύρωση της προαναφερόμενης απόφασης. Η θέση των αιτητών είναι ότι ο σκοπός για τον οποίο έγινε η απαλλοτρίωση, με αναφορά στο συγκεκριμένο τεμάχιο, έχει εγκαταλειφθεί και/ή δεν έχει επιτευχθεί εφόσον το εν λόγω τεμάχιο, από τότε που απαλλοτριώθηκε μέχρι σήμερα, παραμένει ανοιχτός χώρος.
Εισηγούνται, πως αν τούτο επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό που απαλλοτριώθηκε, αυτό θα έπρεπε να είχε ήδη αξιοποιηθεί με την κατασκευή ή τη δημιουργία κτιρίων για κάλυψη των προκαθορισμένων αναγκών. Η παράλειψη της Απαλλοτριούσας Αρχής να αξιοποιήσει το τεμάχιο, υποδηλώνει ότι ο σκοπός για τον οποίο απαλλοτριώθηκε έχει εγκαταλειφθεί και ότι εν πάση περιπτώσει, δεν έχει επιτευχθεί εντός τριών ετών από τότε που η ιδιοκτησία τους περιήλθε στην Απαλλοτριούσα Αρχή. Κάτω από αυτές τις περιστάσεις, το επίδικο τεμάχιο έπρεπε να τους είχε επιστραφεί ενώ η άρνηση των καθ΄ ων η αίτηση να το επιστρέψουν, συνιστά παράβαση των προνοιών του άρθρου 23.4 και 23.5 του Συντάγματος, και του άρθρου 15 του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962 (Ν. 15/62 όπως έχει τροποποιηθεί).
Η θέση των καθ΄ ων η αίτηση είναι ότι η απαλλοτριωθείσα ιδιοκτησία των αιτητών χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε. Λέγουν ότι για την ορθολογική ανάπτυξη μιας βιομηχανικής περιοχής απαιτείται όπως αυτή διαθέτει, πέραν των βιομηχανικών οικοπέδων, δρόμους, χώρους στάθμευσης οχημάτων, χώρους πρασίνου και χώρους υπηρεσιών. Το επίδικο τεμάχιο έχει ενταχθεί στο χώρο του διοικητικού κέντρου της βιομηχανικής περιοχής σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ρυθμιστικό σχέδιο της περιοχής, γεγονός το οποίο υποδηλώνει ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης έχει επιτευχθεί. Στον εν λόγω χώρο σκοπείται η εγκατάσταση κοινωφελών υπηρεσιών, νηπιοκομικού σταθμού, τράπεζας, ταχυδρομείου, φαρμακείου κλπ για την καλύτερη εξυπηρέτηση των βιομηχανιών της περιοχής, σκοπός ο οποίος εμπίπτει στους σκοπούς της συγκεκριμένης απαλλοτρίωσης.
Ο σκοπός για τον οποίο απαλλοτριώθηκε το επίδικο τεμάχιο καθώς και άλλα τεμάχια στην ίδια περιοχή, εξειδικεύεται στη δημοσιευθείσα σχετική γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης όπου αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Διά του παρόντος γνωστοποιείται ότι η εν τω παρατιθεμένω Πίνακι περιγραφομένη ακίνητος ιδιοκτησία είναι αναγκαία διά τον ακόλουθον σκοπόν δημοσίας ωφελείας, ήτοι διά την προαγωγήν και ανάπτυξιν της βιομηχανίας ή δι΄ οιονδήποτε των ρηθέντων σκοπών, η δε απαλλοτρίωσης αυτής επιβάλλεται δια τους ακόλουθους λόγους, ήτοι διά την ίδρυσιν βιομηχανικής περιοχής, την ενοικίασιν της εν λόγω περιοχής ή μέρος αυτής εις τεμάχια ή άλλως προς βιομηχάνους δι΄ ανάπτυξιν βιομηχανίας και/ή ενοικίασιν ή χρησιμοποίησιν της περιοχής ή μέρος αυτής δι΄ οιονδήποτε άλλον σκοπόν συντελούντα εις την ανάπτυξιν της βιομηχανίας. .»
Μετά τη δημοσίευση της πιο πάνω Γνωστοποίησης Απαλλοτρίωσης το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως ετοίμασε ρυθμιστικό σχέδιο για τη δημιουργία βιομηχανικής περιοχής στο χώρο όπου έγιναν οι σχετικές απαλλοτριώσεις. Πρόκειται για το ρυθμιστικό σχέδιο της περιοχής Αγίου Αθανασίου το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ισχύοντος τοπικού σχεδίου Λεμεσού όπως εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Το ρυθμιστικό σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία βιομηχανικών οικοπέδων, δρόμων, χώρων στάθμευσης, χώρων πρασίνου και χώρων διοικητικού κέντρου. Το επίδικο τεμάχιο αποτελεί μέρος του τεμαχίου 540 και εμπίπτει στο χώρο του διοικητικού κέντρου (βλ. διοικητικό φάκελο - αρ. φακ. 1062/J Ερ. 114).
Ο Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, ως αρμόδια αρχή διοίκησης και διαχείρισης της βιομηχανικής περιοχής Αγίου Αθανασίου (βλ. ΚΔΠ 164/90 και τροποποιήσεις), παραχώρησε για εκμίσθωση στις 12.12.2000 στο Σύνδεσμο Βιομηχάνων Αγίου Αθανασίου τον ανοιχτό χώρο της βιομηχανικής περιοχής για την εγκατάσταση νηπιοκομικού σταθμού και υπηρεσιών κοινής ωφελείας, ταχυδρομείου, φαρμακείου, τράπεζας). Ακολούθως, ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων Αγίου Αθανασίου, με έγκριση του υπουργείου, έχει ιδρύσει μαζί με το Δήμο Αγίου Αθανασίου φορέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία Ε.Φ.Τ.Α. Αγίου Αθανασίου Λτδ (Εταιρικός Φορέας Τοπικής Ανάπτυξης Αγίου Αθανασίου) για τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, νηπιοκομικού σταθμού. Ο εν λόγω φορέας έχει ετοιμάσει αρχιτεκτονικά σχέδια των κτιρίων που θα ανεγερθούν στο συγκεκριμένο μέρος και έχει εξασφαλίσει πολεοδομική άδεια.
Προκύπτει από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου ότι τα πράγματα είναι όπως εμφανίζονται από τους καθ΄ ων η αίτηση. Ο σκοπός για τον οποίο απαλλοτριώθηκε το επίδικο τεμάχιο έχει επιτευχθεί με την ένταξη του εν λόγω τεμαχίου στον ευρύτερο χώρο της συγκεκριμένης βιομηχανικής περιοχής της οποίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος συμφώνως του υφιστάμενου ρυθμιστικού σχεδίου. Η εν λόγω βιομηχανική περιοχή φαίνεται ότι αναπτύχθηκε σταδιακά μετά την απαλλοτρίωση και ότι έγιναν όλα τα αναγκαία έργα υποδομής που συνετέλεσαν στην ανάπτυξη και τη δημιουργία βιομηχανικών μονάδων στα καθορισμένα βιομηχανικά τεμάχια. Η δημιουργία του διοικητικού κέντρου της βιομηχανικής περιοχής, εντός του οποίου εμπίπτει το επίδικο τεμάχιο, προβλέπεται στα εγκεκριμένα σχέδια και η ανάπτυξη του συγκεκριμένου χώρου για τους σκοπούς που προορίζεται, συνιστά διαδικασία η οποία λογικά έπεται της δημιουργίας των βιομηχανικών μονάδων. Η ιεράρχηση των αναγκών που επιβάλλουν τη δημιουργία του διοικητικού κέντρου είναι έργο το οποίο έπρεπε να ακολουθήσει τη συμπλήρωση των βιομηχανικών μονάδων έτσι ώστε να υπάρχει καλύτερη δυνατότητα εκτίμησης και αξιολόγησης των πραγματικών αναγκών της περιοχής. Το γεγονός ότι δεν έχουν ανεγερθεί κτίρια στο χώρο του διοικητικού κέντρου, οφείλεται προφανώς στο ότι η διοίκηση ανέμενε τη λειτουργία όλων των βιομηχανικών μονάδων προκειμένου να διαφανούν οι πραγματικές ανάγκες, η ιεράρχηση τους και ο καθορισμός των υπηρεσιών που θα εγκατασταθούν ώστε αυτές να αποβούν πραγματικά ωφέλιμες για την προαγωγή και ανάπτυξη της βιομηχανίας, όπως άλλωστε προβλέπεται στη σχετική γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης. Η εκμίσθωση του συγκεκριμένου χώρου στο Σύνδεσμο Βιομηχάνων της περιοχής και το Δήμο Αγίου Αθανασίου σαφώς υποδηλώνει ότι ο σκοπός για τον οποίο έγινε η απαλλοτρίωση δεν έχει εγκαταλειφθεί και ότι η επίτευξή του είναι εφικτή.
Στην Ζήνων Ευθυμιάδης Λτδ ν. Δημοκρατίας (2006) 3 ΑΑΔ 166 αναφέρθηκε ότι,
«.. Η έννοια του εφικτού να πραγματοποιηθεί έχει αναφορά όχι προς τις υποκειμενικές προθέσεις ή επιθυμίες της διοίκησης αλλά προς τα αντικειμενικά δεδομένα του πράγματος που αφορούν τις ενέργειες της διοίκησης προς υλοποίηση του έργου.»
Στην προκείμενη περίπτωση τα αντικειμενικά δεδομένα της υπόθεσης οδηγούν στο βάσιμο συμπέρασμα ότι ο σκοπός για τον οποίο απαλλοτριώθηκε το επίδικο τεμάχιο των αιτητών έχει ουσιαστικά υλοποιηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του ενώ αυτό που απομένει είναι η εκτέλεση κάποιων επί μέρους έργων που λογικά δεν μπορούσε να είχε προηγηθεί της ανάπτυξης των βιομηχανικών οικοπέδων, όπως ευλόγως εξήγησε η διοίκηση. Η συμπλήρωση των επί μέρους έργων στοχεύει στην ανάπτυξη μιας πλήρως οργανωμένης και λειτουργικής βιομηχανικής περιοχής πράγμα που σαφώς συνάδει με το σκοπό της απαλλοτρίωσης.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος των αιτητών τα οποια να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και να εγκριθούν από το δικαστήριο. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.