|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ.
1449/2008 και 1488/2008)
(Υπόθεση Αρ.1449/2008)
31 Μαΐου, 2011
[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ,
Αιτητής,
-ν-
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ,
2. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Καθ΄ων η Aίτηση.
- - - - - -
(Υπόθεση Αρ.1488/2008)
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (ΠΑΝΙΚΟΣ) ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ,
Αιτητής,
-ν-
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ,
2. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Καθ΄ων η Aίτηση.
- - - - - -
Μ. Καλλιγέρου, για τον Αιτητή στην Προσφυγή Αρ. 1449/2008.
Ε. Παπαδημητρίου για Στ. Κιττή, για τον Αιτητή στην Προσφυγή Αρ. 1488/2008.
Φ. Κωμοδρόμος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
Στ. Μαξούτη, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Στις 22.1.2008, 21.3.2008, 9.5.2008 και 19.6.2008 κενώθηκε μια σε κάθε περίπτωση οργανική θέση Ανώτερου Αστυνόμου (συνολικά 4). Επειδή δεν υπήρχαν κατά τον ουσιώδη χρόνο προσοντούχοι υποψήφιοι Αστυνόμοι Α, οι οποίοι να λαμβάνονταν υπόψη για σκοπούς προαγωγής, και, αφού εκκρεμούσε η διαδικασία αξιολόγησης των προσοντούχων υποψηφίων για την πλήρωση της μιας κενής οργανικής θέσης στο βαθμό του Αστυνόμου Β, ενώ ο κατάλογος των προσοντούχων Ανώτερων Υπαστυνόμων παρέμενε ο ίδιος, δόθηκαν οδηγίες από τον Αρχηγό Αστυνομίας όπως τροχιοδρομηθούν οι διαδικασίες για την πλήρωση και των τεσσάρων υπεράριθμων θέσεων στο βαθμό του Αστυνόμου Β, εφόσον οι τέσσερις κενές θέσεις Ανώτερου Αστυνόμου δεν μπορούσαν να καλυφθούν λόγω έλλειψης προσοντούχων υπαλλήλων.
Ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία και τους κανονισμούς διαδικασίες, οπότε ο καθ΄ου η αίτηση Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης ("ο Υπουργός") αποφάσισε την προαγωγή πέντε αξιωματικών της Δύναμης στο βαθμό του Αστυνόμου Β από τις 27.6.2008. Οι εν λόγω προαγωγές δημοσιεύτηκαν στις Εβδομαδιαίες Διαταγές κατά την 7.7.2008.
Με την Προσφυγή αρ. 1449/2008 ο αιτητής προσβάλλει την απόφαση για προαγωγή των τεσσάρων αξιωματικών στις υπεράριθμες θέσεις Αστυνόμου Β, καθώς επίσης και την απόφαση για προαγωγή πέμπτου αξιωματικού στη θέση Αστυνόμου Β, αντί του ιδίου. Τελικά, όμως, με τη γραπτή αγόρευσή του, απέσυρε την προσφυγή εναντίον της προαγωγής του 5ου αξιωματικού - ενδιαφερόμενου μέρους Γ. Γεωργίου, ο οποίος απεβίωσε.
Με την Προσφυγή αρ. 1488/2008 ο αιτητής προσβάλλει μόνο την απόφαση περί της προαγωγής των τεσσάρων αξιωματικών στις υπεράριθμες θέσεις Αστυνόμου Β αντί του ιδίου.
Λόγω των κοινών πραγματικών και νομικών θεμάτων που εγείρονται, οι δύο προσφυγές συνεκδικάστηκαν.
Προσφυγή αρ. 1449/2008
1ος Λόγος Ακύρωσης - Η κατ΄ ισχυρισμό νομικά μεμπτή σύσταση του Αρχηγού της Αστυνομίας προς τον Υπουργό.
Σύμφωνα με τον αιτητή, η έκθεση την οποία ετοίμασε και υπέβαλε προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης ο Αρχηγός της Αστυνομίας, παραβιάζει το άρθρο 16(2) του περί Αστυνομίας Νόμου. Και το παραβιάζει, επειδή με την έκθεσή του ο Αρχηγός προέβηκε σε μια ανεπίτρεπτη διαβάθμιση μεταξύ των υποψηφίων που συστήνονταν για προαγωγή, ενώ δεν κατέγραψε σύσταση για τους 20 καταλληλότερους υποψηφίους τους οποίους και να αναφέρει με αλφαβητική σειρά. Αντίθετα, ο Αρχηγός σύστησε τελικά πέντε μόνο πρόσωπα, χωρίς να δώσει δυνατότητα επιλογής στον Υπουργό.
Από την άλλη, τόσο οι καθ΄ων η αίτηση όσο και το ενδιαφερόμενο μέρος 1 Χαράλαμπος Μιχαήλ, διαφωνώντας με τις πιο πάνω θέσεις, υποστηρίζουν ότι με την έκθεση του Αρχηγού υπήρξε πλήρης συμμόρφωση προς τις πρόνοιες της νομοθεσίας και των κανονισμών.
Σχετικές με το εγειρόμενο εδώ θέμα, είναι οι πρόνοιες του άρθρου 16 του περί Αστυνομίας Νόμου, οι οποίες προνοούν τα εξής:
"16.-(1) Τηρουμένων των επόμενων διατάξεων, οι Ανώτεροι Αξιωματικοί προάγονται και απολύονται από τον Υπουργό, κατόπιν σύστασης του Αρχηγού.
(2)(α) Για το σκοπό υποβολής της σύστασης του, ο Αρχηγός αξιολογεί τους υποψηφίους για προαγωγή στη θέση Ανώτερου Αξιωματικού και αποστέλλει δεόντως αιτιολογημένη έκθεση για κάθε έναν από αυτούς στο Υπουργό, η οποία περιέχει επίσης κατά αλφαβητική σειρά τα ονόματα των προσώπων που συστήνονται για προαγωγή:
Νοείται ότι για κάθε κενή θέση συστήνονται όχι λιγότεροι από τέσσερις, εφόσον υπάρχουν κατάλληλα πρόσωπα για τέτοια σύσταση.
(β) Ο Αρχηγός ενεργώντας σύμφωνα με την παράγραφο (α) λαμβάνει υπόψη την αξιολόγηση των υποψηφίων που διενεργείται από Επιτροπή, η οποία συστήνεται για το σκοπό αυτό και η οποία, αφού αξιολογήσει τους υποψηφίους με βάση την αξία, τα προσόντα και την αρχαιότητα, συντάσσει αιτιολογημένη έκθεση για κάθε υποψήφιο για προαγωγή και την παραδίδει στον Αρχηγό.
(3) Ο Υπουργός προβαίνει στην προαγωγή των υποψηφίων που συστήνονται από τον Αρχηγό με δεόντως αιτιολογημένη απόφασή του."
Στην υπό εξέταση περίπτωση, έκδηλα φαίνεται να έχει εμφιλοχωρήσει πλάνη ως προς τις νενομισμένες συστάσεις και την πραγματική τους έννοια. Εκείνο το οποίο θα έπρεπε να πράξει ο Αρχηγός της Αστυνομίας ήταν να αξιολογήσει όλους τους υποψηφίους για προαγωγή στις επίδικες θέσεις (συνολικά 44), και να αποστείλει αιτιολογημένη έκθεση για κάθε ένα από αυτούς στον Υπουργό, μαζί με τα ονόματα των προσώπων που συστήνει για προαγωγή, παραθέτοντάς τα με αλφαβητική σειρά. Δεδομένου δε ότι οι υπό πλήρωση θέσεις ήσαν 5, θα έπρεπε, σύμφωνα πάντα με τις προαναφερθείσες νομοθετικές πρόνοιες, να συστήνονταν από τον Αρχηγό για προαγωγή τουλάχιστο 4 αξιωματικοί για κάθε θέση, δηλαδή συνολικά τουλάχιστο 20, εφόσον βέβαια υπήρχαν κατάλληλα πρόσωπα για τέτοια σύσταση. Ο δε Υπουργός μπορούσε να επιλέξει, με αιτιολογημένη απόφασή του, πέντε από τους υποψηφίους οι οποίοι τύγχαναν σύστασης από τον Υπουργό.
Όπως εσφαλμένα φαίνεται να έπραξε ο Αρχηγός και όπως εξίσου εσφαλμένα ο συνήγορος των καθ΄ων η αίτηση θεώρησε ότι καλώς έπραξε ο Αρχηγός, αυτός παρουσιάζεται ότι "σύστησε" και τους 44, όλους δηλαδή τους υποψηφίους, για προαγωγή, και ότι από αυτούς επιλέγηκαν οι πέντε που υπερείχαν. Αυτή η θεώρηση είναι φανερή και από το ακόλουθο απόσπασμα της γραπτής αγόρευσης των καθ΄ων η αίτηση:
". Οι συστάσεις του Αρχηγού Αστυνομίας περιέχονται στο Παράρτημα Στ΄ της ένστασης. Εκεί προκύπτει ξεκάθαρα ότι για κάθε υποψήφιο υπάρχει η αντίστοιχη σύσταση του Αρχηγού με αλφαβητική σειρά. Αναφέρω χαρακτηριστικά ότι η πρώτη σύσταση γίνεται για τον υποψήφιο αρ. 1 Ανδρέα Αναστάση (σελ. 3) και η τελευταία για τον υποψήφιο αρ. 44, Χρυσάνθου Ηρόδοτο (σελ. 67), ενώ στο μεσοδιάστημα εκτίθενται οι συστάσεις των λοιπών υποψηφίων με αλφαβητική σειρά. Εξάλλου, και ο ίδιος ο Αρχηγός, στο εν λόγω Παράρτημα (σελ. 2, παράγραφος 5), αναφέρει ρητά ότι υποβάλλει «πιο κάτω δεόντως αιτιολογημένη σύσταση για κάθε προσοντούχο υποψήφιο, κατ΄ αλφαβητική σειρά, στην οποία φαίνονται όλοι οι υποψήφιοι για προαγωγή.». Συνεπώς, ερωτάται που βρίσκεται η παρανομία και/ή η παράβαση της συγκεκριμένης διάταξης εκ μέρους του Αρχηγού, ως ο Αιτητής ισχυρίζεται."
Όπως διαπιστώνεται, η έκθεση γεγονότων και αξιολόγηση στην οποία πράγματι προέβηκε ο Αρχηγός για ένα έκαστο των υποψηφίων ξεχωριστά και αλφαβητικά από τον υποψήφιο με αύξοντα αριθμό 1 μέχρι και τον 44, θεωρήθηκαν ως "σύσταση". Όμως, άλλο είναι η "έκθεση" και άλλο η "σύσταση". Εξάλλου, πώς μπορεί να θεωρηθεί ότι ο Αρχηγός συνέστησε όλους τους υποψηφίους για προαγωγή, αφού, όπως ο ίδιος αναφέρει στην Έκθεσή του, δεν μπορούσε να συστήσει και δεν σύστησε για προαγωγή τους δέκα από τους 44 υποψηφίους, επειδή αυτοί τελούσαν σε προαφυπηρετική άδεια και έτσι παρέμεναν οι υπόλοιποι 34 υποψήφιοι. Αυτό εξάλλου ρητά το αναφέρει ο Αρχηγός σε κάθε μια ξεχωριστά αξιολόγηση των 10 εκείνων αξιωματικών, όπως για παράδειγμα για τον υποψήφιο αρ. 1 Α. Αναστάση, για τον οποίο ο Αρχηγός ανέφερε ότι, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχει ο Νόμος και κάτω από το φως των αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, "αποφάσισα να μην συστήσω για προαγωγή τον κ. Ανδρέα Αναστάση, αφού τυχόν προαγωγή του δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και την έκρυθμη λειτουργία του Αστυνομικού Σώματος.".
Η μελέτη της Έκθεσης του Αρχηγού αποκαλύπτει ότι:
α. 10 συνολικά υποψήφιοι αξιωματικοί δεν συστήνονταν για προαγωγή επειδή τελούσαν σε προαφυπηρετική άδεια.
β. 5 υποψήφιοι συστήνονταν ανεπιφύλακτα για προαγωγή (πρόκειται για τα 4 ενδιαφερόμενα μέρη και τον αποβιώσαντα πέμπτο προαχθέντα).
γ. 29 υποψήφιοι "συστήνονταν" μεν ως προσοντούχοι, πλην όμως δεν θεωρούνταν από τον Αρχηγό ως κατάλληλοι για προαγωγή.
Η περίπτωση του αιτητή κατατάσσεται στην ομάδα υποψηφίων κάτω από το (γ) ανωτέρω. Μετά από θετική αξιολόγηση της όλης υποψηφιότητας τόσο του αιτητή όσο και των άλλων 28 υποψηφίων, ο Αρχηγός κατέληγε με την ίδια κατά γράμμα επωδό, η οποία είχε ως ακολούθως:
"Ο Ανώτερος Υπαστυνόμος ..... συστήνεται για προαγωγή στο βαθμό του Αστυνόμου Β΄ ως προσοντούχος υποψήφιος αλλά ενόψει του συνόλου των υπηρεσιακών του στοιχείων, κρίνω ότι στο παρόν στάδιο υστερεί ως προς την ικανότητα να αντεπεξέλθει στα καθήκοντα της ανώτερης θέσης του Αστυνόμου Β΄ ......".
Αυτή η προσέγγιση δεν μπορεί να θεωρηθεί παρά ότι είναι αντινομική. Ασφαλώς, δεν μπορεί ένας υποψήφιος από τη μια να συστήνεται για προαγωγή σε μια συγκεκριμένη θέση και από την άλλη να κρίνεται από τον ίδιο τον συστήνοντα ως στερούμενος της ικανότητας να αντεπεξέλθει στα καθήκοντα της θέσης εκείνης. Είναι φανερό, από την κακή διατύπωση της πιο πάνω αναφοράς που έγινε για τους 29 συνολικά υποψηφίους, μεταξύ των οποίων και για τον αιτητή, ότι η δική τους υποψηφιότητα δε συστήνεται επειδή ο Αρχηγός έκρινε ότι επί του παρόντος οι συγκεκριμένοι υποψήφιοι δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στα καθήκοντα της θέσης. Η εισαγωγή που δόθηκε από τον Αρχηγό, σύμφωνα με την οποία ο κάθε ένας από τους 29 αυτούς υποψηφίους ".. συστήνεται για προαγωγή...... ως προσοντούχος υποψήφιος, αλλά...." δεν ισοδυναμεί με τίποτε άλλο πάρα ότι η περίπτωσή τους αναφέρεται μεν επειδή ως κατέχοντες τα προσόντα θεωρούνται υποψήφιοι, αλλ΄ όμως δεν συστήνονται για προαγωγή, επειδή κρίνεται από τον Αρχηγό ότι υστερούν στην ικανότητά τους να αντεπεξέλθουν στα καθήκοντα της υπό εξέταση θέσης.
Οι λέξεις "συστήνεται ως προσοντούχος" ξεκάθαρα υποδηλώνουν ότι ο μόνος λόγος για τον οποίο "συστήνεται" ένας αξιωματικός είναι το γεγονός ότι κατέχει τα προσόντα τα οποία αυτοδικαίως τον καθιστούν υποψήφιο και ασφαλώς ένας τέτοιος λόγος δεν μπορεί να ισοδυναμεί με νόμιμη "σύσταση" μέσα στην έννοια του Νόμου. Διαφορετικά, όλοι οι προσοντούχοι υποψήφιοι για προαγωγή θα θεωρούνταν αυτόματα και ως συστηνόμενοι από τον Αρχηγό.
Επομένως, εκείνο το οποίο στην ουσία έπραξε εδώ ο Αρχηγός, ήταν να προβεί σε νόμιμη σύσταση μόνο για 5 από τους 44 υποψηφίους (ή από τους 33 όταν αφαιρεθούν οι τελούντες υπό προαφυπηρετική άδεια), κατά παράβαση του Νόμου ο οποίος επιτάσσει όπως για κάθε κενή θέση συστήνονται όχι λιγότερο από τέσσερις (δηλαδή συνολικά 20), εφόσον υπήρχαν κατάλληλα πρόσωπα. Ο δε Υπουργός, σύμφωνα με την προαναφερθείσα νομοθετική πρόνοια, μπορούσε να επιλέξει αξιωματικούς για προαγωγή, μόνο μέσα από τον κατάλογο των συστηνομένων. (Συνεκδ. Υποθέσεις αρ. 683/2001 κ.ά., Θ. Στυλιανού κ.ά. ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 26.11.2001, Υπόθεση αρ. 2/1996, Χ"Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 26.8.1997).
Επομένως, η σύσταση του Αρχηγού πάσχει και συμπαρασύρει προς ακυρότητα και την προσβαλλόμενη απόφαση του Υπουργού η οποία βασίστηκε επ΄αυτής. Ο λόγος ακύρωσης γίνεται δεκτός και με αυτό ως δεδομένο δεν μπορούν να εξετασθούν άλλα ζητήματα που ηγέρθηκαν κάτω από άλλους λόγους ακύρωσης, εφόσον όλα προϋποθέτουν την ύπαρξη νόμιμων συστάσεων. (Συνεκδ. Υποθέσεις αρ. 667/2005 κ.ά., Γ. Φράγκου κ.ά. ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 8.1.2008).
Προσφυγή αρ. 1488/2008
Με δεδομένη την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, λόγω του μεμπτού τρόπου υποβολής συστάσεων από τον Αρχηγό Αστυνομίας και με επίσης δεδομένη την έγερση αιτιάσεων και από τον αιτητή στην παρούσα προσφυγή οι οποίες αφορούν τις συστάσεις του Αρχηγού, η ακυρότητα καλύπτει και το αντικείμενο αυτής της προσφυγής.
Ως αποτέλεσμα, και οι δύο προσφυγές επιτυγχάνουν και η προσβαλλόμενη απόφαση για προαγωγή των 4 ενδιαφερομένων μερών, ήτοι Χ. Μιχαήλ, Δ. Κωνσταντίνου, Κ. Παναγιώτου και Α. Κυριάκου, ακυρούται.
Επιδικάζονται τα έξοδα των δύο προσφυγών υπέρ των αντίστοιχων αιτητών, όπως αυτά θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
K. Κληρίδης,
Δ.
/ΧΤΘ